Ἀκούσατε, ἀγαπητοί μου, τὸ εὐαγγέλιο; Ὁεὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, μᾶς διηγεῖται ἕνα θαῦμα· πῶς ὁ Κύριος θεράπευσε ἕνα παράλυτο ποὺ ἦταν 38 χρόνια ἄρρωστος. Τὸ θαῦμα εἶνε γνωστό. Δὲν χρειάζεται ἑρμηνεία.
Πολλοὶ ἀκοῦνε τὸ Εὐαγγέλιο μὲ ἀδιαφορία. Τὰ γεγονότα ποὺ ἱστορεῖ δὲν τοὺς συγκινοῦν. Μερικοὶ μάλιστα λένε εἰρωνικά· Αὐτὰ συνέβαιναν «τῷ καιρῷ ἐκείνῳ»…. Θεωροῦν, δηλαδή, ὅσα γράφει τὸ Εὐαγγέλιο ὄχι μόνο ἀπίστευτα ἀλλὰ καὶ ἄσχετα μὲ τὴ σημερινὴ ζωή. Ἀλλ᾿, ἀγαπητοί μου, αὐτὰ ποὺ γράφει ὁ εὐαγγελιστὴς εἶνε καὶ γιὰ μᾶς ποὺ ζοῦμε σήμερα καὶ γιὰ ᾿κείνους ποὺ θὰ ζήσουν μετὰ ἀπὸ πολλοὺς αἰῶνες. Γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους εἶνε ἐνδιαφέροντα καὶ ἐπίκαιρα.
Ὁ παράλυτος ποὺ εδαμε σήμερα εἶνε ἡ φωτογραφία τῆς σημερινῆς κοινωνίας, εἶνε ἡ φωτογραφία ὅλων μας. Θὰ μοῦ πῆτε· –Δόξᾳ τῷ Θεῷ ἀπὸ μᾶς κανείς δὲν εἶνε παράλυτος ἢ σὲ καροτσάκι. Ἂν ἀπευθυνόσουν σὲ παραλύτους, ἡ περίπτωσι τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελίου θὰ ἦταν παρηγορητική. Θὰ μποροῦσες νὰ τοὺς πῇς· «Σᾶς φέρνω χαιρετισμὸ ἀπὸ ἕνα συνάδελφό σας· καὶ μαζὶ μὲ τὸ χαιρετισμὸ σᾶς συνιστῶ τὸ δικό του φάρμακο,ποὺ εἶνε ἡ ὑπομονή…». Τὸ θαῦμα αὐτὸ παρηγορεῖ τοὺς παραλύτους. Πήγαινε λοιπὸν νὰ τὸ πῇς σ᾿ αὐτούς. Σ᾿ ἐμᾶς τί τὸ λές;… Τὸ λέω, διότι κ᾿ ἐμεῖς ὅλοι ἔχουμε ἀνάγκη αὐτῆς τῆς διδασκαλίας. Διότι κ᾿ ἐμεῖς εἴμαστε παράλυτοι. Παράλυτοι ὄχι τόσο στὸ σῶμα ὅσο στὸ εὐγενέστερο μέρος τῆς ὑπάρξεως, στὴν ψυχή. Καὶ ἐξ αἰτίας τῆς ψυχικῆς μας παραλυσίας παραλύει καὶ τὸ σῶμα. Αὐτὸς ὁ ἀεικίνητος σημερινὸς ἄνθρωπος, ἐνῷ ἐκτελεῖ ὅλες τὶς ὀρέξεις τῆς σαρκός, κατ᾿ οὐσίαν εἶνε παράλυτος –ψυχικῶς καὶ σωματικῶς– γιὰ ὅ,τι μεγάλο καὶ ὑψηλό. Ὁλόκληρος ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ κινῆται πρὸς τὸ ἀγαθό, πρὸς τὴν ἐκτέλεσι τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ. Καὶ ὅμωςδὲν κινεῖται. Γι᾿ αὐτὸ λέω ὅτι ὑπάρχουν παράλυτοι περισσότεροι ἀπὸ ὅσους φαντάζεστε. Θέλετε νὰ παρουσιάσω μερικούς;
⃝ Τί εἶνε σήμερα; Κυριακή, δηλαδὴ ἡμέρα ἀφιερωμένη στὸν Κύριο. Σήμερα πρώτη δουλειὰ καὶ ὕψιστο καθῆκον ἔχουμε, ὡς λογικὰ πλάσματα καὶ ὡς Χριστιανοί, μόλις ἀκούσουμε τὴν καμπάνα, νὰ τρέξουμε ὅλοι στὸ ναό, γιὰ νὰ ποῦμε ἕνα εὐχαριστῶ στὸ Θεό. Σᾶς ἐρωτῶ· αὐτὸ τὸ κάνουν ὅλοι; Σὲ κάθε ἐνορία ὑπάρχουν ἄνθρωποι ὑγιέστατοι, ποὺ μποροῦν καὶ βαδίζουν χιλιόμετρα, καὶ ὅμως ἡ ἐκκλησία δὲν τοὺς εἶδε, δὲν τοὺς ξέρει. Εἶνε ἄγνωστη ἡ παρουσία τους στὸ ναὸ τὴν Κυριακή. Γιατί; Διότι εἶνε παράλυτοι. Ἔχουν πόδια γιὰ ἄλλες κινήσεις, δραστηριότητες καὶ ἐργασίες, ἀλλὰ πόδια γιὰ τὴν ἐκκλησία δὲν ἔχουν· παράλυτοι πνευματικῶς, ἔγιναν καὶ παράλυτοι σωματικῶς. Καὶ μόνο αὐτοί; εἶνε κι ἄλλοι.
