από το βιβλίο του «Στη Μεγάλη Εβδομάδα», Αθήνα 1994

«Εξηγόρασας ημάς εκ της κατάρας του Νόμου τω τιμίω σου αίματι»

(Απολυτίκιο Μεγ. Παρασκευής)

Μπροστά στον Εσταυρωμένο

Αδύνατη αισθάνεται η γλώσσα να μιλήση απόψε. Αισθάνεται την αδυναμία, πού αισθανόταν ο Μωυσής όταν τον έστειλε ο Θεός να μιλήση στους ανθρώπους για τη φανέρωσι του σ' αυτόν, «ότι ώπται ο Θεός», ότι φανερώθηκε ο Θεός. Η απάντησις του Μωυσή: «Δέομαι, Κύριε, ούχ ικανός ειμί. Ισχνόφωνος καί βραδύγλωσσος εγώ ειμί» (Έξόδ. 4,1.10).

«Ώπται ημίν ο Θεός». Μπροστά μας φανερωμένος ο Θεός, ο σαρκωμένος Θεός. Ο Εσταυρωμένος είνε ο Θεός πού φανερώθηκε «εν σαρκί» στην αποκάλυψι της υψηλότερης και μεγαλύτερης αγάπης. Πώς να μιλήση λοιπόν κανείς για τον Εσταυρωμένο; Άλλωστε οποιοσδήποτε ανθρώπινος λόγος είνε αδύνατος μπροστά στο «λόγο του σταυρού». Ο Εσταυρωμένος κηρύττει. Η θέα του Εσταυρωμένου είνε το ζωντανώτερο και συγκλονιστικώτερο κήρυγμα.

Μπροστά στον Εσταυρωμένο! Πρέπει η καρδιά σου νάνε πέτρινη , πιο σκληρή από τις πέτρες του Γολγοθά, νάνε νεκρή, πιο νεκρή από τους νεκρούς πού βγήκαν από τα μνήματα τη Μεγ. Παρασκευή, για να μη συγκινήται από το θέαμα του Εσταυρωμένου, για να μη ραγίζη στο άκουσμα του αιωνίου λόγου: «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου...».

Με τη φαντασία σου ξεκρέμασε από το σταυρό τον Ιησού Χριστό και λογίσου καρφωμένο και κρεμασμένο κάποιο συγγενικό σου πρόσωπο, τον πατέρα, τον άντρα, τον αδελφό, το παιδί σου. Θα μπορούσες να στέκης απαθής; Θα μπορούσες ν' ατενίζης ασυγκίνητος το σώμα του να σπαρταρά μέσα στους φρικτούς πόνους; Η καρδιά σου θα ράγιζε, τα μάτια σου θα δάκρυζαν, θα πονούσες μαζί του, θα έπασχες, θα συνέπασχες.

Τί είνε και το ωραιότερο και καλύτερο συγγενικό μας πρόσωπο σε σύγκρισι με το πρόσωπο του Χριστού; Ο Χριστός, αδελφοί μου, όχι κάποιος άνθρωπος, αμαρτωλός και μικρός, ο Χριστός, ο αναμάρτητος Κύριος, ο Μέγας και Ύψιστος, ο Χριστός πάσχει. Γιατί δεν συγκινούμεθα; Γιατί δεν συγκλονιζόμεθα; Μήπως έχουμε πάθει πώρωσι;

