Πραγματοποιήθηκε χθες στη Θεσσαλονίκη η πρώτη ανοικτή συνέλευση του Πανελλήνιου Θεολογικού Συνδέσμου με την επωνυμία «ΚΑΙΡΟΣ για την αναβάθμιση της θρησκευτικής εκπαίδευσης» - Ποιοι έχουν δικαίωμα εγγραφής
Έχοντας ως κεντρικό στόχο την αναβάθμιση του θρησκευτικού μαθήματος έτσι ώστε αυτό να εξελιχθεί σ’ ένα μορφωτικό – γνωσιακό αγαθό ιδιαίτερης αξίας το οποίο θ’ απευθύνεται σ’ όλους τους μαθητές, ανεξάρτητα από τη πολιτιστική τους προέλευση, ο Πανελλήνιος Θεολογικός Σύνδεσμος με την επωνυμία «ΚΑΙΡΟΣ για την αναβάθμιση της θρησκευτικής εκπαίδευσης» παρουσίασε χθες, στο πλαίσιο ανοικτής εκδήλωσης στη Θεσσαλονίκη, την ιδρυτική του Διακήρυξη Αρχών, δρομολογώντας, έτσι ουσιαστικά, και την επίσημη δράση του, ως επιστημονικού φορέα των θεολόγων, αλλά και των δασκάλων που διδάσκουν ή ασχολούνται συστηματικά με το θρησκευτικό μάθημα. Παράλληλα εκλέχθηκε και το προσωρινό Διοικητικό Συμβούλιο το οποίο θα οδηγήσει τον - αριθμούντα μέχρι στιγμής 350 μέλη - Σύνδεσμο σε γενική συνέλευση τον ερχόμενο Ιούνιο για την εκλογή του πρώτου αιρετού Δ.Σ.
Στη χθεσινή συνέλευση εκπροσώπων των περιφερειακών τμημάτων του Συνδέσμου, η οποία πραγματοποιήθηκε στο μεγάλο αμφιθέατρο της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, εγκρίθηκαν και οριστικοποιήθηκαν τα δύο βασικά άρθρα του Καταστατικού που αφορούν:
α) στην αναλογική αντιπροσώπευση των εκπαιδευτικών και των τριών βαθμίδων στο Διοικητικό Συμβούλιο. Αποφασίσθηκε η κατανομή (ποσόστωση) των θέσεων να είναι: τρείς (3) για τους καθηγητές ΑΕΙ, πέντε (5) για τους εκπαιδευτικούς Β/θμιας και μία (1) για τους εκπαιδευτικούς Α/βάθμιας, και
β) τα μέλη του Συνδέσμου να διακρίνονται σε τακτικά, επίτιμα και συνεργαζόμενα. Στα τακτικά θα μπορούν να εγγράφονται όσοι / - ες έχουν πτυχίο Θεολογίας και υπηρετούν σε μια από τις τρεις βαθμίδες της Εκπαίδευσης από οποιαδήποτε θέση ή ειδικότητα. Παράδειγμα: ένας πτυχιούχος Θεολογίας που όμως εργάζεται ως Φιλόλογος στη δευτεροβάθμια μπορεί να γίνει μέλος, όπως και ένας δάσκαλος (πρωτοβάθμια εκπαίδευση) που είναι κάτοχος πτυχίου τμήματος Θεολογίας των πανεπιστημιακών σχολών της Ελλάδος, ή ισοτίμων της αλλοδαπής. Θα μπορούν επίσης να εγγράφονται ως τακτικά μέλη και οι αναπληρωτές – ωρομίσθιοι και οι αδιόριστοι θεολόγοι.
Στα επίτιμα θα εγγράφονται οι επιστήμονες άλλων ειδικοτήτων που προσφέρουν εξαιρετικές υπηρεσίες στο μάθημα των Θρησκευτικών και στα συνεργαζόμενα μέλη οι εκπαιδευτικοί της Α/βάθμιας που διδάσκουν το μάθημα αλλά δεν έχουν πτυχίο Θεολογίας. Οι εκπαιδευτικοί αυτοί, μετά από τριετία, θα μπορούν (αφού προηγηθεί θετική εισήγηση εκ μέρους του κεντρικού ή περιφερειακού Δ.Σ.) να εγγράφονται στα τακτικά μέλη.
