***

Επιμνημόσυνος Λόγος

κατά το τριετές Αρχιεπισκοπικό και Συνοδικό ιερό Μνημόσυνο

του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών κυρού Χριστοδούλου

του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σάμου και Ικαρίας κ. Ευσεβίου

(Ἱ. Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου Παλαιού Φαλήρου, Κυριακή 23.1.2011)

*

Μακαριώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμε,

Σεβασμιώτατε Μητροπολίτα Νέας Σμύρνης κ. Συμεών, Ποιμενάρχα τῆς θεοφρουρήτου καί θεοσώστου ταύτης Ἱερᾶς Μητροπόλεως,

Σεβασμιώτατοι ἐν Χριστῷ ἀδελφοί συνεπίσκοποι,

Ἐξοχώτατε ἐκπρόσωπε τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως,

Ἐντιμότατε Δήμαρχε καί λοιποί Ἄρχοντες τῆς Πόλεως,

Προσφιλέστατοι συμπρεσβύτεροι καί διάκονοι,

Εὐλογημένα τέκνα τῆς Ἐκκλησίας,

ΗΜΈΡΑ ἱερᾶς μνήμης καί κριτικοῦ ἀναστοχασμοῦ ἡ σημερινή Κυριακή. Ἡμέρα ἐνθυμήσεως τοῦ μακαριστοῦ Πρωθιεράρχου καί ἐκτενοῦς ἱκεσίας πρός τόν ἀγωνοθέτη Θεό γιά τήν ἀπονομή τοῦ ἀμαράντινου στεφάνου τῆς δόξης μετά τῆς εἰσόδου του στήν ἐπηγγελμένη θεία Βασιλεία.

Εὑρισκόμεθα κατά τή σημερινή Κυριακή ἐν συνάξει, Κλῆρος καί λαός, γιά νά ἀπευθύνουμε τήν κατά ἱερό χρέος ἐπιμνημόσυνη δέηση ὑπέρ μακαρίας ἀναπαύσεως τοῦ ἀοιδίμου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος, πολυφιλήτου ἡμῖν καί σεπτοῦ Πατρός, Ἀδελφοῦ καί Συλλειτουργοῦ κυροῦ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, μεταστάντος ἐπί τριετίαν στή θριαμβεύουσα ἐν οὐρανοῖς Ἐκκλησία.

Ἀποδεχθείς ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπός μας καί ἡ περί αὐτόν Διαρκής Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος τήν ὑποβληθεῖσα σεμνή πρόταση τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νέας Σμύρνης καί ἀγαπητοῦ ἐν Χριστῶ ἀδελφοῦ κ. Συμεών, τόν ὁποῖο καί εὐχαριστοῦμε θερμότατα, κατά ἀγαθή συγκυρία τελοῦμε τή σημερινή Κυριακή τήν πολυαρχιερατική θεία Λειτουργία καί τήν ἐπιμνημόσυνη δέηση ἐντός τοῦ πανσέπτου ἱεροῦ Ναοῦ Κοιμήσεως Θεοτόκου τοῦ Παλαιοῦ Φαλήρου, στόν ὁποῖο ἐπί μιάν ὁλόκληρη δεκαετία ὑπηρέτησεν ὁ μακαριστός Ἀρχιεπίσκοπος (1963-1974), προτοῦ ἀνέλθει στό ἐπισκοπικό ἀξίωμα, ὡς Προϊστάμενος καί Ἱεροκήρυξ, ἔχοντας ὁ ὁμιλῶν τήν ξεχωριστή τιμή νά συλλειτουργεῖ μαζί του ἀπό τόν βαθμό τοῦ διακόνου.

Α΄

Ἐπιτρέψτε μου, λοιπόν, νά ἀναπολήσω στή μνήμη μου τά πρῶτα μου χρόνια ὡς διακόνου μετά τοῦ Μακαριστοῦ Ἀρχιμανδρίτου τότε, κυροῦ Χριστοδούλου, κατά τά ἔτη 1972-1974. Μέσα στό ναό αὐτό, πού ἀποτελεῖ ἔργο τῆς εὐλάβειας τῶν προσφύγων τῆς μαρτυρικῆς καί χιλιοτραγουδισμένης Σμύρνης, τῶν φορτωμένων μέ πλούσια παράδοση καί ζωντανή Ὀρθοδοξία, ἐδῶ στήν Παναγίτσα, ἀναλαμβάνει ὡς Προϊστάμενος ἀφ’ ἑνός μέν τό δύσκολο ἔργο τῆς ἀποπεράτωσης τοῦ ἱεροῦ τούτου Ναοῦ, ἀφ’ ἑτέρου δέ τό πνευματικό καί φιλανθρωπικό ἔργο, μέ τό προσιτό καί φλογερό θεῖο κήρυγμα, τίς ἑσπερινές ὁμιλίες, τήν ἱερά κατήχηση καί τή χριστιανική ἀγωγή τῆς νεολαίας, καί τό πρῶτο νεανικό ἐνοριακό περιοδικό «Σάλπιγξ».

Πολισχιδές τό ἔργο του, πού κάλυπτε ὅλες τίς πτυχές τῆς ἐνοριακῆς ζωῆς.

Τή διακονία αὐτή ἀνέλαβε μέ πολύ ζῆλο καί ἐνθουσιασμό, παράλληλα μέ τήν ὑπεύθυνη θέση του ὡς κληρικοῦ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, ἔτσι ὥστε ἐμεῖς σήμερα νά λατρεύουμε τόν Κύριό μας ἐντός τούτου τοῦ περικαλλοῦς μνημείου λατρείας τοῦ Θεοῦ.

Ἔκτοτε ἐδῶ ἐνισχύεται ἡ πίστη καί θεμελιώνεται ἡ ζωή καί οἱ ἐλπίδες τῶν χριστιανῶν ἐνοριτῶν, βιώνοντας ὅλοι μαζί τή χάρη τῶν ἁγίων μυστηρίων καί κυρίως τή μετοχή στό Εὐχαριστιακό δεῖπνο, τό δεῖπνο τῆς Βασιλείας.

Ἡ παρουσία τοῦ μακαριστοῦ Χριστοδούλου ἐδῶ στήν ἐνορία τῆς Παναγίτσας ἀποτέλεσε πραγματικό ξεχύλισμα ἀγάπης καί προσφορᾶς, μέχρι αὐτοθυσίας διά τήν πνευματικήν πρόοδον τῆς ἐνορίας. Γι’ αὐτό ἀγαπήθηκε ὅσο κανείς ἄλλος καί ἡ μνήμη του παραμένει ἀνεξίτηλη μέχρι καί σήμερα στούς ἐνορίτες. Προσωπικῶς τόν ἐνθυμοῦμαι ὡς ἄριστο λειτουργό καί σοφό καθοδηγητή στά πρῶτα μου διακονικά χρόνια, ἀφοῦ ἀπ’ ἐκεῖνον διδάχθηκα «τό πῶς ἐν οἴκῳ Θεοῦ δεῖ ἀναστρέφεσθαι», φιλακόλουθον καί ὑμνωδόν γλυκύτατον, μέ καθαρή ἄρθρωσιν, μουσικήν συγκρότησιν καί ἱεροψαλτική ἱκανότητα, πού μεταρσίωνε τό ἐκκλησίασμα μέ τήν ἀγγελική φωνή του. Κι ὅλα αὐτά τόν συνόδευαν ὡς τάλαντα τῆς πολυτίμου πνευματικῆς παρουσίας του μέχρι τῆς τελευτῆς του.

