Ζωηφόρος

Ομιλία για τα Χριστούγεννα, του Αρχιμ. Χριστοφόρου Νάνου,

Ομιλία στο Μέγα Εσπερινό των Χριστουγέννων

του Αρχιμ. Χριστοφόρου Νάνου

Ἐφημ. Ἱεροῦ Ναοῦ Κοιμήσεως Θεοτόκου Παλαιοῦ Φαλήρου

Μέσα στή χαρμόσυνη καί κατανυκτική ἱερή ἀτμόσφαιρα τοῦ πανηγυρικοῦ Ἑσπερινοῦ τῶν Χριστουγέννων ἀξίζει νά ἀκούσουμε καί πάλι τή θεολογική καί ποιητική φράση τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου: «Χριστός γεννᾶται· δοξάσατε!». Φράση πού περιέχει ὅλο τό νόημα τῆς σημερινῆς ἑορτῆς καί λειτουργεῖ σάν εἰσαγωγικό ἔναυσμα τῆς σημερινῆς ὁμιλίας καί μᾶς παραπέμπει στίς γραπτές μαρτυρίες τῶν ἱερῶν Εὐαγγελιστῶν.

Οἱ ἱεροί Εὐαγγελιστές Ματθαῖος καί Λουκᾶς καταγράφουν ὡς ἀρχή τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων τό γεγονός τῆς γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ στή φάτνη τοῦ σπηλαίου τῆς Βηθλεέμ τῆς Ἰουδαίας: «καί ἔτεκε (ἡ Μαριάμ) τόν υἱόν αὐτῆς τόν πρωτότοκον καί ἐκάλεσε τό ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν!»· «καί ἐσπαργάνωσεν αὐτόν καί ἀνέκλινεν αὐτόν ἐν τῇ φάτνῃ»! Ὁ ὑψιπέτης τῆς Θεολογίας Ἰωάννης, ἀφοῦ προβάλλει τό προαιώνιο Λόγο τοῦ Θεοῦ ὡς ἀρχή τῆς δημιουργίας στή συνέχεια γράφει: «καί ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο καί ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν!». Καί ἑνώνει τίς δύο συγκλονιστικές ἀλήθειες: τή ζῶσα ἀρχή τῆς δημιουργίας καί τό ἐπί γῆς γεγονός τῆς ἀναδημιουργίας στό ἴδιο πρόσωπο, τόν Υἱό καί Λόγο τοῦ Θεοῦ, τόν ἐνανθρωπήσαντα Ἰησοῦ Χριστό! Αὐτή εἶναι καί ἡ μαρτυρία τοῦ ἀγγέλου στούς βοσκούς πού διανυκτέρευαν τή νύχτα τῶν Χριστουγέννων: «ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον σωτήρ, ὅς ἐστί Χριστός Κύριος!».Αὐτές τίς μαρτυρίες ἐννοεῖ καί ὁ Μεγάλος Ἱεράρχης λέγοντας: «Χριστός γεννᾶται!». Ὅτι «ὁ πρό τῶν αἰ­ώνων γεννηθείς» αὐτός εἶναι «ὁ ἐκ τῆς Παρθένου σαρκωθείς!». Γιατί ὅμως συμπληρώνει τή θεολογική του ἀναφορά στή γέννηση τοῦ Χριστοῦ μέ τή προτροπή: «δοξάσατε»; Τί ἐννοεῖ ὅταν μᾶς λέγει: «δοξάσατε» ; Τονίζει τή θεϊκή παρουσία στο μυστήριο τῆς γεννήσεως σύμφωνα μέ τή μαρτυρία τοῦ Εὐαγ. Ματθαίου: «τό γάρ ἐν αὐτῇ γεννηθέν ἐκ Πνεύματος ἐστίν Ἁγίου»! Θεός σήμερα σαρκώνεται, Θεός ἄνθρωπος γίνεται, Θεός φανερώνεται! Τί σκέπτεσθε; Τί περιμένετε; Γιατί διστάζετε; Χαρεῖτε! Θεόν καί ἄνθρωπον, Θεάνθρωπον Χριστόν ἐπί γῆς δοξάσατε! Αὐτό εἶπε καί ὁ ἄγγελος Κυρίου εἶπε στούς ἁπλούς ποιμένες τῆς Βηθλεέμ: «Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην….καί ἐξαίφνης ἐγένετο πλῆθος στρατιᾶς οὐρανίου αἰνούντων τόν Θεόν καί λεγόντων: Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεόν…»!

