Καθηγουμένου῾Ιερᾶς Μεγίστης Μονῆς Βατοπαιδίου

᾿Επὶ τῇ ἱερᾷ μνήμῃ αὐτοῦ (21η ᾿Ιανουαρίου)

από το περιοδικό «Πεμπτουσία», ἀριθ. 20/᾿Απρίλιος-᾿Ιούλιος 2006, σελ. 114-121

Η ΙΕΡΑ Μεγίστη Μονὴ Βατοπαιδίου κατὰ τὸ ῾Ιστορικό της παρελθὸνἔχει ἀποδειχθεῖ ὅτι διαδραμάτιζε διπλὸ ρόλο ὅσον ἀφορᾶ τὴν πνευματική της δραστηριότητα. ᾿Αφενὸς μὲν δροῦσε στὴν ἡσυχίακαὶ τὴν ἀμεριμνία, ποὺ εἶναι οἱ προϋποθέσεις γιὰ τὴν θέωση, καὶ ἀφετέρου τὰ θεωθέντα καὶ ἁγιασμένα τέκνα της τὰ ἔστελνε στὴν ἱεραποστολὴ γιὰ νὰ δώσουν τὴν καλὴ μαρτυρία τῆς ᾿Ορθόδοξης῾Αγιορείτικης Παραδόσεως πρὸς στήριξη τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, κάτιποὺ δὲν εἶναι ξένο στὸν ροῦ τῆς διαχρονικῆς πορείας τῆς ᾿Εκκλησίας. Καὶ μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι διακρινόταν πολὺ στὸν τομέα αὐτόν, ὥστε ἐπιδόθηκε σὲ αὐτὴν ὁ κλῆρος τῆς ἱεραποστολῆς, ὄχι μόνοστὴν ῾Ελλάδα, ἀλλὰ καὶ στὰ ἄλλα ᾿Ορθόδοξα ῎Εθνη.῾Ο ἅγιος Μάξιμος ὁ Βατοπαιδινός, γνωστὸς ὡς «ὁ ἅγιος Μάξιμοςὁ Γραικός», ὑπῆρξε ἕνας ἀπὸ τοὺς πλέον λογίους μοναχούς, διεκρίθη δὲ ὡς θεολόγος, φιλόσοφος, συγγραφέας καὶ ποιητὴς κατὰ τὸπρῶτο μισὸ τοῦ 16ου αἰώνα, καὶ ἔγινε γνωστὸς ὡς «φωτιστὴς καὶ ἀναμορφωτὴς τοῦ ρωσικοῦ ἔθνους». Γεννήθηκε στὴν πόλη τῆς ῎Αρτας τὸ 1470. Καταγόταν ἀπὸ πλούσια, ἐπιφανή, εὐσεβὴ οἰκογένεια καὶ ὀνομαζόταν Μιχαὴλ Τριβώλης.῎Ελαβε τὴν βασικὴ παιδεία ἀπὸ τοὺς γονεῖς του στὰ σχολεῖα τῆς῎Αρτας καὶ τῆς Κέρκυρας. Σὲ ἡλικία εἴκοσι χρόνων μετέβη στὴν᾿Ιταλία, ὅπου παρακολούθησε ἀνώτερες σπουδὲς γιὰ μία δεκαπενταετία στὰ πανεπιστήμια τῆς ᾿Ιταλίας, Βενετίας, Πάδοβας, Φερράρας, Φλωρεντίας καὶ στὰ Μεδιόλανα. ῞Ενας ἀπὸ τοὺς πλέον ἐγκρίτους βιογράφους τοῦ ἁγίου Μαξίμου, ὁ Ε. Γκολουμπίνσκυ, ἰσχυρίσθηκε ὅτι, ἐὰν παρέμενε τελικὰ στὴν ᾿Ιταλία, θὰ γινόταν ἕνας ἀπὸ τοὺς διαπρεπέστερους καθηγητὲς πανεπιστημίων τῆς ἐποχῆς ἐκείνης.῞Ομως ὁ ἅγιος Μάξιμος ἐπιδόθηκε σὲ ἔντονη ἀναζήτηση τοῦαὐθεντικοῦ τρόπου τῆς χριστιανικῆς ζωῆς, ἀφοῦ διαπίστωσε τὴνγυμνότητα τοῦ ἀνθρώπου χωρὶς τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ, ζῶντας στὴν᾿Ιταλία, ὅπου τότε ἄκμαζε ὁ ἀναγεννησιακὸς οὐμανισμός. ᾿Ενῶ ταυτόχρονα ὁ ἠθικισμὸς εἶχε στρέψει τὸν κόσμο στὰ παράλογα πάθητῆς ὑποκρισίας, τῆς πλεονεξίας, τῆς ἀπανθρωπιᾶς καὶ τῆς ἀκολασίας. ᾿Ακούοντας δὲ γιὰ τὴν μοναστικὴ πολιτεία τοῦ ῾Αγίου ῎Ορους καὶποθῶντας νὰ ἐπιτύχει τὸν ὕψιστο ἀνθρώπινο προορισμό, τὴν θέωση, ἀφοῦ διαπίστωσε τὴν ματαιότητα κάθε ἐπίγειας δόξας καὶ σοφίας, ἀποφάσισε νὰ ἀφοσιωθεῖ στὸν Κύριο ὡς μοναχὸς στὸ περιφανὲς αὐτὸ λίκνο τῆς ᾿Ανατολικῆς ᾿Ορθοδόξου Παραδόσεως, καὶ κατέληξε στὴν ῾Ιερὰ Μεγίστη Μονὴ Βατοπαιδίου.

