Καθηγουμένου Ι. Μ. Αγίου Ιγνατίου - Λειμώνος Λέσβου

από το βιβλίο του «Εορτοδρόμιον»

Υπέρμαχος των εικόνων

«Μη την άχραντον εικόνα προσκυνούντες σου, Σώτερ οι ασεβέστατοι,

τον οικέτην σου μαστιγούντες, έξεον δεινώς

— Προκόπιον — υμνούντα και κράζοντα

προς σε ευλογητός ει ο Θεός, ο των πατέρων ημών».

Είναι ευτυχής η συγκυρία, ευσεβείς χριστιανοί, και θαυμάσια ηευκαιρία πού μας δίδει σήμερα η μητέρα μας αγία Εκκλησία να εορτάζωμε, σήμερα την Κυριακή της Ορθοδοξίας, μαζί με την αναστύλωσι των αγίων εικόνων και την ιερή μνήμη ενός υπέρμαχου της τιμής και της προσκυνήσεως των αγίων εικόνων, του αγίου ενδόξου Μάρτυρος Προκοπίου του Δεκαπολίτου, του ομολογητού.

Δεν μας είναι γνωστή η γενιά του, ούτε και η μικρή του ηλικία.

Γνωρίζομε όμως την πατρίδα του, τη Δεκάπολι, την ουρανιά κλήσι του και τη θεία αποστολή του. Από νέος ασπάσθηκε το μονήρη βίο και επιδόθηκε στην άσκησι, την εγκράτεια, την προσευχή και τη μελέτη του Νόμου του Θεού.

Η αρετή του διαφημίστηκε τόσο ώστε απέκτησε πολλούς θαυμαστές και μαθητές, ένας μάλιστα απ' αυτούς, ο Βασίλειος, έγινε μάρτυς και ομολογητής. Τα χρόνια στα όποια έζησε ήταν ζοφερά για την άγια Ορθοδοξία, αλλά και έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο για την εδραίωσι της Ορθοδοξίας και την εξουθένωσι των δυνάμεων του σκότους.

Ο εικονομάχος αυτοκράτορας Λέων ο Ίσαυρος, ξεσήκωσε μεγάλο διωγμό εναντίον των αγίων εικόνων τις ωνόμαζε είδωλα και τους ευλαβείς προσκυνητές τους τους κατεδίωκε σαν ειδωλολάτρες. Άλλα πόσον επλανάτο ο βέβηλος! Οι ευσεβείς χριστιανοί, οι ορθόδοξοι αρχιερείς και ιερείς με επικεφαλής τον άγιο Ιωάννη το Δαμασκηνό και υπέρμαχο τον άγιο Προκόπιο το Δεκαπολίτη, εγνώριζαν ότι η προσκυνησι των εικόνων δεν αποτελεί ειδωλολατρεία «η γαρ τιμή της εικόνος επί το πρωτότυπον διαβαίνει» και υπερεμάχησαν της τιμής και της προσκυνήσεως των. Χιλιάδες ήταν οι χριστιανοί, οι μοναχοί, οι ιερείς και οι αρχιερείς πού έμαρτύρησαν από τον εικονομάχο Λέοντα και τους διαδόχους του, μεταξύ   δε αυτών   και ο   άγιος   Προκόπιος ο   Δεκαπολίτης. Εκήρυττε με παρρησία την ορθή πίστι, και υπεραμυνόταν της τιμητικής προσκυνήσεως των αγίων και ιερών εικόνων. Γι΄ αυτό και μαστιγώθηκε, εξωρίσθηκε και φυλακίσθηκε, καθώς μας πληροφορεί ο ιερός Υμνογράφος,  «θείον εξεικόνισμα του σαρκωθέντος Θεού ημών ιερώς προσκυνήσας και τους αιρετίζοντας διελέγχων, πάτερ, μάστιγας υπέστης και διωγμούς και φύλακας και εξορίας, κλεινέ Προκόπιε».

