Ζωηφόρος

Στάρετς Σέργιος, του Πρωτοπρ. Σάββα Χατζηϊωνᾶ,

Στάρετς Σέργιος

(1903-1987)

του Πρωτοπρ. Σάββα Χατζηϊωνᾶ

Τό πιό κάτω κείμενο βασίστηκε στό βιβλίο τοῦ Jean-Claude Larchet “Στάρετς Σέργιος”

τῶν ἐκδόσεων ΑΚΡΙΤΑΣ.

από το περιοδικό της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου «Παρέμβαση Εκκλησιαστική»,

τεύχος 8, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2009

Ὁ Στάρετς Σέργιος (κατά κόσμον Κύριλλος Chevitch) γεννήθηκε τό 1903 στήν Ὀλλανδία, ὅπου ὁ παππούς του, ἀπό τήν πλευρά τῆς μητέρας του, ἦταν πρέσβης τῆς Ρωσίας. Τόσο ὁ πατέρας του Γεώργιος, ὅσο καί ὁ παππούς καί ὁ προπάππος του ἦσαν ἀριστοκράτες, πολύ εὐκατάστατοι καί διακρίθηκαν ὡς ἀνώτατοι ἀξιωματικοί του Ρωσικοῦ στρατοῦ. Ἡ κοινωνική θέση τοῦ Γεωργίου Chevitch τοῦ ἐπέτρεπε νά προσλαμβάνει Γάλλους, Γερμανούς καί Ἄγγλους διδασκάλους γιά τήν διαπαιδαγώγηση τῶν παιδιῶν του, τά ὁποῖα ἀπό πολύ μικρή ἡλικία γνώριζαν ἤδη τρεῖς ξένες γλῶσσες, παράλληλα μέ τήν θρησκευτική ἀγωγή πού ξεκινοῦσε ἀπό τήν ἴδια τήν οἰκογένεια.

Ὅταν ξέσπασε ἡ Ἐπανάσταση τό 1917, κατασχέθηκε ὅλη ἡ περιουσία τῆς οἰκογένειας Chevitch, ἡ ὁποία βρῆκε καταφύγιο στήν Ἁγία Πετρούπολη. Τό 1920 παίρνουν τό δρόμο τῆς ἐξορίας, καί μετά ἀπό σύντομη παραμονή στήν Ἑλβετία καί στό Βερολίνο, ἐγκαθίστανται ὁριστικά στό Παρίσι τό 1923, ὅπου ὁ νεαρός Κύριλλος ἐργάζεται σέ Τράπεζα καί παράλληλα μελετᾶ, διευρύνει τίς γνώσεις του καί συμμετέχει σέ κύκλους Γάλλων καί Ρώσων διανοουμένων ὅπου συζητοῦνται διάφορα φιλοσοφικά καί θεολογικά θέματα.

Ἐν τῷ μεταξύ, ὁ Κύριλλος ἔδειχνε ὁλοένα καί μεγαλύτερο ἐνδιαφέρον γιά τήν πνευματική ζωή. Κάθε βράδυ, ἀφιέρωνε πολλές ὧρες στήν προσευχή καί συμμετεῖχε ἀνελλιπῶς στίς ἐκκλησιαστικές ἀκολουθίες. Ὅσοι τόν γνώρισαν ἐκείνη τήν ἐποχή θυμοῦνται ὅτι στήν ἐκκλησία στεκόταν ἐπί ὧρες τελείως ἀκίνητος, συγκεντρωμένος στήν προσευχή του. Ἐπιπλέον, μελετοῦσε συστηματικά καί ἀντέγραφε διάφορα ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως τό Γεροντικό καί τήν Κλίμακα. Μέ τό πέρασμα τοῦ χρόνου ζοῦσε ὁλοένα καί περισσότερο σάν μοναχός μέσα στήν πόλη καί γεννήθηκε μέσα του ἡ ἕλξη γιά τήν μοναχική ζωή. Πνευματικός του αὐτή τήν περίοδο τῆς ζωῆς τοῦ ἦταν ὁ π. Ἀθανάσιος, ἱερομόναχος τῆς μονῆς ἁγίου Σεργίου τοῦ Βαλαάμ. Παράλληλα διατηροῦσε ἀλληλογραφία μέ τόν ἅγιο Σιλουανό, ὁ ὁποῖος τοῦ ἔδωσε τήν εὐχή του νά μονάσει. Ἐνῶ ὅμως ὁ Κύριλλος ἑτοιμαζόταν νά πάει στό Ἅγιον Ὅρος, ξέσπασε ὁ δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος.

