Αὐτό πού καλεῖται θεωρία τῆς βιολογικῆς ἐξέλιξης ἔπρεπε νά εἶχε μείνει στήν ἐπιστήμη ὡς μία ὑπόθεση πού ἀποδεικνύεται ἤ πού ἀπορρίπτεται στή σφαῖρα τῆς ἐπιστημονικῆς σκέψης μέ τά συγκεκριμένα ὄργανα. Δυστυχῶς, ἀντί αὐτοῦ αὐτή ἡ θεωρία μεταμορφώθηκε σέ μία ἰδεολογία, μέ ὑποθέσεις πού τίς μπέρδεψαν γιά ἀποδείξεις, πεποιθήσεις γιά ἐπιχειρήματα καί τελικά παρουσιάστηκε ἡ φιλοσοφία ὡς ἐπιστήμη. Ἕνας τέτοιος μετασχηματισμός, ὁ ὁποῖος εἶναι παράξενος καί τελείως ἀκατάλληλος γιά τήν πραγματική, σωστή ἐπιστήμη, ἔγινε πραγματικότητα σέ μία κοινωνία ὅπου ἡ ἀναμέτρηση τοῦ ὑλισμοῦ καί τοῦ ἰδεαλισμοῦ ἦταν ὅλο καί περισσότερο ἔντονη, μέ ἕναν αἱρετικό Χριστιανισμό πού πολύ καιρό πρίν ἔχασε τή δύναμη ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα νά προσελκύσει τούς ἀνθρώπους στό Θεό καί πού βρίσκεται ὅλο καί περισσότερο ἀνίκανος νά ἀντιμετωπίσει τήν ταχεῖα κοινωνική ἀνάπτυξη ἀπό τήν ἄποψη τοῦ πλούτου καί τῆς ὑπερηφάνειας. Ἡ ὑπερηφάνεια καί ἡ ὑλιστική προκατάληψη τοῦ «νέου», «ἐξελιγμένου» ἄνθρωπου δέν εἶχε ἠθικά ἐμπόδια στή μετατροπή τῆς ἐπιστήμης σέ scientism. Ἕνας ἐξελισσόμενος κόσμος ἤχησε σέ μερικούς ὡς αὐτόνομος κόσμος, ἕνας χῶρος ὅπου ὁ Θεός ἔγινε μία περιττή ὑπόθεση, σ’ ἐκείνους τούς σύγχρονους Βαρλαάμ πού ἀγνοοῦν τά στοιχειώδη γεγονότα ὅτι: λογικά μιλώντας, ἡ παρουσία μιᾶς ἱκανότητας (ἀκόμη κι αὐτή τῆς ἐξέλιξης ἐάν ὑπῆρξε), δέν ὑπονοεῖ ἀπαραιτήτως τήν αὐτονομία ἀπό τόν Θεό καί ὅτι ὁ Θεός εἶναι ὑπερβατικός, δηλαδή μή ἐξεταστέος ἤ ἀποδείξιμος μέ τή λογική ἤ μέ ἐπιστημονικές μεθόδους.
