Κατά βάσιν, η Α' Πέτρου είναι μία Επιστολή παρηγορητική και παραινετική προς τους πιστούς που αντιμετώπιζαν διώξεις και κοινωνική περιθωριοποίηση, ώστε να τους εμπνεύσει θάρρος και δύναμη να αντεπεξέλθουν. Οι πιστοί που είχαν αφήσει πίσω τους την προτέρα τους ειδωλολατρική θρησκεία και κοινωνική ζωή, και είχαν εισέλθει σε ένα νέο τρόπο ζωής και πίστεως στον Χριστό, εξακολουθούσαν να αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες και κοινωνικές πιέσεις στην καθημερινότητά τους στις κοινωνικές και οικονομικές τους επαφές με τους εθνικούς. Την κατάσταση δυσκόλευε η άρνηση των χριστιανών να συμμετέχουν στις δημόσιες εορτές και τελετές προς τιμήν των ειδωλολατρικών θεών. Ο Πέτρος γράφει σε αυτούς τους χριστιανούς για να τους μεταφέρει μήνυμα ελπίδος, ενθαρρύνσεως και παραινέσεως.
Επομένως, η Α' Πέτρου είναι ουσιαστικώς μία Επιστολή που ανταποκρίνεται στις επείγουσες ανάγκες και περιστάσεις των αποδεκτών της. Ο τρόπος που ο Απ. Πέτρος αναπτύσσει τα θέματα της Επιστολής του βασίζεται στο χριστολογικό δόγμα της αποστολικής Εκκλησίας. Ο Απ. Πέτρος αναπτύσσει το κεντρικό χριστολογικό θέμα των Παθών του Ιησού Χριστού, του Σταυρικού Πάθους, της Αναστάσεως και της Δόξης του Κυρίου. Ο Πέτρος με δεξιοτεχνία συνδυάζει την Χριστολογία με την ανάγκη εποικοδομήσεως και παραινεσεως των χριστιανών αναγνωστών της Επιστολής. Θα μπορούσαμε να ισχυρισθούμε ότι η Α' Πέτρου αποτελεί μία χριστολογική Επιστολή με ηθικές παραινέσεις και πρακτικές ποιμαντικές συμβουλές.
Η Χριστολογία της Α΄ Πέτρου εστιάζει στο Πάθος του Κυρίου και την Δόξα Του, εν σχέσει προς τα πάθη και τις δοκιμασίες των πιστών. Το Πάθος του Κυρίου λειτουργεί ως υπόδειγμα μιμήσεως από τους πιστούς, ούτως ώστε οι τελευταίοι να οπλισθούν με ελπίδα και βεβαιότητα. Η Χριστολογία της Α΄Πέτρου δίδει έμφαση στο Πρόσωπο του Χριστού ως ¨"Ζώντος Λίθου", ο Οποίος υπέφερε και σταυρώθηκε, για να έχουν οι πιστοί αιώνιο ζωή. Οι πιστοί ακολουθούν μία νέα εν Χριστώ ζωή, ως μέλη της οικογένειας του Θεού, ως τέκνα Θεού. Ο Πέτρος αναφέρεται στα παθήματα και την δόξα του Χριστού προς παραίνεσιν των χριστιανών. Όπως ο Χριστός υπέφερε, έτσι και αυτοί υποφέρουν εξ αιτίας της πίστεώς τους στον Χριστό. Όπως ο Θεός εδόξασε και εξύψωσε τον Χριστό, έτσι και αυτοί θα δοξασθούν. Ο Απ. Πέτρος παρουσιάζει στους αναγνώστες του το παράδειγμα του Πάσχοντος Χριστού, που υπέφερε (1:19, 2:21-23), πέθανε (1:21, 2:24), ανέστη εκ νεκρών (1:21, 3:18) και εξυψώθη εις τα δεξιά του Θεού (3:22). Αυτά τα γεγονότα συνιστούν τον πυρήνα του Χριστολογικού δόγματος.
