Καθηγουμένου Ι. Μ. Αγίου Ιγνατίου - Λειμώνος Λέσβου

από το βιβλίο του «Εορτοδρόμιον»

***

Ο Αμώς

Σήμερα, αγαπητοί μου αδελφοί, εορτάζομε τη μνήμη του δεύτερου κατά σειράν προφήτου από το χορό των δώδεκα μικρών λεγομένων προφητών, του προφήτου Αμώς.

Όπως και το εβραϊκό όνομά του φανερώνει, ήταν βραδύγλωσσος σαν το Μωυσή, τον Ησαΐα και τον Ιερεμία.

Ήταν ακόμη ποιμένας αλόγων προβάτων σαν άλλοτε ο Μωϋσής και αργότερα ο Δαβίδ. Βοσκότοπος του ήταν η περιφέρεια της Πολίχνης Θεκουέ πού βρίσκεται 6 μίλια πιο κάτω από τη Βηθλεέμ.

Ακόμη καταγινόταν με την καλλιέργεια της συκομορέας, ενός δένδρου πού ευδοκιμεί ατά κλίματα εκείνα, σαν το δένδρο πού αναρριχήθηκε ο κοντόσωμος Ζακχαίος για να ιδή το Χριστό μας.

Γι' αυτό και στις προφητείες του Αμώς πολλές εικόνες από την ποιμενική και αγροτική ζωή συναντούμε όπως το βρυχηθμό του λέοντα, τις παγίδες των κυνηγών των πτηνών, το πρόβατο πού το σώζει ο τσομπάνης από τα δόντια του λέοντα, φίδια κρυμμένα σε σχισμές των αγροικιών, κοφίνια γεμάτα από γυαλισμένα σύκα, και ούτω καθεξής.

Και ενώ στα ταπεινά αυτά επαγγέλματα ήταν δοσμένος ο Προφήτης, ο άγιος Θεός τον εκάλεσε στο μεγάλο και τιμητικό και ασύγκριτο σε αξία προφητικόν αξίωμα, και μάλιστα όπως άλλοτε τον Αβραάμ, άλλα και τον Ιωνά, του υπέδειξε να φυγή από την Θεκουέ, από την Ιουδαία, και να μεταβή στη Σαμάρεια, στο βόρειο βασίλειο του Ισραήλ για να καυτηρίαση την ηθική διαφθορά του λάου και το θρησκευτικό ξεθώριασμα των αρχόντων και των αρχομένων.

Ήλθε λοιπόν και εγκαταστάθηκε στη Βαιθήλ οπού είχαν στήσει οι Ισραηλίτες βωμό και εθυσίαζαν στο μοσχάρι πού είχαν από πολύτιμες ύλες κατασκευάσει σαν ομοίωμα του Θεού. Με τόλμη και θάρρος στρέφεται ο προφήτης μας εναντίον των πλουσίων και της απάνθρωπου και αδίκου διαγωγής των προς τους πτωχούς. Στρέφεται ακόμη εναντίον των αρχόντων και του λάου για τη διαστροφή της πνευματικής τους πίστεως σε ειδωλολατρική θρησκεία με αγάλματα και ομοιώματα μόσχου, και προλέγει την καταστροφή του βορείου βασιλείου του Ισραήλ και την υποδούλωσί του σε ξένο λαό.

Και βέβαια ο ιερεύς της Βαιθήλ Αμασίας του οποίου τα συμφέροντα εθίγονταν από το αγνό κήρυγμα του απεσταλμένου του Θεού κατάγγειλε τον προφήτη στο βασιλέα Ιερουβοάμ το δεύτερο (784 - 744) π.Χ.) ότι τάχα ασεβούσε κατά του βασιλέως και τον έβριζε και τον καταφρονούσε. Ευτυχώς όμως πού ο βασιλέας δεν ήταν μωρόπιστος ούτε και κακός και δεν πίστεψε στις καταγγελίες του Ιερέα Αμασία. Και παρά ταύτα ο Αμασίας διέταξε τον Αμώς να φυγή από τη Βαιθήλ και γενικά από το βόρειο βασίλειο του Ισραήλ και να επιστρέψη στην Ιουδαία γη, την ιδική του πατρίδα, αφού τον εκακοποίησε με ρόπαλο.