῾Η ἀναχώρησή του στὸ ῞Αγιον ῎Ορος

ΣΤΗΝ Μονὴ Βατοπαιδίου ἔζησε ἀσκητικὸ βίο περίπου 10 χρόνια.᾿Ασκήθηκε στὶς βασικὲς ἀρετὲς τῆς ὑπακοῆς καὶ τῆς ἐγκρατείας, ἀποφεύγοντας μ᾿ αὐτὲς οὐσιαστικὰ ὅλα τὰ ἀνθρώπινα πάθη, διότιἔκοψε κάθε δικό του θέλημα, ἐπιθυμία, πλεονεξία καὶ ὑπερηφάνεια.᾿Ενῶ ὁ ἀκόρεστος πόθος του γιὰ τὴν ἀπόκτηση τῶν ἀρετῶν καὶ ἡ ἀξιοζήλευτη ἐπιμέλειά του στὴν ἄσκηση αὐτῶν τὸν ἔκαναν κάτοχοτῶν πλέον ὑψηλῶν ἀρετῶν, τῆς ταπεινώσεως, τῆς ἀκτημοσύνηςκαὶ τῆς ἀγάπης. Μὲ αὐτὲς πάλι τὶς ἀρετὲς ἔγινε διαρκὴς αὐτοθυσίαπρὸς τοὺς συνασκητὲς καὶ συνανθρώπους του. Ταυτόχρονα ὅμως μὲ τὴν ἄσκηση τῆς ἀδιάλειπτης προσευχῆς ἕνωσε τὴν ψυχή του μὲ τὸν Θεὸ καὶ κατέστη κατοικητήριο τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος.᾿Αλλὰ καὶ ἡ πλούσια βιβλιοθήκη τῆς Μονῆς τροφοδοτοῦσε πνευματικὰ τὸν ἅγιο. ῾Η μελέτη τῶν βιβλίων ἀποτελοῦσε ἐντρύφησή του.᾿Απὸ τὰ σπάνια χειρόγραφα τῆς βιβλιοθήκης τρυγοῦσε τὴν σοφίατῶν προγενεστέρων ὁσίων τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, ἐνῶ ταυτόχρονα τὸ παράδειγμα τῶν ἄλλων λογίων Πατέρων τῆς Μονῆς τοῦ γινότανφωτεινὸς σηματοδότης καὶ ὁδηγὸς τῆς ἀγγελικῆς μοναχικῆς ζωῆς. Σύντομα διέκριναν οἱ Πατέρες τῆς Μονῆς τὴν καλλιεργημένη καὶ πλούσιασὲ ἀρετὲς καὶ χαρίσματα ψυχή του, γι᾿ αὐτὸ τοῦ ἀνέθεταν ἀναγκαῖες ἐργασίες ἐκτὸς Μονῆς, τὶς ὁποῖες ὁ ὅσιος Πατέρας χρησιμοποιοῦσε ὡς εὐκαιρίες γιὰ νὰ στηρίξει τὸν πονεμένο ὀρθόδοξο λαό μας, ποὺ βαλλόταν ἀπὸ τὴν ἀγραμματωσύνη, τὰ δεσμὰ τῆς Τουρκοκρατίας, τὶς αἱρέσεις τῆς Δύσεως.Τὸ 1515, ὁ τσάρος Βασίλειος ᾿Ιβάνοβιτς ζήτησε ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, καθὼς καὶ ἀπὸ τὸν «Πρῶτο» τοῦ ῾Αγίου ῎Ορους,ἔμπειρο, λόγιο καὶ ἐνάρετο μοναχὸ γιὰ νὰ μεταφράσει ἐκκλησιαστικὰ κείμενα στὴν ρωσικὴ γλώσσα καὶ συνάμα νὰ διορθώσει ἐσφαλμένες μεταφράσεις καὶ ἀντιγραφὲς τῆς ῾Αγίας Γραφῆς καὶ πατερικῶν κειμένων.᾿Αρχικὰ ἐπιλέχθηκε ὁ Βατοπαιδινὸς μοναχὸς Σάββας, ὁ ὁποῖοςὅμως λόγῳ τῆς προχωρημένης ἡλικίας του ἀρνήθηκε, ὁπότε ὁ κλῆρος ἔπεσε στὸν ἐπιφανῆ μοναχὸ Μάξιμο.

῾Η ἀποστολή του στὴν Ρωσία

Ο ΜΑΞΙΜΟΣ ἀναχώρησε ἀπὸ τὸ ῞Αγιον ῎Ορος τὸ 1516. ῾Ως ἐκπρόσωποι τοῦ ρωσικοῦ λαοῦ ὑποδέχθηκαν τὸν ῾Αγιορείτη μοναχὸκαὶ τὴν συνοδεία του ὁ μητροπολίτης Μόσχας Βαρλαὰμ καὶ ὁ τσάρος Βασίλειος ᾿Ιβάνοβιτς. Δυστυχῶς, τὴν ἐποχὴ ἐκείνη τὸ ρωσικὸ ἔθνος μαστιζόταν ἀπὸκαινὲς ἰδεολογίες, ποὺ εἶχαν ὑπεισέλθει καὶ στὰ ὀρθόδοξα ἐκκλησιαστικὰ βιβλία, ἴσως ὄχι τυχαία.῾Ο Μάξιμος ἀνέπτυξε συγγραφικό, μεταφραστικό, διορθωτικὸ καὶἑρμηνευτικὸ ἔργο. Παράλληλα, ἡ ὀρθοπραξία του εἵλκυσε σύντοματὸν τσάρο καὶ τὸν μητροπολίτη, καθὼς ἐπίσης καὶ τὸν λαὸ καὶ ἀρκετοὺς ἐπιφανεῖς καὶ διακεκριμένους ἄνδρες, ποὺ διαπίστωσαν στὸ πρόσωπό του τὸν σοφὸ μοναχό, ποὺ εἶχε τὴν δυνατότητα νὰἐπιλύει δυνάμει Θεοῦ μὲ τὶς συνετές του διδαχὲς καὶ συμβουλὲς τὰ πολυσχιδὴ προβλήματα ποὺ ἀνῆκαν στοὺς ἀνθρώπους ὅλων τῶνκοινωνικῶν τάξεων καὶ δραστηριοτήτων. ῎Ετσι ἄρχισε τὸ συμβουλευτικό του ἔργο κυρίως πρὸς τὸν Ρῶσο ἡγεμόνα καὶ τὸν μητροπολίτηποὺ διοικοῦσαν τὰ τῆς Πολιτείας καὶ τὰ τῆς ᾿Εκκλησίας. Πρέπει δὲ νὰ σημειώσουμε ὅτι ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Βατοπαιδινὸςὑπῆρξε ὁ πρῶτος μύστης τῶν Ρώσων στὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ φιλοσοφία καὶ φιλολογία, λόγῳ τῶν σχετικῶν ἐμβριθῶν καὶ πολυετῶνπανεπιστημιακῶν σπουδῶν του στὴν Δύση.᾿Επίσης ἦταν ὁ πρῶτος εἰσηγητὴς τῆς τυπογραφίας στὴν Ρωσία,ἕνεκα τῶν στενῶν του σχέσεων μὲ τὸν περίφημο ᾿Ιταλὸ τυπογράφοκαὶ λόγιο ῎Αλδο Μανούτσιο.Γενικά, ὁ Φωτιστὴς καὶ ᾿Ισαπόστολος Μάξιμος ἐνεργοῦσε πολύ-τροπα καὶ σοφά, καὶ φρόντιζε νὰ μορφώνει πλῆθος ἀνθρώπων,ποὺ συνέχισαν τὸ κολοσσιαῖο ἔργο τῆς ὀρθοδόξου διαφωτίσεως τῆς Ρωσίας γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ λαοῦ καὶ πρὸς δόξα καὶ χαρὰ τῆς᾿Εκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Οἱ ἐν λόγῳ πολιτιστικὲς δραστηριότητες τοῦ ἁγίου Μαξίμου ἐξαίρουν τὴν πολυποίκιλη εὐεργετικὴ δράση τοῦ ῾Αγίου, ποὺ ἀναδείχθηκε ὄχι μόνον ῾Ιεραπόστολος ἀλλὰ καὶ ἐκπολιτιστὴς τοῦ ρωσικοῦλαοῦ, ποὺ τὴν ἐποχὴ ἐκείνη βρισκόταν σὲ κατάσταση ἀγραμματοσύνης καὶ ἀμάθειας.῾Η ἱεραποστολικὴ δράση τοῦ ἁγίου Μαξίμου διήρκεσε γιὰ μία ὀκταετία. Τὸ ὁμολογιακό του ἔργο ὅμως τοῦ ἐπιφύλασσε βαρὺ σταυρό, ἢ μᾶλλον ὁ ἐχθρὸς τῆς ἀληθείας διάβολος ἐπιχείρησε νὰ καταστρέψει τὸ ἔργο τοῦ Μαξίμου ἀλλὰ τελικὰ ἀστόχησε, διότι «ὁ κόκκος τοῦ σίτου ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν καὶ ἀπέθανε καὶ ἔδωκε καρπὸνἑκατονταπλασίονα» (Λουκ. ηʹ 8).