Αιματοβαμμένος ο σταυρός του

Θα μπορούσε να μην πάθη. Θα μπορούσε ν' αποφυγή το ποτήριο της οδύνης, το φρικτό μαρτύριο. Όταν ο Πέτρος κατά τη σύλληψι του Ιησού απέκοψε το αυτί του Μάλχου, θέλοντας με τον τρόπο αυτό ν' αντισταθή και ν' αποτρέψη τη σύλληψι και το μαρτύριο, ο Χριστός επιτιμώντας τον θερμόαιμο μαθητή είπε: «Η δοκείς ότι ου δύναμαι άρτι παρακαλέσαι τον πατέρα μου, και παραστήσαί μοι πλείους ή δώδεκα λεγεώνας αγγέλων; Πώς ουν πληρωθώσιν αι γραφαί ότι ούτω δει γενέσθαι;» (Ματθ. 26,53-54). Γι' αυτό ήλθε στον κόσμο, για να πάθη και να σταυρωθή «υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας». Ο Χριστός δεν είνε μόνο ο τέλειος Διδάσκαλος, πού αποκάλυψε την αλήθεια. Δεν είνε μόνο ο μεγάλος Ευεργέτης, πού πέρασε τη ζωή του ευεργετώντας τους πονεμένους της γης. Ο Χριστός κυρίως είνε ο Σωτήρας και Λυτρωτής των ανθρώπων. Σωτήρας δε και Λυτρωτής έγινε με όλη την επί γης παρουσία του, από τη σάρκωσι μέχρι το σταυρό, την κάθοδο του στον Άδη και την Ανάστασί του.

Πάνω στο σταυρό ο Χριστός πρόσφερε το μεγαλύτερο δώρο. Από όλα τα πράγματα του κόσμου, πού είνε δώρα του Θεού, το σπουδαιότερο είνε το αίμα του.

Ο σταυρός του Χριστού έχει άπειρη αξία, γιατί είνε αιματοβαμμένος, καταπόρφυρος. Αίμα από την αγία κεφαλή του, πού την πλήγωσε το αγκάθινο στεφάνι. Αίμα από τα χέρια του Χριστού, πού και τα δύο τρυπήθηκαν από τα μυτερά καρφιά. Αίμα από τα πόδια του Χριστού, πού καθηλώθηκαν πάνω στο ξύλο. Αίμα από την πλευρά του, πού την κέντησε η λόγχη του ρωμαίου στρατιώτη. Αίμα, πού βγαίνει από τις άγιες φλέβες του Θεανθρώπου και ραντίζει την οικουμένη.

Όχι σαν το αίμα των ανθρώπων

Αίμα Χριστού! Πόσο διαφέρει το αίμα του Χριστού από οποιοδήποτε άλλο αίμα! Οι Ιουδαίοι χρησιμοποιούσαν στις εξιλαστήριες θυσίες το αίμα ζώων, ταύρων και τράγων, και ράντιζαν με το αίμα αυτό το ναό και τους ανθρώπους. Συμβολικός ο ραντισμός εκείνος. «Χωρίς αιματεκχυσίας ου γίνεται άφεσις» (Έβρ. 9,22). Όχι το αίμα ζώων ούτε το αίμα ανθρώπου, αλλά το αίμα του εσφαγμένου Αρνίου, του Ιησού Χριστού, μόνο αυτό χαρίζει την άφεσι των αμαρτιών. Προσφέροντας το αίμα του ο Χριστός έγινε «αρχιερεύς των μελλόντων αγαθών». Θύμα και θύτης συγχρόνως. «Ου δι' αίματος τράγων και μόσχων, αλλά δια του ιδίου αίματος εισήλθεν εφάπαξ εις τα Άγια, αιωνίαν λύτρωσιν ευράμενος» (Έβρ. 9,12).

Το αίμα του Χριστού εξωτερικά έχει την όψι, πού έχει το αίμα κάθε ανθρώπου. Προαιώνιος Θεός ο Χριστός, με την ενανθρώπησί του πήρε σάρκα και αίμα από την παρθενική ύπαρξι της Υπεραγίας Θεοτόκου. «Επεί ουν τα παιδία κεκοινώνηκε σαρκός και αίματος, και αυτός παραπλησίως μετέσχε των αυτών...» (Έβρ. 2,14).