Καί ἔτσι, λίγο μετά ἀφότου ὁ Δαρβίνος διαμόρφωσε τούς πειραματικά μή ἀποδεδειγμένους ἰσχυρισμούς του, ὁ ἰσχυρισμός του ὅτι «τά εἴδη μπορεῖ νά ἔχουν ἐξελιχθεῖ» ἀλλοιώθηκε στό «τά εἴδη πρέπει νά ἔχουν ἐξελιχθεῖ», δηλαδή, «τά εἴδη ἐξελίχθηκαν». Ἡ ἐξελικτική βιολογία γεννήθηκε ἀλλοιωμένη ἀπό μία τεράστια προκατάληψη, ἡ ὑπόθεση μεταλλάχθηκε σέ δεδομένο καί ἡ πρακτική βιολογία ἄρχισε νά ἀπεικονίζεται σ’ αὐτόν τόν παραμορφωτικό καθρέφτη. Ἁπλᾶ γεγονότα δέν ἐξετάζονταν πλέον προκειμένου νά φανερωθεῖ ἐάν αὐτά χρησίμευαν ὡς ἀποδείξεις ἤ ὡς ἀπορρίψεις τῆς ὑπόθεσης τῆς ἐξέλιξης, ἄλλα ἡ ὑπόθεση θεωρήθηκε ἔγκυρη ἐξ ὁρισμοῦ καί τά στοιχεῖα ἐξετάζονταν ἀπό αὐτή τήν προοπτική. Ἄς τό θέσουμε σέ ἁπλούς ὅρους δίνοντας ἕνα εὔκολο παράδειγμα γιά νά κατανοηθεῖ. Ἔαν κάποιος κοίταζε σέ διάφορους βράχους, αὐτοκίνητα ἤ κοντομάνικα μπλουζάκια παρόμοια τό ἕνα μέ τό ἄλλο σέ κάποιο βαθμό, ποτέ δέν θά προσποιοῦνταν, ὅτι αὐτά τά ἀντικείμενα ἐξελίχθηκαν τό ἕνα ἀπό τό ἄλλο μέ αὐτόματο μετασχηματισμό (μετατροπή). Ἐάν ἕνας ἐπιστήμονας ἐξέταζε ζῶα παρόμοια τό ἕνα μέ τό ἄλλο ἀβίαστα θά θεωροῦσε αὐτή τήν ὁμοιότητα μία ἀπόδειξη τῆς ἐξέλιξης, δηλαδή, μιᾶς αὐτόματης μετατροπῆς ἑνός εἴδους σ’ ἕνα ἄλλο εἶδος. Μιά διαδικασία πού κανείς δέν εἶδε στήν πράξη ἄλλα θεωρεῖται ὡς δεδομένη, καί ἔτσι παρουσιάζεται στά σχολεῖα, στά μέσα μαζικῆς ἐνημέρωσης καί παντοῦ.
Φυσικά τά πράγματα μπορεῖ νά εἶναι πολύ πιό περίπλοκα ὅταν πρόκειται γιά τήν ἐξέταση τῶν ἐπιχειρημάτων τῶν ἐξελικτικῶν καί τήν ἀκύρωση αὐτῶν ἕνα πρός ἕνα καί οἱ συζητήσεις μπορεῖ νά διαρκέσουν ὧρες, μέρες, χρόνια. Δουλεύουμε σ’ αὐτό τό χῶρο ἀπό τό 2001, συγκεντρώνοντας πληροφορίες ἀπό χιλιάδες ἐπιστημονικές ἐκδόσεις, ἐξετάζοντας τά ἐπιχειρήματα τῶν ἐξελικτικῶν ὑπό τούς ὅρους τῆς ἐπιστημονικῆς ἀκρίβειας καί λογικῆς συνέπειας. Παρουσιάζουμε τήν μή ἐγκυρότητά τους, συμπεριλαμβανομένου αὐτοῦ τοῦ ἀποκαλούμενου «ἄμεσες ἀποδείξεις» τῆς ἐξέλιξης πού βρίσκονται ἐν δράσει, στήν πραγματικότητα μία συλλογή ἀπό προϊόντα τοῦ κλασικοῦ ἐξελικτικοῦ προδιατεθειμένου συλλογισμοῦ καί τῶν πειραματικῶν ἀντικειμένων (λάθη). Καθώς ἀκολουθήσαμε τήν ἐπιστημονική ἐργασία μας προσέξαμε ἐπίσης τήν σύγχρονη συνέχεια τῆς «ἐξελικτικῆς ὑλιστικῆς ἰδεολογίας», μέ τήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση νά καταδικάζει μέ ἕναν τρόπο κατάλληλο γιά μία ὑλιστική ἀναζήτηση πρωτοβουλιῶν, στοχεύοντας νά παρουσιάσει στούς ἀνθρώπους, κυρίως στό σχολεῖο, ἐναλλακτικές λύσεις στήν ἰδέα ὅτι τά εἴδη ἐξελίχθηκαν. Ὁποιαδήποτε προσπάθεια νά φέρεις τόν Θεό τόν Δημιουργό στή συζήτηση χαρακτηρίζεται ὡς «θρησκευτική ἀκρότητα», «συντηρητισμός», «σκοταδισμός» καί φυσικά ἐπικίνδυνο(1). Τόσο σημασία δίνουν γιά τήν ἀντικειμενικότητα καί τήν ἐλευθερία τοῦ λόγου καί τῆς συνείδησης σ’ αὐτόν τόν σύγχρονο πολιτισμένο δημοκρατικό κόσμο.
