Καθηγουμένου Ι. Μ. Αγίου Ιγνατίου - Λειμώνος Λέσβου
από το βιβλίο του «Εορτοδρόμιον»
Ο Κατηχητής
Σήμερα, ευσεβείς χριστιανοί, που η αγία μας Εκκλησία πανηγυρίζει το θρίαμβο της αγίας μας Ορθοδοξίας με την αναστήλωσι των ιερών εικόνων, προβάλλει μπροστά μας και μια αγία και ιερή μορφή, ο άγιος Κύριλλος ο Πατριάρχης των Ιεροσολύμων, πού ανήκει στη μεγάλη χορεία των ηρώων της πίστεως, και υπερασπιστών της αληθείας, των οικουμενικών Πατέρων και διδασκάλων.
Γεννήθηκε στα 312 στα Ιεροσόλυμα της Παλαιστίνης, από γονείς ευσεβείς, πού εφρόντισαν να τον μορφώσουν χριστιανικά και να του εμπνεύσουν όλες τις αρετές στην αθώα ψυχή του. Εκεί στα Ιεροσόλυμα χειροτονήθηκε διάκονος και κατόπιν πρεσβύτερος και όταν ο πατριαρχικός θρόνος εχήρεψε εξελέγη και ενεθρονίσθη στον πατριαρχικό των Ιεροσολύμων θρόνο. Ο βίος του σαν αρχιεπισκόπου της αγίας Σιών υπήρξε πολυκύμαντος και πολυτάραχος.
Ένας αιρετικός Επίσκοπος και φίλαρχος συγχρόνως, ο Καισαρείας Ακάκιος, κατέστη ο μεγαλύτερος του αγίου πολέμιος. Η αγία τοπική σύνοδος της Σαρδικής καθήρεσε τον Ακάκιο, γιατί είχε φρονήματα αρειανικά και δεν δεχόταν το ομοούσιο του Πατρός και του Υιού. Εκείνος όμως ο φίλαρχος με τη βία και τυραννικώς κρατούσε το θρόνο της Καισαρείας και ταυτόχρονα υπέβλεπε και το θρόνο της Ιερουσαλήμ, γιατί με τον έβδομο κανόνα της πρώτης συνόδου της Νικαίας της εδίδετο το προβάδισμα και τα πρεσβεία της τιμής. Και με τη φιλία του αρειανόφρονος αυτοκράτορας Κωνσταντίου κατώρθωσε και εξωστράκισεν από τον θρόνο του τον ιερό Κύριλλο.
Τον κατηγόρησε στον αυτοκράτορα ότι επούλησε τα ιερά σκεύη των εκκλησιών και τα παραπετάσματα των Ναών για να τα μοιράση στους πεινασμένους από το λιμό ανθρώπους. Και αντί να του απονεμηθή βραβείο και έπαινος του επεβλήθη η έκπτωσις εκ του θρόνου και η εξορία στην Αντιόχεια.
Τα χρόνια της εξορίας του τα πέρασε στην Ταρσό της Κιλικίας μέχρι πού η σύνοδος της Σελευκείας τον αποκατέστησε στο θρόνο του.
Ο Ακάκιος όμως δεν ησύχασεν, αλλά με τη δύναμι της φιλίας του προς τον αρειανίζοντα αυτοκράτορα κατάφερε με νέα σύνοδο πού έγινε στην Κωνσταντινούπολι το 360 να τον καθαίρεση και πάλι και να τον εξόριση.
Το 361 όμως ο διάδοχος στο θρόνο αυτοκράτορας Ιουλιανός ο παραβάτης από αντίδρασι προς την πολιτική και το πρόγραμμα του προκατόχου του Κωνσταντίου διέταξε και επέστρεψαν όλοι οι εξόριστοι του.
Και μαζί με όλους επανήλθε στην Ιερουσαλήμ και ο εξόριστος Κύριλλος και ανέλαβε το θρόνο του.
Άλλα και άλλος αρειανίζων αυτοκράτωρ ανέβηκε στο θρόνο της Βασιλεύουσας, ο Ουάλλης, ο οποίος εξώρισεν όλους τους ορθοδόξους Επισκόπους και μαζί μ' αυτούς και τον ορθοδοξώτατο Κύριλλο.