Ο Πέτρος συνδέει την Χριστολογία με την κατάσταση που βίωναν οι αποδέκτες της Επιστολής του, με σκοπόν την ηθική και πνευματική παραίνεση των πιστών που ζούσαν σε ειδωλολατρικές κοινωνίες και είχαν ανάγκη ενθαρρύνσεως και διαβεβαιώσεως της πίστεώς τους στον Ιησού Χριστόν. Όλα τα χριστολογικά χωρία της Α΄Πέτρου σχετίζονται με σωτηριολογικά και παραινετικά θέματα. Το Χριστολογικό θέμα του Πάθους και της Δόξας υπομιμνήσκει στους χριστιανούς αποδέκτες της Επιστολής την δική τους σωτηρία και εσχατολογική δόξα εν όψει των αδίκων διώξεων και παθημάτων που υφίστανται. Το Πάθος και η Δόξα του Χριστού, που Τον εξύψωσε στα δεξιά Του ο Θεός, διαβεβαιώνει τους πιστούς για την μέλλουσα δόξα που τους αναμένει, και τους ενισχύει στο να αντιμετωπίσουν τα τωρινά τους παθήματα με τιμή και αξιοπρέπεια. Τα παθήματα των πιστών ταυτίζονται με τα παθήματα του Χριστού, που μοιράζονται την κοινή εμπειρία να υποφέρουν για την πίστη τους.
Στο χωρίο 1:18-21, ο Απ. Πέτρος υπενθυμίζει στους αναγνώστες του ότι η πίστη τους και η παρούσα χριστιανική τους ζωή βασίζεται στο λυτρωτικό και σωτηριώδες έργο του Χριστού που συνετελέσθη πάνω στον Σταυρό. Ο Χριστός ως ο άσπιλος και άμωμος αμνός θυσιάζεται , ώστε με το πολύτιμο αίμα Του να λυτρώσει τους ανθρώπους από την προτέρα τους ματαία πατροπαράδοτο αναστροφή, δηλ. την ειδωλολατρική τους πίστη και το παγανιστικό τους παρελθόν. Η θυσία του Χριστού είναι πολυτιμώτερη από τα πιο πολύτιμα αλλά φθαρτά μέταλλα του χρυσού και του αργύρου. Η ζωή των πιστών εξαγοράσθηκε από την θυσία και τον θάνατο του Χριστού, για να καταστεί αγία. (1:13-17). Ο Χριστος υπέφερε αδίκως και προσέφερε Εαυτόν ως την τέλεια εξιλαστήρια θυσία, ως αμνός άμωμος και άσπιλος. Ο Θεός Τον ανέστησε και Τον εξύψωσε ενδόξως. Η πίστη και η ελπίδα των χριστιανών είναι εδραιωμένες στον Θεό μέσω του Πάθους και της Δόξης του Χριστού. Η νέα εν Χριστώ ζωή τους μέσα σε ειδωλολατρικό περιβάλλον οφείλει να είναι αγία, και να αντανακλά την αγιότητα του Θεού όπως αυτή περιγράφεται στο χωρίο 1:13-17. Το Πάθος και η Δόξα του Χριστού έχει αναφορές στο σωτηριολογικό επίπεδο και την καθημερινή ηθική συμπεριφορά.
Στο χωρίο 2:4-8, ο Απ. Πέτρος παρουσιάζει τον Χριστο ως τον "Ζώντα Λίθον". Οι παραλήπτες της Επιστολής, ως αρτιγέννητα βρέφη του Θεού, αναμένεται να αφήσουν πίσω τους τον ειδωλολατρικό τρόπο ζωής, και να προσέλθουν στον ζώντα λίθο, τον Χριστό. Αυτοί οι νέοι χριστιανοί καλούνται να οικοδομήσουν την νέα τους ζωή πάνω στον λίθο που είναι ο Χριστός. Ως ζων λίθος, ο Χριστός αποδοκιμάσθηκε, υπέφερε και απερρίφη από τους ανθρώπους, αλλά εδοξάσθη και υψώθη από τον Θεό. Ο Θεός εξέλεξε τον Χριστό και Τον ετίμησε ως τον ζώντα λίθο, επί του Οποίου εθεμελιώθη ο πνευματικός οίκος του Θεού. Οι πιστοί καλούνται με την σειρά τους να αποτελέσουν ζώντες λίθους και να εποικοδομηθούν στο οικοδόμημα του πνευματικού οίκου, της κοινωνίας των πιστών, της Εκκλησίας. Οι πιστοί καλούνται να γίνουν "γένος εκλεκτόν, βασίλειον ιεράτευμα, έθνος άγιον", καλούνται να προσφέρουν πνευματικές θυσίες ευάρεστες στον Θεό μέσω της αγίας τους καθημερινής βιοτής. Ο Απ. Πέτρος, για να στηρίξει τα λεγόμενά του, προσφεύγει στους προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης που προεφητευσαν την απόρριψη αλλά και την δόξα του Χριστού. Έτσι λοιπόν, ομοίως και όσοι πιστοί θέσουν την πίστη και την ελπίδα τους στον "ζώντα λίθο", δεν θα καταισχυνθούν, αλλά θα δοξασθούν από τον Θεό., ενώ οι διώκοντες αυτούς θα καταισχυνθούν.