Ἀπό τό Μάιο τοῦ 1940 ἕως τό Νοέμβριο τοῦ 1941 ὁ Κύριλλος κρατήθηκε σέ διάφορα στρατόπεδα συγκέντρωσης μαζί μέ ἑκατοντάδες ἄλλους μετανάστες Ρωσικῆς καταγωγῆς. Ἡ σκληρή αὐτή δοκιμασία τῶν στρατοπέδων τόν ἔκανε νά συνειδητοποιήσει βαθιά τά ὅρια καί τήν τραγικότητα τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης πάνω στή γῆ καί ἀμέσως μετά τήν ἀπελευθέρωσή του, πραγματοποιεῖ τό σχέδιό του νά γίνει μοναχός. Στήν κουρά του πῆρε τό ὄνομα τοῦ προστάτη του ἁγίου, τοῦ ἁγίου Σεργίου τοῦ Βαλαάμ καί ἐργάστηκε μέ ζῆλο στήν ἐνορία τῆς ἁγίας Τριάδος στή Vanves μέ τόν πνευματικό του πατέρα, τόν ἀρχιμανδρίτη Στέφανο, ὁ ὁποῖος τόν εἰσήγαγε στή μοναχική ζωή σύμφωνα μέ τίς πνευματικές παραδόσεις τῆς μονῆς Βαλαάμ, ὅπου εἶχε ζήσει.

Σέ τέσσερα περίπου χρόνια ὁ π. Σέργιος χειροτονήθηκε διάκονος καί ἱερέας, διαδεχόμενος τόν π. Στέφανο στό ναό τῆς Ἁγίας Τριάδος καί ἀνέλαβε ἐπίσης ἡγούμενος τῆς σκήτης, τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στό Mensil-Saint-Denis. Ἔκτοτε ἀνέλαβε πλέον ἐπίσημα καί τήν πνευματική καθοδήγηση πολλῶν λαϊκῶν καί μοναχῶν. Ἀπό τή στιγμή τῆς χειροτονίας του καί μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς του, ὁ π. Σέργιος διακρίθηκε τόσο ὡς λειτουργός, ὅσο καί ὡς ποιμένας.

Τίς ἀκολουθίες, πού καταλάμβαναν μεγάλο μέρος τοῦ χρόνου του, τελοῦσε μέ ὅλη τήν ἱεροπρέπεια καί ἀκρίβεια πού ὅριζε τό Τυπικό χωρίς νά παραλείπει καμιά εὐχή ἤ τροπάριο, χωρίς βιασύνη, μέ φυσικότητα ἁπλότητα καί ταπείνωση, μέ πνεῦμα κατανύξεως, μέ εἰρήνη καί γλυκύτητα, διευκολύνοντας ἔτσι τούς συμμετέχοντας νά συγκεντρωθοῦν καλύτερα στή σπάνια πνευματική ἀτμόσφαιρα πού δημιουργοῦσε. Κάθε λειτουργία πού τελοῦσε ὁ π. Σέργιος ἦταν μία πραγματική μυσταγωγία.

Παράλληλα, σέ ὅλη τή διάρκεια τῆς ζωῆς του, ὁ π. Σέργιος ἀνέπτυξε ἔντονη δραστηριότητα προκειμένου νά βοηθήσει τό ποίμνιο,  πού ὁ Θεός τοῦ ἐμπιστεύτηκε. Διέσχιζε ἀσταμάτητα τό Παρίσι καί τά προάστια, μέ σκοπό νά ἐπισκεφτεῖ ἀρρώστους καί ἡλικιωμένους, νά βοηθήσει ἀπόκληρους, νά παρηγορήσει θλιμμένους, νά προπέμψει ἑτοιμοθάνατους. Ἀνταποκρινόταν πάντοτε σ΄ἐκείνους πού ἐπιζητοῦσαν τήν παρουσία του, τίς συμβουλές του, τήν προσευχή του.

Αὐτή τήν ἀγάπη πρός τόν πλησίον, ὁ π. Σέργιος τήν ἐκδήλωνε καί πρός τούς κεκοιμημένους. Προσευχόταν ἰδιαίτερα γι’ αὐτούς καί ὡς μοναχός καί ὡς ἱερωμένος. Ἰδιαίτερα τήν Κυριακή μνημόνευε χιλιάδες ὀνόματα κεκοιμημένων στήν ἁγία Πρόθεση, γιά ὧρες ὁλόκληρες, μέ ἀποτέλεσμα νά ξεκινᾶ ἡ Θεία Λειτουργία μετά τίς ἕντεκα.

Ὁ π. Σέργιος ἦταν, ἐπίσης, πνευματικός καί γέροντας ἐξαιρετικῆς ἀκτινοβολίας μέ μεγάλη φήμη. Σημαντικές προσωπικότητες, καθηγητές, θεολόγοι, μητροπολίτες, καθηγούμενοι, ἱερεῖς καί μοναχοί, κάθε φορά πού ἐπισκέπτονταν τή Γαλλία ἐπιδίωκαν νά συνομιλήσουν μαζί του, νά ἐξομολογηθοῦν καί νά τόν συμβουλευτοῦν. Ὁ γέροντας προσευχόταν ἔντονα πρίν, κατά τή διάρκεια καί μετά τήν ἐξομολόγηση, καί μέ τή χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἤξερε νά ἀπευθύνει στόν μετανοοῦντα λόγους πού μποροῦσαν νά τόν παρηγορήσουν καί νά τόν θεραπεύσουν.