Ἐν πάσει περιπτώσει αὐτός δέν εἶναι ὁ χῶρος γιά μία συζήτηση σχετικά μέ τήν θεωρία τῆς ἐξέλιξης καί τῆς ἐπιστήμης καί οὔτε ἀκόμη σχετικά μέ τήν θεωρία τῆς ἐξέλιξης καί τήν κοινωνία γενικά. Ἐμεῖς δημοσιεύσαμε καί ἐλπίζουμε νά συνεχίζουμε νά δημοσιεύουμε, Θεοῦ θέλοντος, μερικά ἄλλα βιβλία πάνω σε τέτοια θέματα. Ἡ παροῦσα ἐργασία ἐπικεντρώνεται στίς θεολογικές συνέπειες τῆς ἐξελικτικῆς ὑπόθεσης. Ἀναμεμειγμένη μέ τή θεολογία, ἡ ἐξελικτική ὑπόθεση παρήγαγε τήν theistevolutionism, μία σκέψη σύμφωνα μέ τήν ὁποία ὁ Θεός δημιούργησε ζωντανά ὄντα τά ὁποῖα ἐπακολούθως ἐξελίχθηκαν.
Παρακάτω ἰσχυριζόμαστε ὅτι ἀπό τίς ἐπιπτώσεις της αὐτή ἡ θεολογική ἄποψη ἔχει βαρύνουσα σημασία γιά τήν Ὀρθοδοξία, καθώς καταλήγει στό νά ἀρνεῖται τό γεγονός ὅτι ὁ ἐνσαρκωμένος Υἱός τοῦ Θεοῦ μοιράζεται μέ τούς ἀνθρώπους ἀπ’ ὅλες τίς χρονικές περιόδους καί τούς τόπους μία πραγματική σταθερή ἀνθρώπινη φύση. Ἔτσι ἀρνεῖται τό γεγονός ὅτι ἡ σωτηρία εἶναι προσιτή σ’ ὁλόκληρό τό ἀνθρώπινο γένος.