Σύγκρουση μὲ τὴν πολιτικὴ καὶ ἐκκλησιαστικὴ ἡγεσία

ΕΥΚΡΙΝΕΣΤΕΡΑ ἀναφέρουμε ὅτι λόγῳ ἀτασθαλιῶν ἐκ μέρους πολιτικῶν καὶ ὁρισμένων ἐκκλησιαστικῶν φορέων —ποὺ ὀφείλονταν ἐνπολλοῖς σὲ ἄγνοια— ὁ ᾿Αθωνίτης Πατέρας ἀναγκάσθηκε νὰ διαμαρτυρηθεῖ καὶ νὰ ἐλέγξει κάποιους, μὲ βάση τὶς εὐαγγελικὲς ἀξίες καὶσύμφωνα μὲ τὴν ἐκκλησιαστικὴ ἰδιότητα, ποὺ τοῦ χορηγήθηκε ἀπὸτὴν Ρωσικὴ ᾿Εκκλησία καὶ τὴν Βασιλεία τῆς χώρας. Δυστυχῶς ὅμως, ἀντὶ ἡ κατάσταση τῶν πραγμάτων νὰ βελτιωθεῖ, ὁ Μάξιμος εἶχε πλέον νὰ ἀντιμετωπίσει τὴν ἔχθρα τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν. Σὲ αὐτοὺς συμπεριλαμβανόταν καὶ ὁ ἴδιος ὁ ὑπ᾿ αὐτοῦ ἐλεγχθεὶς τσάρος καὶ ὁ νέος μητροπολίτης τῆς Ρωσίας Δανιήλ, ποὺ ἀγνοοῦσαν τὸ εἰλικρινὲς ἐνδιαφέρον τοῦ ἁγίου γιὰ τὴν σωτηρία τους καὶ τὴν εὐθυδρομία τῆς Ρωσικῆς ᾿Εκκλησίας.᾿Απὸ ἐδῶ ἀρχίζει μία βαριὰ σταυρικὴ πορεία τοῦ ῾Αγίου ἐν μέσῳφυλακῶν καὶ μέχρι θανάτου δοκιμασιῶν. Αὐτὲς ἀκριβῶς οἱ δοκιμασίες τελειοποίησαν πνευματικὰ τὸν Μάξιμο, ὥστε νὰ θεωρεῖται σήμερα ἕνα ἀπὸ τὰ πρῶτα ἐπιφανὴ τέκνα τῆς ῾Ιερὰς Μονῆς Βατοπαιδίου καὶ γενικότερα τῆς ᾿Ορθόδοξης ᾿Εκκλησίας μας ὁ ἰσαπόστολος,ὁμολογητής, μάρτυρας καὶ ὅσιος. Εἶναι αὐτὸς ποὺ μὲ θεία κλήσησυγκέντρωσε ὅλα μαζὶ τὰ χαρίσματα καὶ σ᾿ αὐτὸν ἁρμόζουν ὅλες οἱἐν λόγῳ προσωνυμίες σὲ τέτοιο βαθμό, ὥστε νὰ μὴ θεωρεῖται κά-ποια ἀπὸ αὐτὲς ὑπερβολή.῾Ο ἅγιος Μάξιμος ἔλεγξε τοῦς ἐκκλησιαστικοὺς φορεῖς γιὰ ἀνάρ-μοστη σὲ κληρικοὺς καὶ μοναχοὺς ζωή, καθὼς καὶ γιὰ ἀνάρμοστησυμπεριφορὰ πρὸς τὸν λαό. Παράλληλα ἔλεγξε καὶ κάποιους πολιτικοὺς φορεῖς γιὰ παρόμοια θέματα, ὅπως ὁ προφήτης Πρόδρομος ποὺ φονεύθηκε στὴν φυλακή, γιατὶ ἔλεγξε γιὰ μοιχεία τὸν βασιλιά.῎Ετσι καὶ ὁ ἅγιος Μάξιμος ἔγινε ὁμολογητὴς ὑπερασπίζοντας τὴνἀκρίβεια τοῦ ἤθους, ἐλέγχοντας αὐτοὺς ποὺ δὲν ζοῦσαν ἠθικά, ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὰ ἀξιώματα ποὺ κατεῖχαν. Δὲν ὑψηλοφρόνησε ἀπὸ τὶς προσφερόμενες σὲ αὐτὸν ἀπὸ τὸντσάρο βασιλικὲς τιμές. Οὔτε γιατὶ ἦταν ὁ πρῶτος βασιλικὸς σύμβουλος καὶ συνέτρωγε μὲ τὸν τσάρο στὴν ἴδια τράπεζα ὀκτὼ ὁλόκληρα χρόνια, σὰν νὰ ἦταν πρίγκηπας. ῞Ολα αὐτὰ δὲν τὸν ἔκαναννὰ ἀγνοήσει ὅτι ἦταν μοναχός, καὶ μάλιστα ῾Αγιορείτης, ποὺ κλήθηκεμὲ θεία νεύση νὰ ἀνορθώσει τὰ ἤθη τοῦ ρωσικοῦ λαοῦ. Οὔτε ὑπολόγισε ὅτι θὰ ἔχανε τὴν εὔνοια τοῦ τσάρου καὶ τῶν ἐκκλησιαστικῶνφορέων καὶ παράλληλα τὶς πρὸς αὐτὸν τιμές τους, ἐξαιτίας τῶνἐναντίον τους ἐλέγχων του.῾

