Πατριάρχου Βαρθολομαίου
ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΤΥΧΙΑ
Ὅρος «εὐτυχία» δέν ὑπάρχει στήν ἁγία Γραφή! Στήν Κ.Δ. δέν ἀπαντᾶ οὔτε μία φορά. Γιατί «τύχη» δέν ὑπάρχει. Οὔτε ἀγαθή, οὔτε κακή. Ἑπομένως οἱ χριστιανοί δέν εἶναι σωστό νά μιλᾶνε γιά «εὐτυχία» καί «δυστυχία».
Ἡ εὐτυχία, ὅπως τήν βλέπουν οἱ ἄνθρωποι, εἶναι μιά ψεύτικη, λάθος ἀντίληψη. Θεωροῦμε συνήθως εὐτυχία τήν ὑγίεια, τήν μακροβιότητα, τήν οἰκονομική ἄνεση, τήν γαλήνη, τήν καλή οἰκογενειακή κατάσταση, τήν εἰρήνη στόν κόσμο. Ὅλα αὐτά, ὅμως, δέν εἶναι πάντοτε ἀντικειμενικά καλά γιά τόν ἄνθρωπο. Δέν τοῦ εἶναι ὠφέλιμα καί συμφέροντα.
Μερικές φορές, τόν συμφέρει τόν ἄνθρωπο· νά μήν ἔχει ὑγίεια· νά ἔχει οἰκονομικά προβλήματα· νά μήν τόν ἀποδέχεται καί νά τόν ἀπορρίπτει ἡ κοινωνία· νά ἔχει πόνο καί πένθος...
Ἡ τάχα εὐτυχία εἶναι στήν πραγματικότητα μιά οὐτοπία. Ἡ ζωή μας στήν γῆ εἶναι complexio oppositorum (= σύνθεση ἀντιθέσεων).
Ζοῦμε τήν ἐξορία· ἀπό τόν Παράδεισο, στήν γῆ.
Ἡ μακαριότητα, ἡ εὐτυχία, εἶναι κάτι, πού θά τό ἀπολαύσωμε μόνο στήν αἰώνια ζωή.
Ἐδῶ χαρά καί λύπη, πόνος καί ἀγαλλίαση, πᾶνε ἀνάκατα· συνυπάρχουν· συμπορεύονται.
Εὐτυχία χωρίς Χριστό ΔΕΝ γίνεται.
Ἡ μόνη ἀληθινή εὐτυχία εἶναι ἡ ἐν ΧΡΙΣΤΩ ΖΩΗ.
(μετάφραση στήν Δημοτική)
Ο ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΟΣ
Κανείς ποτέ δέν μίλησε γιά τόν Μέγα Ἀλέξανδρο, πρίν γεννηθῆ. Κανείς ποτέ δέν εἶπε λέξη γιά Ναπολέοντα, γιά Μάρξ, γιά Μπούς, γιά Ποῦτιν, πρίν γεννηθοῦν. Γεννήθηκαν καί ἦσαν ἄνθρωποι ἁπλοῖ. Καί θά μείνουν γιά πάντα ἄνθρωποι ἁπλοῖ. Καί ὅσο περνάει ὁ καιρός, ὅλο καί θά ξεφτᾶνε. Ὅσο καί ἄν φαίνονται σέ μᾶς μεγάλοι!
Γιά τόν Χριστό μιλοῦσαν οἱ ἅγιοι τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ χιλιάδες χρόνια, πρίν γεννηθῆ. Ἀπό ἀρχῆς. Ἀπό τότε. Ἀπό τόν Ἀδάμ. Καί ἀπό τόν Νῶε· καί ἔλεγαν:
Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν Ὀνόματι Κυρίου.
Ἐπίφανον τό πρόσωπόν Σου καί σωθησόμεθα.
Τόν περίμενε ὁ κόσμος. Σωτήρα. Καί Λυτρωτή. Καί Εὐεργέτη.
Καί μιά ἡμέρα, ἐπί Καίσαρος Αὐγούστου, τό 754 ἀπό κτίσεως Ρώμης, ὁ ἀναμενόμενος ἦλθε. Δέν ἦλθε, νά μᾶς καταπλήξει. Δείχνοντάς μας τήν μεγαλειότητα καί τήν δύναμή Του. Ἦρθε νά μᾶς συνετίσει· νά μᾶς φωτίσει. Βγῆκε στήν γῆ νά περπατήσει, γιά νά μᾶς καλοκαρδίσει. Νά μᾶς δείξει τό νόημα τῆς ζωῆς. Νά μᾶς βοηθήσει νά καταλάβουμε, ποῖο εἶναι τό νόημα τῆς ζωῆς· σέ τί ἔγκειται ἡ ἀξία τῆς ζωῆς· ὅλων μαζί· καί τοῦ καθένα μας χωριστά.