1. Ὁ πόλεμος γιά τή θεωρία τῆς ἐξέλιξης καί τῶν ὑποστηρικτῶν της πολύ συχνά προερχόταν ἀπό τύπους θρησκευτικῶν ἀκροτητῶν πολύ στενά συνδεδεμένων μέ ἀκροδεξιά πολιτικά κινήματα. Τά κινήματα τῆς Δημιουργίας; Κατέχουν πραγματική πολιτική δύναμη. Τό γεγονός τοῦ θέματος, καί αὐτό ἔχει ἐκτεθεῖ σέ ἀρκετές περιπτώσεις, εἶναι ὅτι κάποιοι πού ὑποστηρίζουν τόν αὐστηρό creationism εἶναι ἀδύνατο ν’ ἀντικαταστήσουν τή δημοκρατία μέ τή θεοκρατία: «Ἐάν ἐμεῖς δέν εἴμαστε προσεκτικοί, οἱ ἀξίες πού εἶναι ἡ βασική οὐσία τοῦ Συμβουλίου τῆς Εὐρώπης θά εἶναι κάτω ἀπό τήν ἄμεση ἀπειλή δημιουργιστῶν φονταμενταλιστῶν (συντηρητικῶν). Εἶναι μέρος τοῦ ρόλου τῶν βουλευτῶν Συμβουλίου τῆς Εὐρώπης νά ἀντιδροῦν προτοῦ εἶναι πολύ ἀργά». Συμβούλιο τῆς Εὐρώπης........Ἀπόφαση 1580 (2007): Οἱ κίνδυνοι τοῦ δημιουργισμοῦ στήν ἐκπαίδευση. http://assembly.coe.int/Main.asp?link=/Documents/Αdopted/ta07 /ERES 1580.HTM#1 στίς 23 Μαΐου 2013. Δεῖτε ἐπίσης τήν ἔκθεση στήν ὁποία αὐτή ἡ ἀπόφαση ἀναφέρει: Ὁ Δαρβίνος πρότεινε στούς ἀνθρώπους τῆς ἐποχῆς του μιά καινούρια ὑπόθεση πού ἀναφερόταν στήν ἐξέλιξη τῶν εἰδῶν καί τῶν ἀνθρώπων. Οἱ ἐργασίες τοῦ σημαδεύουν τό τέλος τῆς συμφωνίας ἀνάμεσα στή φυσική ἱστορία καί τή Χριστιανική παράδοση, καθώς ἐπίσης τή γέννηση ἀντί ἐξελικτικῶν κινημάτων [...] Ἀπό τότε, ὑπῆρχαν δυό στρατόπεδα τά ὁποῖα ἦταν ἀντιμέτωπα τό ἕνα πρός τό ἄλλο: Ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι πείστηκαν ὅτι ἔπρεπε νά ἐναντιωθοῦν στόν Δαρβίνο γιά νά ὑπερασπιστοῦν τή Χριστιανική θεολογία καί ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι νόμισαν ὅτι ἡ θεωρία τῆς φυσικῆς ἐπιλογῆς θά καθιστοῦσε τό ἀνθρώπινο εἶδος ἱκανό νά βάλει ἕνα τέλος γιά πάντα στά θεωρητικά θεμέλια τοῦ «θρησκευτικοῦ σκοταδισμοῦ». Μέ τό «creationism» σήμερα ἐμεῖς γινόμαστε μάρτυρες τῆς αὔξησης τῶν τρόπων σκέψης ἡ ὁποία –ὅσο καλύτερα ἐπιβάλλουμε τό θρησκευτικό δόγμα– ἐπιτίθεται στόν κύριο πυρῆνα γνώσης τόν ὁποῖο ἐμεῖς οἰκοδομοῦμε λίγο λίγο γιά τή φύση, τήν ἐξέλιξη, τήν προέλευσή μας καί τή θέση μας στό σύμπαν. Δέν μπορεῖ νά ἀμφισβητηθεῖ ὅτι αὐτό εἶναι μία σοβαρή ἐπίθεση στά ἀνθρώπινα δικαιώματα» (Doc 11375, 17. 09. 2007). «Οἱ κίνδυνοι τοῦ «creationism» στήν ἐκπαίδευση: Ἀναφορά ἐπιτροπή γιά τήν κουλτούρα (πολιτισμός) ἐπιστήμη καί ἐκπαίδευση». Rapporteur: Mrs Anne Brasseur, Luxembourg, ALDE. Available http://www.assembly.coe.int/ ASP/Doc/XreNiew HTML.asp?FileID=11751&Language = ΕΝ accessed 23rd, 2013.
*Ὁλόκληρο τό παρουσιαζόμενο βιβλίο ἔχει μεταφράσει ὁ συνεφημέριός μας π. Ἠλίας Φρατσέας.
«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀριθ. Τεύχους 135
Νοέμβριος2013