Μέσα σ’ αὐτή τήν ἔκπληξη καί τό θαυμασμό τοῦ μυστηρίου τῆς γεννήσεως ἡ ἀειπάρθενος ἐκφράζει, μέσα ἀπ’ τή γραφίδα τοῦ ὑμνογράφου, τή θεόληπτη ἀπορία της ἀλλά καί τή φιλόστοργη μητρική μαρτυρία: «πῶς ἐνεσπάρης μοι καί πῶς μοι ἐνεφύης ὁ λυτρωτής μου καί Θεός μου»; Καί ὁ θεολόγος Γρηγόριος ἀπαντώντας ἀναφωνεῖ ἐν πνεύματι: «Χριστός ἐξ οὐρανοῦ! Χριστός ἐπί γῆς»!

Ὁ ἄνω τῷ Πατρί συγκαθήμενος γίνεται ἐδῶ στή γῆ ὁρατός! Καί ἡ θεολογία τῶν Πατέρων, ἡ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας ἑρμηνεύει τό μυστήριο ὡς κένωση τοῦ Λόγου, ὡς συγκατάβαση τοῦ Θεοῦ, ὡς οἰκονομία τῆς θείας πρόνοιας. Συστέλλει τή θεϊκή Του δόξα ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ γιά νά γίνει σάν καί μᾶς.

Ἐμεῖς, μέ τά μάτια τοῦ σώματος βλέπουμε τήν ὁρατή πλευρά τοῦ μυστηρίου καί μέ τά μάτια τῆς ψυχῆς, τά μάτια τῆς πίστεως βλέπουμε καί μέρος ἀπό τήν ἀόρατη πλευρά του.

Τί βλέπουμε μέ τά σάρκινα μάτια μας; Τό πῶς ὁ στερεώσας τούς οὐρανούς γίνεται ἀνέστιος· τό πῶς ὁ στεγάζων ἐν ὕδασιν τά ὑπερῶα αὐτοῦ μένει ἄστεγος· πῶς αὐτός πού μέσα του κατοικεῖ πᾶν τό πλήρωμα τῆς θεότητος σωματικῶς μένει ἄοικος, χωρίς σπίτι· πῶς αὐτός πού δέν ἔχει ἀνάγκη ἀπό ἐνδύματα γιατί περιβάλλεται ἀπό τή μεγάλη του δόξα «ράκει σπαργανοῦται», ἀνέχεται νά τυλιχτεῖ μέ τά σπάργανα τῆς φάτνης· πῶς ὁ περιπατῶν ἐπί πτερύγων ἀνέμων «ἐν φάτνῃ ἀνακλίνεται»· πῶς ὁ ἐν κόλποις τοῦ οὐρανίου Πατρός εὑρέθη ἐν ἀγκάλαις τῆς ἐπί γῆς παρθένου Μητρός!

Τί βλέπουμε μέ τά μάτια τῆς πίστεως; Βλέπουμε τή θεία συγκατάβαση! Μετριάζει ὁ ἀπρόσιτος· ἔρχεται στά ἀνθρώπινα μέτρα ὁ ἀμέτρητον ἔχων τό μέγα ἔλεος γιά νά εἶναι δυνατή ἡ πρόσβασή μας στό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Μετέχει στά ἀνθρώπινα γιά νά διορθώσει τή πτώ­ση μας. Πτωχεύει καί ταπεινώνεται γιά νά μᾶς ἀπαλλάξει ἀπό τήν ἀλαζονία τῆς ἁμαρτίας