Β΄

Παράλληλα, ἡ σημερινή Κυριακή ἀποτελεῖ ἡμέρα μνήμης τῆς καθ’ ὅλου ἐξαιρέτου προσωπικότητος, τοῦ παραμένοντος πνευματικοῦ πλούτου καί φωτεινοῦ παράδειγματος δι’ ὅλους τούς Ὀρθοδόξους κληρικούς, τοῦ ἀειμνήστου Προκαθημένου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὁ ὁποῖος ὡς ἀρχηγέτης τῆς νοητῆς ὁλκάδος ἐλάμπρυνε μέ λόγους καί ἔργα «εὐάρεστα τῷ Θεῷ» τόν Ἀρχιεπισκοπικό Θρόνο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

Ἔχω τή γνώμη ὅτι δέν ὑπάρχει καλύτερος χαρακτηρισμός γιά τήν ἔξοχη αὐτή ἐκκλησιαστική προσωπικότητα ἀπό τόν λόγο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου πού ἀκούσαμε σήμερα νά ἀπευθύνει πρός τόν μαθητή του Τιμόθεο: Ὅπως ὁ ἴδιος ἐξηγεῖ τόν σκοπό γιά τόν ὁποῖο ἐλεήθηκε ἀπό τόν Θεό, γιά νά γίνει ὑπόδειγμα γιά ὅλους ἐκείνους πού ἔμελλε νά πιστέψουν στόν Χριστό, ἔτσι –τηρουμένων τῶν ἀναλογιῶν– καί ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος ὑπῆρξε «πρός ὑποτύπωσιν τῶν μελλόντων πιστεύειν ἐπ’ αὐτῷ» (Α΄ Τιμ. 1,13).

• Τύπος καί παράδειγμα ὁ μακαριστός Χριστόδουλος, ἀναλαμβάνοντας μετά πάσης δεξιότητος καί ἐκκεντρίζοντας εἰς τήν ζωήν του τό τρισσόν ἀξίωμα τοῦ Κυρίου μας, τό βασιλικόν, τό ἱερατικόν καί τό προφητικόν. Ἠγήθηκε, ἱεράτευσε καί ἐδίδαξε ὑπέρ τό δέον, διερμήνευσε τήν ζωήν καί τόν λόγον τοῦ Κυρίου εἰς τήν ζωήν του, μαρτυρίᾳ ὀρθοδόξῳ καί αὐθεντικῆ. Καί ὡς ἐκ τούτου ἐγένετο:

• Τύπος καί παράδειγμα στό ἐπίγειο ἱερό θυσιαστήριο, ἱερουργῶν μέ ὑποδειγματικόν τρόπον τήν ἐσχατολογικήν τράπεζα τῆς βασιλείας.

• Τύπος καί παράδειγμα στόν ἱερό Ἄμβωνα, τόν ὁποῖο ἐκόσμησε μέ τήν πλατιά θεολογική, νομική καί κοινωνική του μόρφωση, καί τή ρητορική του δεινότητα, τή γνώση τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῆς ἱερᾶς Παραδόσεως, τήν ἐμβριθῆ μελέτη τῆς πατερικῆς Γραμματείας, καί ὡς ἐκ τούτων ἀσυμβίβαστος καί ἀπόλυτος εἰς τάς θέσεις του.

• Τύπος καί παράδειγμα στό πλούσιο συγγραφικό του ἔργο, πού ἀποτυπώνει ἐναργῶς μέ τή δυνατή γραφίδα του τούς προβληματισμούς καί τήν ποιμαντική ἀγωνία τοῦ ἀληθινά ἀνησύχου πνεύματός του νά προτρέχει τῆς ἐποχῆς του γιά νά καταστήσει ἀποτελεσματικό καί καρποφόρο τό ποιμαντικό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας.

• Τύπος καί παράδειγμα τά ἐπί εἴκοσι τέσσερα ὁλόκληρα ἔτη καρποφόρου ποιμαντορίας καί διακονίας του εἰς τήν Ἱερά Μητρόπολιν Δημητριάδος καί Ἁλμυροῦ μέ τό πλούσιο πνευματικό, φιλανθρωπικό καί συγγραφικό του ἔργο.

• Τύπος καί παράδειγμα στόν Ἀρχιεπισκοπικό Θρόνο τῶν Ἀθηνῶν, τό ποίμνιο τοῦ ὁποίου ἀγωνίστηκε νά καλλιεργήσει πνευματικά· νά οἰκοδομήσει ἐν Χριστῷ· νά ὁδηγήσει στή συνειδητή χριστιανική ζωή.

• Τύπος καί παράδειγμα τά δέκα χρόνια Ἀρχιεπισκοπικῆς ποιμαντορίας του, ὅπου ἔζησε πολλές καί σημαντικές στιγμές καί γεγονότα χαρᾶς καί πνευματικῆς εὐφροσύνης, ἀλλά καί γεγονότα καί περιόδους δύσκολες, ἄλγους πνευματικοῦ καί πόνου σωματικοῦ. Σέ κάθε περίπτωση ὅμως ἐνεργοῦσε σύμφωνα μέ τό ἀλάνθαστο κριτήριο τῆς ἐκκλησιαστικῆς του συνειδήσεως, μαζί μέ τήν αὐθεντικότητα τῆς προσωπικότητός του.

• Τύπος καί παράδειγμα στά τέλη τῆς ἐπί γῆς βιοτῆς του. Ὁ Θεός καί Πατέρας μας ἐπέτρεψε νά δοκιμαστεῖ στό καμίνι τῆς ἐπάρατης ἀρρώστιας. Στάθηκε ὡστόσο ὄρθιος μέχρι τέλους.

Ὑπέμεινε τή δοκιμασία ἀγόγγυστα. Σήκωσε τόν καύσωνα τῆς ἀσθενείας του μέ θαυμαστό τρόπο, θαρραλέα, αἰσιόδοξα, ἐλπιδοφόρα, προσευχητικά καί παρακλητικά νά γίνει τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

Ἀναντιρρήτως ὁ μακαριστός Χριστόδουλος ὑπῆρξε ἕνας ἐκ τῶν εὐλαβῶν καί ζηλωτῶν κληρικῶν, ἕνας ἐκ τῆς χορείας τῶν μεγάλων καί διαπρεπῶν Ἀρχιεπισκόπων, πού ἐκλέϊσε τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος καί τή σύγχρονη ἱστορία της. Ἐπιπροσθέτως δέ δι’ ἐμέ προσφιλής ἀδελφός μέ κοινές πνευματικές ρίζες, παρά τούς πόδας ἐμπείρου πνευματικοῦ καθοδηγητοῦ καί πατρός, τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου πρ. Πειραιῶς κ. Καλλινίκου.

