α. Θα έπρεπε!...

Ας ιδούμε τώρα μερικές περιπτώσεις ανθρώπων γνωστών, πολύ «επιτυχημένων», πού κατά την κρί­ση και αξιολόγηση των ανθρώπων της εποχής μας, είχαν όλα τα «φόντα», να είναι οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι στον κόσμο.

Και θα έπρεπε να ήσαν ευτυχισμένοι.

Ήσαν όμως;

Και γιατί δεν ήσαν;

1. Ό Γκαιτε (+1832).

Ο Βόλφγκανγκ Γκαίτε είναι ένα από τους σοφότερους ανθρώπους στον κόσμο. Λόγιος. Ποιητής. Φιλόσοφος. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτε­ρους εκφραστές του ευρωπαϊκού πνεύματος.

Αν η ευτυχία ήταν γνώση και κατανόηση των μυστικών της ζωής, θα έπρεπε να ήταν ο πιο ευτυ­χισμένος άνθρωπος στον κόσμο.

Αλλά να, στον κολοφώνα της δόξης του (1824 μ.Χ.) ο Γκαίτε «εξομολογείται»:

Με θεωρούν σαν άνθρωπο ιδιαίτερα ευνοημένο από την τύχη, σαν άνθρωπο ευτυχισμένο! Και όντως είχα μερικές ευκαιρίες... Στην πραγμα­τικότητα όμως η ζωή μου δεν ήταν τίποτε άλλο από κόπος και δουλειά... Και μπορώ να το ειπώ ανοιχτά, ότι από τα εβδομήντα πέντε χρόνια της ζωής μου, ούτε τέσσερες εβδομάδες δεν επέρασα καλά και ευχάριστα! Η ζωή μου ήταν, σαν να κυλάω ένα μεγάλο βράχο, πού έπρεπε όλο και πιο πολύ να τον κυλάω προς τα άνω! (Eckermann Gesprache, 27.1.1824).

Η σοφία και το ευρωπαϊκό πνεύμα (= ο ουμανισμός) δεν κάνουν τον άνθρωπο ευτυχισμένο.

2. Ο Ανατόλ Φρανς.

Πέρασε στην εποχή του σαν ο πιο διαφωτι­σμένος άνθρωπος. Καταφρονούσε Θεό, θρησκεία, θρησκευτική ζωή. Ήταν η κούκλα δημοσιότητας των άθεων στην Γαλλία. Και είχε αποκάμει να ακούει επευφημίες και χειροκροτήματα.

Αν η ευτυχία ήταν, να σε θαυμάζουν οι άλλοι, να έχεις τις τσέπες σου γεμάτες, να μπορείς να τρως, να πίνεις, να ντύνεσαι, να γλεντάς, όπως σου αρέσει, θα έπρεπε να ήταν ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στον κόσμο.

Και πολλοί είχαν γι' αυτόν αυτήν την γνώμη! Και τον εζήλευαν!...

Όμως, ο γραμματέας του εγνωστοποίησε, ότι κάποτε του έπιασε το χέρι και του είπε με δάκρυα στα μάτια:

— Κανένας άνθρωπος σ' ολόκληρο τον κόσμο δεν φαντάζομαι να είναι τόσο δυστυχισμένος, όσο εγώ! Με καλοτυχίζουν! Λένε για μένα συνεχώς, ότι είμαι ευτυχισμένος. Ποτέ δεν υπήρξα και ποτέ δεν αισθάνθηκα ευτυχισμένος. Ούτε ημέρα. Ούτε ώρα!

Οι κοινωνικές και «πνευματικές» επιτυχίες (= τα χειροκροτήματα και η «αναγνώριση) δεν κάνουν τον άνθρωπο ευτυχισμένο.

4. Ο φιλόσοφος Λόβις Κορίντ.

Κάποια μέρα ο μεγάλος αυτός Γερμανός φιλόσο­φος είχε μία συνομιλία με έναν μεγάλο ζωγράφο, τον Μάξ Λίμπερμαν.

Δύο διάσημοι, «άνθρωποι του πνεύματος», κου­βεντιάζουν για την ζωή:

Λέει ο Μάξ Λίμπερμαν:

- Ο άνθρωπος μόνο, όταν τα αποκτήσει όλα, μόνο τότε το καταλαβαίνει, μόνο τότε το ζει και το βλέπει, πόσο όλα αυτά είναι μάταια, πόσο μηδαμι­νή αξία έχουν για τον άνθρωπο!...

