Επικ. Καθηγητού Πανεπιστημίου Αθηνών
από το περιοδικό «Πληροφόρηση» της Ι. Μ. Δημητριάδος, Ιούνιος 2009
Για το Γέροντα Αμβρόσιο μου μίλησε ό πρεσβύτερος Παναγιώτης Μαστροθεοδώρου. Πήγα λοιπόν στο Δαδί κι αντίκρισα έναν ιερομόναχο, πού πλησίαζε, καθώς μου είπε, τα ογδόντα. Ήταν ακμαίος σωματικά και ψυχικά. Η διάπλαση του φανέρωνε πόσο είχε εργαστεί χειρωνακτικά κι οι συμβουλές, πού έδιδε στις συγκεκριμένες ερωτήσεις μου, ότι είχε εργαστεί τις εντολές μυστικά. Ο λόγος του ήταν απλός και φυσικός, αλλά καταλάβαινες αμέσως ότι απείρως περισσότερα εφάρμοσε κι ελάχιστα συμβούλευε κατά καθήκον αγάπης χριστιανικής, όταν τον ερωτούσες. Κοντολογίς είδα ότι έδινε πολύ μεγάλη σημασία στην τήρηση των εντολών και ότι τις είχε εφαρμόσει ο ίδιος ακριβέστατα.
Από τότε συναντηθήκαμε άπειρες φορές κι ο λόγος του Γέροντα περιστρεφόταν πάντοτε γύρω από τις εντολές. Για τίποτε άλλο δεν μου μίλησε. Για τις εμπειρίες του και για το προορατικό του έμαθα από άλλους και ιδίως από το βιβλίο, πού κυκλοφόρησε μετά την κοίμηση του1. Ο Γέροντας ετόνιζε πάντοτε την ανάγκη να τηρούμε τις εντολές. Σε πολλούς το έλεγε συγκαλυμμένα, σ' άλλους πιο φανερά, πάντοτε όμως με τη συνηθισμένη διάκριση των αββάδων.
Ο Γέροντας ελάχιστα μιλούσε για τον εαυτό του, κατά τις συζητήσεις όμως έμαθα ότι εφρόντιζε κι έναν ακόμη ασκητή. Πρόκειται για τον μοναχό Γερόντιο. Αρχικά έμενε στο Κουτλουμούσι, κατόπιν επήγε στο κελλί του αγίου Νικολάου μερικά χιλιόμετρα από το μοναστήρι. Σ' αυτόν λοιπόν το μοναχό επήγαινε καθημερινά το φαγητό και ό,τι άλλο είχε ανάγκη. Κι ο μοναχός αυτός έλεγε διάφορες σαλότητες με πιο συνηθισμένη ότι θα γίνει πατριάρχης Ιεροσολύμων. Εγνώρισα λοιπόν τον μοναχό αυτό στις Καρυές και μου μίλησε προορατικά και χωρίς καμμία σαλότητα. Αργότερα τον εγηροκόμησαν οι μοναχοί οι γρηγοριάτες και πριν κοιμηθεί ομολόγησε ότι παρίστανε το σάλο. Απ' αυτό είχα καταλάβει τα μέτρα της διάκρισης, στα οποία είχε φθάσει ο πατέρας Αμβρόσιος.
Εξ ίσου εθαύμασα τον πατέρα Αμβρόσιο για την ακρίβεια, με την οποία κατανοούσε την Αγία Γραφή και τα υμνολογικά κείμενα.
Όταν μάλιστα μου μιλούσε για τον ψαλμό 118 «Μακάριοι οι άμωμοι εν οδώ», διεπίστωσα ότι στην κατανόηση του ψαλμού υπερέβαινε κατά πολύ τους συγχρόνους θεολόγους και βρισκόταν πλήρως μέσα στο πνεύμα των πατέρων. Ως δείγμα αναφέρω τα εξής: Ερμηνεύοντας το στίχ. 2 «Μακάριοι οι εξερευνώντες τα μαρτύρια, αυτοί εν όλη καρδία εκζητήσουσιν αυτόν» έλεγε ότι ο θεός κρύβεται κάτω από τις εντολές του κι όποιος τις τηρεί Τον συναντά. Ψάλμ. 118, 18 « Αποκάλυψον τους οφθαλμούς μου και κατανοήσω τα θαυμάσια σου εκ του νόμου σου». Ανέπτυσσε ότι χρειάζεται ο άνθρωπος το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, για να κατανοήσει την Αγία Γραφή. Ψαλμ. 118,133 «Τα διαβήματα μου κατεύθυναν κατά το λόγιόν σου και μη κατακυριευσάτω μου πάσα ανομία». Εδώ έβλεπε ότι ο προφήτης δεόταν να του χορηγηθεί η Χάρη, ώστε να μπορέσει ν' αποφύγει την αμαρτία. Και συμπέραινε ο Γέροντας ότι ο άνθρωπος χωρίς τη Χάρη μόνον την αμαρτία πράττει.
Με λίγα λόγια αυτές ήταν οι εμπειρίες μου από την συναναστροφή μου με τον π. Αμβρόσιο. Όταν εδιάβασα το βιβλίο, σκέφτηκα τα εξής: Πλησιάζαμε πολλές φορές πολλοί αγία λείψανα. Μερικοί αισθάνονται λιγοστή ευωδία, άλλοι περισσότερη και άλλοι καθόλου. Έμενα μου έδειξε ο πατέρας μία πτυχή της προσωπικότητας και της εργασίας του.
Από την όλη μου συναναστροφή με τον πατέρα και τη Γερόντισσα Παρθενία διεπίστωσα πόσο εργάζονταν την αρετή της ελεημοσύνης κρυφά. Συμπέρασμα όλων αυτών είναι ότι ο Γέροντας και η Γερόντισσα είναι από τους κρυφούς εκείνους αγίους, πού τους εφανέρωσε ο Θεός κατά τα τέλη της ζωής. Αυτούς τους ανδρείους ασκητάς, πού έκρυβαν επιμελέστατα την αρετή και την εργασία τους, αξιωθήκαμε να γνωρίσαμε πολλοί. Μακάρι να μην κατακριθούμε γι΄ αυτό.
1. Μητρόπολη Φθιώτιδος, Ί. Μονή Δαδίου «Παναγία η Γαυριώτισσα», «Γέρων Αμβρόσιος Λάζαρης, ο πνευματικός της μονής Δαδίου», έκδ. Π. Κυριακίδη, Αθήνα 2009.
