Ζωηφόρος

Ακολουθίες Πεντηκοσταρίου, του π. Γεωργίου Κουγιουμτζόγλου,

Ακολουθίες Πεντηκοσταρίου

του π. Γεωργίου Κουγιουμτζόγλου

από το βιβλίο του «Λατρευτικό Εγχειρίδιο»

Πεντηκοστάριο λέγεται το λειτουργικό βιβλίο το oποίο περιέχει υμνολογικό υλικό, κυρίως του Εσπερινού και Όρθρου και χρησιμοποιείται μαζί με το Μηναίο στις Ιερές Ακολουθίες της περιόδου από Κυριακής του ΠΑΣΧΑ μέχρι Κυριακής των Αγίων Πάντων. Έκτος όμως από το βιβλίο αυτό, Πεντηκοστάριο ονομάζεται και η αναστάσιμη περίοδος, η οποία περιλαμβάνει τις επτά εβδομάδες από την Κυριακή του Πάσχα μέχρι την Κυριακή της Πεντηκοστής, καθώς και την εβδομάδα πού ακολουθεί (ως εβδομάδα του Αγίου Πνεύματος, πού αποτελεί συνέχεια της εορτής της Πεντηκοστής), μέχρι την Κυριακή των Αγίων Πάντων.

Το Πάσχα και η Πεντηκοστή των Εβραίων ήταν τύπος του ιδικού μας Χριστιανικού Πάσχα και της Χριστιανικής Πεντηκοστής.

Το Εβραϊκό Πάσχα (= διάβαση, πέρασμα) ήταν ήμερα εξόδου τους από την Αίγυπτο και αποτινάξεως του ζυγού της δουλείας.

ΠΑΣΧΑ των Χριστιανών είναι η ήμερα εξόδου μας από τη χώρα του θανάτου και από την τυραννία του Διαβόλου και αποτινάξεως του ζυγού της αμαρτίας.

Η Εβραϊκή Πεντηκοστή είναι η ήμερα παραδόσεως στο Μωϋσή των πλακών του Μωσαϊκού Νόμου στο Σινά, (50 ήμερες μετά την Έξοδο).

ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ των Χριστιανών είναι η ήμερα καθόδου του Αγίου Πνεύματος και επιφοιτήσεως των Αποστόλων, (50 ήμερες μετά το Πάσχα).

Η ΑΝΑΛΗΨΗ του ΚΥΡΙΟΥ εορτάζεται 40 ημέρες μετά το Πάσχα και μέχρι την ήμερα αύτη λέγεται μεταξύ των Χριστιανών ο χαιρετισμός ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ - ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ, αντί καλημέρα - καλησπέρα.

Περί γονυκλισίας στην περίοδο αυτή και τις Κυριακές.

Οι Κανόνες της Εκκλησίας μας: 20ός της Α' και 90ός της ΣΤ' Οικουμενικής Συνόδου, ο 15ος του Αγίου Πέτρου Αλεξανδρείας και ο 91ος του Μεγ. Βασιλείου, απαγορεύουν στους πιστούς να προσεύχονται γονατιστοί τις Κυριακές και ολόκληρη την περίοδο της Πεντηκοστής. Διότι ζούμε στην Αναστάσιμη ημέρα και περίοδο κατά την οποία πρέπει να προτιμούμε στη Θεία Λατρεία την ορθία στάση για να τονίζεται η πίστη στην Ανάσταση του Χριστού. Κάθε γονυκλισία και έγερση (πού κάνουμε τις άλλες ήμερες), φανερώνει με τον πρακτικό αυτό τρόπο, ότι με την αμαρτία καταπέσαμε στη γη και με τη φιλανθρωπία του Δημιουργού μας κληθήκαμε πάλι να υψωθούμε στον Ουρανό. Μπορούμε, βέβαια, εάν θέλουμε (δεν λέγω οφείλουμε), να γονατίσουμε άπλα και μόνο για να προσκυνήσουμε λατρευτικά τα Τίμια Δώρα (το Σώμα και Αίμα του Χριστού μας) ή τιμητικά, το Άγιο Ευαγγέλιο, τα Άγια λείψανα των Αγίων, τις Ιερές Εικόνες κ.λπ.

Γιατί αποκυλίστηκε ο λίθος από του Μνημείου;

Ο Άγγελος αποκύλισε το λίθο για τις Μυροφόρες και τους Μαθητές του Κυρίου, οι όποιοι μετά από λίγο μπήκαν μέσα για να βεβαιωθούν για την Ανάσταση Του και ΟΧΙ για τον Χριστό, ο όποιος εξήλθε εσφραγισμένου του τάφου πριν γίνει ο σεισμός. Και εξήλθε με διπλό θαύμα: Και αναστημένος και χωρίς να μετακινήσει τίποτε. Εάν δεν αποκυλιόταν ο λίθος, οι φύλακες του τάφου θα εξακολουθούσαν για πολύ να φρουρούν τον Μεγάλο Νεκρό, χωρίς να γνωρίζουν ότι αναστήθηκε, αλλά και οι Μαθητές του Κυρίου θα αμφέβαλαν για την Ανάσταση Του και δε θα μπορούσαν να ομιλούν, ούτε για κενό τάφο, ούτε για «οθόνια κείμενα μόνα» (Λουκ. κδ', 12) και «το σουδάριον... ου μετά των οθονίων» (Ίω. κ', 7).

Εικονογραφία της Αναστάσεως

Επειδή κανείς δεν είδε τον Κύριο την ώρα της Αναστάσεως Του - γι' αυτό τα Ευαγγέλια δεν περιγράφουν το γεγονός - οι Ορθόδοξοι αγιογράφοι αποφεύγουν να εικονίζουν την Ανάσταση παραμένει μυστήριο, όπως η σύλληψη της Παρθένου. Παρουσιάζουν την κάθοδο του Σωτήρος στον Άδη, την απελευθέρωση του Αδάμ και της Εύας καθώς και των λοιπών δικαίων.

