από το περιοδικό «ΜΟΝΑΧΙΚΗ  ΕΚΦΡΑΣΗ», τεύχος 33, Ιούλιος-Αύγουστος 2009

Είχα την ευτυχία να συναντήσω μερικές φορές τον μακαριστό Γέροντα Ιωσήφ Βατοπαιδινό στο κάθισμα του στην Ι.Μ.Μ.Βατοπαιδίου και να ακούσω κάποιες κατηχήσεις-νουθεσίες του πού θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας.

Κάτι πού έλεγε χαρακτηριστικά ήταν: «Ότι είναι από τον ουρανό και κάτω, δεν το χρειαζόμαστε! Ένα πιάτο φαί, ένα παλιόρουχο και κάπου το κεφάλι να βάλεις από κάτω είναι αρκετά. Μη γεμίζετε τη ζωή σας με πολλές ανούσιες υποχρεώσεις και βάρη εις βάρος της ψυχής σας. Τί νόημα έχει να κερδίσεις όλον τον κόσμο και να χάσεις την ψυχή σου; Ό νους σας πρέπει να είναι στην ουράνια βασιλεία και πώς θα κερδίσουμε την αιώνια ζωή.»

Μας μίλαγε για τους μοναχούς πού τόσο βάλλονται αυτόν τον καιρό. Έλεγε λοιπόν: «Αγαπητά μου παιδιά, κάνω έκκληση στην λογική σας: Εμείς οι μοναχοί δεν είμαστε άνθρωποι πού δεν είχαμε που να πάμε και ήρθαμε εδώ στο Άγιον Όρος γι' αυτό το λόγο. Είχαμε κι εμείς οικογένειες και μάλιστα κάποιοι από εμάς είμασταν και ευκατάστατοι. Αφήσαμε όμως συνειδητά όλα αυτά για να αφιερωθούμε στην απρόσκοπη λατρεία του Θεού μας. Εγώ προσωπικά όταν είδα τον αγιασμό ζωντανό, στο πρόσωπο του μετέπειτα Γέροντα μου Ιωσήφ Ησυχαστή, είπα: Εδώ θέλω να μείνω! Εμείς οι μοναχοί ασκούμαστε στην αδιάλειπτη προσευχή και προσευχόμαστε όχι μόνο για εμάς, αλλά για όλο τον κόσμο.»

***

Για την οικογένεια.

Το θέμα της διασπάσεως του ομαλού οικογενειακού βίου σήμερα, ειδικά σήμερα, το προκαλεί ο άνδρας. Επιμένω. Από την ερευνά που έκανα, σαν είδος διατριβής μπορεί να πει κανείς, ανακάλυψα ότι σε ποσοστό 85%, οι άνδρες υπεύθυνοι. Η γυναίκα από τη φύση της, παιδί μου, είναι γέννημα και προϊόν αγάπης και επομένως δε ζει χωρίς αγάπη. Αληθινή αγάπη. Δεν γελιούνται, είναι έξυπνες. Εάν η αγάπη δεν είναι ειλικρινής, δεν πιστεύουν. Όταν λοιπόν βρει ειλικρινή αγάπη από τον άνδρα της, τότε είναι σε θέση αυτοθυσίας και ηρωισμού. Τότε έρχεται αρμονία στον οικογενειακό βίο. Άλλα υπάρχει και κάτι άλλο μεγαλύτερο απ' αυτό. Η αγάπη εν ονόματι της Χάριτος κάνει τα δύο ένα μετά το γάμο, «ουκέτι εισί δύο, αλλά σαρξ μία». (Ματθ. 19,6).

Έτσι επιδρά η αγάπη ευεργετικά στα παιδιά σε τέτοιο βαθμό ώστε να γεννηθούν με καλό χαρακτήρα.

Λοιπόν, σήμερα αναγκάζομαι να πω και τούτο, κάπως τολμηρό μα με φέρνει η ανάγκη να το πω, όταν κάθε μέρα ακούω «η γυναίκα μου είναι έτσι, η γυναίκα μου είναι τέτοια, οι γυναίκες είναι σατανάδες...». Λέω: «Συγγνώμη, αγαπητέ μου, αυτή τη γυναίκα πού λες δεν την παντρεύτηκες εσύ;». «Ναι». «Καλά, όταν την παντρεύτηκες δεν βρήκες σ' αυτή όλη την αγάπη, την τρυφερότητα, την ευτυχία;» «Ναι». «Τώρα γιατί άλλαξες; Η ίδια είναι. Και τότε πού παντρεύτηκες και τώρα η ίδια είναι. Βλέπεις, ότι εσύ φταις;»

***

Συνάντησα ένα ανδρόγυνο μια φορά μεγάλης ηλικίας, σχεδόν 80 ετών, πού είχαν μεταξύ τους πικρία και ήθελε, αν ήταν δυνατόν, να σκοτώσει ο ένας τον άλλο. Τους λυπήθηκα, κάθισα κοντά τους και άρχισα να ερευνώ και είδα ότι από άγνοια το έπαθαν. Δεν γνώριζαν ούτε το χριστιανισμό, ούτε περί ήθους, τίποτα. Όταν κάθισα και τους μίλησα, είδα ότι δέχονταν και ό,τι τους έλεγα το άκουσαν. Ε! αφού προσπάθησα συνοπτικά να τους δείξω ότι ο άνθρωπος και ότι η συζυγία δεν διαλύεται εδώ, αλλά θα συνεχιστεί στην αιωνιότητα, συγκινήθηκαν, και τα δέχθηκαν όλα αυτά. Έφυγα, και αφού πέρασε λίγος καιρός μου στέλνουνε ένα γράμμα, στο όποιο μου γράφανε: «Γέροντα, είναι σαν να ξαναζούμε τον πρώτο μήνα του γάμου μας». Αυτοί πού ήθελαν να σφαγούν, να σφάξει ο ένας τον άλλο. Βλέπεις τις αποδείξεις!

