από το βιβλίο του «ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣ»
Θεσσαλονίκη 2003
Στο ναό τον αγίου Νικολάου στο Μπάρι είναι θησαυρισμένα τα ιερά λείψανα του μεγάλου ιεράρχη καθώς λένε, σε ειδικά κατασκευασμένη ασημένια λάρνακα η οποία είναι τοποθετημένη «στην ανατολική πλευρά της (υπόγειας-κάτω) εκκλησίας», κατά τις πληροφορίες του Ρώσου περιηγητή Μορτβίνωφ ο όποιος επισκέφθηκε το ναό το 1873.(1)
Η χάρη των ιερών λειψάνων του Αγίου συνεχίζεται και στο ναό του στο Μπάρι, αυτή πού είχε εμφανισθεί στο ναό του στα Μύρα της Λυκίας, με τη ροή του αγίου μύρου από τα θαυμαστά λείψανα του Αγίου. Ο καθηγητής Βασίλης Μπόρσκι, ο όποιος επισκέφθηκε το ναό του Αγίου στο Μπάρι(2) και καταγράφει τις εντυπώσεις του, λέγει: «Οι κληρικοί πού βρίσκονται στην κάτω (υπόγεια) εκκλησία ονομάζονται "φύλακες" και είναι πολύ αυστηροί. Αυτοί μοιράζουν και τον αγιασμό στους προσκυνητές, πού τον ονομάζουν Sancta Manna.(3)
Ρώτησα τον "φύλακα" πώς βγαίνει τόσο Sancta Manna και μου απάντησε χαμηλόφωνα ότι βγαίνει καθημερινά τόσο, όσο χρειάζονται οι προσκυνητές και όχι περισσότερο.».
Το ονομάζουν άγιο Μάννα,(4) σε σχέση με το Μάννα πού μάζευαν οι Εβραίοι στην έρημο, πού ήταν δώρο αγάπης και ενδιαφέροντος του Θεού για το λαό Του. Όπως το πρώτο έτσι και αυτό είναι δώρο ουράνιο, θαυμαστό και ανεξιχνίαστο, για να φαίνεται η παντοδυναμία του Θεού, το ενδιαφέρον Του για το χριστεπώνυμο πλήρωμα Του, η αγάπη Του για το μυροδόχο σκεύος του Αγίου Πνεύματος —τον άγιο Νικόλαο—, για να θαυμάζουν και να τιμούν τον Άγιο, ο όποιος παρουσιάζει και αυτό το θαυμαστό, το μεγάλο και εξαίσιο: τη συνεχή ροή του αγιασμού από τις αόρατες και ανεξερεύνητες ουράνιες πηγές. Το «Μάννα» του αγίου Νικολάου είναι ο «Άρτος των αγγέλων» του νέου Ισραήλ τον όποιο τρώγουν οι χριστιανοί και δοξάζουν τον Κύριο και μεγαλύνουν τον υπηρέτη Του, πού αντιδοξάζεται από Αυτόν πού δόξαζε σ' όλη του τη ζωή. Το «Μάννα» είναι ένα συνεχιζόμενο θαύμα μέσα στους αιώνες, για να στερεώνεται η πίστη των χριστιανών και να μαλακώνει η σκληροκαρδία των απίστων.
Ο Βασίλης Μπόρσκι μας δίνει και αύτη την πληροφορία: «Από τους κληρικούς (της Μονής) μάθαμε ότι κοντά στην εκκλησία υπάρχουν δύο μαγαζιά πού πουλάνε γυάλινα μπουκαλάκια πού έχουν πάνω τους απεικονισμένη τη μορφή του αγίου Νικολάου. Αυτά τα πουλούν άδεια, για να μπορούν οι προσκυνητές να βάζουν αγιασμό και να το μεταφέρουν στον τόπο τους, στα σπίτια τους. Αγοράσαμε και εμείς αρκετά τέτοια βαζάκια και τα γεμίσαμε με αγιασμό. Στο μαγαζί πού τα αγοράσαμε, μας εξήγησαν ότι αυτά τα χρήματα χρησιμοποιούνται για τη συντήρηση του ξενώνα, για τη δωρεάν φιλοξενία των προσκυνητών. Ο ηγούμενος έδινε όσο αγιασμό θέλανε οι προσκυνητές, φτάνει τα βαζάκια να ήταν αγορασμένα από τα μαγαζιά της εκκλησίας. Σε διαφορετικό μπουκαλάκι δεν έβαζαν αγιασμό, γιατί ήταν ένας από τους τρόπους πού βοηθούν τη συντήρηση του ξενώνα για τους ταξιδιώτες πού έφθαναν για προσκύνημα.».(5)
Σε άλλη σελίδα, ο Βασίλης Μπόρσκι, συνεχίζει την καταγραφή των εντυπώσεων του και των περιστατικών στο προσκύνημα του αγίου Νικολάου στο Μπάρι:
«Την τελευταία μέρα παραμονής μου στην πόλη θέλησα να ξαναδώ τα Άγια λείψανα. Φτάνοντας εκεί παρακάλεσα το "φύλακα" να ανοίξει για να τα προσκυνήσω, αλλά ήταν ανένδοτος (Έκανε υπακοή απόλυτη στις εντολές πού είχε λάβει από τον ηγούμενο). Το μόνο πού έκανε, ήταν να με αφήσει να Ιδώ από ένα μικρό φεγγίτη, ένα κεράκι να φωτίζει το κιβώτιο με τα ιερά λείψανα. Το μέρος μου θύμιζε πηγάδι πού ήταν γεμάτο Μάννα ή αλλιώς (όπως το λένε εδώ) άγιο νερό-αγιασμός, και κάτω διακρίνονταν τα κατάλευκα οστά του Αγίου.
