ΑΝΑΜΕΣΑ Σ" ΕΝΑ ΣΩΡΟ σκληρόκαρδους πολέμαρχους πού ανήκανε στην Ανατολή, κανένας δε ματόχωσε τον  κόσμο σαν και κείνο τ' αφορεσμένο Τουρκί πού το γράψανε στην ιστορία Μεμέτη Καταχτητή. Αυτός δεν πρέπει να παρασταθεί με σκήμα άνθρωπου, μόνο σαν εκείνα  τα φοβερά  τέρατα της Αποκάλυψης. Μ' όλο πόχουνε περάσει τόσα χρόνια από τότες που ψόφησε, η Χριστιανοσύνη ακόμα χλομιάζει σαν ακούσει τ' όνομα αυτουνού τ' Αντίχριστου. Τα βουνά κι οι ακατέλυτες στεριές, και τα ποτάμια, τα νησιά, τα πέλαγα, τα βράχια κι οι κάμποι, τα δέντρα, τα θεριά, ακόμα κι οι Άγιοι, κάθε ζωντανό και κάθε άψυχο, ως τα σήμερα, τον θυμούνται και συγκρυάζουνται.

Ποιος έκοψε κεφάλια σαν κι αυτόν, ποιος άλλος σούβλισε, ποιος πριόνισε, ποιος παλούκωσε, ποιος επινόησε βασανιστήρια, ποιος ατίμασε γυναίκες, ποιος εμόλεψε παλληκαρόπουλα, ποιος ρεζίλεψε τιμημένα σπίτια, ποιος ξέθαψε κόκαλα, ποιος κατάπιε πολιτείες σούμπιτες, ποιος σουργούνεψε  χιλιάδες χώρες και χωριά, ποιος έκανε να τρέμει στεριά και θάλασσα, κι ούλα τα βασίλεια ν' ασπροκαλιάζουνε σαν τις κότες πού τις κλώθει ο αϊτός!...

Κάποτε σαν έφταξε ο φημισμένος ζουγράφος Μπελλίνης στην Πόλη, άρχεψε ο σουλτάνος  να τον ρωτά για την τέχνη του και να περιεργάζεται τα έργα  πού 'χε φέρει μαζί του. Το λοιπόν απ' ούλα πιο πολύ τ' άρεσε μιά ζουγραφιά πού παράσταινε την αποκεφάλιση τ' άη-Γιάννη Πρόδρομου. Ωστόσο γύρισε κι είπε του Μπελλίνη, πώς αυτό το θαυμαστό εργόχειρο είχε ένα ψεγάδι πού χαλούσε την επιτυχία του, κι αυτό το ψεγάδι ήτανε ο κομμένος λαιμός τ΄ άη-Γιάννη. Και σαν τ’ απάντησε ο ζουγράφος πώς τον είχε ξεσηκωμενον από σφαμένο πρόβατο, ο σουλτάνος πρόσταξε παρευθύς τον τζελάτη να κόψει μπροστά τους έναν σκλάβο, για να δει ο Μπελλίνης τί λογής είναι ο λαιμός τ' ανθρώπου!

(Φ. Κόντογλου-Η ΠΟΝΕΜΕΝΗ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ-Εκδ. ΑΓΚΥΡΑ)

Επιμέλεια-π.Διονύσιος Ταμπάκης-Ναύπλιον.