Απάντησε ο Κορίντ:

— Έμενα, όλα αυτά όχι μόνο δεν με ενθουσιά­ζουν, αλλά και με απωθούν. Ακόμη και να μπο­ρούσα να τα αποκτήσω, και πάλι δεν τα θέλω! Για­τί και από όλα όσα απόκτησα και τα απόλαυσα, μόνο πλήξη και αηδία τρύγησα!...

Και σε άλλη ευκαιρία ο ίδιος ο Κορίντ εδήλωσε:

— Δυστυχώς οι άνθρωποι, ο,τι τους προσφέρεται, το δέχονται στα τυφλά σαν σπουδαίο απόκτημα! Και γι' αυτό, πολλοί εμένα, επειδή πολλά μου προ­σφέρθηκαν, με φαντάζονται ότι πρέπει να είμαι πολύ ευχαριστημένος από την ζωή, φιλόσοφος γε­μάτος χαρά, γέλιο και ευτυχία! Δυστυχώς όμως. Είμαι ένας άνθρωπος πολύ άτυχος. Πολύ δυστυχι­σμένος. (Περιγράφει διάφορα περιστατικά από την ζωή του και κατακλείει). Δεν πέρασε ούτε μια ήμε­ρα, πού να μην καταρασθώ την ζωή μου! Τόση ήταν η θλίψη και η δυστυχία μου!

Η ομολογία του μιλάει μόνη της. Λέει πολλά. Η, μάλλον, τα λέει όλα.

5. 1932

Σημαδιακό υπήρξε το έτος αυτό. Το 1932. Αυτο­κτόνησαν τρεις «βασιλιάδες». Βασιλιάδες; Ναι, βασιλιάδες μεγαλύτεροι από τους βασιλείς εκπρο­σώπους βασιλευομένων Δημοκρατιών! Αυτοκτόνη­σαν τρεις «βασιλείς του πλούτου»!

• Ό Ίβάρ Κρώυγκερ, ο «βασιλιάς των πυρείων»· ο άνθρωπος πού είχε τα μεγαλύτερα εργοστάσια στον κόσμο παραγωγής «πυρείων» (= σπίρτα!). Αντιμετωπίζοντας ενδεχόμενο να καταρρεύσουν οι επιχειρήσεις του αυτοκτόνησε στις 16 Μαρτίου 1932 με το περίστροφο του!

Τι του πρόσφεραν τα χρήματα του.

Τι κατάλαβε από την ζωή;

Τίποτε!...

•  Τον ίδιο χρόνο αυτοκτόνησε με τον ίδιο τρόπο ο «βασιλιάς της φωτογραφικής μηχανής» των επι­χειρήσεων Κοdaκ!

Γιατί;

Γιατί είχε βαρεθή την ζωή του.

Γιατί είχε σιχαθή την ζωή του.

Μα τότε τι του πρόσφερε ό πλούτος και ή δόξα;

Αλήθεια, τι;

•  Τον ίδιο χρόνο αυτοκτόνησε στην Τσεχο­σλοβακία ο «βασιλιάς των υποδημάτων», Μπάτα. Τον Ιούλιο του 1932. Ξέρετε πώς; Επήρε το προ­σωπικό του αεροπλάνο. Επέταξε ψηλά. Και σε κάποιο σημείο άνοιξε την πόρτα «έξοδος κινδύνου» και έπεσε κάτω. Επίτηδες.

Γιατί;

Θέλει ερώτημα;

Από την πολλή «χαρά» και «ευτυχία» πού του έδινε ο πλούτος του!

***

Άρα, τα χρήματα δεν δίνουν ευτυχία.

6. Ό Νίemann (=Νίμαν).

Ήταν ένας νέος χαρισματούχος. Με εξαιρετική φωνή. Έγινε και θαυμάσιος μουσικός. Και ειδικεύθηκε στην απόδοση των τραγουδιών του μεγάλου μελωδού Βάγνερ (+1883).

Ό Αυτοκράτωρ Γουλιέλμος Β' της Γερμανίας τον εθαύμαζε. Και αυτός και άλλοι μεγάλοι ηγεμόνες της Γερμανίας έκαναν τα πάντα για χάρη του. Είχε δόξα· τιμές· βασιλική καλοπέραση· χρήματα· χειρο­κροτήματα αυτοκρατορικά. Και ήταν αστέρας, με παγκόσμια ακτινοβολία.

Στην πλάκα του τάφου του άφησε εντολή να γράψουν και έγραψαν:

— Τύχη είχα βουνό. Ευτυχία ποτέ· καθόλου!