***

Για το μοναχισμό.

Ο μοναχισμός παιδί μου, δεν είναι κάτι το όποιο είναι ανθρώπινη εκλογή ή ανθρώπινη επινόησις ή σκέψη ή φαντασία. Ο μοναχισμός είναι πρόσκληση... και κάτι παραπάνω, έλξη. «Ουδείς δύναται ελθείν προς με εάν μη ο Πατήρ ο πέμψας με ελκύση αυτόν». (Ιωάν. 6, 44)

Στο πλήθος των χριστιανών λέει ο Κύριος μας: «Ουχ υμείς με εξελέξασθε, αλλ' εγώ εξελεξάμην υμάς και έθηκα υμάς ίνα υμείς υπάγητε και καρπόν φέρητε» (Ίωάνν. 15,16). Στους μοναχούς όμως εκδηλώνει μια ιδιαίτερη πρόνοια και λέει: «Ουδείς δύναται ελθείν προς με εάν μη ο Πατήρ ο πέμψας με έλκυση αυτόν». Άρα λοιπόν οι μοναχοί ειλκύσθησαν από τη θεία Πρόνοια με ένα σκοπό, να επαναφέρουν την ισορροπία της ανθρώπινης προσωπικότητας. Η ανθρώπινη προσωπικότητα, η οποία κατασκευάσθη εξ αρχής κατ εικόνα και ομοίωση του Θεού, με την πτώση διεφθάρη. Αυτή λοιπόν την προσωπικότητα «ενεδύθην άμα τη σαρκώσει Του ο Θεός Λόγος». Επανέφερε πίσω ο Θεός Λόγος, την θεία Χάρη, την οποία απολέσαμε με την πτώση. Την λάβαμε όλοι οι Ορθόδοξοι από το Βάπτισμα. Οι μοναχοί την λαμβάνουν κατά δύο τρόπους. Και από το Βάπτισμα και από τη μοναχική τους κούρα. Έκτοτε χρειάζεται η πρακτική πλέον μορφή της έμπρακτης αυταπαρνήσεως της φιλοθεΐας, οπότε αρχίζει η ενέργεια της Χάριτος και επαναφέρει τον άνθρωπο στη θέση του, τον αγιασμό... Η πρώτη και κύρια εντολή η οποία θα μας αναβιβάσει στις θειες επαγγελίες είναι η αγάπη, η αγάπη προς τον Θεό. Μα για να αγαπήσει ο άνθρωπος τον Θεό, πρέπει σιγά-σιγά να αποκολλήσει από πάνω του κάθε τι πού τον απασχολεί. Μέχρι πού οι πατέρες έφθασαν ακόμα και τη βιολογική υπόσταση να αρνηθούν, πράγμα πού καταντά να είναι σήμερα απίστευτο. Και όμως είναι γεγονός. Με την απόλυτη αυτή αποταγή και την απόλυτη έννοια της υποταγής προς το θείο θέλημα, αρχίζει η θεία Χάρις, η οποία είναι εντός ημών, να λειτουργεί. Η θεία Χάρη είναι μεν μέσα μας, αλλά δεν έχει εξουσία εάν δεν προηγηθεί η ελευθερία της προσωπικότητας, εάν η ελευθερία της προσωπικότητας δεν κινηθεί, η θεία Χάρις, παρόλο πού βρίσκεται παρούσα, δεν λειτουργεί. Πρέπει να αποδείξει ο άνθρωπος εκουσίως τί προτιμά. Προτίμα να αγαπήσει τον Θεό και να το αποδείξει με την πράξη; Τότε λειτουργεί η θεία Χάρις, η οποία καταστρέφει τον παλαιό άνθρωπο, «τον παλιάνθρωπο» και δημιουργεί τον νέο, τον καινό, τον κατά Χριστόν, στον όποιο ενεργείται ο αγιασμός.

***

Για την παρουσία και τη βίωση του θαύματος.

Ο σύγχρονος άνθρωπος θεωρεί το θαύμα κάτι πολύ απόμακρο και ίσως αδύνατο να συμβεί. Και όμως, παραδείγματα δεν χρειάζεται να σας αναφέρω από το Περιβόλι της Παναγίας, αλλά και εκεί στο κέντρο πού είναι το μεγάλο χωριό, όπως λέμε. Και εκεί στην Αθήνα, το θαύμα συνεχίζεται. Δεν είναι θαύμα όταν βλέπεις ένα νέο παιδί να περνά σήμερα από τις φλόγες της διαφθοράς και να μείνει ανέπαφο; «Χωρίς εμού οι δύνασθε ποιείν ουδέν». (Ίωάν. 15,5), αλλά «πάντα ισχύομεν εν τω ενδυναμούντι ημάς Χριστώ" (Φιλλιπ. 4,13). Πώς βρίσκουμε σήμερα αγνές κόρες κα αγνά παιδιά, τα όποια κρατούν την απόλυτη έννοια του ήθους της πίστεως; Αυτά είναι τα πραγματικά θαύματα.