⃝ Ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ ἔχουν χρήματα, ἄνθρωποι ποὺ θὰ μποροῦσαν πολλὰ νὰ κάνουν καὶ μεγάλη βοήθεια νὰ προσφέρουν. Μὰ τὸ χέρι τους εἶνε παράλυτο γιὰ τέτοια πράγματα. Δὲν τὸ βάζουν στὴν τσέπη, δὲν ἀνοίγουν τὸ πορτοφόλι οὔτε ξεκλειδώνουν τὸ χρηματοκιβώτιό τους νὰ δώσουν κάτι σ᾿ ἕνα φτωχό. Χέρια ἔχουν μόνο γιὰ νὰ παίρνουν· νὰ παίρνουν ἀκόμη κι ἀπὸ ᾿κεῖ ποὺ δὲν ἐπιτρέπεται, νὰ παίρνουν ἀκόμη καὶ προσφορὲς τοῦ διαβόλου. Ἀλλὰ χέρια γιὰ νὰ δώσουν δὲν ἔχουν. Ἡ φιλαργυρία παρέλυσε τὴν ψυχή τους, παρέλυσε ὅμως καὶ τὰ χέρια τους· καὶ δὲν δίνουν.
⃝ Παράλυτοι λοιπὸν ὅσοι δὲν ἐκκλησιάζονται, παράλυτοι καὶ ὅσοι δὲν ἐλεοῦν. Ὑπάρχουν ὅμως κι ἄλλοι παράλυτοι. Κάποιοι ἔχουν αὐτιὰ ἕτοιμα νὰ ἀκοῦνε ὧρες ὁλόκληρες τὰ τοῦ κόσμου, τοὺς ἤχους καὶ τὰ μηνύματα τῆς διαφθορᾶς· αὐτιὰ κολλημένα σὲ ῥαδιόφωνα, σὲ δίσκους, σὲ ἀκουστικά. Ἀλλὰ οἱ Χριστιανοὶ αὐτοὶ δὲν ἔχουν αὐτιὰ γιὰ ν᾿ ἀκούσουν ἕναν ὕμνο, ἕνα τροπάριο, ἕνα ἐκκλησιαστικὸ ᾆσμα. Ἔτσι, αὐτιὰ ἔχουν καὶ αὐτιὰ δὲν ἔχουν.
Καὶ λέω ὅτι αὐτιὰ δὲν ἔχουν, ἀφοῦ δὲν θέλουν νὰ τὰ χρησιμοποιήσουν γιὰ τὸ σκοπὸποὺ τά ᾿δωσε ὁ Θεός – τὴ στιγμὴ ποὺ καὶ τὰ ἄψυχα δημιουργήματα πειθαρχοῦν καὶ ὑπακούουν στὸ πρόσταγμά του· καὶ τὰ δέντρα καὶ τὰ ζῷα καὶ οἱ πέτρες καὶ τὰ νερὰ καὶ οἱ πλανῆτες καὶ τὰ ἀστέρια, ὅλα ἀκοῦνε, μὲ τὸ δικό τους τρόπο, καὶ ἐκτελοῦν τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Μόνο ὁ ἄνθρωπος εἶνε παράλυτος στὴν ἀκοή. Ἁρμόζει νὰ πῇ κανεὶς γι᾿ αὐτὸν τὴ λαϊκὴ παροιμία «στοῦ κουφοῦ τὴν πόρτα ὅσοθέλεις βρόντα».