Άλλα ο προφήτης μας απτόητος και θαρραλέος επροφήτεψε και είπε στον Αμασία ότι τον αναμένει μεγάλη καταστροφή και εκείνον και την οικογένεια του και όλον τον «μοσχοποιήσαντα» λαό του Ισραήλ και έτσι έφυγε από τη Βαιθήλ και ήλθε στην ιδιαίτερη του πατρίδα τη Θεκουέ οπού και κατάγραψε τις προφητείες του σε αυτοτελές βιβλίο.

Πράγματι δε το 721 προ Χριστού καταστράφηκε το βόρειο βασίλειο του Ισραήλ από τους Ασσυρίους και οι κάτοικοι του μεταφέρθηκαν στην Ασσυρία.

Το προφητικό βιβλίο του Αμώς αποτελείται από 9 κεφάλαια και αναφέρεται στο μέλλον του Ισραήλ. Στην αρχή υπενθυμίζει στους Ισραηλίτες ο προφήτης μας τα εγκλήματα και τις τιμωρίες των γειτονικών λαών της Δαμάσκου, των Φιλισταίων, της Τύρου, της Ιουδαίας, των Αμωνιτών, των Μωαβιτών και αυτών ακόμη των ίδιων Ιουδαίων και Ισραηλιτών.

Ύστερα, με τρεις του προφητείες προλέγει καθαρά και δυνατά την καταστροφή του Ισραήλ και τις ταλαιπωρίες της αιχμαλωσίας τους. Τελευταία δε με πέντε συμβολικούς λόγους και οράματα απειλητικά καταφέρεται κατά του διεφθαρμένου βορείου βασιλείου και της νοθεύσεως της πίστεως προς τον ένα και αληθινό Θεό και προλέγει την αποκατάστασι της βασιλείας δια του Δαβίδ και τελικά δια του Μεσαίου από τον όποιο και θα προέλθη η σωτηρία.

Ας ακούσωμε, αδελφοί μου αγαπητοί, μερικούς στίχους από τις προφητείες του Αμώς: «Κύριος ο ποιών εις ύψος κρίμα και δικαιοσύνην εις γην έθηκεν, ο ποιών πάντα και μετασκευάζων και εκτρέπων εις το πρωΐ σκιάν και ημέραν εις νύκτα συσκοτάζων, ο προσκαλούμενος το ύδωρ της θαλάσσης και εκχέων αυτό επί πρόσωπον της γης. Κύριος ο Θεός παντοκράτωρ όνομα αυτώ... δια τούτο άνθ' ων κατεκονδυλίζετε πτωχούς και δώρα εκλεκτά εδέξασθε παρ' αυτών, οίκους ζεστούς ωκοδομήσατε και ου μη κατοικήσητε εν αυτοίς, αμπελώνας επιθυμητούς εφυτεύσατε και ου μη πίητε τον οίνον αυτών... Εκζητήσατε το καλόν και μη το πονηρόν, όπως ζήσητε και έσται ούτως μεθ' υμών Κύριος ο Θεός ο παντοκράτωρ, ον τρόπον είπατε».

«Δια τούτο τάδε λέγει Κύριος ο Θεός ο παντοκράτωρ, εν πάσαις ταις πλατείαις κοπετός, και εν πάσαις ταις οδοίς ρηθήσεται ουαί, ουαί, κληθήσεται γεωργός εις πένθος και κοπετόν και εις ειδότας θρήνον... Ον τρόπον εάν φυγή άνθρωπος εκ προσώπου του λέοντος και εμπέση αυτώ η άρκος, και εισπηδήση εις τον οίκον αυτού και απερείσεται τας χείρας αυτού επί τον τοίχον και δάκη αυτόν όφις».

Ας θεωρηθούν, αγαπητοί μου αδελφοί, αρκετοί οι λόγοι αυτοί του προφήτου προς νουθεσίαν όλων μας.

Και ας φύγουμε από τα είδωλα τα σύγχρονα τα υποκατάστατα του Θεού μας.