Αλλά το αίμα, πού πήρε ο Χριστός, ουσιαστικά δεν είνε σαν το αίμα των ανθρώπων. Το αίμα όλων των ανθρώπων είνε μολυσμένο από το μικρόβιο της αμαρτίας και του θανάτου. Είνε αίμα, πού περιφερόμενο συνεχώς φέρνει μαζί του τη φθορά και το θάνατο. Η ανθρωπότητα προ Χριστού έπασχε από πνευματική λευχαιμία, από ακατάσχετη αιμορραγία. Ο καρκίνος της αμαρτίας είχε εισχωρήσει στο αίμα, στη ζωή κάθε ανθρώπου. Ο θάνατος κατέτρωγε τα σπλάγχνα της ανθρωπότητας.

Για τη σωτηρία της ανθρωπότητας έπρεπε να βρεθή αίμα τέτοιας κατηγορίας, ώστε να θεραπευθή η λευχαιμία και να σταματήση η αιμορραγία. Χρειαζόταν μετάγγισις. Αυτή τη μετάγγισι, πού ήταν αδύνατον να πραγματοποίηση άνθρωπος, πραγματοποίησε ο Ιησούς Χριστός με τη σταυρική του θυσία. Έκανε μετάγγισι στον άνθρωπο πού ψυχορραγούσε. Και τέτοιος ήταν κάθε άνθρωπος. Άνοιξε τις δικές του φλέβες και μετάγγισε μέσα στις δικές μας φλέβες το αίμα του.

Αίμα του Θεανθρώπου

Και τί αίμα! Το αίμα του Χριστού δεν είνε ούτε Α ούτε Β ούτε Γ ούτε Δ κατηγορίας. Είνε της κατηγορίας Θ. Είνε θεϊκό αίμα. Δεν είνε κοινό αίμα. Είνε θείο αίμα. Γιατί το αίμα του Χριστού, όπως και η σάρκα του, δηλαδή, η όλη ανθρωπινή φύσις, κατά θαυμαστό και μυστηριώδη τρόπο, είνε ενωμένη με τη θεία φύσι, με τη Θεότητα του Χριστού. Το αίμα, πού προσφέρθηκε στο σταυρό και προσφέρεται έκτοτε μέσα στην Εκκλησία, δεν είνε το αίμα του ανθρώπου Ιησού Χριστού, αλλά το αίμα του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού, του αναμάρτητου Κυρίου, του ασπίλου και άμωμου Χριστού (Α'Πέτρ. 1,19).

Αφού έρρευσε από τις φλέβες του αναμάρτητου Χριστού, το αίμα αυτό είνε αίμα αθώο. Το ομολογεί αυτός ο Πιλάτος, πού είχε μέσα του το αίσθημα της δικαιοσύνης. Γνώριζε για ποιο λόγο καταδίωκαν τον Ιησού, ήταν πεπεισμένος για την αθωότητα του, όμως η δειλία και η συμφεροντολογία υπερίσχυσαν. Και παραδίνοντας τον Αθώο στο θάνατο, ένιψε υποκριτικά τα χέρια του και είπε: «Αθώος ειμί από του αίματος του δικαίου τούτου» (Ματθ. 27,24). Ό,τι έλεγε για τον εαυτό του οπωσδήποτε δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα. Όχι μόνο δεν ήταν αθώος, άλλ' η μεγάλη ενοχή στην υπόθεσι του Ιησού βαρύνει τους δικούς του ώμους. Ό,τι όμως έλεγε για τον κατάδικο Ιησού ήταν απόλυτα σωστό. Το αίμα του Χριστού ήταν το αίμα του δικαίου. Το αίμα εκείνου, πού ήταν απόλυτα δίκαιος, απόλυτα δηλαδή άγιος, αλλά και το αίμα πού δικαιώνει. Παρόμοια ομολογία έκανε και ο Ιούδας. Μη μπορώντας να υποφέρη τις τρομερές τύψεις για την προδοσία, πέταξε τα τριάκοντα αργύρια στο ναό και φώναξε: «Ήμαρτον παραδούς αίμα αθώον» (Ματθ. 27,4).