Η φυλάκισή του

ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΘΗΚΕ, ὡς δῆθεν αἱρετικός, σὲ ἰσόβια φυλάκιση σιδηροδέσμιος, σὲ στέρηση τῆς μεταλήψεως τῶν θείων μυστηρίων, σὲ ἀπομόνωση καὶ ἀπαγόρευση τῆς ἐπικοινωνίας μὲ τοὺς ὑπόλοιπουςπιστούς. Καὶ ὅλα αὐτά, ὅπως εἴπαμε πιὸ πάνω, γιατὶ ἔλεγχε τοὺς κατηγόρους του γιὰ μὴ ἠθικὴ ἀναστροφή, σύμφωνα μὲ τὰ χριστιανικὰ ἤθη. Παράλληλα ἀπαγορεύθηκαν σ᾿ αὐτὸν ἡ ἀλληλογραφία καὶἡ ἀνάγνωση βιβλίων. Τὸ τελευταῖο ἦταν γιὰ τὸν λόγιο καὶ φιλόσοφομοναχὸ ἕνα ἐπιπλέον μαρτύριο, διότι ἡ πνευματικὴ τροφὴ καὶ τρυφή του ἦταν ἡ μελέτη καὶ συγγραφὴ βιβλίων. Στὴν φυλακὴ ὁ πρωταίτιος τῶν δεινῶν τοῦ Μαξίμου μητροπολί-της Δανιὴλ τοποθέτησε δύο δεσμοφύλακες σκληροὺς καὶ ἀπάνθρωπους, ποὺ τὸν βασάνιζαν γιὰ ἕξι συνεχὴ χρόνια χωρὶς οἰκτιρμό·ὅπως ὁ ἴδιος ὁ Μάξιμος βεβαίωνε γράφοντας ἀργότερα πρὸς τὸνΜόσχας Μακάριο, «ἐτηρούμην ἐγκάθειρκτος ἐν δεσμοῖς καὶ ἐθανατουμην διὰ τοῦ ψύχους, τοῦ καπνοῦ καὶ τῆς πείνης».῾Ο βιογράφος του, Κούρμπσκιη, ἀναφέρει ὅτι«πολλὰ ὑπέστη ἐκ τῶν ἐπαχθῶν δεσμῶν καὶ τῆς πολυχρονίου ἐν φρικτοτάταις φυλακαῖς ἐγκαθείρξεως», «… ταλαιπωρηθεὶς εἰς τὸ ἔπακρον καὶ ἀνοικτιρμόνως βασανισθεὶς σωματικῶς τε καὶ ψυχικῶς ὑπὸ ἀφορήτων δοκιμασιῶν ἑξαετοῦς ἐν δεσμοῖς σιδηροῖς εἱρκτῆς … ῞Ενεκα τῶνβασάνων αὐτῶν πολλὲς φορὲς ὁ Μάξιμος ἔπεφτε σὲπλήρη ἀπώλεια τῶν αἰσθήσεων, μέχρι νεκρώσεως. Θέλοντας κάποτε νὰ παρηγορήσει τὴν θλίψη του ἀπὸ τοὺς βασανισμούς, ἔγραψε Κανόνα στὸ ῞Αγιο Πνεῦμα πάνωστὸν τοῖχο τῆς φυλακῆς χρησιμοποιώντας κάρβουνο, ἐπειδὴ δὲν τοῦ ἐπέτρεπαν νὰ ἔχει χαρτὶ καὶ νὰ γράφει. Κάτω ἀπ᾿ αὐτὲς τὶς συνθῆκες, ποτὲ δὲ γόγγυσε ἢ κατέκρινε κάποιον! Χαρακτηριστικὴ εἶναι ἡ ρήση τοῦ Μαξίμου, στὰ τέλη τῆς ἐπιγείου ζωῆς του, σὲ μία του ἐπιστολή, ποὺ εὔχεται γιὰ τὸν κύριο αἴτιο τῶν μυρίων βασάνωντου, μητροπολίτη Δανιήλ: ῾῾μὴ στησάτω αὐτῷ ὁ Θεὸς τὴν ἁμαρτίαν ταύτην᾿᾿»!Κατὰ τὴν πρώτη φυλάκισή του στὴν Μονὴ Βολοκολὰμσκ καὶ στὴν συνέχεια κατὰ τὴν δεύτερη μετακίνησή του στὴν Μονὴ ᾿Οτρότς,ἦταν φυλακισμένος σὲ ὑγρὴ καὶ σκοτεινή, ὑπόγεια φυλακή, στερούμενος φωτὸς καὶ θέρμανσης, στερούμενος κάθε ἀνθρώπινης παρηγοριᾶς, ποὺ δικαιοῦται καὶ ὁ τελευταῖος κακοῦργος.᾿Αλήθεια, ποιός εἶναι ἱκανὸς νὰ διηγηθεῖ τὸ μαρτύριό του καὶ ἰδιαίτερα τὴν στέρηση τῆς θείας Εὐχαριστίας; Μόνον ὅποιος γνώρισε τὴν ἀγάπη τοῦ γλυκύτατου ᾿Ιησοῦ μπορεῖ νὰ περιγράψει τὸ μαρτύριο αὐτό.Παρ᾿ ὅλες τὶς διαμαρτυρίες τοῦ ῾Αγίου γιὰ τὸ βαρύτατο καὶ ἄδικο ἐπιτίμιο αὐτὸ καὶ παρὰ τὶς παρακλήσεις του νὰ ἐπιτραπεῖ σ᾿ αὐτόν, τουλάχιστον, ἡ μετάληψη τῶν θείων μυστηρίων, λέγοντος μὲ βαθὺ πόνο:«…ζητῶ νὰ μὲ ἀξιώσητε τῆς Μεταλήψεως τῶν παναχράντων καὶ ζωοποιῶν τοῦ Χριστοῦ Μυστηρίων, τῶν ὁποίων ἀπεκλείσθην ἤδη ἐπὶ 17 ἔτη … Δότε μοι, σᾶς ἱκετεύω, ταύτην τὴν χάριν…, σώσατε ἀπολλυμένην ψυχήν…» «…ζητῶ …οἶκτον καὶ φιλανθρωπίαν…», «… ἔλεον ζητῶ, ἔλεον δεί-ξατέ μοι, ἵνα καὶ ὑμεῖς τῆς αὐτῆς τύχητεχάριτος…»,δυστυχῶς οἱ κληρικοὶ τῆς ἀδικίας δὲν τὸν εἰσάκουσαν. Τὸν κρατοῦσαν χωρὶς νὰ τοῦ ἐπιτρέπουν τὴν Θεία Κοινωνία γιὰ δεκαοκτὼὁλόκληρα χρόνια!᾿Επιπλέον, καθὼς εἴπαμε πιὸ πάνω, ἐπέτεινε τὸ μαρτύριό του ἡφοβερὴ ὀδύνη ἀπὸ τὴν παρατεταμένη ἁλυσόδεσή του, ποὺ διήρκεσε ἕξι χρόνια στὴν φυλακὴ τοῦ Βολοκολὰμσκ καὶ ὕστερα κατὰ τὰπρῶτα ὀκτὼ ἔτη φυλάκισής του στὴν φυλακὴ τῆς Μονῆς ᾿Οτρότς. Συνολικὰ διατέλεσε σὲ σιδηρὰ δεσμὰ δεκατέσσερα χρόνια (1525-1539)· τὸ σύνολο δὲ τοῦ χρόνου τῆς φυλακίσεώς του ἦταν εἴκοσι ἕξιχρόνια.