Βλέπουμε τή θεία οἰκονομία! Ὁ σαρκωθείς Λόγος συναντᾶ τήν ἀνθρώπινη ἐνοχή ἀπό τή παρακοή τῶν πρωτοπλάστων μέχρι τά προσωπικές ἐνοχές τοῦ καθενός ἀπό μᾶς. Γιά νά ἐμπνεύσει μετάνοια καί νά καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν. Προσλαμβάνει σάρκα ἀπό τή Παρθένο Μαριάμ, σπείρει ὅμως Ἐκεῖνος πάνω ἀπό τά ὅρια τῆς φύσεως. Ἄσπορος ἡ σύλληψις Θεοῦ γάρ ἡ γέννησις. Διαβαίνει τήν ἄβατο κοιλία τῆς Θεοτόκου καί δημιουργεῖ τό καινό ἄνθρωπο, τόν κατά Θεόν κτισθέντα. Ὅ ἴδιος τόν σπείρει, ὁ ἴδιος τόν πλάθει, ὁ ἴδιος ἑνώνεται μαζί του, ὁ ἴδιος γεννιέται ὡς Θεάνθρωπος, γράφει ὁ ἁγ. Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. Τό μυστήριο ὑπερέχει καί νοῦ καί λόγο μᾶς τονίζει καί ὁ ἅγ. Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς. Σ’ αὐτό τόν καινό ἄνθρωπο, τόν ἀναμάρτητο Χριστό πού γεννήθηκε στή Βηθλεέμ καλούμεθα καί μεῖς νά συμμετάσχουμε! Ἤδη ἡ συμμετοχή μας ξεκίνησε ἀπό τήν ἡμέρα τῆς βαπτίσεώς μας. Καί ἐμεῖς ὡς νήπια συναντήσαμε στή κολυμβήθρα τόν νηπιάσαντα γιά μᾶς Χριστό.

Ὅμως ὁ ἅγ. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος συνεχίζει καί προτρέπει: τόν γεννηθέντα ἀπαντήσατε, ὑποδεχθεῖτε! Μέ τόν γεννηθέντα ὑψώθητε, ὑψωθεῖτε μαζί του

Πῶς ἀξίζει νά τόν ὑποδεχθοῦμε; Τί ἑτοιμασίες νά κάνουμε; Νά στολίσουμε τό Χριστουγεν­νιάτικο δένδρο; Νά τυλίξουμε τά δῶρα γιά συγγενεῖς καί φίλους; Νά ἑτοιμάσουμε τό χριστουγεννιάτικο τραπέζι; Ὅλα αὐτά εἶναι μέσα στήν ἑορταστική παράδοση τῆς ἑορτῆς· ὅμως, ἄν συγκεντρώσουμε περισσότερο τήν προσοχή μας στό θεῖο βρέφος, ὅπως τόσο σεμνά προβάλλεται ἀπό τίς ἱερές εἰκόνες τῆς Γεννήσεως, θά μᾶς ἐμπνεύσει ἕνα πνευματικώτερο τρόπο ὑποδοχῆς Του.

Καί πρῶτα ἀπ’ ὅλα ἡ ἀνυπέρβλητη τρυφερότητα τῆς θείας του παρουσίας θά μᾶς προκαλέσει συντριβή καί κατάνυξη καρδιᾶς. Ἡ πανάγαθη ἀθωόητά του θά μᾶς παρακινήσει νά ἀναιρέσουμε ἐνθυμήσεις πονηρές. Ἡ οὐράνια παιδική του ἀθωότητα θά μᾶς βοηθήσει νά ἀπαγκιστρωθοῦμε ἀπό τούς στροβιλισμούς τῶν μάταιων λογισμῶν τοῦ κόσμου. Ἡ νηπιάζουσα θεϊκή του μορφή θα μᾶς προκαλέσει δέος και θά μᾶς προτρέψει νά ἀφήσουμε τούς δισταγμούς τῆς ὀλιγοπιστίας καί νά ἀνοίξουμε ἄφοβα τή καρδιά μας στό γεγονός τοῦ μυστηρίου. Ἡ θερμή καί ἄδολη ἀγάπη του θά μᾶς ἐνισχύσει νά ἀπωθήσουμε τήν ἐμπάθεια καί τό μῖσος καί νά ἀπομακρύνουμε τό πάθος κάθε ἐκδίκησης. Ἡ πληρότητα τῆς χάριτός του θα μᾶς αὐξήσει τή πίστη μας στήν ἐνανθρώπησή Του καί ἡ εἰρήνη τοῦ θείου του προσώπου θά μᾶς ἀξιώσει νά δεηθοῦμε μπροστά του μέ εἰρήνη ψυχῆς καί καρδιᾶς γιά νά ὑποδεχθοῦμε τό Θεό τῆς εἰρήνης πού γεννήθηκε μέσα στό σπήλαιο.