⃝ Δὲν θέλω ὅμως νὰ τελειώσω χωρὶς νὰ σᾶς δείξω καὶ ἕναν ἀκόμη παράλυτο. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ ἔχουν γλῶσσα φλύαρη. Ὅλημέρα μιλοῦν. Λένε λένε λένε διάφορα, λίγες φορὲς ἀναγκαῖα καὶ τὶς περισσότερες φορὲς περιττά. Μέσα ὅμως στὶς χιλιάδες λέξεις ποὺ προφέρουν δὲν ἀκούγεται ἡ πιὸ μεγάλη καὶ σπουδαία λέξι· ἡ λέξι «Θεός». Εἶνε ἄγνωστη στὸ λεξιλόγιό τους. Ἀλλὰ λάθος κάνω. Προφέρουν τὴ λέξι «Θεός»· καὶ ὄχι μία ἀλλὰ πολλὲς φορές. Πότε ὅμως; Ὅταν τὸν βλαστημοῦν! Τότε ἔχουν γλῶσσα. Ὅταν πρέπῃ νὰ εὐχαριστήσουν καὶ νὰ δοξάσουν τὸ Θεὸ γιὰ τὶς εὐεργεσίες καὶ τὰ μεγαλεῖα του, ἡ γλῶσσα τους μένει παράλυτη .Παράλυτοι πνευματικῶς. Παράλυτοι ὡς ἄτομα, παράλυτοι ὡς οἰκογένειες, παράλυτοι καὶ ὡς κοινωνία καὶ ἔθνη. Ἂν ὑπῆρχαν ζωντανοὶ ἄνθρωποι, θερμοὶ Χριστιανοί, πόσα δὲν θὰ γίνοντο! Πόσα κακὰ δὲν θὰ ἐπρολαμβάνοντο! Τώρα οἱ πνευματικῶς παράλυτοι βλέπουν τὸ κακὸ νὰ προχωρῇ, καὶ δὲν κινοῦν οὔτε τὸ μικρό τους δάχτυλο γιὰ νὰ τὸ ἀνακόψουν. Βλέπουν τὸ διάβολο καὶ τὰ ὄργανά του νὰ καῖνεκαὶ νὰ διαλύουν, μὰ κανείς δὲν κινεῖ ται νὰσβήσῃ τὴν πυρκαϊά. Λὲς καὶ εἶνε ὄχι παράλυτοι ἀλλὰ νεκροί. Θέλετε παραδείγματα;
⃝ Σὲ δημόσιο χῶρο ἀκούγεται μία φρικτὴ βλασφημία. Πολλοὶ τὴν ἀκοῦνε, κανείς ὅμως δὲνδιαμαρτύρεται. Κανείς δὲν ἀνοίγει τὸ στόμα του νὰ πῇ· Δὲν σοῦ ἐπιτρέπω, κύριε, νὰ βρίζῃς τὸ Θεό. Λὲς καὶ βλαστήμησε ἐκεῖνος σὲ νεκροταφεῖο, ἐμπρὸς σὲ νεκρὰ καὶ ἄφωνα πτώματα. Κοινωνία παράλυτη, ἀκοῦς τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ νὰ βλασφημῆται καὶ ἀδιαφορεῖς!
⃝ Ἄλλη περίπτωσι. Βλέπεις νὰ ἐκδίδωνται αἰσχρὰ ἔντυπα καὶ τὰ παιδιὰ νὰ τὰ διαβάζουν ·ἀλλ᾿ ἐσύ, παράλυτος, δὲν τ᾿ ἁρπάζεις νὰ τὰ κάψῃς, ποὺ αὐτὰ θὰ σοῦ βάλουν φωτιὰ στὸσπίτι. Τί δείχνει αὐτό; Ὅτι εἴμεθα νεκροί· τὸὄνομα μόνο ἔχουμε ὅτι ζοῦμε (βλ. Ἀπ. 3,1).