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
Στο προσωρινό Δ.Σ. του Συνδέσμου εκλέχθηκαν ομοφώνως οι εξής, κατά ανά κλάδο εκπαίδευσης και κατά περιοχή:
* Πανεπιστημιακοί: Μιλτιάδης Κωνσταντίνου, καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ, Δημ. Μόσχος, λέκτορας του Τμήματος Θεολογίας του ΕΚΠΑ
* Δευτεροβάθμια:
- Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (Θεσ/νίκη): Γρηγ. Μαυροκωστίδης
- Πελοποννήσου (Πάτρα): Xριστόφορος Παπασωτηρόπουλος
- Αττικής (Αθήνα): Γιώργος Παπαδόπουλος
- Θεσσαλίας (Λάρισα): Πηγή Καζλάρη
- Δυτικής Μακεδονία (Κοζάνη): Θεόφιλος Αμπατζίδης
- Βορείου Αιγαίου (Μυτιλήνη): Ανδρέας Αργυρόπουλος
- Ηπείρου (Γιάννενα): Nόνη Σταματέλου.
Έδρα του Συνδέσμου ορίσθηκε η Αθήνα, τονίσθηκε, όμως, ότι οι γενικές συνελεύσεις, όπως και οι επιστημονικές εκδηλώσεις και τα συνέδρια, θα πραγματοποιούνται εκ περιτροπής σ’ όλες τις πρωτεύουσες των περιφερειακών διαμερισμάτων της χώρας.
ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ – ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ
Εκ μέρους του προσωρινού Δ.Σ. ανακοινώθηκε ότι λειτουργεί κανονικά το ιστολόγιο (blog) του Συνδέσμου στη διεύθυνση: http://kairostheologoi.wordpress.com, όπου πρόκειται εντός των ημερών να ενεργοποιηθεί και forum ανοικτού διαλόγου. Mέσω του ιστολογίου αυτού θα μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να παίρνουν πληροφορίες και να εγγράφονται ως μέλη στο Σύνδεσμο αποστέλλοντάς την αίτησή τους με e-mail. Mέχρι τον Ιούνιο θα έχει στηθεί και η ιστοσελίδα, την διαχείριση της οποίας (όπως και του ιστολογίου) θα αναλάβει εξειδικευμένη ομάδα θεολόγων του Συνδέσμου.
Η νέα θεολογική κίνηση επιχειρεί ν’ αποτελέσει ένα χωριστό και εντελώς διαφορετικό – σε σχέση με την Πανελλήνια Ενωση Θεολόγων (ΠΕΘ) – επιστημονικό πόλο αναφοράς και παρέμβασης για το θρησκευτικό μάθημα σ’ όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Στην ομάδα πρωτοβουλίας για την ίδρυση του «Καιρού» συμμετείχαν καθηγητές από τα τμήματα Θεολογίας του ΑΠΘ (καθηγητές οι οποίοι συμμετείχαν παλαιότερα στο «Θεολογικό Σύνδεσμο» Θεσσαλονίκης που εξέδιδε το ιστορικό περιοδικό «Καθ’ Οδόν»), του ΕΚΠΑ, σχολικοί σύμβουλοι καθώς ο βασικός πυρήνας των θεολόγων καθηγητών από την ομάδα των «44» που τον περασμένο Μάϊο είχε δημοσιοποιήσει, ως «Πρωτοβουλία Θεολόγων Ελλάδας», το κείμενο με τίτλο «Τα Θρησκευτικά ως αίτημα Παιδείας και όχι συντεχνίας».