Καί Ἐκεῖνος, μετά ἀπό τόσο εὐλαβή προσέγγιση τῆς ψυχῆς μας στή θεῖα Του γέννα θά μᾶς ἀντιδωρίσει μέ ἀνεκτίμητα δῶρα. Ὁ κατά φύσιν Θεός πού ἔγινε καί κατά φύσιν ἄνθρωπος ἐπιθυμεῖ καί θέλει νά μᾶς κάνει κατά χάριν θεούς! Νά μᾶς ὑψώσει στό ἀρχαῖο ἀξίωμα! «Θεός ἐνηνθρώπησεν ἵνα ἡμεῖς θεοποιηθῶμεν!» μᾶς βεβαιώνει ὁ Μ. Ἀθανάσιος. Ταπεινώνεται γιά μᾶς γιά νά μᾶς δείξει τήν ὁδό τῆς κατά θεόν ὑψώσεως καί τῆς ὁμοιώσεώς μας μέ Αὐτόν μᾶς ἐξηγεῖ ὁ ἅγ. Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς. Δέχεται μορφή ἀνθρώπινη ὁ Δεσπότης καί Κύριος «ἵνα καινόν ποιήσει τόν ἄνθρωπον!» λέει χαρακτηριστικά. Να ἀποκτήσουμε δηλ. θεῖα δῶρα: «σοφία ἀπό Θεοῦ, δικαιοσύνη, ἁγιασμό καί ἀπολύτρωση» ὅπως μᾶς ἀναλύει καί ὁ μεγάλος τῶν ἐθνῶν Ἀπόστολος Παῦλος. Καί θά νιώσουμε αὐτά τά δῶρα μέσα μας ὅταν κοινωνήσουμε αὔριο τῆς θείας σαρκός Του, τό σῶμα Του καί τό αἷμα Του πού ἡ ἄπειρη ἀγάπη Του μᾶς πρόσφερε!

Ἐμεῖς, ἀδελφοί μου, ἀπ’ ὅσα ἀκούσαμε, τί εἶναι προτιμότερο νά κρατήσουμε γιά τήν ἐποχή πού ζοῦμε, γιά τίς μέρες πού ἐμεῖς διερχώμεθα; Ἄς ἀκούσουμε τί μᾶς συμβουλεύει ὁ ἅγ. Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς: «ταύτην τήν εἰρήνην (τοῦ ἐπί γῆς γεννηθέντος Χριστοῦ) φυλλάττωμεν ἑαυτοῖς ὅση δύναμις»! Αὐτός εἶναι ὁ τελικός θησαυρός μας: ἡ εἰρήνη τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Θεοῦ! Ἦλθε γιά νά ἀποκαταστήσει τήν εἰρήνη μεταξύ Θεοῦ καί ἀνθρώπου. Μ’ αὐτή τήν εἰρήνη θά πείσουμε καί ἄλλους, πού κάνουν Χριστούγεννα –δυστυχῶς– χωρίς Χριστό, ἔξω ἀπό τήν Ἐκκλησία. Σ’ αὐτούς πού παρασύρονται ἀπό τό κοσμικό πνεῦμα καί ἀγνοοῦν τήν πνευματική δύναμη τοῦ μυστηρίου! Θά ἀναγνωρίσουν τό δυσεύρετο ἀγαθό τῆς ἐσωτερικῆς εἰρήνης πού μᾶς δωρίζει ὁ Θεός καί θά ἀναζητήσουν τόν αἴτιο, τόν δωρητή, τόν δότη, τόν Θεό τῆς εἰρήνης. Καί μπορεῖ καί αὐτοί νά θελήσουν νά ψιθυρίσουν μαζί μας τόν ὕμνο τῶν ἀγγέλων κατά τή νύχτα τῶν Χριστουγέννων:

«Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καί ἐπί γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία»!

Πηγή: http://www.imns.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=270:2010-12-24-19-54-35&catid=46:2009-11-03-17-16-39&Itemid=2

Και από: http://exagorefsis.blogspot.com/2010/12/blog-post_6281.html

Αγιολογιο

Αγιον Ορος

Αγιοι της Λεσβου

©2005-2016 Zoiforos.gr || Σχεδίαση - Ανάπτυξη Lweb.GR

Login or Register

Register

User Registration
or Cancel