Γ΄

Ὅσοι τόν ζήσαμε ἀπό κοντά, τόν θαυμάζαμε. Θαυμάζαμε

• τή θεολογική του παιδεία,

• τή λειτουργική του συνείδηση,

• τήν ποιμαντική του ἀγωνία,

• τήν ἐκπληκτική του ἱκανότητα νά λαμβάνει τά μηνύματα τῆς

ἐποχῆς του,

• τήν πολυγλωσσία, τό μειδίαμα, τήν ἁπλότητα, τήν προσήνεια, τό φωτεινό καί χαμογελαστό πρόσωπό του, τήν ἀφελότητα τῆς καρδίας του, τήν παιδικότητά του, καί τέλος τήν ἀνεξικακία του.

Ὁ νοῦς καί ἡ καρδιά του γεννοῦσαν ἰδέες καί ὁράματα. Ἀγαποῦσε πολύ τόν Θεό, τήν Ἐκκλησία καί τήν ἑλληνορθόδοξη πατρίδα μας.

Ἔδωσε τή μαρτυρία τῆς πίστεως πού χρειαζόταν ἡ ἐποχή μας.

Ὑπῆρξε ἀναμφιβόλως χαρισματική προσωπικότητα.

Ἀγκάλιασε ὅλους. Πλησίαζε τόν ἄνθρωπο καί ὁ λόγος του ἀναπτέρωνε καί ἄγγιξε τήν ψυχή του. Ἀγκάλιασε ἰδιαίτερα τή νεότητα μέ τόν ζηλευτῆς εὐθυβολίας κρυστάλλινο λόγο του. Ἔκανε ἀνοίγματα τολμηρά. Ἐπικοινωνοῦσε μέ τίς καρδιές ὅλων καί αὐτῶν τῶν διαφωνούντων. Μίλησε γιά τήν ταυτότητα καί τήν ἰδιοπροσωπεία τοῦ λαοῦ μας. Ἦταν πολέμιος τῆς παγκοσμιοποιήσεως καί διώκτης τοῦ ἀφελληνισμοῦ καί διώκτης τῆς προσπάθειας ἀποχριστιανοποιήσεως τῆς Εὐρώπης καί τοῦ Ἔθνους μας. Ἤθελε τήν ἐκκλησία κέντρον τῆς ζωῆς ὅλων μας. Ἔκαμε αὐτοκριτική γιά τά λάθη του καί ζήτησε συγγνώμη.

Μοιράσθηκε πολλές φορές τήν ποιμαντική του ἀγωνία μέ τούς συνεπισκόπους του γιά τή διαποίμανση τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ καί συνέγειρε σέ ἀγῶνες μοιραζόμενος μαζί μας τήν μέριμνα τῆς Ἐκκλησίας καί τήν ἀγωνία μας γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ.

Καρδιακά ἐπικοινώνησε μέ τόν λαό μας καί ὁ λόγος του ξεχείλιζε ἀπό ἀγάπη καί εὐγνωμοσύνη γιά τόν Χριστό, τόν Σωτήρα καί Λυτρωτή μας.

Ἐντυπωσιάσε μέ τόν παλμό καί τόν ζῆλο του γιά τήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας. Ἀγώνας καί ἀγωνία του νά κηρυχθῆ πανταχοῦ ἡ ἐλπίδα καί ἡ βεβαιότητα τῆς σωτηρίας.

Οἱ Ἕλληνες τόν ἀναζητοῦν μέ νοσταλγία γιατί ὁ Χριστόδουλος ὡς ἀγάπη δέν πέρασε ἀπαρατήρητος.

Ἐνθυμούμεθα τί ἔλεγε γιά τήν ὀρθόδοξη πίστη: «Τήν πίστη μας τήν ὀρθόδοξη δέν θέλουμε οὔτε πρέπει νά τή χάσουμε... Ἐδῶ στήν Ἑλλάδα ὑπάρχουν παραδοσιακοί καί ἱστορικοί δεσμοί ἀνάμεσα στήν Ἐκκλησία καί τόν λαό μας. Ἡ πίστις μας εἶναι τρόπος ζωῆς, καθημερινό βίωμα».

Ἐνθυμούμεθα τί ἔλεγε γιά τούς Ἕλληνες στήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση: «Ἡ ἰδιότητά μας ὡς εὐρωπαίων δέν ἀναιρεῖ οὔτε πρέπει νά ἀναιρεῖ τήν ἰδιότητά μας ὡς Ἑλλήνων. Πιστεύω ὅτι ἡ Εὐρώπη χωρίς Ἑλλάδα δέν μπορεῖ νά ὑπάρξει».

Ἐνθυμούμεθα τί ἔλεγε γιά τόν ἄνθρωπο καί τόν σύγχρονο τρόπο ζωῆς: «Κάθε ἄνθρωπος εἶναι εἰκόνα Θεοῦ, ἀδιακρίτως φίλου, ἐθνικότητος, θρησκείας... Φτιάξε τόν ἄνθρωπο μέ τά στοιχεῖα τῆς Χριστοκεντρικότητας, τῆς ἑλληνορθόδοξης παράδοσής μας καί τότε ὅλα τά προβλήματα θά βροῦν τή λύση τους».

Ἐνθυμούμεθα τί ἔλεγε γιά τούς νέους: «Νά ἀγαπᾶτε τόν Ἰησοῦν Χριστόν, νά ἀγαπᾶτε τήν πατρίδα μας, πού εἶναι τά θεμέλια τῆς ζωῆς μας».

«Ἐπιλείψει γάρ με διηγούμενον ὁ χρόνος» (Ἑβρ. 11,32) διά τά ὅσα εἶπε διά τήν ζωή καί τήν Ἐκκλησία, τήν πατρίδα καί τό Ἔθνος μας.

Καθ’ ὅλη τήν ἐκκλησιαστική ποιμαντορία του ὁ πολυσέβαστος καί πολυφίλητος Χριστόδουλος στάθηκε ὑπεύθυνος καί ἔντιμος, ἀπόλυτα συνεπής καί τίμιος μέ τό ἀρχιερατικό του ἀξίωμα καί τήν ὑψηλότατη ἀποστολή του στήν καθ’ Ἑλλάδα Ἐκκλησία. Μέ τά μοναδικά του χαρίσματα, τήν ἐπιστημονική του γνώση, τήν πολύχρονη ἀποκτηθεῖσα πείρα του καί τή στιβαρότητα τοῦ χαρακτῆρος του συνιστοῦσε ἀναντιλέκτως ἕνα “κεφάλαιο” γιά τήν Ὀρθοδοξία, πού ὄχι ὀλίγοι τό ἀξιοποίησαν καί στηρίχτηκαν ἐπάνω του.

Ἡ μνήμη τῆς μορφῆς του θά μᾶς συνοδεύει πάντα. Ἐξ ἄλλου, ὁ ἴδιος ἐτόνιζε ὅτι «οἱ ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ, κι ὅταν φεύγουν ἀπ’ αὐτήν ἐδῶ τήν ζωή, δέν παύουν νά ζοῦν καί νά κινοῦνται ἀνάμεσά μας καί πολλές φορές ἔχουμε ζωντανή τήν αἴσθηση τῆς παρουσίας τους».