Είνε ακόμα το αίμα του Χριστού αίμα καθαρό-πεντακάθαρο, αγνό-πάναγνο, άγιο-πανάγιο, τίμιο-τιμιώτατο. Κάθε σταγόνα από το αίμα του Εσταυρωμένου λαμπυρίζει και άστραφτε περισσότερο από το πολυτιμότερο διαμάντι. Κάθε σταγόνα του αίματος του Χριστού αξίζει όσο δεν αξίζει ολόκληρος ο κόσμος. Είνε το μοναδικό «αντάλλαγμα» της ψυχής του ανθρώπου, πού αξίζει περισσότερο από όλο τον κόσμο (Μάρκ. 8, 36-37).

Αίμα λυτρωτικό

Την εξαγορά της ανθρώπινης ψυχής με το αίμα του Χριστού παρουσιάζει ωραιότατα το τροπάριο της αποψινής βραδυάς: «Εξηγόρασας ημάς εκ της κατάρας του Νόμου, τω τιμίω σου Αίματι, τω σταυρώ προσηλωθείς και τη λόγχη κεντηθείς, την αθανασίαν επήγασας ανθρώποις, Σωτήρ ημών, δόξα σοι».

Σκλάβα ήταν η ψυχή, στέναζε, δεμένη σφιχτά με τα συρματόσχοινα της αμαρτίας και του θανάτου. Και ο πατέρας; Ω η αγάπη του ουράνιου Πατέρα! Λυπήθηκε το σκλαβωμένο πλάσμα του. Και αποφάσισε, «ευδόκησε» να το σώση. Πώς; Προσφέροντας λύτρα. Πού όμως στη γη να βρεθούν λύτρα ανάλογα με την αξία της ψυχής; Έπρεπε τα λύτρα να βρεθούν έξω από τις τράπεζες της γης. Μόνο ο ουρανός έχει λύτρα τόσο μεγάλης αξίας. Ο Θεός Πατέρας προσφέρει το Μονογενή Υιό του για να γίνη «λύτρον αντί πολλών» (Ματθ. 20,28). Και ο Υιός έρχεται, γίνεται άνθρωπος. Και για να λύτρωση τον άνθρωπο ανεβαίνει πάνω στο σταυρό. Εκεί δίνει τη μάχη με το Διάβολο και λευτερώνει τον άνθρωπο από την εξουσία του, προσφέροντας το πολύτιμο και ατίμητο αίμα του.

Το αίμα του πρόσφερε για την απελευθέρωσι του ανθρώπου. Ποιος ελευθερωτής μπορεί να συγκριθή με τον ελευθερωτή των ψυχών μας; Ακριβώς δε διότι για την απελευθέρωσί μας πρόσφερε τα λύτρα, ονομάζεται Λυτρωτής. Την αλήθεια τονίζει επανειλημμένα ο απόστολος Παύλος. «Εν τω Χριστώ, λέγει, έχομεν την απολύτρωσιν δια του αίματος αυτού, την άφεσιν των παραπτωμάτων, κατά τον πλούτον της χάριτος αυτού» (Έφεσ. 1,7). Την αλήθεια αυτή τονίζει κι ο απόστολος Πέτρος: «Ελυτρώθητε τιμίω αίματι ως αμνού άμωμου και ασπίλου Χριστού» (Α' Πέτρ. 1,19).

Αίμα καθαρτικό

Λυτρώνει και καθαρίζει. Δυο εικόνες παρουσιάζουν τις δυο αυτές ιδιότητες του αίματος του Χριστού. Η μια εικόνα: Ένας σκλαβωμένος, δεμένος με χοντρές και βαρείες αλυσίδες ατενίζει προς τα πάνω. Από το καρφωμένο χέρι του Εσταυρωμένου, πού μόλις διακρίνεται, στάζει μια σταγόνα αίμα. Πέφτει πάνω στις αλυσίδες. Αμέσως οι αλυσίδες σπάνε, και ο σκλάβος λευτερώνεται...