Η συνήθεια των Λατίνων να παρουσιάζουν τον Χριστό να βγαίνει από το μνήμα κρατώντας μάλιστα και ένα είδος σημαίας δεν έχει θέση σ' εμάς, διότι δεν είναι σύμφωνη με το ευαγγελικό γράμμα και πνεύμα.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΣΧΑ

Το Μεγάλο Σάββατο είναι η τελευταία ήμερα του Τριωδίου και η ήμερα του Αγίου Πάσχα, η «κλητή αυτή και αγία ήμερα, η μία των Σαββάτων, η βασιλίς και κυρία», είναι «εορτών εορτή και πανήγυρις πανηγύρεων». Αποτελεί την αρχή του Πεντηκοσταρίου. Της εορτής αυτής προεόρτια είναι κυρίως η Μεγ. Εβδομάδα και ιδιαίτερα η Μεγ. Παρασκευή και το Μεγ. Σάββατο. Μεθέορτα είναι ολόκληρη η περίοδος μέχρι της Αναλήψεως (39 ήμερες!) και ιδιαίτερα η Διακαινήσιμη Εβδομάδα.

Η Ακολουθία της Κυριακής του Πάσχα, (Όρθρος και Θ. Λειτουργία), τελείται τα μεσάνυκτα, μετά το ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ, όταν επανέλθουν στο Ναό Κλήρος και Λαός. Ο Κανών της ημέρας είναι ποίημα του Αγίου Ιωάννου του Δαμάσκηνου, ο όποιος «...ελάμπρυνε την Λαμπράν, ο λαμπρός μελωδός, με τας λαμπράς ρήσεις του λαμπρότατου πανηγυριστού Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, ίνα εκ λαμπρού πανηγυριστού, υπό λαμπρού μελωδού, διό λαμπρού ήχου (του α'), με λαμπράς ρήσεις, λαμπρώς, το λαμπρόν της Λαμπρας ημέρας συγκροτείται μέλος...» (Αγ. Νικόδημος).

Είναι η ωραιότερη Ακολουθία του χρόνου και την απολαμβάνουν όσοι συνηθίζουν να παραμένουν στους Ι. Ναούς μετά το «ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ». Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας αναγινώσκεται και ο θαυμάσιος Κατηχητικός Λόγος του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, πού είναι προετοιμασία για τη Θ. Κοινωνία. Γι' αυτό πολλοί Ιερείς τον αναγινώσκουν ακριβώς προ της Θείας Μεταλήψεως των πιστών, πριν από το «Μετά φόβου...» (Η «Τράπεζα», για την οποία ομιλεί ο Άγιος Ιωάννης στο λόγο του αυτόν, δεν είναι του σπιτιού μας, με τα πολλά καλούδια, αλλά η Αγία Τράπεζα, το Ιερό Θυσιαστήριο. Ο «Μόσχος», είναι ο Κύριος μας, πού θυσιάστηκε για μας. Οι «μη νηστεύσαντες», είναι όσοι δεν μπόρεσαν να νηστεύσουν, π.χ. οι ασθενείς και όχι όσοι δεν θέλησαν να νηστεύσουν).

Από σήμερα σταματάμε να λέμε στις προσευχές μας, το Άγιος ο Θεός... στην αρχή των ακολουθιών (και των προσευχών μας) και το Δι' ευχών... και τα αντικαθιστούμε με το Χριστός Ανέστη... μέχρι την Απόδοση της εορτής του Πάσχα (επί 39 ημέρες). Δε λέμε επίσης το, Βασιλεύ Ουράνιε... (μέχρι της Πεντηκοστής) και το Δεύτε προσκυνήσωμεν... (μέχρι και την απόδοση του Πάσχα). Τέλος, στη Διακαινήσιμη μόνον εβδομάδα αντί Μεσονυκτικού (δηλ. πρωινής προσευχής), Ένατης και Αποδείπνου, λέμε την Πασχάλιο Ημερονύκτιο Ακολουθία.

ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

Το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα τελείται «Ο Εσπερινός της Αγάπης» (Παλαιότερα ανταλλάσσανε μεταξύ τους οι Χριστιανοί ασπασμό αγάπης). Στην Ακολουθία αυτή πού λέγεται και «Δευτέρα Ανάστασις» αναγινώσκεται το Ευαγγέλιο σε διάφορες γλώσσες (σύμφωνα με παλιό έθιμο). Έτσι υπερτονίζεται ο κοσμοϊστορικός και παγκόσμιος χαρακτήρας του γεγονότος της Αναστάσεως του Κυρίου μας.

ΔΙΑΚΑΙΝΗΣΙΜΟΣ ΕΒΔΟΜΑΣ

Είναι η Εβδομάδα πού αρχίζει από την Κυριακή του Πάσχα και τελειώνει το Σάββατο προ της Κυριακής του Θωμά, Θεωρείται ολόκληρη η εβδομάδα σαν μία ημέρα. Λέγεται έτσι, διότι οι Κατηχούμενοι πού βαπτίζονταν (παλαιά) το Μεγ. Σάββατο, ήταν την εβδομάδα αυτή ανακαινισμένοι, δηλ. αναγεννημένοι και ανανεωμένοι. Επειδή δε οι βαπτιζόμενοι φορούσαν όλη την εβδομάδα λευκά φορέματα, ονομαζόταν και «Λευκή Εβδομάς».

Βάσει του 66ου Κανόνα της ΣΤ' Οίκ. Συνόδου, η εβδομάδα αυτή πρέπει να εορτάζεται όχι με χορούς και διασκεδάσεις, αλλά με συνεχή συμμετοχή στη Λατρεία και καθημερινή Θεία Κοινωνία, η οποία μπορεί να πραγματοποιείται από αυτούς πού τηρούν τις νηστείες του έτους με αδεία του Εξομολόγου. Σ' αυτές τις περιπτώσεις, συνιστάται να τρώμε Πασχαλινά πρωί και μεσημέρι και το βράδυ λίγο φαγητό, λιτό, ευκολοχώνευτο.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ

Την ήμερα αύτη εορτάζονται τα εγκαίνια του μεγάλου Ί. Ναού της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου, πού κτίστηκε στην Κων/πολη τον Ε' αιώνα. Επίσης θυμόμαστε τα υπερφυή θαύματα - ιάσεις και θεραπείες νόσων - πού έγιναν κατά διαστήματα από τη Θεομήτορα με τα νερά της πηγής πού έτρεχαν δίπλα από το ναό της.