Γι᾿ αὐτό γεννήθηκε στό σπήλαιο. Γιά νά ὑποψιαστοῦμε! Γιά νά ἀνοίξουμε τά μάτια μας. Γιά νά ψαχτοῦμε. Γιά νά ἰδοῦμε. Γιά νά καταλάβουμε.
Λαθών, (δηλαδή: στά κρυφά, χωρίς καμμία δημοσιότητα) γεννήθηκε στό Σπήλαιο. Ἀλλά ὁ Οὐρανός τό διακήρυξε· καί τό φώναξε· χρησιμοποιώντας σάν στόμα, τόν ἀστέρα.
Καί οἱ μάγοι τό ἄκουσαν· κάτι ὑποψιάστηκαν. Καί ἔψαξαν· Καί Τόν βρῆκαν. Καί τόν προσκύνησαν. Καί ἀπόκτησαν ἐπίγνωση τῆς ἀλήθειας. Καί ἔπαψαν νά ζοῦν στό σκοτάδι πιά. Ἀφοῦ βρῆκαν, μαζί μέ τόν Θεό, καί τό νόημα τῆς ζωῆς.
Καί ἄφησαν πίσω τους, γιά μᾶς, τό σύνθημα:
Ἀκολουθήσωμεν λοιπόν, ἔνθα ὁδεύει ὁ ἀστήρ μετά τῶν μάγων, «ἀνατολῆς τῶν βασιλέων».
* * *
Χριστός γεννᾶται. Δοξάσατε. Χριστός ἐξ οὐρανῶν· ἀπαντήσατε. Ἄσατε τῷ Κυρίῳ. Πᾶσα ἡ γῆ. Καί ἐν εὐφροσύνῃ ἀνυμνήσατε λαοί! Ὅλοι. Καί ἐμεῖς μαζί!
† ο Ν.Μ.
ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΓΙΝΩ ΜΙΚΡΟΤΕΡΟΣ;
Αὐτή εἶναι ἡ συνηθισμένη ἀντίδρασή μας, ὅταν κάποιος μᾶς συμβουλεύει νά κάνουμε πρῶτοι ἐμεῖς τό βῆμα, γιά νά συμφιλιωθοῦμε μέ τόν ἐχθρό μας. Στήν καλύτερη περίπτωση, δεχόμαστε νά συμφιλιωθοῦμε, μόνο ἐάν οἱ ἄλλοι μᾶς ζητήσουν συγγνώμη. Ἐξ ἄλλου ... πάντοτε οἱ ἄλλοι φταῖνε! Ὄχι ὁ ἑαυτός μας! Οἱ ἄλλοι πάντοτε κάνουν τήν ἀρχή! Ἐμεῖς – συνήθως – εἴμαστε «ἀθῶες περιστερές»!
* * *
Τά Χριστούγεννα, ὅμως, γιορτάζουμε τό ἐντελῶς ἀντίθετο γεγονός:
Ὁ Μόνος Ἀθῶος καί Ἅγιος, γίνεται ἄπειρα μικρότερος ἀπό ὅλους τούς ἐχθρούς καί ἀρνητές Του. Κάνει Πρῶτος τό βῆμα, καί ἔρχεται νά συμφιλιωθῆ μαζί μας. Καί δέν πρόκειται γιά ἕνα βηματάκι! Ἀφήνει τόν ἐν οὐρανοῖς θρόνο Του· ξεντύνεται τήν θεία Του δόξα· καί κατεβαίνει στήν γῆ ὡς ... βρέφος: «ὁ ἐν ὑψίστοις οἰκῶν, ὡς βρέφος λογίζεται». Γίνεται ... μωρό, γιά μᾶς!
Καί μέ αὐτή τήν Ταπείνωσή Του γκρεμίζει τόν θεώρατο τοῖχο, πού ἐμεῖς εἴχαμε ὑψώσει, γιά νά μᾶς χωρίζει ἀπό Αὐτόν: «Ἀνῃρέθη νῦν καί διῃρέθη τό μεσότοιχον τῆς ἀρχαίας ἔχθρας, τῇ σῇ ἐνσάρκῳ παρουσίᾳ Χριστέ...». Ἐμεῖς χτίσαμε τόν τοῖχο τῆς ἔχθρας. Αὐτός τόν γκρεμίζει. Καί ἔρχεται, ὄχι ἁπλῶς νά μᾶς καλημερίσει καί νά μᾶς χαιρετήσει, ἀλλά
νά μᾶς σώσει καί νά μᾶς λυτρώσει ἀπό τήν ἁμαρτία καί τόν θάνατο·
νά μᾶς διδάξει ὅτι, ἄν πραγματικά θέλουμε νά σωθοῦμε, πρέπει νά Τοῦ μοιάσουμε στήν ταπείνωση καί τήν ἀγάπη·
καί ἑπομένως ὅτι ἐμεῖς πρέπει νά γινόμαστε μικρότεροι, καί νά συγχωροῦμε πρῶτοι, ὅσους μᾶς ἀδικοῦν.