Στο χωρίο 2:21-25, ο Απ. Πέτρος δίδει έμφαση στο παράδειγμα του Πάσχοντος Χριστού ως υπόδειγμα για τους πιστούς που επίσης υποφέρουν αδίκως, χωίς να το αξίζουν. Τα παθήματα των πιστών δεν είναι ολωσδιόλου αρνητικά, υπάρχει και η θετική τους πλευρά. Όπως ο Χριστός υπέφερε χάριν ημών, αφήνοντας στους πιστούς υπόδειγμα ("υπογραμμόν") για να το μιμηθούν εν όσω ζουν μέσα σε ένα εχθρικό ειδωλολατρικό περιβάλλον. Ποιο είναι το υπόδειγμα του Χριστού για τους πιστούς? Ο Χριστός υπήρξε αναμάρτητος, χωρίς να "ευρεθή δόλος εν τω στόματι αυτού", δεν απαντούσε στις λοιδορίες των σταυρωτών Του, ούτε τους απειλούσε με την αναμενόμενη θεία δίκη, αλλά αντιθέτως, σήκωσε πάνω Του τις αμαρτίες μας για να δικαιωθούμε εμείς. Ο Θεός Τον εδόξασε και Τον εξύψωσε ώστε να καταστή "ποιμένας και επίσκοπος των ψυχών υμών".
Κατά αναλογίαν, ο Πέτρος χρησιμοποιεί το παράδειγμα του αθώου και αδίκως Πάσχοντος Χριστού ως υπόδειγμα για τους πιστούς, που επίσης υποφέρουν αδίκως και πιέζονται από το περιβάλλον των ειδωλολατρών συμπολιτών τους. Οι πιστοί οφείλουν να υπομείνουν τα άδικα παθήματα χωρίς να ανταποδίδουν στις λοιδορίες και τις λεκτικές απειλές των άλλων, αλλά με πιστότητα και εμπιστοσύνη στον Θεό που θα τους δικαιώσει και θα τους δοξάσει, να αντιμετωπίζουν τις αντίξοες συνθήκες του περιβάλλοντός τους. Άρα, ο Πέτρος συμβουλεύει τους πιστούς, όταν υποφέρουν αδίκως και χωρίς να έχουν πράξει κάτι κακό, να μιμηθούν την συμπεριφορά του Χριστού σε ανάλογες καταστάσεις, και να συμπεριφέρονται με την πρέπουσα χριστιανική συμπεριφορά, την ταιριαστή στην νέα εν Χριστώ ζωή τους.