Μετά την πτώση της Πόλης, ο ναός αυτός κατεδαφίστηκε και τα υλικά χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή τεμένους. Παρέμενε μόνο ένα παρεκκλήσιο το όποιο στις αρχές του 19ου αιώνα κατεδαφίστηκε κι' αυτό και το άγιασμα έγινε άφαντο. Στην περίοδο ηγεμονίας του σουλτάνου Μαχμούτ, το 1833, οι Χριστιανοί εζήτησαν άδεια για να ξανακτίσουν το παρεκκλήσιο. Στις ανασκαφές βρέθηκαν τα θεμέλια του αρχαίου ναού, επεκτάθηκε η αδεία και στις 2/2/1835 επί Πατριαρχείας Κων/τίνου του Β' τελέσθηκαν τα εγκαίνια του νέου μεγαλόπρεπους ναού, μετά του παρεκκλησίου του, προς δόξα της Θεομήτορος και καύχημα του γένους μας.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ

Η δεύτερη Κυριακή του Πάσχα λέγεται Κυριακή του Θωμά, διότι αύτη την ημέρα εορτάζεται η εμφάνιση του Κυρίου στο Θωμά, πού αρνιόταν να πιστεύσει αυτά πού του ανέφεραν οι άλλοι Απόστολοι για την Ανάσταση του Κυρίου και την εμφάνιση Του σ' αυτούς κατά την ώρα της συμπτωματικής (;) απουσίας του: Με κλεισμένες τις πόρτες ήλθε ο Χριστός, μας χαιρέτισε με το «Ειρήνη υμίν» και μας έδειξε τα χέρια, τα πόδια και την πλευρά Του… Έφαγε μάλιστα ψάρι και κηρομέλι και πεισθήκαμε για την Ανάσταση Του.

Ο Θωμάς όμως δεν επίστευσε και είπε: «Αν δε δω και ψηλαφήσω τα τρυπημένα Του χέρια και τη λογχισμένη Του πλευρά, δε θα πιστεύσω». Μετά οκτώ ήμερες σαν σήμερα εμφανίζεται πάλι ο Ιησούς και καλεί το Θωμά να πραγματοποιήσει την επιθυμία του. Όποτε αυτός αφού είδε και εψηλάφησε τα χέρια και την πλευρά του Δεσπότου, ανεβόησε: Ο Κύριος μου και ο Θεός μου! Αυτή η εκδοχή περί ψηλαφήσεως είναι πιθανότερη(1), σ' αντίθεση με την άλλη, πού λέει ότι ο Θωμάς μόλις είδε τον Κύριο, χωρίς να τον ψηλαφήσει, επίστευσε.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ

Η τρίτη Κυριακή του Πάσχα είναι αφιερωμένη στα πρόσωπα τα όποια συνήργησαν στην ταφή και διάδοση του μηνύματος της Αναστάσεως (επιτελούμε «σύναξη» αυτών): Τις Μυροφόρες(2), πού ήταν ευεργετημένες γυναίκες από τον Χριστό και γι' αυτό ακολουθούσαν και υπηρετούσαν Αυτόν και τους Αποστόλους. Επίσης τους κρυφούς Μαθητές του Σωτήρος: Ιωσήφ, τον ευσχήμονα βουλευτή και Νικόδημο, το νομομαθή Φαρισαίο, οι όποιοι τόλμησαν και ζήτησαν από τον Πιλάτο αδεία, για να πάρουν το Σώμα του Ιησού από το Σταυρό.

Οι τολμηρές και θαυμαστές Μυροφόρες, «λίαν πρωί της μιας Σαββάτων», τόλμησαν να μεταβούν στον τάφο, παρά την ύπαρξη της κουστωδίας πού τον φρουρούσε και παρά το βάρος του λίθου πού τον εκάλυπτε, για να αλείψουν το σώμα του Δεσπότου με μύρα (γι' αυτό ονομάστηκαν Μυροφόρες). Και ο Κύριος την τόλμη και την ανδρεία(3) αυτή των Μυροφόρων γυναικών την αντάμειψε πλουσίως: Παρουσιάστηκε σ' αυτές αναστημένος πρώτα απ' όλους και πρώτες αυτές μετέφεραν το μήνυμα της Αναστάσεως. Όταν η αγάπη προς τον Χριστό αυξηθεί έχουμε πάντοτε θαυμαστές εκδηλώσεις και πράξεις αξιοζήλευτες τις όποιες ο Θεός πάντοτε αμείβει...

Όλα αυτά τα πρόσωπα αποτελούν λαμπρά παραδείγματα γενναιότητας και ομολογίας, τόσο απαραίτητα για την εποχή μας...

«Τη αύτη ήμερα Κυριακή, τρίτη από του αγίου Πάσχα, μνήμην επιτελούμεν ομαδικά πάντων των εν Θεσσαλονίκη διαλαμψάντων Αγίων»…

ΤΕΤΑΡΤΗ ΜΕΣΟΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ

Μετά τη θεραπεία του Παραλύτου πού έγινε το Πάσχα του 32 μ.Χ., οι άρχοντες των Ιουδαίων ζητούσαν ευκαιρία να συλλάβουν τον Ιησού με πρόφαση τη μη τήρηση του Σαββάτου. Γι' αυτό ο Χριστός ανεχώρησε τότε στη Γαλιλαία και επανήλθε το Σεπτέμβριο, στο μέσο της εορτής της Σκηνοπηγίας(4). Επειδή κατά την επάνοδο του αυτήν ο Χριστός είπε για τον Παραλυτικό, αυτά πού ιστορούνται την Κυριακή του Παραλύτου και επειδή η σημερινή ήμερα είναι το μέσο, όχι της εορτής της Σκηνοπηγίας, αλλά το μέσο των πενήντα ημερών μεταξύ Πάσχα και Πεντηκοστής, οι Πατέρες έταξαν τον εορτασμό, μετά την Κυριακή του Παραλύτου, της Μεσοπεντηκοστής, σαν σύνδεσμο των δύο αυτών μεγάλων εορτών και κατά κάποιο τρόπο την ένωση τους σε μία: του ΠΑΣΧΑ και της ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ. Και την περικοπή του Ευαγγελίου πού αναφέρεται στο μέσο της εορτής της Σκηνοπηγίας, την εφάρμοσαν σ' αυτή την Τετάρτη κατά γράμμα. Η υπόθεση της Δεσποτικής αυτής εορτής είναι η θεία προέλευση της διδασκαλίας και της καταγωγής του Κυρίου και η θεότητα Του. Στην υμνολογία της ημέρας γίνεται μνεία των θαυμάτων Του, διότι και αυτά αποτελούν απόδειξη της θεότητας Του. Προτρεπόμεθα λοιπόν «γνησίως φυλάξωμεν τας εντολάς του Θεού, ίνα άξιοι γενώμεθα και την Ανάληψιν εορτάσαι και της παρουσίας τυχείν του Αγίου Πνεύματος» (Δοξαστικό των Αίνων).