Βλέποντας και ακούοντας για όλα αυτά πού μας παρουσίασαν "οι φύλακες", δεν μας έμενε τίποτα άλλο να κάνουμε, παρά να δοξάσουμε με δυνατή πίστη τον εκλεκτό του Κυρίου, τον άγιο Νικόλαο.».(6)
1. Zitsio ι tsudesa..., σ. 131.
2. Στις 28 Ιουλίου 1724. Ένθ' αν. σ. 125.
3. Το Μάννα πρωτοεμφανίσθηκε στη κατασκήνωση των Εβραίων στην έρημο του Σινά, όταν επέστρεφαν στην Παλαιστίνη από την Αίγυπτο, με αρχηγό τους το Μωϋσή. Για σαράντα χρόνια — 39 χρόνια και 11 μήνες, από τη 16η ήμερα του δευτε'ρου μηνός της εξόδου των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο — Έξοδ. 16, 1 — τρε'φονταν με το Μάννα μέχρι πού πάτησαν στην Παλαιστίνη, στην πόλη Ιεριχώ. Τότε εξέλιπε το Μάννα και έτρωγαν καψαλισμένα στάχυα και λαγάνες στη φωτιά χωρίς προζύμη (Ίησ. Ναυή, 5, 11-12). Όταν οι Εβραίοι είδαν να πέφτει από τον ουρανό η δρόσος στο στρατόπεδο ήσυχα, και δεν έμοιαζε με βροχή, ούτε με χαλάζι, ούτε με χιόνι, ούτε με πάγο (Αριθ. 11, 9), αλλά με πολύ μικρό και λευκό κεχρί (Φίλων Ιουδαίος), όλοι ρωτούσαν: Μαν χου; = τί είναι αυτό, και η ερώτηση έγινε όνομα (Προκόπιος). Έπεφτε με τη δροσιά το πρωί, διότι την ημέρα έλιωνε από τον ήλιο. Το Μάννα μοιάζει με σπόρο κοριού η κορίανδρου, είδος μπαχαρικού, πού οι σπόροι του είναι σαν σφαιρίδια (Ιώσηπος) και η γεύση του μοιάζει προς το μέλι και κατά το άρωμα προς το αραβικό κόμμι βδέλλα. Κατ' άλλους είχε το μέγεθος ρυζιού. Η γεύση του ήταν ευχάριστη και έμοιαζε με τηγανίτα με λάδι και μέλι και είχε τη μορφή κρυστάλλου. Το έτριβαν σε ξύλινο γουδί, το έβραζαν στη κατσαρόλα — όπως το κατσαμάκι — και με αύτη τη ζύμη έφτιαχναν πίτες πού έψηναν στη στάχτη (χόβολη). Ο Δαβίδ ονομάζει το Μάννα «Άρτον αγγέλων», «Άρτον αγγέλων έφαγεν άνθρωπος, επισιτισμόν απέστειλεν αυτοίς εις πλησμονήν» (Ψαλμ. 77, 25). Κατά το Σολομώντα (16, 20), το Μάννα είχε τη γλυκύτητα του Θεού, δηλαδή με αυτό γινόταν ανάμνηση της αγάπης, ευσπλαχνίας, παντοδυναμίας, σοφίας, αξιοπιστίας Του.
4. Το μύρο το όποιο ανάβλυζε από το ιερό λείψανο του αγίου Νικολάου, ήταν γνωστό στους Δυτικούς ως «Μαηηα of St. Nicholas». Η. Τhurstοη, Lives of the Saints, V. 1, Βurns and Dates, London 1956, p. 505.
5. Ένθ' άνωτ. σ. 122-123.
6. Ένθ' άνωτ. σ. 130.
