Ο άνθρωπος, υποστηρίζουν, ταυτίζεται με το σώμα του. Ότι είναι όπως το σώμα που μετριέται και ζυγίζεται. Αγνοούν ότι ο άνθρωπος είναι μυστήριο και μόνο ο Θεός γνωρίζει την ψυχή του.
Οι συνέπειες της πλάνης που θεωρεί τον άνθρωπο μηχανή,είναι φοβερές για την ειρήνη του κόσμου,όταν τα πλούσια κράτη με το πρόσχημα της τιμωρίας των κακών προκαλούν πολέμους και ανείπωτες καταστροφές στους λαούς.
Σε όλους συμβαίνουν περιστατικά –που δείχνουν ότι ο άνθρωπος είναι σώμα και πνεύμα;Στον υπνωτισμό π.χ. ενώ ο υπνωτισμένος δεν ξυπνάει με τον σωματικό πόνο, με τον ηθικό πόνο, ξυπνάει αμέσως, όταν πληγώνεται η ηθική του υπόσταση. Ποιος δίνει την εντολή στο σώμα να ξυπνήσει; Οπωσδήποτε όχι το ίδιο το σώμα. Η προσβολή της ηθικής υπόστασης δεν γίνεται αισθητή από το σώμα.
Στον ύπνο δεν έχουμε επίγνωση του σώματος. Υπάρχει όμως συνέχεια της επίγνωσης στις καταστάσεις του ύπνου, του ονείρου και της εγρήγορσης. Η κατάσταση της ύπαρξης είναι μόνιμη, ενώ το σώμα δεν είναι.
Ο φόβος του θανάτου δείχνει επίσης ότι είναι εσφαλμένη η ταύτιση του ανθρώπου με το σώμα. Ο φόβος του θανάτου δεν έχει αντικείμενο την απώλεια του σώματος, αλλά της συνείδησης. Η πίστη ότι η συνείδηση συνεχίζεται και μετά το σωματικό θάνατο και ότι οι νεκροί έχουν πλήρη διαύγεια διώχνει το φόβο του θανάτου.
Στον ύπνο, οι αισθήσεις του σώματος κοιμούνται, ενώ ο νους είναι ξυπνητός και εποπτεύει το σώμα, δημιουργεί τα όνειρα κ.α. "Εγώ κοιμάμαι και η καρδιά μου αγρυπνά" λέει ο Δαβίδ. "Εγώ κοιμάμαι" εννοεί το σώμα και ειδικότερα τις αισθήσεις του σώματος με τις οποίες έχει επαφή με τον κόσμο των αισθητών πραγμάτων. Το σώμα κοιμάται ενώ το πνεύμα αγρυπνά.
Νου έχουν και τα ζώα. Το φίδι διακρίνει την τροφή του από την πέτρα. Δεν διακρίνει όμως τον εαυτό του, γιατί δεν έχει πνεύμα να γνωρίζει τον εαυτό του. Ο νους του είναι πάντοτε στραμμένος προς τα έξω, προς τον κόσμο των αισθητών πραγμάτων.
Το ίδιο αγνοούμε τον εαυτό μας, όταν νομίζουμε ότι είμαστε όπως μια μηχανή. Η λανθασμένη αυτή ιδέα του θετικισμού έχει πρακτικές συνέπειες στη ζωή, γιατί με την αντίληψη αυτή οι ισχυροί διευθύνουν τις τύχες των λαών χωρίς το σεβασμό του ανθρώπου.
Με αυτή την φτωχή ιδέα περί ανθρώπου χάθηκε από τη ζωή ό,τι την έκανε άξια να τη ζεις. Πρώτα χάνεται το πνεύμα κι ύστερα ακολουθεί κι η ζωή. Παράδειγμα το πνεύμα της καλής γειτονίας. Στην παράδοσή μας ο γείτονας είναι αδελφός. Πρώτα θα δεις το πρόσωπο του γείτονα κι ύστερα του αδελφού. Με την έννοια ότι αυτός πρώτος θα σε συντρέξει στην ανάγκη. Με τις σύγχρονες ιδέες που επέβαλαν ένα διαφορετικό τρόπο ζωής ο γείτονας,λόγω της αναγκαστικής συγκατοίκησης γίνεται κουραστικός, αν όχι εχθρός.
Οι λαοί περιμένουν την ειρήνη επί της γης. Ο μεν υλισμός εχθρεύεται φανερά,τις πνευματικές αξίες της ζωής, ο δε ιδεαλισμός τις καπηλεύεται. Η πλάνη της ταύτισης του ανθρώπου με το σώμα δείχνει ότι δεν έχουμε στην καρδιά μας το Χριστό. Νιώθω οδύνη, λέει ο Απόστολος Παύλος, μέχρι να γεννηθεί μέσα σας ο Χριστός. Όταν έχουμε μέσα μας το Χριστό, δεν θεωρούμε τον άνθρωπο μηχανή, αλλά υιό του Θεού. «Έσεσθε υιοί του Υψίστου» (Θα είστε υιοί του Υψίστου).
Ο Σωκράτης είπε: «Ένα γνωρίζω ότι τίποτα δεν γνωρίζω». Αυτό δεν είναι άγνοια. Η άγνοια εξαφανίζεται όταν αποκτήσουμε επίγνωση της άγνοιας. Η άγνοια θα καταστραφεί και μόνο η διδασκαλία του Χριστού θα μείνει.
Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου