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ

Το φρέαρ του Ιακώβ στο όποιο κάθησε τις μεσημβρινές ώρες της ημέρας εκείνης, ο Ιησούς Χριστός κουρασμένος από την οδοιπορία, βρισκόταν πλησίον της παλαιοτάτης πόλεως Συχέμ, στους πρόποδες του ορούς Γαριζίν. Πριν κτισθεί η Σαμάρεια(5), η Συχέμ εχρημάτισε και Μητρόπολη του βασιλείου των δέκα φυλών. Επειδή όμως ο λαός της περιοχής εστράφη στην ειδωλολατρία οι Ιουδαίοι μετονόμασαν την πόλη τους σε Σιχάρ, πού σημαίνει μέθη, η σκοτάδι. Το 1887 π.Χ. περίπου ο Ιακώβ επιστρέφοντας από τη Μεσοποταμία, αγόρασε έξω από την πόλη αυτή ένα υποστατικό οπού υπήρχε και πηγάδι, σωζόμενο μέχρι τις ήμερες του Χριστού, το λεγόμενο φρέαρ του Ιακώβ.

Σ' αυτό το φρέαρ ο Ιησούς περίμενε τη Σαμαρείτιδα-με την οποία διεξοδικά, παράδοξα και αποκαλυπτικά συνομίλησε και εζήτησε νερό, «ο εν ύδασι την γήν κρεμάσας», διότι ήθελε να ελκύσει αυτήν πού καταδίωκε ο διάβολος και να την ποτίσει με το ύδωρ της ζωής. Και τότε, αφού αυτή ακούσε τις αποκαλύψεις του Χριστού για τη ζωή της, με αποτέλεσμα να συνειδητοποιήσει το βάρος και τις συνέπειες της αμαρτίας της, επίστευσε σ' Αυτόν. Ονομάστηκε Φωτεινή, εκήρυξε το Χριστιανισμό στη Βόρειο Αφρική και Ιταλία, μαρτύρησε στη Ρώμη - επί Νέρωνος - μαζί με τις τέσσερις αδελφές και τα δυο παιδιά της και ανακηρύχθηκε Ισαπόστολος. Αυτά είναι τα θαυμαστά αποτελέσματα της πίστεως!

Γι' αυτό προβάλλεται σ' όλους μας η Μεγαλομάρτυς αυτή και σήμερα - διότι η μνήμη της εορτολογικά τιμάται στις 26 Φεβρουαρίου - τόσο για να την μιμηθούμε, όσο και για να μην ξεχνάμε ότι, ΟΛΟΥΣ μας περιμένει ο Χριστός σε κάποιο «φρέαρ», οπού πρέπει και είθε κάποτε να μας συναντήσει...

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ

Από το Ιερό του Ναού του Σολομώντα έβγαινε ο Χριστός, ημέρα Σάββατο πάλι, και προχωρώντας συνάντησε «τον εκ γενετής τυφλό εκ κοιλίας μητρός». Άλειψε τους οφθαλμούς του με πηλό(6), πού έφτιαξε, αφού έφτυσε στο χώμα και του είπε να πάει να πλυθεί στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ ( = απεσταλμένος). Όχι επειδή το νερό αυτό είχε τέτοια δύναμη, αλλά για να δοκιμαστεί ή πίστη του - εφ' όσον θα έκανε υπακοή - και για να γίνει πιο γνωστό το θαύμα και αναμφίβολο. Επίστευσε λοιπόν ο τυφλός στα λόγια του Χριστού, πήγε, πλύθηκε και γύρισε, όχι τυφλός, αλλά υγιής και βλέπων. Στη συνέχεια της περικοπής βλέπουμε με πόση παρρησία ομολογεί το θαύμα και υπερασπίζεται το θεραπευτή του. Προτίμα τις διώξεις και τις ύβρεις για να μαρτυρήσει την αλήθεια παρά να συμφωνήσει με τους Φαρισαίους και τους Άρχοντες. «Ει αμαρτωλός εστίν ουκ οίδα' εν οίδα, ότι τυφλός ων άρτι βλέπω» (Ίω. θ' 25)!

Έτσι σήμερα η Εκκλησία μας προβάλλει από τη μια το σπουδαίο παράδειγμα της ομολογίας του τυφλού, τόσο απαραίτητο και στις ήμερες μας, παρά τις διώξεις του κατεστημένου. Και από την άλλη την υποκρισία των Ιουδαίων (σαν παράδειγμα προς αποφυγή), οι όποιοι, ενώ είχαν μάτια δεν ήθελαν να δουν την Αλήθεια και το Φως.

ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ

(Απόδοση της εορτής του ΠΑΣΧΑ)

Η Ακολουθία της ημέρας είναι όμοια (σχεδόν) προς την Ακολουθία πού έγινε το βράδυ της Αναστάσεως και τις επόμενες ήμερες της Διακαινησίμου. Την ήμερα αυτή κάθε χρόνο ακούγεται για τελευταία φορά το «Χριστός Ανέστη».

Όσοι Ναοί, Τρίτη βράδυ, κάνουν «αγρυπνία», δίνουν τη δυνατότητα στους πιστούς να απολαύσουν πλήρως, (χωρίς βιασύνες), την ωραιότατη Αναστάσιμη ακολουθία (Εσπερινού - Όρθρου - Θ. Λειτουργίας). Είναι μια σπάνια ευκαιρία και γι' αυτούς, οι όποιοι μετά το «Χριστός Ανέστη» το Μεγ. Σάββατο βράδυ για διαφόρους λόγους... διασκορπίζονται.

ΠΕΜΠΤΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ

Σαράντα ήμερες μετά την Ανάσταση, ο Χριστός εμφανιζόταν συνεχώς στους Μαθητές Του, με τους οποίους συνομιλούσε, συνέτρωγε και συνέπινε, για να κάνει βεβαιότερη την Ανάσταση Του. Την 40στή ήμερα από του ΠΑΣΧΑ, εμφανίστηκε πάλι, έδωσε τις τελευταίες εντολές (Κηρύξατε, μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, αναμείνατε στην Ιερουσαλήμ για να λάβετε το Άγιο Πνεύμα) και «τους εξήγαγε εις το ορός των ελαίων».

Εκεί μπρος στα μάτια όλων και της Παναγίας Μητέρας Του, αφού τους ευλόγησε, ΑΝΕΛΗΦΘΗ(ως Θεάνθρωπος, αναβιβάζων μαζί Του και την ανθρώπινη φύση - διότι ως Θεός ήταν πάντοτε και στους ουρανούς) «καθήμενος επί νεφέλης». Τότε παρουσιάστηκαν δύο άγγελοι, σαν νέοι λευκοφορούντες και είπαν: «Άνδρες Γαλιλαίοι, τί εστήκατε εμβλέποντες εις τον ουρανόν; Ούτος ο Ιησούς ο αναληφθείς αφ' υμών εις τον ουρανόν ούτως ελεύσεται...» (Πρ. α', 11). Και οι Μαθητές μετά ταύτα επέστρεψαν στην Ιερουσαλήμ «μετά χαράς μεγάλης». Είθε η χαρά αυτή να γίνει βίωμα και μόνιμη κατάσταση των ψυχών όλων μας...

Ο Άγιος Νικόδημος ο αγιορείτης υμνεί ωραιότατα τη σημερινή εορτή ως έξης: «Εφθάσαμε και εις την ένδοξον Ανάληψιν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Και καθώς ο Ευαγγελισμός είναι η αρχή όλων των Δεσποτικών εορτών, αυτή (η Ανάληψις) είναι το τέλος. Και εκείνη μεν ήταν η κατάβασις του Θεού εις την γήν αυτή δε είναι η άνάβασις του αυτού Θεού Λόγου από την γην εις τον Ούρανόν. Τότε μεν εκατέβη γυμνός από σάρκα, τώρα δε αναβαίνει φορώντας την ανθρωπίνην φύσιν... Δια τούτο ας ευφρανθώμεν σήμερον αδελφοί, βλέποντες την φθαρτήν και θνητήν ημών φύσιν, την κρημνισθείσαν από τον Παράδεισον, να αναβαίνη εν τω Χριστώ άφθαρτος και αθάνατος και μετά δόξης μεγάλης εις τους Ουρανούς, ας πανηγυρίσωμεν λαμπρώς και ας εορτάσωμεν...». Δι' αυτό, σύμφωνα με ορισμένους Διδασκάλους, η Ανάληψη είναι η μεγαλύτερα όλων των Δεσποτικών εορτών, επειδή πραγματοποιήθηκε ο σκοπός της ενσάρκου οικονομίας, δηλ. «η αναβίβασις εις τους ουρανούς της καταπεσούσης ανθρωπινής φύσεως μας».

Χαιρόμαστε λοιπόν γιατί παρ' ότι ο Χριστός ανελήφθηκε στους ουρανούς, θα παραμένει μαζί μας «πάσας τας ημέρας, έως της συντέλειας του αιώνος» (Ματ. κη', 20) με το Άγιο Πνεύμα, το όποιο μας χορηγεί τα ποικίλα Χαρίσματα.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Την εβδόμη Κυριακή από του ΠΑΣΧΑ, η Εκκλησία μας τιμά τους 318 θεοφόρους Πατέρες της Α Οικουμενικής Συνόδου, την οποία συνεκάλεσε ο πρώτος Χριστιανός Αυτοκράτωρ Άγιος Κων/τίνος ο Μέγας και Ισαπόστολος, το 325, στη Νίκαια. Αφορμή της συγκλήσεως υπήρξε ο Πρωτοπρεσβύτερος της Αλεξανδρείας Άρειος, ο όποιος από το 315 άρχισε να βλασφημεί τον Υιό του Θεού, υποστηρίζοντας ότι δεν είναι Θεός, αλλά κτίσμα, ξένος της ουσίας και της δόξης του Πατρός. Παρά την καθαίρεση του από Σύνοδο της Αλεξανδρείας το 321, αυτός συνέχισε να διαδίδει την αίρεση του, με αποτέλεσμα η πλάνη αυτή ν' αυξάνει και να σπαράσσει την Εκκλησία.

Γι' αυτό συγκεντρώθηκαν στη Νίκαια οι Ποιμένες και Διδάσκαλοι της Εκκλησίας, οι όποιοι με ένα στόμα ανακήρυξαν τον Υιόν και Λόγον του Θεού ομοούσιον με τον πατέρα Του και Θεόν αληθινόν εκ Θεού αληθινού, διατυπώσαντες και τα πρώτα επτά άρθρα του Συμβόλου της Πίστεως. (Τα υπόλοιπα άρθρα 8-12 τα συμπλήρωσε η Β' Οίκ. Σύνοδος το 381). Το δε Άρειο και τους ομόφρονές του τους αναθεμάτισαν και απέκοψαν από το σώμα των πιστών.

Η μνήμη της εορτής αυτής καθορίστηκε να τιμάται σήμερα, διότι αυτό πού φανερώνει η Ανάληψη του Κυρίου αυτό ανεκήρυξαν και ομολόγησαν οι Πατέρες της Α' Οίκ. Συνόδου: ότι αληθώς ο Υιός του Θεού, τέλειος ων Θεός και τέλειος άνθρωπος, ο αναληφθείς στους ουρανούς μετά την Ανάσταση Του, είναι ομοούσιος και ομότιμος προς τον Πατέρα Του.

ΣΑΒΒΑΤΟ ΠΡΟ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ

(Σάββατο των Ψυχών ή Ψυχοσάββατο)

Είναι το δεύτερο του έτους. Για το πρώτο είπαμε όσα σημειώσαμε στο Σάββατο προ της Απόκρεω (σελ. 151). Ισχύουν και εδώ ακριβώς τα ίδια. Σήμερα καθορίστηκε η τέλεση μνημοσυνών υπέρ των κεκοιμημένων, επειδή αύριο θα επικαλεστούμε για εμάς το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, κάνουμε λοιπόν σήμερα το ίδιο και γι' αυτούς: να αναπαύσει τις ψυχές τους.

Δεν πρέπει όμως να προσευχόμαστε για τους κεκοιμημένους μας μόνο αυτές τις δύο ήμερες. Οι μόνοι πού μπορούμε να προσφέρουμε κάποια βοήθεια σ' αυτούς είμαστε εμείς οι ζώντες. Γι' αυτό με Προσευχές («Κύριε Ιησού Χριστέ, ανάπαυσε τους δούλους σου») και με Ελεημοσύνες, μπορούμε να τους βοηθούμε και να τους αναπαύουμε πολύ' («...αι προσευχαί σου και αι έλεημοσύναι σου ανέβησαν εις μνημόσυνον ενώπιον του Θεού» Πράξ. ι', 4, «...εισηκούσθη σου η προσευχή, και αι ελεημοσύναι σου εμνήσθησαν ενώπιον του Θεού» Πράξ. ι', 31)(7).

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ

Οι παρευρεθέντες στην Ανάληψη του Κυρίου πού έφθαναν τους 120, (11 Απόστολοι, 70 οι λοιποί Απόστολοι, οι Μυροφόρες γυναίκες, η Παναγία Μητέρα Του, οι αδελφοί και αδελφές Του), επέστρεψαν στο Υπερώο, «προσκαρτερούντες τη προσευχή και τη δεήσει» και αναμένοντας την εκπλήρωση της επαγγελίας του Διδασκάλου, για την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος(8). Αυτό πράγματι έγινε, δέκα ήμερες μετά την Ανάληψη και πενήντα ήμερες μετά το ΠΑΣΧΑ, την ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ, ώρα 9η πρωινή. Αυτό το μέγα γεγονός εορτάζεται σήμερα.

Το Πανάγιο Πνεύμα, την Πεντηκοστή, με βοή ισχυρού ανέμου και όψη πύρινων γλωσσών, έκάθισε στα κεφάλια των Αποστόλων, οι όποιοι έτσι φωτίστηκαν, έγιναν Πνευματοφόροι και απόκτησαν τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Όταν, αμέσως μετά, στα πλήθη των προσκυνητών της Ιερουσαλήμ, («Πάρθοι και Μήδοι και Ελαμίται... Κρήτες και Άραβες...» (Πράξ. β', 9, 10) πού συγκεντρώθηκαν από τη δημιουργηθείσα βοή, ομίλησε ο Απόστολος Πέτρος και τους εξήγησε το φαινόμενο της επιφοιτήσεως, ως εκπλήρωση της επαγγελίας του Θεού, πού προείπε ο Προφήτης Ιωήλ, συγκινήθηκαν, δέχτηκαν το λόγο των Αποστόλων πού τους μιλούσαν μάλιστα και στη μητρική τους γλώσσα, (όλοι ήσαν Ιουδαίοι, αλλά από διαφόρους τόπους), βαπτίστηκαν και εδημιούργησαν αυτή την ήμερα την πρώτη Εκκλησία του Χριστού (3.000 ψυχές)(9).

Οι αγράμματοι Απόστολοι, με μιας έγιναν σοφοί. Εθεολόγησαν θαυμασίως, έγιναν κήρυκες της Αληθείας και διδάσκαλοι της Οικουμένης!

Η Πεντηκοστή πού θεωρείται η γενέθλια ήμερα της Εκκλησίας μας με τη σημερινή της μορφή, δεν είναι ένα γεγονός πού συνέβη μια φορά μονάχα. Δεν είναι ένα γεγονός πού απλώς το αναθυμόμαστε σήμερα και το τιμάμε. Είναι η ίδια η ζωή της Εκκλησίας, μια ζωή αδιάκοπης κοινωνίας του Αγίου Πνεύματος.

Αυτό το Άγιο Πνεύμα φωτίζει και σήμερα όλους αυτούς, πού τηρούντες τις εντολές του Χριστού, «προσκαρτερούν» με υπομονή στο δικό τους υπερώο, «μηδέν αμφιβάλλοντες» για τις υποσχέσεις Του. Μετά τη Θεία Λειτουργία της ημέρας, ακολουθεί ο Εσπερινός του απογεύματος, ο όποιος για λόγους οικονομίας τελείται πρωί. Είναι ο Εσπερινός της Δευτέρας του Αγίου Πνεύματος(10). Στο μέσο περίπου της ακολουθίας γονατίζουμε όλοι οι πιστοί και απευθύνουμε στην Αγία Τριάδα, στον Πατέρα, στον Υιό και στο Άγιο Πνεύμα, ευχές δοξολογίας, ικεσίας και ευχαριστίας για μας και για τους κεκοιμημένους μας. Ζητάμε με τις ευχές και τη γονυκλισία το Άγιο Πνεύμα να μείνει πάντα πάνω μας και μέσα μας έως της συντέλειας των αιώνων.

ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

Κατά την ήμερα αυτή, Δευτέρα της Πεντηκοστής, «αυτό το Πανάγιον και Ζωοποιόν και Παντοδύναμον εορτάζομεν Πνεύμα, τον ένα της Τριάδος Θεόν, το ομότιμον και ομοούσιον και ομόδοξον τω Πατρί και τω Υιώ».

