Το δικαστήριο δεν έκανε δεκτό το αίτημα για την απομάκρυνση θρησκευτικών συμβόλων

Την αποκαθήλωση των θρησκευτικών συμβόλων από όλα τα ελληνικά δημόσια καταστήματα (σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες, δικαστικές αίθουσες), σε εφαρμογή της πρόσφατης καταδίκης της Ιταλίας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) αξίωσε, χωρίς αποτέλεσμα, η Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι» (ΕΠΣΕ).

Τα στελέχη του ΕΠΣΕ Andrea Gilbert και Παναγιώτης Δημητράς και ο νομικός σύμβουλος του ΕΠΣΕ Βασίλης Σωτηρόπουλος παριστάμενοι ως διάδικοι ενώπιον του Εφετείου Αθηνών ζήτησαν την αποκαθήλωση της εικόνας του Χριστού πάνω από την έδρα και την απομάκρυνση του Ευαγγελίου από το βήμα του μάρτυρα. 

Για να στηρίξουν την ενέργειά τους αυτή επικαλέστηκαν την πρόσφατη καταδίκη της Ιταλίας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) αλλά και τις γενικές αρχές του δικαίου, όπως έχουν αναπτυχθεί ειδικά για το θέμα αυτό (υποχρέωση ουδετερότητας της πολιτείας στα θέματα θρησκείας) από τον Καθηγητή Νομικής Μιχάλη Σταθόπουλο.  

Ωστόσο, το πρωτοφανές αίτημα τους απορρίφθηκε ομόφωνα από τους δικαστές,  με το σκεπτικό ότι δεν υπάρχει σχετική νομοθετική ρύθμιση στη χώρα μας που να απαγορεύει την ανάρτηση θρησκευτικών συμβόλων σε δημόσιους χώρους.

Η υπόθεση του «σταυρού» στην Ιταλία

Όπως είναι γνωστό, το ΕΔΔΑ στις 3 Νοεμβρίου 2009, δημοσιοποίησε την απόφαση στην υπόθεση Lautsi κατά της Ιταλίας με την οποία διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 2 του πρώτου προσθέτου Πρωτοκόλλου σε συνδυασμό με το άρθρο 9 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), λόγω της ανάρτησης του εσταυρωμένου στα δημόσια ιταλικά σχολεία.

Το δικαστήριο του Στρασβούργου στην υπόθεση Lautsi υπογράμμισε ότι τα τέκνα της προσφεύγουσας θα μπορούσαν εύλογα να θεωρήσουν ότι η εκπαίδευσή τους λάμβανε χώρα σε περιβάλλον το οποίο χαρακτηριζόταν από την ιδιαίτερη παρουσία μιας συγκεκριμένης θρησκείας.

Η ύπαρξη του σταυρού μπορεί να αποτελεί, από τη μία πλευρά, ενθαρρυντικό και θετικό στοιχείο για τους χριστιανούς μαθητές, από την άλλη πλευρά όμως είναι δυνατόν να ενοχλεί τους μαθητές οι οποίοι είτε ανήκουν σε άλλο δόγμα ή θρησκεία είτε είναι άθεοι. Το δικαίωμα να μην πιστεύει κάποιος σε οιαδήποτε θρησκεία (εγγενές στοιχείο της θρησκευτικής ελευθερίας) αφορά και την εφαρμογή πρακτικών ή τη χρήση συμβόλων με θρησκευτικό περιεχόμενο.

Με βάση τα ανωτέρω, το ΕΔΔΑ δήλωσε ότι αδυνατούσε να κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο η υποχρεωτική ανάρτηση του σταυρού, ενός συμβόλου που συνδέεται άρρηκτα με τον καθολικισμό, την κυριαρχούσα θρησκεία στην Ιταλία, θα συμβιβαζόταν με την ιδέα του εκπαιδευτικού πλουραλισμού. Η έννοια αυτή είναι εξάλλου απαραίτητη κατά το ΕΔΔΑ για τη διατήρηση μιας «δημοκρατικής κοινωνίας», όπως η έννοια αυτή απορρέει από την Ευρωπαϊκή σύμβαση για τα δικαιώματα του ανθρώπου.

***