Ζωηφόρος

Των Τριών Ιεραρχών, του Αρχιμ. Νικοδήμου Παυλόπουλου,

Των Τριών Ιεραρχών

(30 Ιανουαρίου)

του Αρχιμ. Νικοδήμου Παυλόπουλου

Καθηγουμένου Ι. Μ. Αγίου Ιγνατίου - Λειμώνος Λέσβου

από το βιβλίο του «Εορτοδρόμιον»

***

Οι Τρεις Ιεράρχαι

«Σαλπίσωμεν εν σάλπιγγι ασμάτων χορεύσωμεν εόρτια και σκιρτήσωμεν αγαλλόμενοι, εν τη πανδήμω πανηγύρει των διδασκάλων ημών».

Όλος ο κόσμος των γραμμάτων μαθηταί και διδάσκαλοι πανηγυρίζει σήμερα τη μνήμη των τριών κορυφαίων του πνεύματος, των ηγεμόνων των γραμμάτων, των διδασκάλων των τριών.

Και οι τρεις άγιοι, όπως και οι ίδιοι απεκάλυψαν, είναι ίσοι στα μάτια του Θεού. Πράγματι εάν ερευνήσωμε τη ζωή τους και τη δράση τους θα βρούμε πολλά τα κοινά σημεία, ή καλλίτερα τα πάντα κοινά. Και οι τρεις είναι καρποί ευσεβών οικογενειών και οι τρεις είναι βλαστοί αγίων μητέρων πού αφιέρωσαν όλη τους τη ζωή στην κατά Χριστόν ανατροφή και διαπαιδαγώγησί τους. Ο Βασίλειος της Εμμέλειας, ο Γρηγόριος της Νόνας και ο Χρυσόστομος της Ανθούσας. Και οι τρεις εσπούδασαν, εκτός από τα εγκύκλια γράμματα, και τους αρχαίους ρήτορες και φιλοσόφους. Ο Βασίλειος και ο Γρηγόριος εσπούδασαν στην Αθήνα και ο Χρυσόστομος στην Αντιόχεια κοντά σε ονομαστούς διδασκάλους εθνικούς, όπως ο Λιβάνιος, ο Ανδραγάθιος και ο Προαιρέσιος. Και οι τρεις ήταν το υπόδειγμα του ενάρετου και επιμελούς μαθητού και προκαλούσαν το θαυμασμό όχι μόνο στους συμμαθητές τους, αλλά και στους διδασκάλους τους. Όταν ο Χρυσόστομος απήγγελλε τη ρητορική του άσκηση ο ονομαστός εκείνος εθνικός διδάσκαλος του, ο Λιβάνιος, εκστατικός σηκώθηκε από την έδρα και με τεταμένες όλες του τις αισθήσεις εθαύμαζε τον μέγα ρήτορα Ιωάννη.

Και στους τρεις προτάθηκαν θέσεις κοσμικές και επίζηλες. Ο Ιωάννης μάλιστα πολύ παρεκαλείτο από το Λιβάνιο να αναλάβη τη διεύθυνσι της Σχολής, αλλά και οι τρεις κατεαφρόνησαν την κοσμική δόξα και τις πανεπιστημιακές έδρες και ακολούθησαν τον ήσυχο βίο της ερήμου και της μονώσεως. Ο Βασίλειος και ο Γρηγόριος ασκήθηκαν για χρόνια πολλά στην έρημο του πόντου της Μ. Ασίας και ο Χρυσόστομος ασκήτεψε στο σπίτι του, το όποιο είχε μεταβάλει σε πραγματικό ησυχαστήριο. Και οι τρεις με το δρεπάνι της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας μπήκαν στο λειμώνα των αγίων γραφών και έδρεψαν τα μυρίπνοα άνθη της θείας διδασκαλίας και με το ένδυμα του ελληνικού λόγου τα πρόσφεραν στον κόσμο για πραγματική ευωδία και ψυχική ανακούφιση. Γι΄ αυτό κι ο υμνογράφος απευθυνόμενος σ' αυτούς λέγει: «εν λειμώνι των Γραφών καθάπερ μέλισσαι Σοφοί, προσιπτάμενοι υμείς περιεδρέψασθε καλώς, και των ανθέων τα άριστα και το μέλι, πάσι τοις πιστοίς των διδαγμάτων υμών, προτίθεσθε ομού εις πανδαισίαν αυτών».