Ὅποιος δέν βάζει βαθειά στήν καρδιά του αὐτό τό μήνυμα τοῦ Χριστοῦ, δέν ἐπιτρέπεται νά παριστάνει τόν «πνευματικό ἄνθρωπο»· καί φυσικά δέν μπορεῖ νά ἰσχυρίζεται ὅτι γιορτάζει τά Χριστούγεννα. Γιατί, Χριστούγεννα σημαίνει πάνω ἀπό ὅλα: ταπείνωση καί συγγνώμη.
* * *
Ὁ ἅγιος Παΐσιος Βελιτσκόφσκι, ἔχοντας καταλάβει σωστά αὐτό τό μήνυμα, μᾶς συμβουλεύει:
Μήν καταντᾶς νά θυμομαχεῖς εἰς βάρος ἐκείνου, πού σέ στενοχώρησε.
Ἄρχισε νά προσεύχεσαι γι’ αὐτόν μέ ὅλη τήν καρδιά σου·
πήγαινε μόνος σου νά τόν βρῆς, ὅταν ἰδεῖς ὅτι ξεθύμανε ὁ θυμός του·
δῶσε του καί κάποιο δωράκι· φέρσου του φιλόφρονα.
Τότε μίλησέ του γιά συγχώρηση. Δεῖξε του ὅσο πιό πολλή ἀγάπη μπορεῖς. Ὅταν τόν συναντᾶς, χαιρέτιζέ τον μέ βαθειά ὑπόκλιση. Καί νά λές γι’ αὐτόν ὅτι εἶναι καλός. Τίποτε δέν φέρνει τόν ἄνθρωπο σέ συναίσθηση τόσο, ὅσο τό νά μιλᾶς γι’ αὐτόν μέ καλωσύνη καί ταπείνωση.
Καί τίποτε δέν τόν ἐξοργίζει τόσο, ὅσο τό:
νά τόν κατηγορεῖς ὅτι σέ πίκρανε·
νά τόν ἀποφεύγεις· καί
νά τόν κακολογεῖς ἐξώφθαλμα.
Μή τό ξεχνᾶς, ὅτι ἐκεῖνος πού σέ ἀκούει, θά τοῦ τά μεταφέρει. Αὐτό εἶναι μεγάλο κακό. Καί ἰσχύει ἀκόμη καί γιά τούς λεγομένους «πνευματικούς ἀνθρώπους». Καί «πνευματικός ἄνθρωπος» εἶναι ἐκεῖνος, πού ἀγωνίζεται νά σώσει ὄχι μόνο τόν ἑαυτό του, ἀλλά καί ἄλλους· αὐτός εἶναι ὁ ἀληθινά σοφός· ὁ τέλειος ἀγωνιστής.
Αὐτά λέει ὁ ἅγιος Παΐσιος Βελιτσκόφσκι στό θαυμάσιο βιβλίο του ΤΑ ΚΡΙΝΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΥ.
Ἀρχιμ. Β.Λ.
Ὁσίου Στάρετς Βαρσανουφίου
ΕΓΩ ΓΙΑ ΣΕΝΑ-ΣΥ ΓΙΑ ΜΕΝΑ
Μοῦ γράφεις, ἀδελφέ:
- Νά προσεύχεσαι γιά μένα· νά μοῦ συγχωρήσει ὁ Θεός τίς ἁμαρτίες μου.
Σοῦ ἀπαντῶ καί σέ παρακαλῶ:
- Καί σύ νά προσεύχεσαι γιά μένα· νά μέ συγχωρήσει ὁ Θεός γιά τίς ἁμαρτίες μου. Αὐτό μᾶς λέγει ἡ ἁγία Γραφή νά κάνουμε: Αὐτό πού θέλετε νά κάνουν οἱ ἄλλοι γιά σᾶς, νά τό κάνετε καί σεῖς γι᾿ αὐτούς (Λουκ. 6,31).
Καί σοῦ προσθέτω:
- Ἐγώ εἶμαι ὁ πιό κακός, ὁ πιό ἄθλιος ἀπό ὅλους. Ἀλλά βάζω ὅλες μου τίς δυνάμεις καί προσπαθῶ νά ἐφαρμόζω τά λόγια τοῦ Κυρίου μας πού λένε: Νά προσεύχεσθαι ὁ ἕνας γιά τόν ἄλλο· γιατί μόνο ἔτσι θά γίνετε καλά (Ἰακ. 5,16).