Σε ένα άλλο χωρίο με Χριστολογικό περιεχόμενο, το 3:18-22, ο Απ. Πέτρος επίσης τονίζει το άδικο Πάθος του Χριστού, ο Οποίος "περί αμαρτιών έπαθεν, δίκαιος υπέρ αδίκων" . Το Πάθος του Χριστού έχει σωτηριώδεις διαστάσεις. Ο Σταυρωθείς και Αναστάς Χριστός οδηγεί τους πίστους στον Θεό, τους ζωοποιεί. Έτσι, λοιπόν, και οι χριστιανοί λόγω της αγαθής χριστιανικής τους διαγωγής, υποφέρουν , κακοποιούνται ενώ πράττουν το αγαθόν, αδίκως υποφέρουν, ακολουθώντας το παράδειγμα του Χριστού. Ο Χριστός ως Νικητής του θανάτου κατήλθε στον Άδη για να κηρύξει στα φυλακισμένα πνεύματα, που είχαν απειθήσει στον Θεό. Το κριτήριο εδώ είναι η υπακοή. Υπακοή και υποταγή στο θέλημα του Θεού οδηγεί στην σωτηρία. Ο Θεός ως δίκαιος κριτής κατέστρεψε την απειθή γενεά της εποχής του Νώε, αλλά διέσωσε αυτόν και την οικογένειά του (οκτώ ψυχές) που επέδειξαν υπακοή στον Θεό. Η διάσωση από τα ύδατα του κατακλυσμού και η κιβωτός του Νώε αποτελούν τύπο του σωτηριώδους χριστιανικού βαπτίσματος που τελείται μέσα στην κιβωτό της Εκκλησίας. Το δίδαγμα για τους πιστούς είναι εμφανές. Οι πιστοί που θα υπομείνουν στα παθήματα θα σωθούν και θα δοξασθούν από τον Θεό, ενώ οι διώκτες τους θα καταισχυνθούν και θα καταστραφούν.
Όσοι λοιπόν πιστοί παραμείνουν σταθεροί εν μέσω διώξεων και παθημάτων, αυτοί θα λάβουν τον "αμαράντινον της δόξης στέφανον" (5:4). Ειδικώς, ο στέφανος αυτός της δόξης εναπόκειται στους άξιους ποιμένες, τους κληρικούς εκείνους που θα διαποιμάνουν το ποίμνιο του Θεού "τύποι γινόμενοι" των πιστών. Το υπόδειγμα, η ποιμαντική τους μέριμνα και η συμπεριφορά των κληρικών, θα στηρίξουν και θα ενδυναμώσουν τους χριστιανούς όταν θα έλθουν οι διώξεις και τα παθήματα χάριν του Χριστού.
Ο Απ. Πέτρος στην Επιστολή του εμφανίζει τον Θεό ως την πηγή της δόξης και της δικαιώσεως των πιστών, και ο Χριστός είναι η ζωντανή απόδειξη αυτού. Ο Θεός εδόξασε τον Χριστό μέσω των παθημάτων Του, και ομοίως "θα καταρτίσει, στηρίξει, σθενώσει, θεμελιώσει" (5:10) τους πιστούς που υποφέρουν επί του παρόντος άδικα παθήματα. Ο Απ. Πέτρος κατακλείει την Επιστολή του με την παρότρυνση στους πιστούς να παραμείνουν σταθεροί στην πίστη τους (5:9), και τους διαβεβαιώνει για την μέλλουσα δόξα που τους αναμένει, όταν ο Θεός θα τους δικαιώσει και δοξάσει αυτούς που θα φέρουν το βάρος των ολίγων παρόντων παθημάτων για το όνομα του Χριστού.
Εν τέλει, το μήνυμα της Α' Πέτρου είναι αισιόδοξο και παρηγορητικό για όλους τους χριστιανούς που αντιμετωπίζουν λεκτικές επιθέσεις, κοινωνική περιθωριοποίηση, εχθρικό περιβάλλον, διώξεις, αδικία, κάθε είδους παθήματα. Η δύναμη και το θεμέλιο για να ξεπερασθούν όλα αυτά είναι το Σταυρικό Πάθος του Χριστού, που οδηγεί στην αιώνιο δόξα και εκπηγάζει σωτηρία και τον "αμαράντινον της δόξης στέφανον" (5:4). Ο Θεός θα στεφανώσει ως νικητές τους χριστιανούς που θα αντέξουν και θα υπομείνουν. Ας μην απελπιζόμαστε όταν αντιμετωπίζουμε δυσκολίες και εναντίωση λόγω της χριστιανικης μας πίστεως, αλλά να οικοδομούμε την πνευματική μας ζωή στο θεμέλιο του "ζώντος λίθου", που είναι ο Χριστ