Τι μας λέει αυτό;

Απλά, ότι η ευτυχία δεν εξαρτάται, ούτε από το πόσο τυχερός είσαι, ούτε από το πόσα έχεις και τι έχεις· αλλά μόνο από τι ό ίδιος είσαι.

***

Άρα η τύχη, ακόμη και αν είναι τύχη βουνό, δεν δίνει ευτυχία!...

7. Ρόδα είναι!

Ένας από τους μεγαλύτερους βασιλιάδες στην ιστορία ήταν ο Φαραώ της Αιγύπτου Σέσωστρις.

Λέει γι' αυτόν η ιστορία, ότι ταξείδευε, οπού κι αν πήγαινε, επάνω σε ένα ολόχρυσο αμάξι, πού το έσερναν τέσσερις βασιλιάδες, πού τους είχε σε πολέμους νικήσει και αιχμαλωτίσει.

Κάποια φορά λοιπόν, ενώ αυτός καθόταν καμαρωτός στο αμάξι του, διαπίστωσε -το είδε- ότι ένας από τους ζεμένους στο αμάξι βασιλιάδες γύριζε συνεχώς το κεφάλι του προς τα πίσω.

Τον ερώτησε:

— Γιατί γυρίζεις συνεχώς πίσω; Τι κυττάζεις; Του απάντησε:

— Την ρόδα του αμαξιού! Και κάθε φορά πού την βλέπω, στο νου μου έρχεται η σκέψη. Μια ρόδα είναι στην ζωή μας και η ευτυχία. Ρόδα πού γυρίζει! Και σε μια στιγμή, το σημείο της ρόδας, πού είναι κάτω, βρίσκεται επάνω· και σε άλλη μια στιγμή, το επάνω-κάτω! Πριν από λίγα χρόνια ήμουν εγώ στην κορυφή. Στην θέση αυτή τώρα είσαι συ. Μα ποιος ξέρει, μέχρι πότε! Μπορεί κάποια στιγμή να γυρίσει η ρόδα. Και εκεί πού ευρίσκομαι τώρα εγώ, να βρεθής εσύ.

Τα λόγια αυτά συγκλόνισαν τον Σέσωστρι. Και από τότε άλλαξε. Το κατάλαβε, ότι το πολύ καμάρι και ο εγωκεντρισμός είναι παραλογισμός. Και έγινε πονετικός. Συμπόνεσε και του νικημένους βασιλιάδες. Τους έλυσε από το αμάξι του. Και τους επήρε συμβούλους του και ομοτράπεζους στα ανάκτορα.

Και κάθε ήμερα, υπολογίζοντας ότι μπορεί και να γυρίσει η ρόδα, γινόταν όλο και, λίγο πιο πονετικός· όλο και, λίγο πιο ανθρώπινος.

Και η ανθρωπιά τον έκαμε να αισθάνεται πολύ πιο καλά· πιο ευτυχισμένος.

***

Ο εγωισμός και το καμάρι δεν χορταίνουν τον έσω κόσμο μας!

8. Η πρόκα

Ένας νέος άνθρωπος όμορφος, έξυπνος, με πόθο να απολαύσει τις χαρές του κόσμου, είχε τύχη βουνό: Κατόρθωσε και έγινε και βασιλιάς.

Η στέψη του έγινε με την μεγαλοπρέπεια της εποχής του. Τιμές και παρατάξεις ονειρώδεις. Και με όλες τις παρεπόμενες διασκεδάσεις.

Ενώ λοιπόν καθόταν στον θρόνο του, λίγο μετά την στέψη του, την επίσημη ανακήρυξη και αποδο­χή του, και ενώ έλαμπε από χαρά, τον επλησίασε ένας φίλος του. Και του λέγει:

— Πώς αισθάνεσαι;

— Ευτυχής! Πολύ ευτυχισμένος!

— Μήπως αισθάνεσαι να σου λείπει κάτι, για να γίνει η ευτυχία πιο τέλεια;

Σκυθρώπασε ο βασιλιάς. Αναστέναξε βαθειά. Και είπε: -Ναι.

— Τι; Είμαι πρόθυμος να κάμω για χάρη σου τα πάντα.

Απάντησε.

— Μία πρόκα!

- Μια πρόκα; Τι την θέλεις την πρόκα; Τι να την κάμεις την πρόκα;

-  Να καρφώσω την χαρά και ευτυχία, πού αισθάνομαι τώρα. Να μην μπορεί να μου φύγει!

Υπάρχει τέτοιο μαγικό καρφί;

Και βέβαια υπάρχει.