Δ΄

Κατ’ ἄνθρωπον ἔφυγε πρόωρα. Ἔτσι παρεχώρησε ὁ Κύριος. Ὅμως τά ἴχνη τῆς διαβάσεώς του καί τῆς ἀρχιερατικῆς του ποιμαντορίας παραμένουν καί θά παραμείνουν ζωηρά γιά ὁλόκληρο τόν Ἑλληνικό λαό καί τόν Ὀρθόδοξο κόσμο. Χαρακτηριστική εἶναι ἡ ἀναφορά κατά τό τελεσθέν Τρισάγιο τό περασμένο ἔτος τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερωνύμου, ὑπογραμμίζοντος ὅτι «πάντοτε προσωπικότητες δυνατές καί πληθωρικές σάν τοῦ Χριστοδούλου ἀφήνουν ἕνα κενό πίσω».

Ὅλοι μας θά τόν ἐνθυμούμαστε μέ αἰσθήματα βαθυτάτου σεβασμοῦ, μεγάλης ἀγάπης καί ἀνεκφράστου εὐγνωμοσύνης. Ὅλοι μας πιστεύουμε ὅτι οἱ ἀρχιερατικές εὐχές του, οἱ προσευχές του καί ἡ ἀγάπη του πρός τούς Ὀρθόδοξους Ἕλληνες καί τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἀποτελοῦν στήριξη καί βοήθεια στή δύσκολη καί ποικίλη κρίση πού διερχόμεθα.

* * *

Μακαριώτατε, Σεβασμιώτατοι, καί ἀδελφοί μου ἀγαπητοί,

Αὐτή τήν ὥρα στόν κατάμεστο ἱερό Ναό τῆς Παναγίτσας πού ὑπηρέτησε ἐπί μία δεκαετία, ὅλοι μας, Ἀρχιεπίσκοπος καί Ἐπισκόποι, πρεσβύτεροι καί διάκονοι, καί ὅλοι ἐσεῖς, ὁ πιστός λαός τοῦ Θεοῦ, προσήλθαμε διά νά τιμήσουμε τήν καρδιά ἐκείνη ἡ ὁποία ἐπί πολλάς δεκαετίας ἐπάλλετο εἰς τούς ρυθμούς τῆς ἐκκλησιαστικῆς διακονίας καί κοινωνικῆς προσφορᾶς, τοῦ κηρύγματος καί τῆς διδασκαλίας, τῆς θυσίας καί τοῦ καθήκοντος, διά τήν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Ὁ δυναμικός, ὁρμητικός καί χαρισματικός ἐκκλησιαστικός ἡγέτης ἐσίγησε πλέον εἰς τούς τωρινούς δυσκόλους καιρούς. Ὅμως κατέλιπε πνευματικήν παρακαταθήκην, πολύτιμον κατά πάντα καί φωτεινήν διά τήν μέλλουσαν πορείαν μας, εἰς τρόπον ὥστε αὐθορμήτως ἀναφωνοῦμεν μετά τοῦ Σοφοῦ Σολομῶντος: «Μνήμη δικαίου μετ’ ἐγκωμίων καί εὐλογία ἐπί κεφαλήν αὐτοῦ, ἐν ἐσχάτοις καιροῖς, ὥσπερ λύχνος πάμφωτος τῶ κόσμῳ ἔλαμψε καί ηὔγασε τοῖς πιστοῖς» (Παρμ. 10,9).

Ἀναπαύου ἐν τῷ φωτί τοῦ Θεοῦ μέχρι τῆς κοινῆς ἀναστάσεως, κλεινέ Πρωθιεράρχα.

Χαῖρε ἐν οὐρανοῖς, τῆς Ὀρθόδοξου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἀγλάϊσμα καί κλέος.

Αἰωνία καί ἀγήρως ἡ μνήμη σου! Ἀμήν.

Παλαιό Φάληρο,

23 Ἰανουαρίου 2011

***

ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΤΟ ΤΡΙΕΤΕΣ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ

ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

στήν Παναγίτσα Παλαιοῦ Φαλήρου

 Σέ κλίμα κατάνυξης καί βαθιᾶς συγκίνησης πραγματοποιήθηκε σήμερα, Κυριακή 23 Ἰανουαρίου, τό τριετές ἱερό μνημόσυνο τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κυροῦ Χριστοδούλου στήν Παναγίτσα Παλαιοῦ Φαλήρου· στόν ἱερό Ναό ὅπου ὑπηρέτησε ὡς πρεσβύτερος καί ἱεροκήρυξ γιά δέκα περίπου χρόνια καί στόν ὁποῖο χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Δημητριάδος τό 1974.

 Στίς 7.30 τό πρωί ἔφθασε ὁ Μακαρ. Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμος, ὁ ὁποῖος χοροστάτησε στήν Ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου.

 Στή συνέχεια τελέστηκε Ἀρχιεπισκοπική - Συνοδική θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου. Ἔλαβαν μέρος οἱ Συνοδικοί Μητροπολίτες Σάμου καί Ἰκαρίας κ. Εὐσέβιος, Καστορίας κ. Σεραφείμ, Καισαριανῆς κ. Δανιήλ, Φλωρίνης κ. Θεόκλητος, Κασσανδρείας κ. Νικόδημος, Ὕδρας κ. Ἐφραίμ, Πειραιῶς κ. Σεραφείμ, Σερρῶν κ. Θεολόγος, Σύρου κ. Δωρόθεος, Σιδηροκάστρου κ. Μακάριος, Νέας Σμύρνης κ. Συμεών, καθώς καί οἱ Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Δημητριάδος κ. Ἰγνάτιος, Κερκύρας κ. Νεκτάριος καί Κυθήρων κ. Σεραφείμ.

 Στή θεία Λειτουργία, ἐκ τῶν Πρεσβυτέρων, ἔλαβαν μέρος ὁ Ἀρχιγραμματεύς Ἀρχιμ. π. Μάρκος Βασιλάκης, ὁ Πρωτοσύγκελλος π. Γαβριήλ Παπανικολάου, ὁ Γραμματεύς τῆς Ἱερᾶς Συνόδου Ἀρχιμ. π. Ἱερώνυμος Νικολόπουλος, ὁ Ἐκπρόσωπος Τύπου τῆς Ἱερᾶς Συνόδου Ἀρχιμ. π. Τιμόθεος Ἄνθης, οἱ στενοί συνεργάτες τοῦ ἀοιδίμου Ἀρχιεπισκόπου Πρωτ. π. Θωμᾶς Συνοδινός καί Ἀρχιμ. π. Ἐπιφάνιος Οἰκονόμου, καθώς καί ὁ Ἀρχιμ. π. Καλλίνικος Νικολάου, οἱ Ἐφημέριοι τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ καί οἱ Ἱεροδιάκονοι ἀπό τήν Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή καί τήν Ἱερά Μητρ. Νέας Σμύρνης.

 Ἀκολούθως ἐψάλη τό ἱερό μνημόσυνο· τόν Ἐπιμνημόσυνο λόγο ἐξεφώνησε ὁ Ἀντιπρόεδρος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σάμου καί Ἰκαρίας κ. Εὐσέβιος, ὁ ὁποῖος εἶχε ὑπηρετήσει γιά ἕνα διάστημα τήν ἐποχή πού ἱεράτευε ὁ ἀοίδιμος Ἀριχεπίσκοπος στόν ἱερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου.

