Περί τα τέλη Ιουλίου τ.ε. μία Εγκύκλιος του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων προκάλεσε συζητήσεις και αντιδράσεις από τον εκκλησιαστικό και τον εκπαιδευτικό χώρο. Ενώ μέχρι σήμερα απηλλάσσοντο από τα Θρησκευτικά οι αλλόθρησκοι και οι ετερόδοξοι μαθητές, αν βεβαίως το ήθελαν, η νέα Εγκύκλιος ορίζει ότι ο οποιοσδήποτε μπορεί να απαλλαγεί με μία απλή δήλωση των γονέων, χωρίς να εξηγεί τους λόγους, και τούτο διότι «είναι απαίτηση της Ευρ. Ενώσεως». Τις ώρες που γράφονται αυτές οι γραμμές αναμένεται διευκρινιστική Εγκύκλιος του Υπουργείου, όμως ήδη άνοιξε ο ασκός του Αιόλου. Πολλοί Έλληνες ανησυχούν, διότι βλέπουν μία σειρά κτυπημάτων κατά της εθνικής, θρησκευτικής και πολιτιστικής μας ταυτότητος ξεκινώντας από την αποτυχημένη –ευτυχώς- απόπειρα αφελληνισμού της Ιστορίας στην Στ Δημοτικοῦ, περνώντας από την εμφανή γλωσσική ένδεια των νέων, προχωρώντας προς την υποβάθμιση των Ορθοδόξων Θρησκευτικών και ... μη χειρότερα! Σχετικώς με το θέμα της απαλλαγής μαθητών από τα Θρησκευτικά με απλή δήλωση των γονέων έχω τις ακόλουθες παρατηρήσεις:
Α) Δεν μπορώ να δεχθώ ότι είναι ευρωπαϊκή εντολή να μην αποκαλύπτονται γραπτώς οι λόγοι απαλλαγής από τα Θρησκευτικά . Αν ίσχυε αυτό, τότε θα έπρεπε η Ευρ. Ένωση και η πολυπράγμων Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων να είχαν προ πολλού διαμαρτυρηθεί για την απαλλαγή των Μουσουλμάνων της Θράκης από τις εξετάσεις στα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ, η οποία γίνεται με ρητή δήλωση του θρησκεύματός τους. Όταν οι μαθητές και οι μαθήτριες της Γ Λυκείου συμπληρώνουν το έντυπο συμμετοχής στις Πανελλήνιες εξετάσεις, υπάρχει και ένα τετραγωνάκι το οποίο ερωτά: Είσθε μέλος της μουσουλμανικής μειονότητος; Όποιος απαντήσει ΝΑΙ, απαλλάσσεται από το άγχος των εξετάσεων και οι γονείς του απαλλάσσονται από τα έξοδα των Φροντιστηρίων. Οι Μουσουλμανόπαιδες εισάγονται σε όποια Σχολή θέλουν μέχρι ποσοστού 0,5% επί του συνολικού αριθμού εισακτέων. Με τον ίδιο τρόπο διορίζονται σε Δημόσιες υπηρεσίες εκτός διαδικασίας ΑΣΕΠ. Πρόκειται για σαφή περίπτωση δημοσίας δηλώσεως θρησκεύματος επί δημοσίου εγγράφου. Αυτό δεν ενοχλεί τους προστάτες των Προσωπικών Δεδομένων στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Μόνον τα Ορθόδοξα Θρησκευτικά τους ενοχλούν;
Β) Εκείνο, το οποίο προσωπικά με προβληματίζει είναι ότι το μέτρο εφαρμόζεται στην Ελλάδα με τρόπο λανθασμένο, διότι οι μαθητές που απαλλάσσονται από τα Θρησκευτικά βγαίνουν στην αυλή και παίζουν μπάσκετ κλπ. Άρα δημιουργείται ένα κίνητρο «τεμπελιάς», το οποίο ίσως ωθήσει ακόμη και μαθητές Ορθοδόξους να ζητούν απαλλαγή από το μάθημα αυτό. Αντιθέτως στην Ισπανία καθώς και στα λεγόμενα Ευρωπαϊκά Σχολεία, δηλαδή τα σχολεία που χρηματοδοτεί η Ευρ. Ένωση για τα παιδιά των υπαλλήλων της, το μάθημα των Θρησκευτικών (ομολογιακό και όχι θρησκειολογικό) έχει ως εναλλακτική λύση ένα μάθημα Ηθικής ή Φιλοσοφίας, το οποίο εξετάζεται, βαθμολογείται και συνήθως είναι δυσκολότερο από τα Θρησκευτικά. Πρέπει, λοιπόν, και στην χώρα μας να ισχύσει το εναλλακτικό μάθημα για όσους απαλλάσσονται από τα Θρησκευτικά.