Η άλλη εικόνα: Φαίνεται μια μαύρη, κατάμαυρη επιφάνεια. Από ψηλά, από το καρφωμένο χέρι του Εσταυρωμένου, στάζει μια σταγόνα αίμα. Πέφτει πάνω στη μαύρη επιφάνεια. Αμέσως στο σημείο πού πέφτει η σταγόνα η μαυρίλα εξαφανίζεται. Η επιφάνεια καθαρίζεται...

Η μια είνε η εικόνα της λυτρώσεως. Τό λυτρωτικό αίμα του Εσταυρωμένου. Η άλλη είνε η εικόνα της καθάρσεως. Το καθαρτικό αίμα του Εσταυρωμένου. Το αίμα του Χριστού καθαρίζει όλα τα αμαρτήματα. Η αλήθεια προφητευ μένη βρίσκεται στον προφήτη Ησαΐα: «Και εάν ώσιν αι αμαρτίαι υμών ως φοινικούν, ως χιόνα λευκανώ, εάν δε ώσιν ως κόκκινον, ως έριον λευκανώ» (Ήσ. 1,18). Η αλήθεια αυτή πραγματοποιημένη αναφέρεται από τον ευαγγελιστή Ιωάννη: «Το αίμα Ιησού Χριστού, του υιού του Θεού, καθαρίζει ημάς από πάσης αμαρτίας» (Α' Ίωάν. 1,7). Τα αποτελέσματα της αλήθειας αυτής βλέπει ο ίδιος ευαγγελιστής Ιωάννης στην Αποκάλυψι. Βλέπει πολλούς ντυμένους κάτασπρες στολές. Και στην ερώτησι, ποιοί είνε αυτοί, άπαντα: «Ούτοι είσιν οι ερχόμενοι εκ της θλίψεως της μεγάλης, και έπλυναν τας στολάς αυτών και ελεύκαναν αυτάς εν τω αίματι του Αρνίου» (Άποκ. 7,13-14).

Μήπως το περιφρονούμε;

Αδελφοί μου! Πάνω στο σταυρό υπογράφτηκε η Καινή Διαθήκη. Πολλές διαθήκες και συνθήκες έχουν υπογράψει και υπογράφουν οι άνθρωποι, οι όποιες όμως αθετούνται. Στο σταυρό υπογράφτηκε η Διαθήκη, πού δεν αθετείται ποτέ. Ο Θεός υπέγραψε τη σωτηρία μας με κόκκινη υπογραφή, με το καταπόρφυρο, με το αχνίζον αίμα του Υιού του.

Στώμεν καλώς! Μεγάλη η δωρεά, τρομακτική η ευθύνη μας. Αλλοίμονο αν έχουμε περιφρονήσει τη Διαθήκη, «το αίμα της Διαθήκης κοινόν ήγησάμενοι» (Έβρ. 10,29). Δεν είνε το οποιοδήποτε αίμα. Είνε το αίμα του Θεανθρώπου, το αίμα πού χύθηκε για μας, για μένα και για σένα, αδελφέ μου. Όταν κινδυνεύης στο κρεβάτι, σου προσφέρει ο άλλος λίγο αίμα και τον ευγνωμονείς. Πόσο πρέπει να ευγνωμονούμε τον Ιησού Χριστό, πού μεταγγίζει στις φλέβες μας το ζωοποιό του αίμα, το αίμα πού χαρίζει την αιώνια ζωή!

Ω Χριστέ, εσταυρωμένε Λυτρωτά! Σε ευχαριστούμε. Αξίωσε μας να πιστεύουμε στη λυτρωτική δύναμι του αίματος σου. Δός μας τη δύναμι να κοινωνούμε συχνά αυτό το αίμα σου «εις άφεσιν αμαρτιών και ζωήν αιώνιον». Αμήν.