 Στόν Ἐπιμνημόσυνο λόγο του ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Σάμου κ. Εὐσέβιος μεταξύ ἄλλων ἐτόνισε:

 «Ἡ σημερινή Κυριακή ἀποτελεῖ ἡμέρα μνήμης τῆς καθ’ ὅλου ἐξαιρέτου προσωπικότητος, τοῦ παραμένοντος πνευματικοῦ πλούτου καί φωτεινοῦ παράδειγματος δι’ ὅλους τούς Ὀρθοδόξους κληρικούς, τοῦ ἀειμνήστου Προκαθημένου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὁ ὁποῖος ὡς ἀρχηγέτης τῆς νοητῆς ὁλκάδος ἐλάμπρυνε μέ λόγους καί ἔργα «εὐάρεστα τῷ Θεῷ» τόν Ἀρχιεπισκοπικό Θρόνο τῶν Ἀθηνῶν.

• Τύπος καί παράδειγμα ὁ μακαριστός Χριστόδουλος, ἀναλαμβάνοντας μετά πάσης δεξιότητος καί ἐκκεντρίζοντας εἰς τήν ζωήν του τό τρισσόν ἀξίωμα τοῦ Κυρίου μας, τό βασιλικόν, τό ἱερατικόν καί τό προφητικόν. Ἠγήθηκε, ἱεράτευσε καί ἐδίδαξε ὑπέρ τό δέον, διερμήνευσε τήν ζωήν καί τόν λόγον τοῦ Κυρίου εἰς τήν ζωήν του, μαρτυρίᾳ ὀρθοδόξῳ καί αὐθεντικῆ. Καί ὡς ἐκ τούτου ἐγένετο:

• Τύπος καί παράδειγμα στό ἐπίγειο ἱερό θυσιαστήριο, ἱερουργῶν μέ ὑποδειγματικόν τρόπον τήν ἐσχατολογικήν τράπεζα τῆς βασιλείας.

• Τύπος καί παράδειγμα στόν ἱερό Ἄμβωνα, τόν ὁποῖο ἐκόσμησε μέ τήν πλατιά θεολογική, νομική καί κοινωνική του μόρφωση, καί τή ρητορική του δεινότητα, τή γνώση τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῆς ἱερᾶς Παραδόσεως, τήν ἐμβριθῆ μελέτη τῆς πατερικῆς Γραμματείας, καί ὡς ἐκ τούτων ἀσυμβίβαστος καί ἀπόλυτος εἰς τάς θέσεις του.

• Τύπος καί παράδειγμα στό πλούσιο συγγραφικό του ἔργο, πού ἀποτυπώνει ἐναργῶς μέ τή δυνατή γραφίδα του τούς προβληματισμούς καί τήν ποιμαντική ἀγωνία τοῦ ἀληθινά ἀνησύχου πνεύματός του νά προτρέχει τῆς ἐποχῆς του γιά νά καταστήσει ἀποτελεσματικό καί καρποφόρο τό ποιμαντικό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας.

• Τύπος καί παράδειγμα τά ἐπί εἴκοσι τέσσερα ὁλόκληρα ἔτη καρποφόρου ποιμαντορίας καί διακονίας του εἰς τήν Ἱερά Μητρόπολιν Δημητριάδος καί Ἁλμυροῦ μέ τό πλούσιο πνευματικό, φιλανθρωπικό καί συγγραφικό του ἔργο.

• Τύπος καί παράδειγμα στόν Ἀρχιεπισκοπικό Θρόνο τῶν Ἀθηνῶν, τό ποίμνιο τοῦ ὁποίου ἀγωνίστηκε νά καλλιεργήσει πνευματικά· νά οἰκοδομήσει ἐν Χριστῷ· νά ὁδηγήσει στή συνειδητή χριστιανική ζωή.

• Τύπος καί παράδειγμα τά δέκα χρόνια Ἀρχιεπισκοπικῆς ποιμαντορίας του, ὅπου ἔζησε πολλές καί σημαντικές στιγμές καί γεγονότα χαρᾶς καί πνευματικῆς εὐφροσύνης, ἀλλά καί γεγονότα καί περιόδους δύσκολες, ἄλγους πνευματικοῦ καί πόνου σωματικοῦ. Σέ κάθε περίπτωση ὅμως ἐνεργοῦσε σύμφωνα μέ τό ἀλάνθαστο κριτήριο τῆς ἐκκλησιαστικῆς του συνειδήσεως, μαζί μέ τήν αὐθεντικότητα τῆς προσωπικότητός του.

• Τύπος καί παράδειγμα στά τέλη τῆς ἐπί γῆς βιοτῆς του. Ὁ Θεός καί Πατέρας μας ἐπέτρεψε νά δοκιμαστεῖ στό καμίνι τῆς ἐπάρατης ἀρρώστιας. Στάθηκε ὡστόσο ὄρθιος μέχρι τέλους.

Ὑπέμεινε τή δοκιμασία ἀγόγγυστα. Σήκωσε τόν καύσωνα τῆς ἀσθενείας του μέ θαυμαστό τρόπο, θαρραλέα, αἰσιόδοξα, ἐλπιδοφόρα, προσευχητικά καί παρακλητικά νά γίνει τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

Ἀναντιρρήτως ὁ μακαριστός Χριστόδουλος ὑπῆρξε ἕνας ἐκ τῶν εὐλαβῶν καί ζηλωτῶν κληρικῶν, ἕνας ἐκ τῆς χορείας τῶν μεγάλων καί διαπρεπῶν Ἀρχιεπισκόπων, πού ἐκλέϊσε τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος καί τή σύγχρονη ἱστορία της».

 Στό τέλος τοῦ μνημοσύνου ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος εὐχήθηκε: «Νά ἔχουμε τήν εὐχή του, νά ἔχουμε τήν εὐχή του». Ἀπό πολύ νωρίς πλήθη πιστῶν κατέκλυσαν τόν μεγαλοπρεπῆ Ναό καί τόν αὔλειο χῶρο. Παρέστησαν, ἐπίσης, ὁ Δήμαρχος τῆς πόλεως κ. Διονύσιος Χατζηδάκης, πολλοί Δημοτικοί Σύμβουλοι καί ἄλλοι ἐκπρόσωποι τῶν τοπικῶν Ἀρχῶν.

 Τέλος, ἀπό τόν ἱερό Ναό διενεμήθη ὡς εὐλογία καί ἐνθύμιο σέ ὅλους τούς παρευρισκομένους, μαζί μέ ἀντίδωρο καί τά κόλλυβα τοῦ μνημοσύνου, ἔγχρωμη φωτογραφία τοῦ Μακαριστοῦ Ἀρχιεπισκόπου, μέ ἀπόσπασμα ἀπό τό τελευταῖο Μήνυμά του (γιά τήν Πρωτοχρονιά τοῦ 2008), πού ἔγραφε:

 «Σταθῆτε ὅλοι ὄρθιοι στίς ἐπάλξεις σας καί μή ξεπουλήσετε τά πρωτοτόκια μας. Διδάξτε στά παιδιά σας τήν ἀλήθεια, ὅπως τήν ἐβίωσαν οἱ ἀείμνηστοι Πατέρες μας. Ὁ λαός μας ξέρει νά ὑπερασπίζεται τά ἱερά καί τά ὅσιά του. Τό ἔχει κατ’ ἐπανάληψιν ἀποδείξει. Καί θά τό ἀποδείξει καί πάλι. Ἀντίσταση και Ἀνάκαμψη. Γιά νά ξαναβροῦμε ὅ,τι ἔχουμε χάσει, γιά νά ὑπερασπισθοῦμε ὅ,τι κινδυνεύει».