Με εκείνο το κείμενο είχε εκφρασθεί η αντίθεση στον ομολογιακό χαρακτήρα του θρησκευτικού μαθήματος και είχε υποστηριχθεί η άποψη για ένα μάθημα που θα έχει σαφέστατο γνωστικό και όχι βιωματικό ή κατηχητικό χαρακτήρα και θα είναι υποχρεωτικό για όλους, με τρόπο που να αφορά και να ενδιαφέρει τον καθένα μαθητή που ζει στην Ελλάδα, ανεξάρτητα από την πολιτιστική του προέλευση. Την νέα αυτή κίνηση των θεολόγων του «Καιρού» θα μπορούσαμε, σχηματικά, να την εντάξουμε στο χώρο της λεγόμενης «ανανεωτικής θεολογίας», σε αντιδιαστολή με εκείνη της «παραδοσιαρχικής» που θεωρείται ότι εκφράζει η ΠΕΘ (η οποία, ως γνωστόν, υποστηρίζει τον ομολογιακό και εν πολλοίς κατηχητικό χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών). Αν πάλι θέλαμε να ερμηνεύσουμε θεολογικά την ονομασία «Καιρός» που επέλεξαν οι ιδρυτές της νέας κίνησης, θα ανατρέχαμε στην αγιογραφική έννοια της λέξεως («καιρός») που σημαίνει τον λυτρωτικό χρόνο της ζωής μας, δηλαδή τον καθορισμένο και κατάλληλο χρόνο, στα πλαίσια του οποίου ο άνθρωπος πρέπει να σωθεί.
Η έκφραση του Απ. Παύλου: «ιδού νυν καιρός ευπρόσδεκτος, ιδού νυν ημέρα σωτηρίας» (Β΄ Κορ. 6,2) η οποία προσδιορίζει ακριβώς αυτόν τον προσωπικό χρόνο του καθ’ ενός μας, φαίνεται ότι ήταν αυτή που ενέπνευσε τα στελέχη της νέας κίνησης στο θέμα της ονοματοδοσίας, υπό την έννοια ότι επέστη ο καιρός του αγώνα για τη σωτηρία του ολοένα και περισσότερο υποβαθμιζομένου (θρησκευτικού) μαθήματος και κατ’ επέκταση της θεολογικής ειδικότητας στην εκπαίδευση.
ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ
Αναφορικά με το μάθημα, στην εκδήλωση του «Καιρού» στη Θεσσαλονίκη, από θεολόγους – μέλη του Συνδέσμου εκφράσθηκε ο προβληματισμός για τις πρόσφατες δηλώσεις της υπουργού Παιδείας κ. Αννας Διαμαντοπούλου, με τις οποίες αφέθηκε ανοικτό το ενδεχόμενο να εξελιχθεί το μάθημα σε προαιρετικό. Σημειώνεται ότι η υπουργός Παιδείας κ. Αννα Διαμαντοπούλου, στη διάρκεια πρόσφατης επίσκεψής της στην Κύπρο, ερωτηθείσα σχετικώς δήλωσε: «Δεν έχουμε μπει ακόμη στο θέμα αυτό και υπάρχουν πολλές συζητήσεις που αφορούν τη δυνατότητα επιλογής για τα παιδιά τα οποία δεν θέλουν μάθημα με ομολογιακά και κατηχητικά χαρακτηριστικά, κυρίως για παιδιά από άλλα δόγματα». Και συμπλήρωσε: «Την τελική θέση μας θα τη διατυπώσω όταν θα έχουμε προχωρήσει ως προς τα αναλυτικά προγράμματα και τις μεθόδους διδασκαλίας, αλλά και λαμβάνοντας υπόψη τα πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά που έχει σήμερα η σύνθεση του ελληνικού σχολείου».
Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι η θέση του τομέα Θεολόγων του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου (του αποτελεί και τον επιστημονικό σύμβουλο του εκάστοτε υπ. Παιδείας) είναι ξεκάθαρη υπέρ ενός θρησκευτικού μαθήματος που δεν θα είναι ομολογιακό και κατηχητικό, αλλά μορφωτικό - γνωσιολογικό και θ’ απευθύνεται σε όλους τους μαθητές, όπως π.χ. το μάθημα της Ιστορίας.