Ἀγαπητοί μου! Πολλοὶ παράλυτοι ὑπάρχουν. Τεράστιες δυνάμεις, ποὺ μποροῦσαν νὰ μεταβάλουν τὸν κόσμο σὲ παράδεισο, δὲν κινητοποιοῦνται, ἀλλὰ μένουν σὲ ἀδράνεια. Δὲν ἀρκεῖ ὅμως νὰ κάνουμε μόνο τὴ θλιβερὴ διαπίστωσι. Εἶνε ἀνάγκη νὰ βροῦμε καὶ τὸν τρόπο θεραπείας τοῦ κακοῦ. Πῶς δηλαδὴ τὸχέρι θὰ κινηθῇ γιὰ νὰ κάνῃ τὸ καλό; πῶς τὸ πόδι θὰ τρέξῃ στὸ δρόμο τῆς Ἐκκλησίας; πῶς αὐτιὰ καὶ μάτια θ᾿ ἀνοίξουν στὰ θεῖα προστάγματα; πῶς ὁ ὅλος ἄνθρωπος θὰ γίνῃ ἕνα εὐκίνητο ὄργανο τῆς θείας βουλῆς μέσα στὴν κοινωνία; Μὲ λίγα λόγια· πῶς οἱ παράλυτοι θὰ ζωντανέψουμε; Ἡ κινητήριος δύναμις καὶ τὸ ζωογόνο ῥεῦμα γιὰ τὸν παράλυτο τοῦ εὐαγγελίου ἦταν τὸ παντοδύναμο πρόσταγμα τοῦ Χριστοῦ. Συνεπῶς, χρειάζεται ῥεῦμα θείας χάριτος . Ἂν ἀγγίξουμε κ᾿ ἐμεῖς τὸ ζωογόνοαὐτὸ ῥεῦμα, ἂν ἔλθουμε σὲ ἐπαφὴ μὲ τὸ Χριστό, θὰ δοῦμε κ᾿ ἐμεῖς τὸ θαῦμα.Ναί. Ὁ Χριστός, ποὺ μὲ μιὰ προσταγὴ θεράπευσε τότε τὸν παράλυτο τῆς Βηθεσδά, αὐτὸς καὶ σήμερα μπορεῖ νὰ κάνῃ τὸ θαῦμα σὲ ὅλους μας. Εἶνε ὁ ἴδιος. Δὲν ἔχασε οὔτε ἕνα ἠλεκτρόνιο ἀπὸ τὴ δύναμί του τὴν ἄπειρη.Ὁ ἥλιος, ποὺ φωτίζει τὸν κόσμο καὶ φαίνεται ὅτι μένει ἴδιος ἐπὶ χιλιάδες χρόνια, κάτι χάνει κάθε μέρα. Εἶνε βέβαια ἀνεπαίσθητη αὐτὴ ἡἀπώλεια· θὰ ἔλθῃ ὅμως ἡμέρα ποὺ θὰ σβήσῃ κι αὐτός, ὅπως σβήνει ἕνα καντήλι. Ἀλλ᾿ ὁ ἥλιος Χριστὸς μένει «χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας» (Ἑβρ. 13,8). Ὑπεράνω τῆς ἀκτινοβολίας τοῦ ἡλίου καὶ τῶν ἄστρων εἶνεὁ Κύριος. Ὁ Κύριος ζῇ καὶ βασιλεύει εἰς τοὺς αἰῶνας. Καὶ μὲ ὅση εὐκολία εἶπε στὸν παράλυτο «Ἔγειρε» , σήκω ἐπάνω, «καὶ περιπάτει» (Ἰω. 5,8), μὲ τὴν ἴδια εὐκολία μπορεῖ νὰ κάνῃ πάλι τὸ θαῦμα, ν᾿ ἀναστήσῃ τὸν καθένα μας, τὶς οἰκογένειές μας, τὸ ἔθνος μας σὲ νέα ζωή. Γι᾿ αὐτὸ ἂς ἀκούσουμε τὴ φωνὴ τῶν ἀγγέλων· Πλησιάστε τὸν Κύριο, πιστέψτε ἀκραδάντως σ᾿ αὐτόν! Καὶ τότε θ᾿ ἀνατείλῃ ἐντός μας μιὰ νέα ζωή, ἡ ζωὴ ἡ αἰώνιος, πρὸς δόξαν Θεοῦ. Ἀμήν.
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος-
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Ἰωάννου Προδρόμου Ν. Μαδύτου - Ἀθηνῶν τὴν 12-5-1957 (ἢ 1958).