Πηγή: http://www.imns.gr/

Και από: http://exagorefsis.blogspot.com/2011/01/blog-post_127.html

***

3 χρόνια χωρίς Χριστόδουλο

VatopaidiFriend: Σήμερα, τελέστηκε στην Παναγίτσα στο Παλαιό Φάληρο το τριετές μνημόσυνο του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κυρού Χριστόδουλου. Θεωρήσαμε πρέπον να θυμηθούμε πως ανακοινώθηκε τότε η κοίμηση του. Μαζί, σας παραθέτουμε και ένα απόσπασμα από τον επιβατήριο λόγο του που είχε προκαλέσει αίσθηση. Ο Θεός ας τον αναπαύσει.

“Στις 28 Ιανουαρίου και ώρα 5.15 ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος έφυγε από τη ζωή, χάνοντας τη μάχη που έδινε επί 7 μήνες τώρα με την επάρατη νόσο. Λίγο νωρίτερα οι γιατροί, οι στενοί του συνεργάτες και πολλοί κληρικοί έσπευσαν στην αρχιεπισκοπική κατοικία στο Ψυχικό.

Ο αρχιεπίσκοπος κατέληξε στην κατοικία του καθώς οι γιατροί σεβάστηκαν την επιθυμία του να μην μεταφερθεί στο νοσοκομείο.

Η σορός του αρχιεπισκόπου θα εκτεθεί σε τριήμερο προσκύνημα ,ενώ η κηδεία θα γίνει με τιμές αρχηγού κράτους.

Βιογραφικό του Αρχιεπισκόπου

Ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος, γεννήθηκε το 1939 στην Ξάνθη και σπούδασε Νομικά και Θεολογία. Χαρισματικός απο τα νεανικά του χρόνια, διδάκτωρ Θεολογίας, πτυχιούχος γαλλικής και αγγλικής γλώσσας, γνώστης ιταλικής και γερμανικής, χειροτονήθηκε διάκονος το 1961 και πρεσβύτερος το 1965.

Εννέα χρόνια ήταν ιεροκήρυκας στο ναό της Κοιμήσεως Θεοτόκου (Παναγίτσα) Φαλήρου, ενώ διετέλεσε επί επτά χρόνια γραμματέας της Ιεράς Συνόδου.

Νεότατος, μόλις 35 ετών το 1974 εξελέγη μητροπολίτης Δημητριάδος, απ΄όπου αναχώρησε, όταν εξελέγη αρχιεπίσκοπος Αθηνών.

Πήρε μέρος σε πολλές εκκλησιαστικές αποστολές στο εξωτερικό, ενώ συνέγραψε πλήθος επιστημονικών και εποικοδομητικών κειμένων. Αρθρογράφησε στον εκκλησιαστικό Τύπο, αλλά και σε εφημερίδες.

Ανάμεσα στις πρόσφατες δημοσιεύσεις ξεχωρίζουν : “Ελληνισμός προσήλυτος. Η μετάβαση απο την αρχαιότητα στον χριστιανισμό”, “Η ψυχή της Ευρώπης”. Μνημειώδες θεωρείται το έργο του, το οποίο αποτελεί και τη διατριβή του στο Πανεπιστήμιο με τίτλο : “Ιστορική και Κανονική θεώρησις του παλαιοημερολογητικού ζητήματος κατά την γένεσιν και την εξέλιξιν αυτού εν Ελλάδι”, ενω εμπεριστατωμένες θεωρούνται οι μελέτες του για τον Μελέτιο Πηγά και το Θείο Πάθος.

Το 1998, μετά το θάνατο του αρχιεπισκόπου Σεραφείμ, τρείς ήταν οι επικρατέστεροι υποψήφιοι: ο Δημητριάδος Χριστόδουλος, ο Θηβών Ιερώνυμος και ο τότε Αλεξανδρουπόλεως (νύν Θεσσαλονίκης) Ανθιμος. Εξελέγη αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, ο από Δημητριάδος Χριστόδουλος, ο οποίος προκάλεσε αίσθηση στην κοινή γνώμη, από την πρώτη στιγμή που άρχισε να διαβάζει τον “επιβατήριο” λόγο του στον κατάμεστο μητροπολιτικό ναό Αθηνών.

Πολύ γρήγορα, όλοι μιλούσαν για τον αρχιεπίσκοπο, που καλούσε τη νεολαία να πλησιάσει την Εκκλησία “όπως είναι, ακόμη και με το σκουλαρίκι”, ζητούσε συγγνώμη απο τους νέους για όσα δεν έγιναν απο τους μεγαλύτερους, ενώ άρχισε αμέσως να ασχολείται με την αναζωογόνηση όλων των υπηρεσιών της Εκκλησίας και κυρίως του φιλανθρωπικού τομέα.

Υπό την ηγεσία του, προάγεται το έργο της Εκκλησίας σ΄ολόκληρο τον κοινωνικό τομέα. Ιδρύονται νέοι οργανισμοί που καλύπτουν τομείς, όπως η βιοηθική, η μέριμνα για τους τοξικομανείς, την κακοποιημένη γυναίκα, την άγαμη μητέρα. Τέλος ίδρυσε την Μη Κυβερνητική Οργάνωση “Αλληλεγγύη” μέσω της οποίας γίνεται μεγάλη παρέμβαση με ανθρωπιστική βοήθεια, σε παγκόσμια κλίμακα.

Ακόμη και στην επικοινωνία της Εκκλησίας παρενέβη δυναμικά, οδηγώντας την στο νέο κόσμο της ψηφιακής εποχής, αφού ίδρυσε την υπηρεσία Διαδικτύου, δημιουργώντας συγχρόνως ψηφιακή βιβλιοθήκη σε 9 γλώσσες, πινακοθήκη, μουσικοθήκη και πύλη πολιτιστικών ειδήσεων στα ελληνικά και αγγλικά.

Ο αρχιεπίσκοπος με το λόγο του, είτε απο άμβωνος, είτε σε εκδηλώσεις, είτε σε δηλώσεις του, προκάλεσε αντιδράσεις. Σχολιάσθηκε θετικά, αλλά και αρνητικά.

Δύο μεγάλα γεγονότα σημάδεψαν τα πρώτα χρόνια της ποιμαντορίας του: η σύγκρουση με την κυβέρνηση Κ. Σημίτη για την αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες, που άρχισε την άνοιξη του 2000 και απασχόλησε για περίπου δύο χρόνια την κοινή γνώμη, ενώ αμέσως μετά άρχισε και η κρίση με το Οικουμενικό Πατριαρχείο που κράτησε ως το 2004 και έληξε μετά την παρέμβαση της υπουργού Παιδείας Μαριέττας Γιαννάκου.

Για πρώτη φορά στα χρονικά, το 2001 αρχίζει να διαφαίνεται οτι ο αρχιεπίσκοπος θα δεχθεί στην Αθήνα τον τότε Πάπα Ιωάννη Παύλο τον Β΄, γεγονός που πρίν συμβεί φαινόταν αδιανόητο. Υπήρξαν κάποιες αντιδράσεις, υπήρξαν ανακοινώσεις από φανατικούς, όμως ο ίδιος ο αρχιεπίσκοπος καταφέρνει και πείθει πρωτίστως τους ιεράρχες και ο Πάπας επισκέπτεται την Αθήνα, κατόπιν προσκλήσεως του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλου.