῾Η ἀντιμετώπιση τῶν δοκιμασιῶν του

Ο ΑΓΙΟΣ Μάξιμος ὑπέφερε ὅλα τὰ δεινὰ μὲ ὑπομονὴ καὶ ἀνεξικακίᾳ· οὐδέποτε μέμφθηκε τοὺς αἰτίους ποὺ τὸν ὑπέβαλαν σὲ τόσομεγάλα δεινά. Οὔτε ἐξῆλθε καθόλου ἀπὸ τὰ ὅρια τῆς εὐγένειας καὶτῆς πραότητας. Αὐτὸ ὀφείλεται στὴν ταπείνωσή του. Μιμούμενοςτοὺς λοιποὺς ἁγίους Πατέρες διαμαρτυρόταν μὲν γιὰ τὴν κατηγορία ἐναντίον του ὅτι εἶναι αἱρετικὸς καὶ βλάσφημος, δεχόταν ὅμως τὶςδοκιμασίες σὰν νὰ παραχωρήθηκαν σ᾿ αὐτὸν ἀπὸ τὸν Θεὸ γιὰ τὶςἁμαρτίες του.῎Ετσι ἔγραφε στὸν μητροπολίτη Δανιήλ:«Σοὶ λέγω ὅμως περὶ τούτου ὅτι μὲ κατέκρινας ἐπὶαἱρέσει καὶ μὲ ἀπέκλεισας τῆς μεταλήψεως τῶν θείων Μυστηρίων. ῾Ως πρὸς δὲ τὰ λοιπά μου πολλὰ καὶ ἀμέτρητα ἁμαρτήματα, οὐδὲ τὸ στόμα μου δύναμαι νὰ ἀνοίξω· δὲν πρέπει ὅμως νὰ ἀπελπισθῶ, ἀλλ᾿ ἐλπίζω εἰς τὸ ἄμετρον τοῦ Θεοῦ ἔλεος…».