Έντεκα χρόνια έκανε αύτη τη φορά εξόριστος, από το 367 μέχρι το 378, ότε και επανήλθε και παρέμεινε πλέον στο θρόνο του ατάραχος αφού τη μισή του αρχιερατεία την πέρασε στην εξορία.
Αυτός είναι αδελφοί μου, ο κλήρος των δικαίων και οσίων ανδρών ο διωγμός και ο προπηλακισμός. Και συμβαίνει αυτό διότι οι δίκαιοι και ενάρετοι είναι η πέτρα του σκανδάλου και ο λίθος του προσκόμματος των αμαρτωλών και αδίκων, οι όποιοι για να δρουν ανεμπόδιστα διώκουν και θέτουν εκποδών τους τίμιους και τους ηθικούς.
Ο Άγιος Κύριλλος «εκοιμήθη εν Κυρίω» το 386 σε ηλικία εβδομήντα τεσσάρων χρόνων, άλλα εξακολουθεί να ζή «μεταξύ ημών» με το όσιο παράδειγμα του με τον ορθόδοξον αγώνα του και με τα θεοφώτιστα συγγράμματα του.
Ο ενάρετος βίος του αποτελεί πρότυπο για όλους τους επισκόπους. Το αγωνιστικό του φρόνημα και οι ορθόδοξες πεποιθήσεις του για τις όποιες αγωνίστηκε μέχρι θανάτου, διδάσκουν και ελέγχουν τη στάση όλων των συγχρόνων ορθοδόξων οι όποιοι με αδιαφορία παρακολουθούν τον καλπασμό των συγχρόνων αιρέσεων. Τα δε ιερά του συγγράμματα είναι μοναδικά στο είδος τους. Περίφημες και μοναδικές είναι οι κατηχήσεις του, 24 τον αριθμό. Με αυτές πραγματεύεται για την ωφέλεια πού προκύπτει από το βάπτισμα, για τη μετάνοια και την εξομολόγησι, για το μυστήριο του βαπτίσματος, για την πίστι και το ήθος πού οφείλει να έχει ο πάσα ένας χριστιανός, για το σύμβολο της πίστεως πού επικρατούσε στην Εκκλησία των Ιεροσολύμων πριν διατυπωθή το σύμβολο της πίστεως της Νικαίας - Κωνσταντινουπόλεως, για τον ένα και Τριαδικό θεό, για τον Πατέρα, για τον Υιό, για το άγιο Πνεύμα, για την κοινήν ανάστασι, για την αγίαν Εκκλησία και την αιώνια ζωή, για την τελετή του βαπτίσματος, για το μυστήριο του Χρίσματος για τη θεία Ευχαριστία, για την ταξί της θείας Λειτουργίας και περί Κυριακής προσευχής.
Ας ακούσωμε τι λέγει για τη θεία Ευχαριστία, «εν τύπω γαρ άρτου δίδοταί σοι το σώμα, και εν τύπω οίνου δίδοταί σοι το αίμα, ίνα γένη, μεταλαβών σώματος και αίματος Χριστού, σύσσωμος και σύναιμος αυτού... Μη πρόσεχε ουν ψιλοίς τω άρτω και οίνω, σώμα γαρ και αίμα Χριστού κατά την δεσποτικήν τυγχάνει απόφασιν». Δηλαδή υπό τον τύπο του άρτου σου προσφέρεται το σώμα του Χριστού και υπό τον τύπο του κρασιού σου μεταδίδεται το αίματος Χριστού, με σκοπό να γίνης, δια μέσου της μεταλήψεως του σώματος και του αίματος του Χριστού ένα σώμα και ένα αίμα με εκείνο. Λοιπόν μη βλέπεις απλώς τα στοιχεία του άρτου και του οίνου, γιατί σύμφωνα με τη ρήσι του Κυρίου μας είναι αυτό το αληθινό σώμα και αίμα του Χριστού μας.
Αδελφοί μου ας φροντίσωμε να κατηχηθούμε γύρω στα δόγματα και τις αλήθειες της πίστεως για να ικανοποιήσωμε τον άγιο Κύριλλο ο όποιος για τη σωτηρία μας έγραψε και άφησε τις Κατηχήσεις του, και ας κρατήσωμε την πίστι μας ανόθευτη, μέχρι θανάτου. Αμήν.
