Η πρώτη γυναίκα διάκονος της Εκκλησίας ήταν η ονομαστή Φοίβη και αναφέρεται σε αυτήν ο ίδιος ο Απόστολος Παύλος στην Προς Ρωμαίους Επιστολή του. «Συνίστημι δε υμίν Φοίβην την αδελφήν ημών, ούσαν διάκονον της Εκκλησίας τής εν Κεγχρεαίς, ίνα αυτήν προσδέξησθε εν Κυρίω αξίως των αγίων και παραστήτε αυτή εν ω αν υμών χρήζη πράγματι· και γαρ αύτη προστάτις πολλών εγενήθη και αυτού εμού» τονίζει ο Απόστολος Παύλος μιλώντας στους Ρωμαίους για τη Φοίβη.
Ο θεσμός των διακονισσών γνώρισε πολύ μεγάλη άνθηση στα πρώτα χριστιανικά χρόνια. Σχεδόν όλοι οι πιστοί της νέας θρησκείας προσέρχονταν σε αυτήν σε μεγάλη ηλικία. Ωστόσο οι γυναίκες βρίσκονταν έγκλειστες στον γυναικωνίτη και οι άνδρες διάκονοι δεν μπορούσαν να τις πλησιάσουν. Ετσι η κατήχηση των γυναικών, η επάλειψη με το Άγιο Μύρο κατά τη διάρκεια της Βαπτίσεως και η μετάληψη της Θείας Κοινωνίας στις βαριά ασθενούσες γίνονταν από γυναίκες, τις γνωστές διακόνισσες. Πλούσιες, μορφωμένες γυναίκες, αλλά και απλές γυναίκες του λαού, στις αρχές της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας υπηρέτησαν την Εκκλησία ως διακόνισσες. Μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας, όπως ο Ιερός Χρυσόστομος, ο Μέγας Βασίλειος και ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης ανέπτυξαν το ποιμαντικό, φιλανθρωπικό και κατηχητικό έργο τους με τη βοήθεια γυναικών.
Η Αγία Ολυμπιάδα, στενή συνεργάτις του Ιερού Χρυσοστόμου, η Μακρίνα, αδελφή του Μεγάλου Βασιλείου, και η Λαμπαδία, σύζυγος του Γρηγορίου Νύσσης, ήταν μερικές από τις πλέον γνωστές διακόνισσες της Εκκλησίας που ο ρόλος τους και η προσφορά τους δεν αμφισβητήθηκαν ποτέ.
Σύμφωνα με τα δεδομένα που ίσχυαν την εποχή εκείνη, για να γίνουν δεκτές στις τάξεις των διακονισσών οι γυναίκες έπρεπε να έχουν συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας τους, να είναι άγαμες και αφιερωμένες στον Θεό ή να είναι χήρες και να έχουν τελέσει μόνο έναν γάμο.
Σε μια προσπάθεια να ενισχύσουν οι Πατέρες της Εκκλησίας τον θεσμό των διακονισσών κατά τη διάρκεια της Πενθέκτης εν Τρούλλω Συνόδου κατέβασαν το όριο ηλικίας στο 40ό έτος.
Αργότερα ο θεσμός ατόνησε διότι επικράτησε ο νηπιοβαπτισμός, ενώ τα περισσότερα καθήκοντα των διακονισσών ανέλαβαν οι μοναχές.
Ως και το 1958 στην Εκκλησία της Ελλάδος υπήρχε και λειτουργούσε σχολή διακονισσών στην οποία φοιτούσαν νεαρά κορίτσια που στη συνέχεια στελέχωναν τις υπηρεσίες της Εκκλησίας της Ελλάδος και εργάζονταν ακόμη και στις φυλακές.
Οι Ορθόδοξοι κάθε φορά που δέχονται τα πυρά των γυναικείων οργανώσεων για το γεγονός ότι οι γυναίκες δεν χειροτονούνται ιερείς και δεν βρίσκονται σε θέσεις-«κλειδιά» της διοικητικής μηχανής της Εκκλησίας απαντούν ότι υπάρχει ο θεσμός των διακονισσών. Η αλήθεια είναι όμως ότι ελάχιστες είναι σήμερα οι διακόνισσες. Τα τελευταία χρόνια η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρουμανίας καταβάλλει σημαντική προσπάθεια.
Η κίνηση του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, ο οποίος έθεσε το ζήτημα της επαναφοράς του θεσμού, δεν είχε συνέχεια. Το 2004 η Σύνοδος της Ιεραρχίας αποφάσισε να επαναφέρει τον θεσμό κάνοντας αρχή από τις μοναχές και αφήνοντας τους μητροπολίτες να αναλάβουν πρωτοβουλία.
Ωστόσο η προσπάθεια έπεσε στο κενό καθώς ουδείς ιεράρχης έχει ανακοινώσει ως και σήμερα, πέντε χρόνια μετά, ότι έχει προσπαθήσει για την αναβίωση του θεσμού.
Σήμερα στην ελληνόφωνη Ορθοδοξία υπάρχουν μόνο τρεις διακόνισσες: στην Απω Ανατολή, στην Κωνσταντινούπολη και μία η οποία χειροτονήθηκε από τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο όταν ήταν Μητροπολίτης Δημητριάδος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για το ζήτημα το Οικουμενικό Πατριαρχείο πραγματοποίησε το 1988 συνάντηση με τη συμμετοχή όλων των Ορθοδόξων Εκκλησιών και επισημάνθηκε η ανάγκη ενίσχυσης του θεσμού.
πηγή: www.tovima.gr