Το Άγιο Πνεύμα, σύμφωνα με την αψευδή υπόσχεση του Κυρίου μας, παραμένει συνεχώς στην Εκκλησία και την οδηγεί «εις πάσαν την αλήθειαν». Την κυβερνά πάνσοφα, την προστατεύει από τους ποικίλους κινδύνους πού διατρέχει στην πορεία της δια μέσου των αιώνων και τοιουτοτρόπως την καθιστά, απόρθητη, ακατάλυτη από τις δυνάμεις του σκότους και πάντοτε νικήτρια!

Κάποτε ο Καισαρ της Ρώμης έκαμνε θαλάσσιο περίπατο με μικρό πλοιάριο. Όταν σε λίγο η αιφνίδια τρικυμία ετάρασσε το πλοίο, ο πηδαλιούχος καταλήφθηκε από μεγάλο φόβο. Τότε ο Καίσαρ εκραύγασε προς αυτόν αισιόδοξα:

-Τί φοβάσαι; Καίσαρα φέρεις!

Έτσι ακριβώς λέμε και εμείς: Τί φοβάσαι Ορθοδοξία; Το Πνεύμα το Άγιο, δηλ. τον Βασιλέα του σύμπαντος φέρεις εντός σου!

Αυτό το Άγιο Πνεύμα θα μας ακολουθεί, θα μας προφυλάσσει από κάθε φθορά και αποσύνθεση και θα μας διδάσκει πάντοτε «πάσαν την Αλήθειαν». Αυτό, ως ψυχή θα μένει στο σώμα του Χριστού, την Εκκλησία (εντός μας) και θα την φυλάττει ακέραιη, σώα και ανεπηρέαστη από κάθε επιβουλή.

Την Εβδομάδα αυτή γίνεται κατάλυση Τετάρτη - Παρασκευή (όσοι θέλουν μπορούν να φάνε και κρέας).

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ

Η τελευταία εορτή της περιόδου του Πεντηκοσταρίου είναι η Κυριακή των Αγίων Πάντων, κατά την οποία, λόγω των γενεθλίων της προηγούμενης Κυριακής, τιμούμε όλους τους φίλους του Χριστού, τους Αγίους, ως απαρχές και πρωτογεννήματα της Εκκλησίας, ως φύλακες των εντολών Του, λαμπρά παραδείγματα αρετής και μεγάλους ευεργέτες μας. Στα οστά των Μαρτύρων θεμελιώθηκε η Εκκλησία και με το αίμα τους ποτίστηκε και αυξήθηκε.

Επειδή όμως υπάρχουν πολλοί άγνωστοι και συνεχώς ο αριθμός τους αυξάνει στο διηνεκές, γι' αυτό μια φορά το χρόνο με την εορτή αυτή, τελούμε τη μνήμη πάντων των Δικαίων, Προφητών, Αποστόλων, Μαρτύρων, Ομολογητών, Ποιμένων, Διδασκάλων και Οσίων, ανδρών και γυναικών, γνωστών και αγνώστων από Αδάμ μέχρι των ημερών μας. Μαζί τους επίσης τιμούμε τα Τάγματα των Αγγέλων και προ πάντων την Υπεραγία Θεοτόκο, την αειπάρθενο Μαρία, τη Μητέρα του Κυρίου μας.

Γι' αυτούς τους Αγίους ο κορυφαίος Ορθόδοξος Σέρβος Θεολόγος και Ομολογητής (+) π. Ιουστίνος Πόποβιτς έγραψε:

Οι Άγιοι είναι οι άνθρωποι πού ζουν στη γη τις αγίες, αιώνιες και θείες αλήθειες. Γι' αυτό οι Βίοι των Αγίων:

-Αποτελούν την εφηρμοσμένη Δογματική και δεικνύουν ότι τα δόγματα δεν είναι θεωρητικές μόνον - αλήθειες, αλλά έχουν γίνει βίωμα στη ζωή αυτών των Αγίων.

-Περιέχουν ολόκληρη την Ορθόδοξη εφαρμοσμένη Ηθική, η οποία στους βίους των Αγίων είναι μία εφαρμοσμένη Δογματική.

-Είναι η μοναδική Παιδαγωγική της Ορθοδοξίας, με την οποία καταδεικνύεται πώς διαπλάσσεται ο απλός άνθρωπος σε τέλειο άνθρωπο με τα άγια μυστήρια, τη χάρη του Θεού και τις αγίες αρετές.

-Είναι μία ιδιόμορφη Ορθόδοξη Εγκυκλοπαίδεια στην οποία βρίσκει μια διψασμένη ψυχή, ό,τι χρειάζεται για να φθάσει στην αιώνια Αλήθεια.

-Δείχνουν τον ασφαλή δρόμο φωτισμού, αγιασμού και σωτηρίας, καθώς και τον τρόπο με τον όποιο κατανικά κανείς την αμαρτία, το πάθος, το δαίμονα, το θάνατο. Δείχνουν επίσης πώς κανείς από ληστής, πόρνος, μέθυσος και άσωτος, γίνεται Άγιος.

-Αποδεικνύουν ότι ο κάθε Άγιος είναι ο Χριστός επαναλαμβανόμενος.

Τέτοιοι άνθρωποι πρέπει να γίνουμε και μείς, εφαρμόζοντας την επιταγή των Αποστόλων και όλων των Αγίων. Και επειδή την αγία ζωή πρέπει να τη ζούμε «συν πάσι τοις αγίοις», με τη βοήθεια και καθοδήγηση τους, γι' αυτό και «της Παναγίας, αχράντου, υπερευλογημένης, ενδόξου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας μετά πάντων των Αγίων μνημονεύσαντες, εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα»!

Ο Απόστολος Παύλος απαριθμώντας τα κατορθώματα των Αγίων Μαρτύρων και προβάλλοντας τους για παράδειγμα στον καθημερινό μας αγώνα, γράφει για να αποστραφούμε τα γήινα και την αμαρτία και να μιμηθούμε την υπομονή και την ανδρεία τους: «Τοιγαρούν και ημείς, τοσούτον έχοντες περικείμενον ημίν νέφος μαρτύρων, όγκον αποθεμένοι (ας πετάξουμε) πάντα και την ευπερίστατον αμαρτίαν (πού εύκολα μας παρασύρει), δι' υπομονής τρέχωμεν τον προκείμενον ημίν αγώνα» (Έβρ. ιβ', 1).