Καὶ ἀλλοῦ: «῾Ο δίκαιος Κριτής, ὁ θέλων πάντας ἀνθρώπους σῶσαι, ὁ παραχωρήσας μοι θλίψεις τοιαύτας διὰ τὰς πολλὰς καὶ μεγάλαςμου ἁμαρτίας καὶ οὐχὶ δι᾿ αἵρεσιν ἢ βλασφημίαν τινά…».᾿Επίσης ἡ ὑπομονὴ τοῦ ῾Αγίου ὀφείλεται στὴν θεία ἐνίσχυση. Καὶτοῦτο γιατὶ ἐπαληθεύθηκε τὸ ψαλμικό: «κατὰ τὸ πλῆθος τῶν ὀδυνῶν μου ἐν τὴ καρδία μου αἱ παρακλήσεις σου εὔφραναν τὴν ψυχήν μου». Οἱ παρακλήσεις τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος ἦσαν τέτοιες, ὥστε ὄχιμόνον νὰ ἰσοζυγίζουν τὶς θλίψεις, τοὺς πόνους ἀπὸ τοὺς βασανισμοὺς καὶ τὰ δάκρυα τοῦ ὁσίου, ἀλλὰ καὶ νὰ ὑπερχειλίζουν στὴν καρδιά του τὸν θεῖο ἔρωτα, ποὺ τοῦ ἔγινε «ἄρτος ἡμέρας καὶ νυκτός».῎Ετυχε ὅμως ὁ ὅσιος Πατὴρ καὶ ὀπτασίας θείου ᾿Αγγέλου, ποὺκατέβηκε στὴν φυλακὴ καὶ πρόσφερε σ᾿ αὐτὸν τὸ Σῶμα καὶ Αἷματοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ καὶ ἕνεκα τούτου τοῦ θαύματος καὶ τῆς ὑπὲρ νοῦνθείας ὁράσεως καὶ ἀντιλήψεως μέσα σὲ θεία ἔξαρση συνέθεσε καὶἔγραψε μὲ κάρβουνο στὸν τοῖχο τῆς φυλακῆς τὴν ἄνωτέρω ἀναφερθεῖσα ᾠδὴ πρὸς τὸ ῞Αγιο Πνεῦμα, ποὺ ἀρχίζει: «῾Ο τῷ μάνναποτὲ ἐν ἐρήμῳ διαθρέψας τὸν ᾿Ισραήλ…» καὶ στὴν συνέχεια «σὺντοῖς ἀσωμάτοις Σου λειτουργοῖς ᾄδω σοι κἀγώ…», ποὺ ὑπονοοῦντὴν θεία ὀπτασία τοῦ ᾿Αγγέλου, ποὺ τοῦ μετέδωσε τὸ Σῶμα καὶΑἷμα τοῦ Κυρίου.῞Ομως τὶς ἐπιπλέον θεῖες του ἀντιλήψεις ποιός μπορεῖ νὰ γνωρίζει καὶ ποιὸς εἶναι σὲ θέσῃ νὰ διηγηθεῖ ; ῾Ο Θεὸς τὸν ὁδηγοῦσε μέσαἀπ᾿ αὐτὴν τὴν σκληρὴ ὁδὸ γιὰ τὴν τελειότητα. Αὐτὸ φαίνεται καὶστὴν προτροπὴ μάλιστα τοῦ θείου ᾿Αγγέλου, ποὺ τοῦ ἐμφανίσθηκεκαὶ τοῦ εἶπε: «Μάξιμε, νὰ κάνεις ὑπομονὴ εἰς τὰ ἐνταῦθα δεινὰ διὰ νὰ ἐκφύγεις τὰ δεινὰ τῆς αἰωνίου κολάσεως».῎Ετσι ὁ ἅγιος Μάξιμος, ἀπὸ θεία πληροφορία, ἀπέκτησε πλήρη ἐπίγνωση ὅτι ἐκπληρώνει τὸ θεῖο θέλημα, σὰν ἦταν ἐγκαταλειμμένος καὶ θεωρούμενος βδέλυγμα ἀπ᾿ ὅλους, ξένος σὲ ξένη χώρα. Εὑρισκόμενος σὲ ἄκρα ταπείνωση πνεύματος, ἔβαλε στὴν καρδιά του ὅτιαὐτὸς εἶναι ὁ τελευταῖος ἄνθρωπος πάνω στὴν γῆ, ταπεινούμενος μὲ θεία ἐπίγνωση ὅτι ὁ Κύριος ἐπέτρεψε τὰ δεινά, διότι μέσα ἀπὸτὸν δρόμο τῆς ἄκρας ταπεινώσεως ἤθελε νὰ τὸν ὁδηγήσει στὴν πνευματικὴ τελειότητα.῎Εγκλειστος καὶ ἡσυχαστής, προσευχόμενος ἔμπονα, μὲ ἀλάλητους στεναγμοὺς τῆς καρδίας καὶ ἀδιαλείπτως, μὲ τὴν νοερὰ ἀπὸτὰ βάθη τῆς καρδίας ἐπίκληση τοῦ ὀνόματος τοῦ γλυκύτατου Νυμφίου του ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ῎Ετσι μὲ τὸ μαρτύριό του καὶ τὴν ἄρση τοῦ Σταυροῦ τοῦ Κυρίουμὲ ἐπίγνωση, ὁ ἅγιος ἔγινε τέλειος ἐν Χριστῷ, ἀπαθέστατος, ψαλτήριο τερπνὸ καὶ εὔηχος κιθάρα τοῦ Παναγίου Πνεύματος καὶ κατοικητήριο τῆς ῾Αγίας Τριάδας!῾Ο ἅγιος Μάξιμος ἦταν ἀνάμεσα στοὺς λίγους ὁσίους ποὺ διεξήγαγαν τὸν πνευματικό τους ἀγῶνα χωρὶς ὁδηγὸ καὶ συμπαραστάτη. Χωρὶς πνευματικὸ πατέρα, χωρὶς Γέροντα γιὰ παρηγοριὰ καὶ ἐνί-σχυση στὴν ἄρση τοῦ Σταυροῦ. ᾿Αλλ᾿ ἀκόμη χωρὶς συμπαράστασηἀπὸ ἀδελφοὺς ὁμοϊδεάτες, κατὰ τὸ «ἀδελφὸς ὑπὸ ἀδελφοῦ βοηθούμενος ὡς πόλις ὀχυρὰ καὶ τετειχισμένη».«῎Εξωθεν μάχαι», «ἐτηρεῖτο ἐγκάθειρκτος ἐν δεσμοῖς καὶ ἐθανατοῦτο διὰ τοῦ ψύχους, τοῦ καπνοῦ καὶ τῆς πείνης», ἀλλὰ καὶ «ἔσωθεν φόβοι», μήπως καὶ γογγύσει κατὰ τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸ πλῆθος τῶνδοκιμασιῶν, μήπως παραβιάσει τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ ὀργιζόμενοςἐναντίον αὐτῶν ποὺ τὸν ἀδικοῦσαν, ὑβρίσει αὐτοὺς ἢ μνησικακήσειἐναντίον τους, ἀλλὰ καὶ ὅλος ὁ ὑπόλοιπος συρφετὸς τῶν παθῶνμαινόταν ἐναντίον του. Γιγαντιαία ἡ μάχη, ὄχι μόνον ἀπροσπέλαστες, ἀλλὰ καὶ ἀπερινόητες γιὰ μᾶς οἱ συνθῆκες τοῦ ἀγῶνα τοῦ ῾Αγίου, ἀλλὰ νίκησε μὲ τὴν συμμαχία τοῦ ἀγαπήσαντος αὐτὸν Κυρίου, καὶ δόντος ῾Εαυτὸν εἰς θάνατον ὑπὲρ πάντων.

῾Η ἐλάφρυνση τῆς ποινῆς του

Ο ΑΓΙΟΣ Μάξιμος ἔσωσε ὁλόκληρη τὴν Ρωσικὴ ᾿Εκκλησία ἀπὸτὶς προλήψεις, δεισιδαιμονίες καὶ αἱρετικὲς πεποιθήσεις, ποὺ ἐπικρατοῦσαν ἐκείνη τὴν ἐποχὴ στὴν Ρωσία. Κατὰ τὴν διαμονή του στὴν Μονὴ ᾿Οτρὸτς ἀπὸ τὸ 1531 ἕως τὸ1551, δόθηκε σὲ αὐτὸν ἀπὸ τὸν μητροπολίτη Τβὲρ ᾿Ακάκιο, μὲ θείανεύση, σχετικὴ ἐλευθερία πρὸς ἐπικοινωνία, ἐνῶ βρισκόταν στὴνφυλακή, προκειμένου ὁ φωστήρας νὰ μὴ μείνει «ὑπὸ τὸν μόδιον»(βλ. Ματθ. εʹ 15).῎Ετσι ἐξακολούθησε ἄοκνα, μάλιστα γιὰ μακρὸ χρόνο περιβεβλημένος ἁλυσίδες, σὲ ὑπόγεια σκοτεινὴ καὶ ὑγρὴ φυλακή, νὰ συγγράφει μεταφράζοντας στὴν ρωσικὴ γλώσσα, ἱερὰ κείμενα, νὰ συγγράφει ἀντιαιρετικὰ ἔργα καὶ ἀλλὰ πολλά, χάριν προστασίας καὶ διαφωτισμοῦ τοῦ ρωσικοῦ λαοῦ.