Γ) Η δικαιολογία ότι το μάθημα έχει κατηχητικό χαρακτήρα και ότι η Κατήχηση είναι έργο μόνο της Εκκλησίας δεν ευσταθεί. Τα σημερινά βιβλία Θρησκευτικών -κατόπιν υποδείξεως του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου- δίνουν έμφαση σε μία εγκυκλοπαιδική –κοινωνιολογική προσέγγιση εμπλουτισμένη με κάποια στοιχεία Ορθοδοξίας και πόρρω απέχουν της Κατηχήσεως. Εξ άλλου σε μία ευνομούμενη πολιτεία το μάθημα των Θρησκευτικών εξυπηρετεί ευρύτερους παιδαγωγικούς και κοινωνικούς σκοπούς και θα έπρεπε η ίδια η Πολιτεία να το προστατεύει και να το αξιοποιεί ως μέσον ηθικοποιήσεως και κοινωνικοποιήσεως των πολιτών της. Σε μία εποχή διαφθοράς και σκανδάλων μόνο ένα μάθημα Θρησκευτικών βασισμένο στην Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη μπορεί να δώσει πρότυπα αλληλεγγύης, αυτοθυσίας, ανθρωπισμού και υπερβάσεως του ατομισμού. Η διδασκαλία του Ευαγγελίου και των Πατέρων, το μαρτύριο και η μαρτυρία των Αγίων, η εθνική και παιδευτική προσφορά του Πατροκοσμά, είναι απαραίτητα διδάγματα για να μαλακώσει η αγχωμένη ψυχή των νέων μας. Με την στήριξη του μαθήματος των Θρησκευτικών και με μία γενικότερη αναβάθμιση της Ανθρωπιστικής παιδείας (Αρχαία Γραμματεία, Ιστορία, διδασκαλία σοβαρών και όχι περιθωριακών Λογοτεχνών) θα δημιουργήσουμε μία κοινωνία με αρχές και αξίες και θα πλάσουμε νέους με δημοκρατικό ήθος, κοινωνική υπευθυνότητα και υγιή πατριωτισμό μακρυά από ρατσισμούς και μισαλλοδοξίες.
Δ) Για όσους αναζητούν νομικά επιχειρήματα για το εν λόγω ζήτημα θυμίζω το άρθρο 1, παράγραφος 3 του ισχύοντος Συντάγματος. Η διάταξη αυτή, η οποία ΔΕΝ αναθεωρείται, αναφέρει ότι «όλες οι εξουσίες πηγάζουν από τον Λαό, υπάρχουν υπέρ του Λαού και του Έθνους και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα». Βλέπουμε ότι οι εξουσίες υπάρχουν, δηλαδή πρέπει να λειτουργούν, όχι μόνον υπέρ του Λαού, αλλά και του Έθνους. Το Έθνος έχει διάσταση γεωγραφική (Κύπρος, Β. Ήπειρος, Απόδημοι κ.α.) και διάσταση ιστορική –πολιτιστική. Δηλαδή περιλαμβάνει το όμαιμον, το ομόγλωττον, το ομόθρησκον και τα ομότροπα ήθη κατά τον κλασσικό ορισμό του Ηροδότου. Όλες, επομένως, οι κρατικές λειτουργίες και πρωτίστως η Παιδεία οφείλουν να στηρίζουν και να αναδεικνύουν την ιστορική μας συνείδηση, την διαχρονική πορεία της ελληνικής γλώσσας, την Ορθόδοξη Χριστιανική κληρονομιά και την πολιτιστική μας ταυτότητα. Είναι δε υποχρέωση κάθε δημοκρατικού πολίτη να απαιτεί με κάθε νόμιμο μέσο την πιστή τήρηση του Συντάγματος.