Στίς 25 Ἰουλίου 1987, μετά ἀπό σοβαρή ἀσθένεια, ὁ π. Σέργιος μέ μεγάλη γαλήνη καί εἰρήνη, παρέδωσε τό πνεῦμα του στόν Κύριο.

Πνευματικοί Λόγοι τοῦ Γέροντα Σεργίου

Ἡ πνευματική ζωή συνίσταται οὐσιαστικά σ’ αὐτό πού εἴμαστε καί ὄχι σ΄αὐτό πού λέμε.

Θεολόγος εἶναι αὐτός πού προσεύχεται ἀληθινά.

Ἡ προσευχή εἶναι ἡ ἀναπνοή τῆς ψυχῆς. Ἐνῶ, ὅμως, ἡ ἀναπνοή τοῦ σώματος γίνεται αὐτόματα, ἡ προσευχή δέν γίνεται αὐτόματα παρά μετά ἀπό μακρά ἄσκηση, ἐξ’ αἰτίας τῆς πτώσεώς μας καί τοῦ πολέμου πού δεχόμαστε ἀπό τούς δαίμονες.

Ἡ εὐκολία στήν προσευχή μπορεῖ νά συνδέεται μέ μία κατάσταση εὐφορίας πού μπορεῖ νά μᾶς ὁδηγήσει στήν ὑπερηφάνεια.

Μέσα ἀπό τή δυσκολία καί τόν κόπο ἀποδεικνύεται ἡ προσκόλλησή μας στό Θεό καί μετρᾶται ἡ ἀξία μας.

Νά μή προφασιζόμαστε τήν κούραση γιά νά ἐγκαταλείψουμε τήν προσευχή. Ἄν ἐμεῖς δέν εἴμαστε σέ θέση νά ἀκούσουμε τά λόγια τῆς προσευχῆς, ὁ Θεός καί ὁ διάβολος τά ἀκοῦνε.

Εἶναι σκανδαλῶδες νά λέμε: «Δέν ἔχω διάθεση νά προσευχηθῶ». Εἶναι προσβολή πρός τόν Θεό, πραγματική βλασφημία. Ἡ προσευχή εἶναι ζήτημα ζωῆς καί θανάτου. Δέν ἀναπνέουμε ὅποτε τό θέλουμε. Δέν ἀναζητοῦμε λόγους γιά νά ἀναπνέουμε, δέν συζητοῦμε γιά τήν ἀναγκαιότητα τῆς ἀναπνοῆς. Ξέρουμε ὅμως ὅτι ἄν σταματήσουμε νά ἀναπνέουμε, θά πεθάνουμε.

Στήν προσευχή μας γιά τόν πλησίον βρίσκεται ἡ πηγή ὅλων ὅσα ἀφοροῦν τήν ἀγάπη μας γιά ἐκεῖνον.

Ὅποιος πιστεύει ὅτι δέν ἔχει πάθη, ἁπλά δέν ἔχει συνειδητοποιήσει τήν κατάστασή του, διότι στερεῖται πνευματικῆς ζωῆς, πού θά τοῦ ἐπέτρεπε νά τά διακρίνει.

Ἡ πρώτη ἐντολή πού δόθηκε ἀπό τόν Χριστό εἶναι: “Ἀγαπήσεις Κύριον τόν Θεό σου ἐν ὅλη τή διανοία σου...”, καί ὄχι “νά γνωρίσεις καί νά καταλάβεις τόν Θεό μέ ὅλη σου τή διάνοια”.

Νά φυλαγόμαστε ἀπό τήν ὑπερηφάνεια σάν νά εἶναι λέπρα. Ἐξαιτίας της ὁδηγήθηκαν στήν πτώση καί ἄγγελοι καί ἄνθρωποι.

Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ἔχουν ἀνάγκη ἀπό τή θετική μας ἀποδοχή.

Νά ἐκτιμοῦμε τούς ἀνθρώπους περισσότερο ἀπό ὅσο φαίνονται ἄξιοι τῆς ἐκτιμήσεώς μας.

 Νά μή κρίνουμε τούς ἀνθρώπους ἀλλά νά προσευχόμαστε γι’ αὐτούς. Ἔτσι θά αἰσθανθοῦν τήν συμπάθεια καί τήν ἀγάπη, πού τρέφουμε πρός τό πρόσωπό τους.

Ἡ προσευχή δέν ἐνεργεῖ μόνο σ΄αὐτούς, ἀλλά καί σέ μᾶς.

Νά μή ζοῦμε τή νηστεία σάν ἕνα σύνολο κανόνων, ἀλλά σάν μία εὐκαιρία νά ἀλλάξουμε τή ζωή μας.

Αγιολογιο

Αγιον Ορος

Αγιοι της Λεσβου

©2005-2016 Zoiforos.gr || Σχεδίαση - Ανάπτυξη Lweb.GR

Login or Register

Register

User Registration
or Cancel