᾿Επὶ πλέον δέ, ἄρχισε πάλιν μὲ πατρικὴ στοργὴ τὴν κηρυκτική του δράση, παρηγορώντας τοὺς χριστιανούς, ποὺ ἔτρεχαν στὴν φυλακὴ γιὰ νὰ ἀκούσουν τὶς συμβουλέςτου, ζητώντας τὶς προσευχές του.Λίγα χρόνια μετὰ τὴν φυλάκιση τοῦ μητροπολίτη Δανιήλ, ὁ μητροπολίτης πάσης Ρωσίας Μακάριος τὸν ἔλυσε ἀπὸ τὸν ἄδικο κανόνα τῆς ἀκοινωνησίας (1543) ποὺ διήρκεσε γιὰ 18 χρόνια (1525-1543).Κατὰ διαστήματα παρακαλοῦσε θερμὰ νὰ ἀφεθεῖ ἐλεύθερος, γιὰνὰ ἐπιστρέψει στὴν πολυπόθητή του Μονὴ στὸν ῎Αθωνα, δίχωςὅμως ἀνταπόκριση. ῞Οταν ὁ ᾿Ιβὰν ὁ Τρομερὸς ἀνέβηκε στὸν βασιλικὸ θρόνο, ὁ ῞Ελληνας μοναχὸς ἐπανέλαβε ἐκ νέου τὴν ἔκκλησή του,δίχως πάλι θετικὸ ἀποτέλεσμα.Αἰτήσεις γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τοῦ ἁγίου Μαξίμου ὑπέβαλανπρὸς τὸν τσάρο ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Διονύσιος (1545),ὁ πατριάρχης ῾Ιεροσολύμων Γερμανός, ὁ πατριάρχης ᾿Αλεξανδρείας(4.9.1545), καθὼς καὶ ἡ Μονὴ Βατοπαιδίου.Σὲ μία ἀπὸ τὶς δικές του ἐπιστολὲς ὁ Μάξιμος ἀναφέρει:«Εὐδοκήσατε δι᾿ ὄνομα τοῦ Κυρίου, νὰ δείξητε οἶκτονπρὸς ἐμὲ τὸν πτωχόν. Δότε μοι νὰ ἴδω τὸ ῞Αγιον ῎Ορος,τὸ πάσης οἰκουμένης εὐκτήριον· ἀπόδοτέ με εἰς τοὺς εὐχέτας ὑμῶν ὁσίους πατέρας καὶ ἀδελφούς μου· κάμφθητε χριστιανοπρεπῶς εἰς τὰς ὑπὲρ ἐμοῦ παρακλήσεις τωνκαὶ τὰ δάκρυα· μὴ θελήσητε νὰ φανῆτε παρήκοοι εἰς τὸνεὐχέτην ἡμῶν οἰκουμενικὸν πατριάρχην, ἱκετεύοντα ὑμᾶςπερὶ ἐμοῦ», καὶ ἀλλοῦ· «κρίνατε, παρακαλῶ, ἂν εἶμαι ἄξιος μίσους δι᾿ ὅσα ὀρθῶς διώρθωσα καὶ ἄν δικαίως ἐσυκοφαντήθην ὡς αἱρετικὸς ὑπό τινων καὶ ἀφωρίσθην τῆς κοινωνίας τῶν πιστῶν καὶ τῶν Θείων Δώρων ἐπὶ τόσαἔτη…

῍Αν λοιπόν, ὀρθὰ καὶ ἀξιόπιστα λέγω, ἐπιδείξατέμοι τῶ πτωχῷ ἀγαθότητα καὶ ἔλεον, ὡς εὐσεβεῖς καὶἀμερόληπτοι κριταί, καὶ ἀπαλλάξατέ με τῶν ἀδίκων συκοφαντιῶν καὶ τῶν δεινῶν τούτων, τὰ ὁποῖα ἐπὶ πολλὰἤδη ἔτη πάσχω… χαρίσατέ μοι, ἱκετεύω τὴν εὐσέβειάνσας, τὴν εἰς τὸ ῞Αγιον ῎Ορος ἐπιστροφήν, ὅπου ἐκ νεότητός μου πολλὰ καὶ διάφορα πνευματικῶς καὶ σωματικῶςἐμόχθησα ἐπ᾿ ἐλπίδι σωτηρίας, ἵνα ἐκεῖ καὶ τὰ ὀστᾶ μουἐν εἰρήνῃ ἀποθέσω». Καὶ ἀλλοῦ· «ἀπόδος με εὐσεβέστατε Τσάρε τῇ τιμίᾳ μονῇ τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου τοῦ Βατοπαιδίου· φαίδρυνον πνευματικῶς τοὺς ἐν αὐτῇ διαβιοῦντας ὁσίους μοναχούς, δούλους σου καὶ διαπύρους εὐχέτας· μὴ θελήσῃς ἐπὶ μᾶλλον νὰ καταθλίβῃς αὐτούς».᾿