Είναι η πίστη και η εμπιστοσύνη στον Χριστό.

***

Το σήμερα δεν εγγυάται το αύριο!

9. Τότε ήμουν τώρα δεν είμαι.

Ένας από τους πιο πλούσιους ανθρώπους στον κόσμο ήταν και ο Πούλμαν (Pullmann), πού εφεύρε τα περίφημα αυτοκίνητα πούλμαν.

Ο Πούλμαν έλεγε:

- Κάποτε, όταν ήμουν νέος, δεν είχα ούτε δολλάριο στην τσέπη μου. Τώρα έχω πολλά. Και τι πια; Έγινα τάχα πιο ευτυχισμένος; Όχι. Καθό­λου. Τότε, ο,τι και αν έτρωγα, μου φαινόταν νόστι­μο· κοιμόμουν πάντοτε καλά· είχα ελάχιστες σκοτούρες. Τότε ήμουν πιο ευτυχισμένος. Τότε ήμουν ευτυχισμένος. Τώρα δεν είμαι.                    

β. Γιατί δεν ήσαν;

Γιατί οι άνδρες αυτοί, αδιαμφισβήτητα Ιστορικά παραδείγματα, δεν ήσαν ευτυχισμένοι;

Γιατί; Τι μας λένε οι περιπτώσεις τους;

Μας λένε:

Η ευτυχία δεν ευρίσκεται, ούτε «μέσα» μας (= στην σοφία μας, στις ιδέες μας, στα συναισθήματα μας) ούτε «έξω» μας (= στα αγαθά μας, στις απολαύσεις μας)!

Που ευρίσκεται τότε;

Ευρίσκεται κάπου;

Η είναι μια ουτοπία; μία χίμαιρα;

Ή αναζήτηση της ευτυχίας δεν είναι ένα απατηλό επιγέννημα «μέσα» μας! Δεν είναι ούτε χίμαιρα· ούτε ουτοπία· ούτε αυταπάτη. Την έβαλε μέσα μας ο δημιουργός Θεός.

Είναι ένας οδοδείκτης. Πού μας λέει: Ψάχτε. Αναζητήστε. Αναζητείτε όσο πιο πολύ μπορείτε. Μη προσγειώνεσθε σε νόθες λύσεις, πού δεν οδηγούν πουθενά.

Είναι ένας οδοδείκτης. Πού μας λέει. Η ευτυχία δεν ευρίσκεται ούτε μέσα μας, ούτε έξω μας. Ευρί­σκεται στον Θεό. Και οποίος αγνοεί ηθελημένα τον οδοδείκτη πού οδηγεί στον δρόμο προς τον Θεό, πορεύεται - με δική του ευθύνη «εν γη ερήμω και αβάτω και ανύδρω» (Ψαλμ. 62,2).

Και είναι φυσικό, ότι θα απολαύσει τις συνέ­πειες!

Ένας τέτοιος οδοδείκτης είναι τα λόγια του Κυρίου μας Ιησού Χρίστου:

«Δεύτε προς Με, πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι καγώ αναπαύσω υμάς. Άρατε τον ζυγόν μου έφ' υμάς· και μάθετε άπ' Έμού, ότι πράος είμι και ταπεινός τη καρδία· και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμών» (Ματθ. 11,28,29).

Με αλλά λόγια: Ελάτε, όλοι οι κουρασμένοι και ψυχικά φορτισμένοι, σε ΜΕΝΑ. Και ΕΓΩ θα σας αναπαύσω. Αρχίσατε να βαστάζετε στους ώμους σας τον ζυγό ΜΟΥ (= να τηρείτε τις εντολές ΜΟΥ). Βάλτε το στόχο σας, να το κάμετε. Και τότε θα διαπιστώσετε, ότι ΕΓΩ είμαι πράος και ταπεινός.

Και θα βρείτε κοντά ΜΟΥ την ψυχική χαρά, ειρήνη και πληρότητα, πού ποθείτε.

Συμπέρασμα.

Η ευτυχία - μας λέγει ο Κύριος - δεν ευρί­σκεται, ούτε «μέσα» μας, ούτε «έξω» μας· ευρί­σκεται στον Θεό. Η ευτυχία, η ζωή ημών, κέκρυπται! Που κέκρυπται; «Κέκρυπται συν τω Χριστώ εν τω Θεώ». Και όποιος «έχει» τον Θεό, την ευρί­σκει και «μέσα» του και «έξω» του. Την ευρίσκει παντού. Και σε όλα.