Στο αρχιεπισκοπικό Μέγαρο, και παρουσία των μελών της Ιεράς Συνόδου, ο Ποντίφηκας ζήτησε συγγνώμη για τα δεινά του παρελθόντος. Ο αρχιεπίσκοπος αρχίζει πρώτος να τον χειροκροτεί και ακολουθούν οι συνοδικοί Ιεράρχες. Ο πάγος μεταξύ των δύο Εκκλησιών, εκείνη τη στιγμή άρχισε να λιώνει. Πέντε χρόνια αργότερα, το Δεκέμβριο του 2006, ο αρχιεπίσκοπος θα ανταποδώσει την επίσκεψη του Πάπα, πηγαίνοντας στο Βατικανό, και συναντώντας πλέον το νεοεκλεγέντα Πάπα Βενέδικτο.

Ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χριστόδουλος, υπήρξε δημοφιλέστατος. “Σκαρφαλωμένος” στις πρώτες θέσεις των δημοσκοπήσεων, έμπαινε στις καρδιές των απλών ανθρώπων. Μπορούσε να προκαλεί με τα λόγια του τον ενθουσιασμό ακόμη και των νέων, μιλώντας τους για την παγκοσμιοποίηση, χρησιμοποιούσε εικόνες και σχήματα.

Τα χαρίσματα του ήταν πολλά. Ομως, πολλές φορές παρεξηγήθηκε. Ο ίδιος έλεγε απλά πως το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι η Εκκλησία, οι αγώνες, οι ρίζες και η ταυτότητα του ελληνισμού.

Η ζωή και οι δραστηριότητες του αρχιεπισκόπου άρχισαν να παίρνουν διαφορετική τροπή το Σάββατο 9 Ιουνίου. Τότε επρόκειτο να επισκεφθεί το πατριαρχείο Αλεξανδρείας, λίγες ώρες μετά από μία κουραστική περιοδεία στη Βόρεια Ελλάδα, όπου εμφανίστηκε ακούραστος, δραστήριος, εντυπωσιάζοντας τους πάντες, αφού μέσα σε λίγες ώρες εκφώνησε 19 ομιλίες. 

Το πρωί του Σαββάτου, άρχισαν πόνοι, γαστρεντερικές διαταραχές και πυρετός. Δεν το έβαζε κάτω, αρνούμενος να πάει στο γιατρό. Αντίθετα ήθελε να πραγματοποιήσει την επίσκεψη στην Αλεξάνδρεια. Στενοί συνεργάτες του, τον πίεσαν και τον έπεισαν να πάει στο νοσοκομείο. Μπήκε στο Αρεταίειο.

Αρχικά δεν υπήρξε ανησυχία. Θεωρήθηκε μια απλή περίπτωση αδιαθεσίας. Ωσπου τα άσχημα νέα χτύπησαν το πρώτο καμπανάκι, για όγκο στο έντερο. Στη συνέχεια υπεβλήθη σε επέμβαση και ανακαλύπτεται ο όγκος στο ήπαρ.

Ο ασκός του Αιόλου είχε ανοίξει. Παρέμεινε επί μέρες στην εντατική και στη συνέχεια σε θάλαμο νοσηλείας. Η απελπισία άρχισε σιγά-σιγά να κυκλώνει πρώτα τους συνεργάτες και μετά τους γιατρούς. “Κρίσιμη η κατάσταση” έλεγαν. “Λίγες ελπίδες”.

Η κοινή γνώμη έχει ήδη αρχίσει να εκδηλώνεται. Πιστοί άρχισαν να συρρέουν στο Αρεταίειο νοσοκομείο. Εκατοντάδες μηνύματα, γράμματα, λουλούδια στον αρχιεπίσκοπο. Επιστήμονες από το εξωτερικό έρχονται να τον εξετάσουν. Η κατάσταση παραμένει κρίσιμη. Ωσπου ο διάσημος Ελληνας χειρουργός Ανδρέας Τζάκης, προσωπικός φίλος του αρχιεπισκόπου, ο οποίος μάλιστα είχε τιμηθεί και από την Ιερά Σύνοδο, έρχεται στην Ελλάδα και δίδει το φως της ελπίδας στον αρχιεπίσκοπο. Η μαγική λέξη ήταν “μεταμόσχευση”.

Η επέμβαση, προγραμματίστηκε για το ειδικό κέντρο Τζάκσον Μεμόριαλ που βρίσκεται στο Μαϊάμι και επικεφαλής είναι ο Ανδρέας Τζάκης. Ενα κλίμα αισιοδοξίας αρχίζει πλέον να διακατέχει τον αρχιεπίσκοπο, τους στενούς του συνεργάτες, τους ιεράρχες. Αλλωστε υπάρχουν πολλές περιπτώσεις στην Ελλάδα και μάλιστα κληρικών που ήδη είχαν κάνει, στα χέρια του διάσημου χειρουργού, τη μεταμόσχευση ήπατος και ζούσαν κάτω από καλύτερες συνθήκες και επί χρόνια.

Ο αρχιεπίσκοπος βγαίνει από το νοσοκομείο στις 20 Ιουλίου. Με τρεμάμενη φωνή, εμφανώς συγκινημένος, απευθύνεται στο πανελλήνιο λέγοντας τις φράσεις: “Είμαι ο Χριστόδουλός σας”. Εκφράζεται με ελπίδα και αισιοδοξία για τη δεύτερη φάση της περιπέτειας της υγείας του στις ΗΠΑ. Η κυβέρνηση του συμπαρίσταται με τον καλύτερο τρόπο. Το κυβερνητικό αεροσκάφος βρίσκεται στη διάθεση του αρχιεπισκόπου για να τον μεταφέρει στο Μαϊάμι. Μένει στο σπίτι του στο Ψυχικό, μέχρι να φύγει για τις ΗΠΑ, δεχόμενος επισκέψεις φίλων, πιστών και κληρικών. Το κλίμα αισιοδοξίας διατηρείται αμείωτο.

Το Σάββατο 18 Αυγούστου αναχωρεί από το στρατιωτικό αεροδρόμιο της Ελευσίνας. Μέσα σε κλίμα συγκίνησης, ο αρχιεπίσκοπος αποχαιρετά την Ελλάδα, τους συνεργάτες του, τους φίλους και τους εκπροσώπους της κυβέρνησης και των κομμάτων, ζητώντας από τους Ελληνες να προσεύχονται για κείνον.

Στο Μαϊάμι παρέμεινε πενήντα ημέρες, μέχρι να βρεθεί το κατάλληλο μόσχευμα. Λίγο πριν μπει στο Ειδικό Κέντρο Μεταμοσχεύσεων, είχε ήδη αρχίσει να καταβάλλεται ψυχολογικά από την αδημονία. Προσδοκούσε το μόσχευμα για να ολοκληρωθεί η επέμβαση, λαχταρώντας να γυρίσει στην Ελλάδα.

