Καθηγουμένου Ι. Μ. Αγίου Ιγνατίου - Λειμώνος Λέσβου

από το βιβλίο του «Εορτοδρόμιον»

***

Ο θηριώνυμος μάρτυς

«Ο Βασιλίσκος εκτομή δους την κάραν, πατεί νοητού βασιλίσκου την κάραν»

Ο βασιλίσκος, αγαπητοί μου αδελφοί είναι ένα φίδι των θερμών χωρών πολύ δηλητηριώδες όπως και η ασπίδα. Όποιος δαγκώνεται από αυτό οπωσδήποτε πεθαίνει. Μόνον οι άνθρωποι του Θεού και με την επίκλησι του αγίου Του ονόματος και με το σημείο του σταυρού αποφεύγουν τον κίνδυνο και μάλιστα κατά τον ιερό Ψαλμωδό Δαβίδ ο Μεσσίας Χριστός και κάθε ένας πού πιστεύει στο όνομά Του «επί ασπίδα και βασιλίσκον επιβήσεται και καταπατήσει λέοντα και δράκοντα, ότι επ' εμέ ήλπισε και ρύσομαι αυτόν, σκεπάσω αυτόν ότι έγνω το όνομά μου, κεκράξεται προς με και επακούσομαι αυτού».

Έτσι και ο άγιος Βασιλίσκος, αγαπητοί μου αδελφοί σαν άνθρωπος του Θεού «πατεί νοητού βασιλίσκου την κάραν» ο δε νοητός βασιλίσκος είναι ο αρχέκακος όφις ο διάβολος, και αναδεικνύεται βασιλεύς «του νοός και παθών απρεπών» με τη ζωή του και το θαυμαστό του Μαρτύριο.

Έζησε στα χρόνια του Μαξιμιανού στο χωριό των χουμαλιών στην Αμάσεια του Πόντου της Μικράς Ασίας και ήταν ανεψιός του αγίου ενδόξου μεγαλομάρτυρας Θεοδώρου του Τήρωνος.

Και εκείνος με την ίδια φλόγα της πίστεως στην καρδιά αντιμετώπισε τον Αγρίππα τύραννο, τον Ηγεμόνα της Αμασείας και όπως ο Θεός του και οι σύναθλοί του Ευτρόπιος και Κλεόνικος, ήθλησε και εκείνος και υπέστη πολυώδυνα βάσανα.

Έμεινεν όμως τελευταίος «εκείνων το υπέρ Χριστού τελειωσάντων μαρτύριον». Τον εξέχασαν στη φυλακή και εκείνος προσευχόταν στο Θεό να του άνοιγε το δρόμο του μαρτυρίου και της τελειώσεώς του, ο όποιος και παρουσιάστηκε σε όραμα και του υποσχέθηκε ότι θα απόκτηση και εκείνος το στεφάνι της νίκης όπως ο θείος του Θεόδωρος ο Τηρών και οι λοιποί σύναθλοί του, αλλά θα λαδή το στέφανο, αφού εξόριστος φθάσει στα Κούμανα του Πόντου.

Του επέτρεψαν λοιπόν και με συνοδούς τους δεσμοφύλακες πήγε στο σπίτι του και αποχαιρέτησε με ασπασμούς και δάκρυα τη μητέρα του και τα αδέλφια του και τους παρεκάλεσε να μένουν πιστοί στην αγία μας του Χριστού πίστι.

Ευθύς μετά τον έφεραν πίσω οι στρατιώτες του Αγρίππα και του έβαλαν χειροπέδες πού είχαν εσωτερικά καρφιά και του κατατρυπούσαν τις σάρκες και βαδίζοντας το δρόμο της εξορίας προς τα Κούμανα έβρεχε την αγία εκείνη γη με το τίμιο του αίμα. Πολύ δε ωραία, αναφερόμενος ο ιερός Υμνογράφος σ' ένα θαύμα του Βασιλίσκου κατά το οποίο με την προσευχή του εβλάστησεν ένα ξερό δένδρο ψάλλει: «Προσευχή σου εβλάστησε, ξύλον άνικμον πρότερον και πηγήν ανέβλυζε ζώντος ύδατος τη δε ροή σου του αίματος, η γη καθηγίασται».