Αξίζει νὰ σημειωθεῖ ὅτι σὲ κάθε ἐπιστολή του ὁ ἅγιος παρακαλοῦσε γιὰ τὴν στὸ ῞Αγιον ῎Ορος ἐπιστροφή του, ἐπαναλαμβάνοντας τὴν φράση «ἵνα ἐκεῖ καὶ τὰ ὀστᾶ μου ἐν εἰρήνῃ ἀποθέσω».᾿Αλλ᾿ ὅμως τὸ μαρτύριό του συνεχίζεται. ῾Η ἐπιστροφή του κρίθηκε ἐπικίνδυνη ἀπὸ τὸν Τσάρο καὶ τὴν τότε ᾿Εκκλησία, γιατὶ γνώριζεὅλα τὰ ἀρνητικά τῆς πολιτικῆς καὶ ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς τῆς Ρωσίας καὶ φοβόντουσαν ὅτι θὰ τοὺς ἐξέθετε στὴν κοινὴ γνώμη, ἐπιπλέονὅτι θὰ φανέρωνε καὶ τὴν πρὸς αὐτὸν τὸν ἴδιο ἤδη ἐφαρμοσθεῖσακακία τους.Διακοπὴτῆς ποινῆς τουΤΟ 1551, ὁ νέοςΤσάρος, ἐξετάζονταςτὴν ὅλη ὑπόθεση μὲτοὺς ἀξιωματούχουςτου, ποὺ ἐπέμενανστὴν δικαίωση τοῦ ῾Αγίου, διέταξε νὰ μεταφερθεῖ στὴν περίφημη Λαύρα τοῦ ῾Αγίου Σεργίου, διακόπτονταςτὴν ποινὴ τῆς φυλάκισής του, ποὺ διήρκεσε γιὰ 26 συναπτὰ χρόνια, χωρὶς ὅμως πάλι νὰ τοῦ ἐπιτρέψουν νὰ ἐπιστρέψει στὴν πατρίδα του καὶ στὴν μονὴ τῆς μετάνοιάςτου, γιὰ τοὺς παραπάνω λόγους.῾Ο ἅγιος Μάξιμος, γέροντας στὴν ἡλικία καὶ καταβεβλημένος ἀπὸ τὶς πολλαπλὲς κακουχίες τῆς ἰσοβίου φυλάκισής του, κατὰ τὴν 21η ᾿Ιανουαρίου τοῦ 1556, ἡμέραποὺ ἡ ᾿Εκκλησία τιμᾶ τὸν ὁμώνυμο καὶ προστάτη του ἅγιο Μάξιμο τὸν ῾Ομολογητή, καί, στὴν ῾Ιερὰ Μονὴ τῆς μετάνοιάς τουστὸ Βατοπαίδι οἱ πατέρες καὶ ἀδελφοί τουτιμοῦσαν κατὰ τὸ ἔθος τὴν ἑορτὴ τῆς Παναγίας τῆς Παραμυθίας, παρέδωσε τὸπνεῦμα του στὰ χέρια τοῦ Κυρίου, γιὰ νὰτὸν παραμυθήσει ἀπὸ τοὺς κόπους καὶ πόνους του.Τὸ 1556, ὅταν κοιμήθηκε, ἦταν περίπου86 χρόνων καὶ εἶχε ὑπηρετήσει μέχρι τελευταίας ἰκμάδας τὴν Ρωσικὴ ᾿Εκκλησία καὶτὸν εὐσεβῆ λαό της γιὰ συνολικὴ περίοδο τριάντα ὀκτὼ χρόνων.Τὰ εἰκοσιέξι χρόνια ἦταν στὴν φυλακή.Τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο τῆς Κωνσταντινουπόλεως προέβη στὸνκανονισμὸ ὡς ἁγίου τοῦ Μαξίμου τοῦ Γραικοῦ τὸ 1988. Στὴν συνέχεια, τὸν ἴδιον χρόνο καὶ στὴν ἑορτὴ τῆς χιλιετηρίδας τῆς ᾿Ορθοδοξίας στὴν Μόσχα κανονίσθηκε ὡς ἅγιος καὶ ἀπὸ τὴν Ρωσικὴ ᾿Εκκλησία. ῾

Η ἀνακομιδὴ τοῦ λειψάνου του ἔγινε στὶς 21 ᾿Ιουνίου 1996 (π.ἡμ.) στὸν ἱερὸ ναὸ τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος τῆς Λαύρας τοῦ ῾ΑγίουΣεργίου, ὅπου φυλάσσεται ἡ λάρνακά του, ἐνῶ ἡ παράδοση μέρουςτῶν λειψάνων στὴν ῾Ιερὰ Μονὴ Βατοπαιδίου, τὴν Μονὴ τῆς μετανοίας του, ἔγινε στὶς 8 ᾿Ιουλίου 1997 (π.ἡμ.) στὸν ἱερὸ ναὸ τῆς Παναγίας τοῦ Καζὰν ἀπὸ τὸν πατριάρχη Μόσχας καὶ πασῶν τῶνΡωσιῶν κ.κ. ᾿Αλέξιο. Οἱ ἑορτασμοὶ μετακομιδῆς τοῦ λειψάνου τουστὴν Μονὴ Βατοπαιδίου ἔγιναν στὶς 14 ᾿Ιουλίου 1997 (π. ἡμ.).

***

ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ τοῦ ἁγίου Μαξίμου πρέπει νὰ μᾶς ἐνθαρρύνει.῾Η παιδεία τοῦ Κυρίου δὲν τὸν ἐξόντωσε, ἀλλὰ μὲ τὴν πίστη, τὴνπροσευχή, τὴν ἀρετὴ ἄντλησε θεῖες δυνάμεις καὶ ἔκανε ὑπομονὴ σὲἀπερίγραπτους πειρασμούς.῾Η ῾Ιερὰ Εἰκόνα τῆς Παναγίας, τὴν ὁποία ἐδώρισε ὁ Τσάρος Βασίλειος ᾿Ιβάνοβιτςστὴν ἀντιπροσωπία τῶν Βατοπαιδινῶν Μοναχῶν, ποὺ συνώδευσε τὸν ῞Αγιο Μάξιμο στὴνΡωσία κατὰ τὸ ἔτος 1517.

Τοὺς βίους τῶν ἁγίων τοὺς διηγούμεθα γιὰ νὰ παραδειγματιζόμαστε, νὰ ἐνισχυόμαστε, νὰ προσεγγίζουμε μὲ ὀρθοπραξία τὸν Θεὸμὲ τὸν ἐκκλησιασμό, τὴν ἐξομολόγηση, τὴν κοινωνία τῶν θείων Μυστηρίων.῾Ο κάθε ἕνας ἀπὸ ἐμᾶς θὰ βαστάζει, σύμφωνα μὲ τὶς δυνάμειςτου, τὸν σταυρὸ τῆς ᾿Αναστάσεώς του. ῾Η γνώση τῆς ὁδοῦ πρὸς τὴν θεία Μεταμόρφωση εἶναι ἀναγκαία καὶ εἰδικώτερα στὸ ἑλληνικὸἔθνος, ποὺ μὲ τοὺς σοφούς, ἰσαποστόλους, ἁγίους του ὁδήγησεστὴν θεογνωσία καὶ τόσα ἄλλα ἔθνη.

Εὐχόμαστε ὁ πανάγαθος Τριαδικὸς Θεός μας, ποὺ «ἕως ἄρτιἐργάζεται», νὰ ἀποστέλλει πάντοτε ἄξιους καὶ ἅγιους ἐργάτες στὸνἀμπελῶνα Του, σὰν τὸν ἀκάματο καὶ μέγα ἅγιο Μάξιμο, γιὰ τὴνσωτηρία ὅλων μας. Εὐχόμαστε ἐπίσης ὁ Θεὸς μὲ τὶς πρεσβεῖες τοῦ ὁσίου τούτουΠατέρα μας νὰ δίδει τὴν Χάρη Του, γιὰ τὴν διαφύλαξη τῆς ἑνότητας τῆς πίστεως καὶ τὸν σύνδεσμο τῆς ἀγάπης στὴν μία ῾Αγία τοῦΧριστοῦ Καθολικὴ καὶ ᾿Αποστολικὴ ᾿Εκκλησία.

πηγή: http://filoivatopaidiou.wordpress.com/