Υπενθυμίζεται ότι ο Σύμβουλος θεολόγων του Π.Ι. δρ. Σταύρος Γιαγκάζογλου (ο οποίος ήταν παρών στην εκδήλωση του «Καιρού» στη Θεσσαλονίκη) μιλώντας πρόσφατα στην εκπομπή «Θεολογία και Κοινωνία» του Ρ/Σ της Ιεράς Μητρόπολης Λάρισας (http://www.amen.gr/index.php?mod=news&op=article&aid=1455 ), είχε τονίζει ότι ο τομέας Θεολόγων του Π.Ι. προτείνει ένα μάθημα ανοικτό, πλουραλιστικό, με γνωσιακό και παιδαγωγικό χαρακτήρα, το οποίο - σε σχέση με το σημερινά δεδομένα - θα πρέπει να περιλαμβάνει περισσότερα στοιχεία για τις χριστιανικές παραδόσεις της Ευρώπης και τις άλλες θρησκείες. Δίνοντας τις «συντεταγμένες» αυτού του μαθήματος ο Σύμβουλος του Π.Ι., είπε ότι οφείλουμε να διαμορφώσουμε ένα πρόγραμμα θρησκευτικού μαθήματος το οποίο θα πρέπει:
Nα ξεκινά και να έχει επίκεντρο τη θρησκευτική παράδοση του τόπου, ακριβώς, όπως συμβαίνει με το μάθημα της Ιστορίας. Όπως είναι αδιανόητο να είναι η ελληνική ιστορία στο ελληνικό σχολείο υπόθεση 10 – 15 σελίδων και την ίδια ποσότητα ύλης να διδάσκεται ο μαθητής για την ιστορία των Αζτέκων ή των Λαπώνων, έτσι είναι αδιανόητο και για τα Θρησκευτικά να μην έχουν ως βάση και επίκεντρό τους την ορθόδοξη παράδοση όπως αυτή σαρκώθηκε στα μνημεία του πολιτισμού. Ο κάθε μαθητής, ανεξαρτήτως του εάν είναι ή όχι ορθόδοξος, θα πρέπει να μαθαίνει τη θρησκευτική παράδοση του τόπου μας. Αυτός θα είναι ο βασικός κύκλος του μαθήματος.
Ο δεύτερος κύκλος θα είναι οι μεγάλες χριστιανικές παραδόσεις που υπάρχουν στην Ευρώπη, όπου εκτός της Ορθοδοξίας υπάρχει ο Ρωμαιοκαθολικισμός και ο Προτεσταντισμός, και,
Ο τρίτος κύκλος θα περιλαμβάνει τα μεγάλα θρησκεύματα και ιδίως αυτά που μας ενδιαφέρουν περισσότερο, δηλαδή, κυρίως, οι μονοθεϊστικές παραδόσεις του Ιουδαϊσμού και Ισλάμ και άλλες θρησκείες που θα κριθεί ότι παρουσιάζουν αυξημένο ενδιαφέρον.
ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ
«Άρα», συνόψισε ο κ.«Γιαγκάζογλου, μιλάμε για ένα διευρυμένο μάθημα το οποίο θα εξετάζει με κριτικό και διαλεκτικό τρόπο το τι συνεισέφερε στον πολιτισμό η κάθε θρησκευτική παράδοση, και, φυσικά, δεν είναι δυνατόν, στην χώρα μας να μην είναι κεντρικός ο λόγος της ορθόδοξης θεολογίας και παράδοσης, διότι διαφορετικά δεν θα είμασταν τίμιοι με την Ιστορία και τον Πολιτισμό μας…».