Ηταν Κυριακή 7 Οκτωβρίου, όταν του ανακοινώθηκε ότι βρέθηκε μόσχευμα από νεαρό υγιέστατο δότη, θύμα τροχαίου. Εισήχθη κατευθείαν στο χειρουργείο, όπου όμως λίγες ώρες αργότερα, απλώς διαπιστώνεται ότι υπάρχει μετάσταση της νόσου και η μεταμόσχευση είναι αδύνατη.

Στην κατοικία του στο Ψυχικό παρέμεινε ως το τέλος ο αρχιεπίσκοπος, αρνούμενος να μεταφερθεί στο νοσοκομείο, ακόμη και όταν η κατάσταση της υγείας του είχε αρχίσει να επιδεινώνεται.

Αμέσως μετά την επιστροφή του απο το Μαϊάμι, ο αρχιεπίσκοπος άρχισε να συναντάται με πολιτικούς, ιεράρχες, προκαθημένους Εκκλησιών, φίλους και γνωστούς που εξέφραζαν την επιθυμία να τον δούν.

Στις 16 Νοεμβρίου επισκέπτεται το Ψυχικό και μένει αρκετά λεπτά με τον αρχιεπίσκοπο, συζητώντας ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής. Στις 21 Νοεμβρίου, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης επισκέπτεται τον αρχιεπίσκοπο και έχει μακρά συζήτηση μαζί του. Ακολουθεί, στις 23 Νοεμβρίου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας.

Ο αρχιεπίσκοπος περνάει μια περίοδο που βλέπει ακατάπαυστα κόσμο. Οχι μόνο δεν κουράζεται, αντίθετα επιθυμεί να συνομιλεί και να συζητεί με τους επισκέπτες του.

Τα πρώτα έντονα σημάδια κατάπτωσης φάνηκαν λίγες ημέρες πρίν απο τα Χριστούγεννα. Οι γιατροί του συνιστούν να λιγοστέψουν οι επισκέψεις. Ο αρχιεπίσκοπος υπακούει. Οι πόνοι έχουν αρχίσει να γίνονται ανυπόφοροι. Οι γιατροί χρησιμοποιούν πολύ ισχυρά αναλγητικά, τα οποία συχνά τον οδηγούν σε βαθύ ύπνο, για πολλές ώρες.

Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς αισθάνεται κάπως καλύτερα και καθισμένος στο σαλονάκι του πρώτου ορόφου, δέχεται το νομάρχη Θεσσαλονίκης Π. Ψωμιάδη που με ποντιακά σωματεία λένε τα κάλαντα. Ο αρχιεπίσκοπος απευθύνεται στους νέους και τους δίνει συμβουλές και παρακαταθήκες για το μέλλον τους. Είχε προηγηθεί η δημοσιοποίηση του πρωτοχρονιάτικου μηνύματος του στο οποίο αναφερόταν στην “κοινή μοίρα των ανθρώπων που είναι ο θάνατος” και τόνιζε τη λύση που δίνει μόνο η χριστιανική πίστη.

Ο κόσμος συγκινείται από τα λόγια του, από τη φωνή του που την ακούει και πάλι από τα μέσα ενημέρωσης. Λίγες μέρες αργότερα όμως, είναι πλέον πολύ δύσκολο ακόμη και να σηκωθεί απο το κρεβάτι. Οι γιατροί επιμένουν να μεταφερθεί στο νοσοκομείο για να διαπιστωθεί αν υπάρχουν μεταστάσεις των όγκων. Εκείνος αρνείται επίμονα και στις 14 Ιανουαρίου οι γιατροί εκδίδουν ανακοινωθέν στο οποίο τονίζουν την “περαιτέρω επιδείνωση” της υγείας του. Η αντίστροφη μέτρηση είχε αρχίσει.

Τριήμερο πένθος

H σορός του Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου μεταφέρθηκε στις 7.15 το πρωί από την κατοικία του στο Λαϊκό νοσοκομείο, ενώ αργότερα θα εκτεθεί για λαϊκό προσκύνημα, στην Ιερά Μητρόπολη Αθηνών.Στις 2 μετά το μεσημέρι θα συνεδριάσει για πρώτη φορά μετά το θάνατο του Αρχιεπισκόπου η Ιερά Σύνοδος.

Τρισάγιο στο Φανάρι

Τρισάγιο υπέρ της αναπαύσεως της ψυχής του κοιμηθέντος Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου θα τελεστεί στο Φανάρι στον πατριαρχικό ναό του Αγίου Γεωργίου στις 10 το πρωί.

Την απόφαση αυτή πήρε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος μόλις ενημερώθηκε για την αποδημία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών.

Πληροφορίες στο Φανάρι αναφέρουν ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης θα παραστεί στην κηδεία του Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου, όπως συνέβη σε πρόσφατες αποδημίες άλλων αρχηγών εκκλησιών, όπως στην περίπτωση του μακαριστού πατριάρχου Αλεξανδρείας Πέτρου και του μακαριστού αρχιεπισκόπου Ρουμανίας Θεόκτιστου.

Στην τελευταία αυτή περίπτωση η εκκλησία της Ρουμανίας ζήτησε από τον Οικουμενικό Πατριάρχη να τελέσει ο ίδιος την εξόδιο ακολουθία για τον κοιμηθέντα αρχιεπίσκοπο.”

Πηγή: http://omogeneia.ana-mpa.gr/press.php?id=2084

Και από:  http://vatopaidi.wordpress.com/2011/01/23/3-%cf%87%cf%81%cf%8c%ce%bd%ce%b9%ce%b1-%cf%87%cf%89%cf%81%ce%af%cf%82-%cf%87%cf%81%ce%b9%cf%83%cf%84%cf%8c%ce%b4%ce%bf%cf%85%ce%bb%ce%bf/

***

Αρχιεπίσκοπος Αθηνών: «Είναι μεγάλο το κενό» του Χριστόδουλου

Δηλώσεις για τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κυρό Χριστόδουλο, έγιναν από Ιεράρχες μετά το τριετές μνημόσυνο στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Παλαιού Φαλήρου.

Ο Προκαθήμενος της Ελλαδικής Εκκλησίας ανέφερε πως «Είναι μεγάλο το κενό» τονίζοντας παράλληλα πως «εμείς έχουμε υποχρέωση και ευθύνη μεγάλη, ότι καλό αυτός άρχισε και δεν τελείωσε, να το προχωρήσουμε και να το φέρουμε εις πέρας».

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σάμου και Ικαρίας κ. Ευσέβιος τόνισε πως «Η αγάπη του είναι εκείνη η οποία λείπει από όλους», ενώ ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πειραιώς ανέφερε πως ο μακαριστός Χριστόδουλος ήταν «ένας ανεπανάληπτος άνθρωπος, ένα μοναδικό πρόσωπο, ένας αδιάστατος πνευματικός ηγέτης».

Τέλος ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σύρου κ. Δωρόθεος υπογράμμισε πως: «οι άνθρωποι πεθαίνουν όταν λησμονηθούν» εκφράζοντας την βεβαιότητα πως «ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος δεν θα πεθάνει ποτέ, γιατί ποτέ δεν θα λησμονηθεί».

Πηγή: http://www.anagrafes.com/news/ekklisia-ellados/1255-diloseis-ierarxon-gia-makaristo-xristodoulo