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης αναφέρει: «...ο έωράκαμεν... ο εθεασάμεθα και αι χείρες ημών εψηλάφησαν...» (Α' Ίω. α', 1), (πού δηλώνει, πιθανώς, την ψηλάφηση από το Θωμά). Ομοίως και η υμνολογία της Εκκλησίας μας, η οποία ομιλεί γι' αυτήν («...ο δε ψηλαφήσας και ιδών, ομολόγησε σε», «...ο δε Θωμάς των δακτύλων ως ήψατο...»).

2. Τα γνωστά ονόματα είναι: Μαρία η Μαγδαληνή, Μαρία η του Ιακώβου και Ιωσή μητέρα, πού και Μαρία του Κλωπά λέγεται, Ιωάννα η γυναίκα του Χουζά, επιτρόπου Ηρώδου του Αντίπα, Σαλώμη η μητέρα των υιών Ζεβεδαίου και Σωσάννα. Των λοιπών Μυροφόρων τα ονόματα αποσιωπήθηκαν. Μεταξύ αυτών οπωσδήποτε είναι και η Παναγία, στην οποία, κατά τους Πατέρες, το πρώτον εμφανίσθηκε ο Υιός της.

3. «Η ανδρεία γυναίκα είναι τιμιωτέρα λίθων πολυτελών» (Παροιμ. λα', 10).

4. Τρεις ήσαν οι μεγαλύτερες εορτές των Ιουδαίων, το Πάσχα, η Πεντηκοστή και η Σκηνοπηγία.

Το Πάσχα το εόρταζαν στις 15 Μαρτίου, σ' ανάμνηση της εξόδου τους από τη δουλεία της Αιγύπτου. Λεγόταν και εορτή των αζύμων, γιατί ψωμί άζυμο έτρωγαν στις επτά ήμερες εορτασμού της.

Την Πεντηκοστή την εόρταζαν πενήντα ήμερες μετά το Πάσχα (α) διότι τότε έφθασαν μετά την έξοδο από την Αίγυπτο στο ορός Σινα και έλαβαν από τον Θεό τίς πλάκες του Νόμου και (β) σ' ανάμνηση της εισόδου τους στη γη της επαγγελίας μετά τα 40 χρόνια περιπλανήσεων στην έρημο οπού έτρέφοντο με το μάννα.

Τη Σκηνοπηγία την εόρταζαν από 15-22 Σεπτεμβρίου ζώντες κάτω από σκηνές, για να θυμούνται τα παραπάνω 40 χρόνια ζωής στην έρημο.

5. Το έτος 721 π.Χ. ό βασιλέας των Ασσυρίων Σαλμανάσαρ αιχμαλώτισε τις δέκα φυλές του Ισραήλ που κατοικούσαν την περιοχή, (οι άλλες δυο φυλές αποτελούσαν το νότιο βασίλειο) και τις μετέφερε στη Βαβυλωνία και Μηδία. Και παίρνοντας ειδωλολάτρες από εκεί τους εγκατέστησε στη Σαμάρεια. Αυτά τα μεταφερθέντα έθνη διδάχθηκαν και την ιουδαϊκή πίστη, πίστευσαν στον αληθινό Θεό, αλλά λάτρευαν και τα είδωλα. Δέχονταν μόνο την Πεντάτευχο του Μωϋσέως και θεωρούσαν τους εαυτούς τους απογόνους του Αβραάμ και του Ιακώβ. Αυτούς λοιπόν πού ιουδάϊζαν και συγχρόνως ειδωλολατρούσαν, οι Ιουδαίοι τους ονόμαζαν Σαμαρείτες και γι' αυτό τους αποστρέφονταν ως εθνικούς και αλλοφύλους. Δεν είχαν καμία επικοινωνία μαζί τους και εξ αιτίας αυτού του γεγονότος είχε καθιερωθεί να λέγεται το περίφημο «ου συγχρώνται Ιουδαίοι Σαμαρείταις». Αυτός είναι ο λόγος για τον όποιο σε πολλά σημεία της ευαγγελικής ιστορίας αναφέρεται περιφρονητικά το όνομα Σαμαρείτης.

6. Ο Κύριος χρησιμοποίησε πηλό για να δείξει, ότι είναι ο ίδιος ο Δημιουργός πού έπλασε τον άνθρωπο.

7. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος στην ερμηνεία της επιστολής προς Φιλιππησίους γράφει μεταξύ άλλων: «Στη διαθήκη σου βάλε συγκληρονόμο όχι μόνο τα παιδιά σου και τους συγγενείς σου, αλλά και το όνομα του Θεού και το χαρτί (της διαθήκης) ας έχει μέσα και κάτι για τους πτωχούς και εγώ σου γίνομαι εγγυητής γι' αυτές τις θεάρεστες επιλογές σου».

8.  Εκεί, τότε, εξέλεξαν και το Ματθία και τον συναρίθμησαν με τους ένδεκα Αποστόλους.

9. «Σήμερα κατατάχθηκαν στο στρατόπεδο του Χριστού οι πρώτοι οπλίτες Του. Σήμερα το σκάφος της Εκκλησίας γλίστρησε από τα σκαριά για το μεγάλο του ταξίδι με πλοηγό τον Χριστό. Σήμερα οι Απόστολοι από το υπερώο άνοιξαν τα πτερά τους και πέταξαν σαν χελιδόνια κομίζοντες το μέγα μήνυμα στην οικουμένη. Σήμερα η γη από έρημος εξορίας έγινε προαύλιο του Παραδείσου».

10. Όπως προείπαμε τις Κυριακές δε γονατίζουμε. Σήμερα όμως παρ' ότι Κυριακή «κλίναντες τα γόνατα» προσευχόμαστε γονατιστοί, διότι είναι Εσπερινός της επομένης, δηλ. Εσπερινός της Δευτέρας, πού τελείται πρωί.

Αγιολογιο

Αγιον Ορος

©2005-2016 Zoiforos.gr || Σχεδίαση - Ανάπτυξη Lweb.GR

Login or Register

Register

User Registration
or Cancel