Τέλος δε, ομολογώντας το Χριστό, την προσκύνησι των ιερών εικόνων, και ελέγχοντας τους μη προσκυνούντας την άχραντο εικόνα του Κυρίου, υπέστη μαρτυρικό θάνατο, με ξεσμούς και μάστιγες, κατά τον αυτόν Υμνογράφο, «μη την άχραντον εικόνα προσκυνούντες σου, Σώτερ οι ασεβέστατοι τον οικέτην σου μαστιγούντες, έξεον δεινώς, υμνούντα και κράζοντα προς σε ευλογητός ει ο Θεός ο των πατέρων ημών».

Ευσεβείς χριστιανοί, ο όσιος Προκόπιος ο Δεκαπολίτης διέθεσε όλη του την άσκησι για την υποστήριξι της αγίας Ορθοδοξίας.

Ποτέ ο Μοναχός δεν πρέπει να εγκαταλείπη το Μοναστήρι του και να βγαίνη στον κόσμο, παρά μόνο όταν κινδυνεύη η πίστι μας η αγία και αμώμητη. Ο άγιος Αντώνιος χρόνια και χρόνια ήταν απομονωμένος στην έρημο και δοσμένος στην άσκησι, όταν όμως εκινδύνευεν η αγία ορθόδοξη πίστι από το Χριστομάχο Άρειο άφησε προς καιρό τα σπήλαια της ερήμου και κατέβηκε στην Αλεξάνδρεια και υπεράσπισε την Πίστι μας την αγία με την πείρα των πολλών χρόνων της ασκήσεως και το θείο φωτισμό πού διέθεσε.

Έτσι και ο όσιος Προκόπιος ο Δεκαπολίτης, όταν άκουσε ότι οι ιερές και αγίες εικόνες διώκονται από τους Ναούς και οι χριστιανοί καταπιέζονται από τους ισχυρούς εγκατέλειψε το Μοναστήρι του και κατέβηκε στον κόσμο και με θάρρος και αυταπάρνησι και αυτοθυσία ομολόγησε πίστι στη διδασκαλία της αγίας μας Εκκλησίας περί των ιερών εικόνων και τιμίων λειψάνων και εμαρτύρησε για την αγάπη του Χριστού. 

Άραγε πόσοι από εμάς έχουν ευαισθησία στο θρησκευτικό τους συναίσθημα; Πόσοι εξανίστανται όταν ακούνε να βλασφημήται το υπερύμνητο όνομα του αγίου Θεού; Πόσοι αρματώνονται για να πολεμήσουν το πολυκέφαλο τέρας της αιρέσεως που εξακολουθεί να απειλή την αμώμητη μας πίστι; Πόσοι τέλος πάντων αισθάνονται και δέχονται να επωμισθούν την ευθύνη της κατηχήσεως των ανθρώπων που βαδίζουν στο πυκνό σκοτάδι της δεισιδαιμονίας, της αμάθειας και της θρησκευτικής αδιαφορίας και να αναλάβουν το υψηλό έργο της Ιεραποστολής στους μαύρους και ιθαγενείς πού ακόμη δεν έχουν δεχθή όλοι το χαρμόσυνο μήνυμα του Ευαγγελίου του Χριστού;

Η Εκκλησία της Ελλάδος συνεχίζουσα την παράδοσι των μεγάλων ιεραποστολών στους απίστους λαούς, έχει και πάλι από ετών συστηματικά οργανώσει την εξωτερική ιεραποστολή, αποστέλλει ιερείς με αυτοθυσία στις χώρες της Αφρικής και της Ασίας, ιερά σκεύη, άγιες εικόνες και χρήματα προς ανέγερσι ναών και διευκόλυνσι των ιεραποστολικών αποστολών.

Και σήμερα με την ευκαιρία της εορτής της αγίας μας Ορθοδοξίας και της εορτής του οσίου και Ομολογητού Προκοπίου του Δεκαπολίτου, μας καλεί όλους σε συνεργασία και προσφορά για την ευόδωσι του έργου της εξωτερικής ιεραποστολής.

Μακάριοι όσοι λάβουν τη μεγάλη απόφασι και γίνουν Ιεραπόστολοι. Ευτυχείς όμως κατά Θεόν και όσοι προσφέρουν ό,τι ημπορούν σε είδος ή σε χρήμα για την εξυπηρέτησι των θρησκευτικών αναγκών και τόσων πτωχών Εκκλησιών των άλλων Ηπείρων. Αμήν.