Και οι τρεις (ανήλθαν την υψηλότερη βαθμίδα της ιερωσύνης και ανεδείχθησαν επίσκοποι, ο Βασίλειος επίσκοπος της μεγάλης πόλεως Καισαρείας της Καππαδοκίας και ο Γρηγόριος και ο Χρυσόστομος αρχιεπίσκοποι Κωνσταντινουπόλεως. Και οι τρεις σαν επίσκοποι έζησαν βίο λιτώτατο και ασκητικό, διέθεταν τα πάντα υπέρ των πτωχών, ίδρυσαν ιδρύματα για την ποικίλη περίθαλψη των πτωχών, των ορφανών, των ασθενών και των γερόντων. Έτσι δημιουργήθηκε η Βασιλείας οπό του Μ. Βασιλείου στην Καισαρεία, πελώριο συγκρότημα με πτωχοκομεία, ξενώνες, ορφανοτροφεία, γηροκομεία και νοσοκομεία. Και στην Κωνσταντινούπολι παρόμοια κέντρα ανιδρύθησαν με την πρωτοβουλία και την προσωπική προσφορά των αρχιεπισκόπων της Γρηγορίου και Χρυσοστόμου διότι κατά τον υμνογράφο «ίδιον ουδέν ηνέσχοντο κτήσασθαι εν γη οι ουρανόφρονες».

Και οι τρεις ήσαν άνθρωποι του πνεύματος. «Νοήμονες, εκ της κάτω σοφίας γενόμενοι» ανεδείχθησαν επιστήμονες πραγματικοί και γνώσται όλων των επιστημών της εποχής των. Εγνώριζαν και Φιλοσοφία και Φυσική και Μαθηματικά και Αστρονομία και Ιατρική και προ παντός ήταν γνώσται τέλειοι της ρητορικής τέχνης. Διαβάζοντας κανείς τις ομιλίες του Μ. Βασιλείου στην εξαήμερο καταπλήσσεται βλέποντας τη βαθειά γνώσι της Φυσικής και της Αστρονομίας. Ο ίδιος ο Μ. Βασίλειος στα νοσοκομεία της Βασιλειάδος υπηρετούσε σαν γιατρός γιατί εγνώριζε και την ιατρική.

Και οι τρεις διέπρεψαν ως εκκλησιαστικοί ρήτορες αντάξιοι του Λυσίου και Δημοσθένους και άφησαν μνημεία αθάνατα του λόγου τις ομιλίες τους και τους λόγους τους. Ο Βασίλειος ομιλούσε δυο φορές την ημέρα και το πλήθος δεν κουραζόταν να τον ακούη. Τις ομιλίες τις όποιες πολλάκις εκφωνούσε εκ του προχείρου τις διέκοπτε, επειδή δεν έπαιρνε η προχωρημένη ώρα, και τις εσυνέχιζε την άλλην ήμερα. Ο Χρυσόστομος ομοίως με το ανθηρό του ύφος και τα μελίρρητα λόγια του εσαγήνευε τα πλήθη σε σημείο, πού από τον ενθουσιασμό τους να τον χειροκροτούν εντός του ναού. Με ένα του λόγο επιγραφόμενο «εν λιμώ» εμαλάκωσε τη σκληροκαρδία των πλουσίων, έλυσε τα σφικτά τους χέρια και επέτυχε, ώστε οι πλούσιοι ολοπρόθυμοι να διαθέσουν τα χρήματα τους για την ανακούφισι των πτωχών. Και ο Γρηγόριος κατέπληττε τον κόσμο, και το ακροατήριο του συνεχώς πυκνωνόταν σε σημείο πού να κινδυνεύη να σπάση το σιδερένιο κιγκλίδωμα του Ναού της αγίας Αναστασίας της Κωνσταντινουπόλεως, οπού εκήρυττε, όπως ο ίδιος στον αποχαιρετιστήριο λόγο του λέγει : «Χαίρετε των εμών λόγων ερασταί και δρόμοι και σύνδρομοι και γραφίδες φανεραί και λανθάνουσαι και η βιαζομένη κιγκλίς αυτή τοις περί τον λόγον ωθιζομένοις».

Εορτάζει λοιπόν η Εκκλησία και η παιδεία «την σεπτήν Πανήγυριν των διδασκάλων των τριών» «των διηρημένων τω σώματι και συνημμένων τω πνεύματι». Επειδή όμως κατά τον άγιον Ιωάννη το Χρυσόστομο η μνήμη των αγίων σημαίνει μίμησι των άγιων «μνήμη αγίου, μίμησις αγίου», χρέος μας είναι να καταυγασθούμε από το φως του παραδείγματος «των τριών φωστήρων της τρισηλίου θεότητας» και να επιδιώξωμε να γνωρίσωμε την αλήθεια, πού είναι ο Χριστός.

Αγιολογιο

Αγιον Ορος

Αγιοι της Λεσβου

©2005-2016 Zoiforos.gr || Σχεδίαση - Ανάπτυξη Lweb.GR

Login or Register

Register

User Registration
or Cancel