Για λίγο εστάθμευσαν στο χωριό των Δακνών και παρέμειναν στο ξενοδοχείο μιας γυναίκας -πού λεγόταν Τραϊανή εκεί έγινε το παραπάνω θαύμα. Όπως είχαν οι στρατιώτες πισθάγγωνα δεμένο το Βασιλίσκο στο κορμό ενός ξερού πλατάνου, επροσευχήθηκεν ο άγιος και — ώ του θαύματος! — όπως η ράβδος του Ααρών ανεβλάστησε και σαν νέο δένδρο καταπράσινο και φουντωτό εφάνηκε. Παράλληλα δε και πηγή πλουσίου νερού στη ρίζα του πλατάνου ανέβλυσε, εκεί ακριβώς όπου στεκόταν δεμένος ο άγιος.

Το θαύμα ήταν μεγάλο και όπως ήταν φυσικό και η Τραϊάνα και οι στρατιώτες κατάπληκτοι από τη χάρι και το θαυματουργικό χάρισμα του Βασιλίσκου επίστεψαν στο Χριστό και επρότειναν στο Βασιλίσκο: να τον ελευθερώσουν από τα δεσμά. Άλλ' εκείνος ο μακάριος πού είχε προσευχηθή στο Θεό να τον αξίωση των μαρτυρικών στεφάνων, δεν έστερξε στην απαλλαγή και τη διάσωσι του σαρκίου του αλλά μαζί με τους στρατιώτες εσυνέχισε το δρόμο για τα Κούμανα οπού έπρεπε να παρουσιασθή στον Ηγεμόνα.

Μόλις έφθασαν στα Κούμανα ωμολόγησαν την πίστι τους και οι στρατιώτες και με απειλές και φοβέρες τους επρότεινεν ο Ηγεμόνας να θυσιάσουν στα είδωλα. Άλλ' ο Βασιλίσκος με την προσευχή του σαν άλλος θεσβίτης Ηλίας φωτιά κατέβασεν από τον ουρανό και κατάκαψε το ναό των ειδώλων και το άγαλμα του Απόλλωνος.

Αντιλαμβάνεσθε το πόσο εξανέστη και εθύμωσεν ο Ηγεμόνας. Αντί να θυσιάσουν οι εξόριστοι στα είδωλα να του καταστρέψουν και το ναό όπου ελάτρευεν και επροσκυνούσε τα άψυχα ξόανα.

Γεμάτος λοιπόν από θυμό ο Ηγεμόνας «ξίφει προσέταξεν αποτμηθήναι την κεφαλήν αυτού και το σώμα ριφθήναι εν ποταμώ».

Έτσι ο πανένδοξος Μάρτυς Βασιλίσκος με τη δύναμι και τη χάρι του σταυρού επέρασε την τρικυμία των μαρτυρικών βασάνων και έφθασε και αγκυροβόλησε στο γαληνότατο λιμάνι της βασιλείας των ουρανών και σαν έμπορος σοφός και έμπειρος το φορτίο της ευσέβειας και των αρετών το διέσωσε και το παράδωσε στα χέρια του ουρανίου πατρός, όπως ωραιότατα τονίζει και ψάλλει ο Υμνωδός. «Ιστίω Μάρτυς του Σταυρού, των βασάνων διελθών το κλυδώνιον, τον γαληνότατον, της βασιλείας όρμον κατέλαβες, και ώσπερ έμπορος καλός, τον φόρτον διέσωσας, της ευσέβειας Χριστώ, τω των όλων βασιλεί και Θεώ ημών».

Λοιπόν, αγαπητοί μου αδελφοί σαν τον άγιο Βασιλίσκο και εμείς να συντρίψωμε την κεφαλή του κάκου βασιλίσκου, του φαρμακερού διαβόλου. Να μη του επιτρέψωμε να μας πλησίαση και να μας δαγκώση με τα απατηλά συνθήματά του και τις πολλές και ποικίλες αμαρτίες πού εφευρίσκει και μας μπλέκει στα δίχτυα του άλλα με το σημείο του Σταυρού πάντοτε να τον εξορκίζωμε καινά του λέμε με τον άγιο Βασίλειο «εξορκίζω σε τον αρχέκακο της πονηρίας και αυτουργόν της ανταρσίας και σκότω βυθού κατενεχθέντα δια την έπαρσιν».