Στο ερώτημα «εάν ένα τέτοιο μάθημα, με επίκεντρο την ορθόδοξη παράδοση, θα μπορούσε να έχει ομολογιακά χαρακτηριστικά» ο Σύμβουλος του Π.Ι. απάντησε: «Δεν θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί σε καμιά περίπτωση ομολογιακό, με την έννοια ότι στοχεύει να κατηχήσει τους μαθητές. Θα έχει, όμως, τη δυνατότητα να προβάλλει π.χ. τις υπαρξιακές συνέπειες του ορθοδόξου ήθους και τις σχετικές απόψεις των άλλων χριστιανικών παραδόσεων. Εχει σημασία να καταλάβει ένας ορθόδοξος μαθητής τι σημαίνει όταν μιλάει η ορθόδοξη θεολογία για το ανθρώπινο πρόσωπο και του δίνει μοναδικό, ανόμοιο και ανεπανάληπτο χαρακτήρα, σε σχέση με το τι σημαίνει η ύπαρξη του ανθρώπου στις απωανατολίτικες θρησκευτικές παραδόσεις, τι σημαίνει δηλαδή να θέλει κάποιος να είναι πρόσωπο και τι σημαίνει να θέλει να χάσει τη προσωπική του ιδιαιτερότητα και σαν σταγόνα να πέσει στον ωκεανό του νιρβάνα. Αυτό, όμως, δεν θα πρέπει να γίνεται με μα πολεμική διάθεση με σκοπό να πετιούνται οι άλλες θρησκευτικές παραδόσεις στο καλάθι των αχρήστων για να κυριαρχήσει «ζηλωτικώ» τω τρόπω η Ορθοδοξία. Αυτά δεν είναι ούτε παιδαγωγικώς, ούτε θεολογικώς ορθά. Αλλωστε η Ορθόδοξη θεολογία απ’ τη φύση της αγκαλιάζει την ετερότητα και διαλέγεται μ’ αυτήν, χωρίς βεβαίως αυτό να σημαίνει ότι προδίδει τον εαυτό της. Άλλο πράγμα ο διάλογος και άλλο το να πεί κανείς εγώ επειδή θέλω να κάνω διάλογο παύω να είμαι αυτό που είμαι και καταργώ τον εαυτό μου για να αποδεχθώ τα πάντα ως ένα πολυθρησκευτικό χυλό…».
«ΑΛΛΟ ΚΑΤΗΧΗΣΗ, ΑΛΛΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ..»
Για το θέμα της κατήχησης σε σχέση με την εκπαιδευτική διαδικασία στο σχολείο, ο κ. Γιαγκάζογλου υποστήριξε πως «άλλο είναι το έργο μας, ως θεολόγων, στους κόλπους της Εκκλησίας και άλλο το έργο της Θεολογίας στο πανεπιστήμιο και, εν γένει, στο χώρο του σχολείου. Δεν πρέπει να κάνουμε κατήχηση μέσα στο σχολείο, η κατήχηση είναι έργο της Εκκλησίας, έχει δε από εκκλησιολογικής απόψεως όρους και προϋποθέσεις, όπως είναι η ενορία, η θεία ευχαριστία, οι ποιμένες, ο επίσκοπος. Υπήρξαν κάποιες περίοδοι που αλλιώς ήταν τα πράγματα και είχαμε φθάσει σε σημείο να θεωρήσουμε ότι δεν θα κάνουμε κατήχηση στα όρια της Επισκοπής ή της ενορίας και πως αυτή την αποστολή, όπως και το έργο της μισθοδοσίας του κλήρου, την είχε αναλάβει το κράτος, μέσω των σχολείων. Η κατήχηση είναι πολύ σπουδαία υπόθεση και είναι καθαρά έργο της Εκκλησίας. Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε, όμως, ότι δεν μπορεί να γίνεται κατήχηση με τα «δεκανίκια» του κράτους…. Άλλο, λοιπόν, το ένα (κατήχηση: έργο της Εκκλησίας, που απευθύνεται μόνο στους Ορθοδόξους) και άλλο, το άλλο (εκπαίδευση: έργο της πολιτείας / κράτους που απευθύνεται προς όλους, ανεξαρτήτως ομολογίας ή θρησκείας)…»
Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι προβληματισμός και ανησυχία εκφράσθηκε για τον αποκλεισμό των θεολόγων από την Β’ φάση του προγράμματος επιμόρφωσης στη χρήση υπολογιστών που υλοποιεί το υπ. Παιδείας και αποφασίσθηκε να υπάρξει παρέμβαση του Συνδέσμου προς το υπουργείο για την άρση αυτής της αδικίας που θίγει εκατοντάδες συναδέλφους θεολόγους οι οποίοι - χωρίς να τους εξηγηθεί το «γιατί» – στερούνται της επιμόρφωσης που επιζητούν για την αναβάθμιση του επιστημονικού και παιδαγωγικού τους ρόλου.
Στη χθεσινή εκδήλωση παραβρέθηκαν μέλη ΔΕΠ των Θεολογικών Σχολών Αθηνών και Θεσσαλονίκης, Σχολικοί Σύμβουλοι και καθηγητές θεολόγοι απ’ όλη την Ελλάδα.
πηγή: http://www.amen.gr/index.php?mod=news&op=article&aid=1664
