από το βιβλίο του «Το κήρυγμα του θείου λόγου»,

 Εκδόσεις Ιερού Ναού Αγίου Ανδρέου Πατρών, Πάτραι 2004

***

Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης(Ομιλία Α΄)

"Πάντες όσοι ήλθον προ εμού κλέπται εισί και λησταί" (Ίω. ι' 8)

Τα πρόβατα του Χριστού ησύχασαν, αφ' ότου ήλθεν εις την εξουσίαν ο Μ. Κωνσταντίνος. Οι προ αυτού Ρωμαίοι αυτοκράτορες ήσαν διώκται και πολέμιοι του Χριστού και της ποίμνης Του, της Εκκλησίας. Θα ήρμοζεν άρα εις το στέμμα του Μ. Κωνσταντίνου ο λόγος αυτός του Χριστού "πάντες όσοι ήλθον προ εμού κλέπται εισί και λησταί".

1. Το είχε προείπει ο Κύριος "Ει εμέ έδιωξαν και υμάς διώξουσι". Σκληροί διωγμοί, επί τρεις αιώνας έπλητον τους χριστιανούς. Διοκλητιανοί και Νέρωνες, Δέκιοι και Μαξιμιανοί κ.ά. θηριώδεις αυτοκράτορες έσυραν εις τα φρικτότερα μαρτύρια τους χριστιανούς. Τους έρριπτον εις τα θηρία. Τους έκαιαν ζωντανούς. Τους εβασάνιζον ανηλεώς. Και τους εσφαγιάζαν... "Ιδού εγώ αποστέλλω υμάς ως πρόβατα εν μέσω λύκων" είχεν ειπεί ο Χριστός προς τους μαθητάς Του. Και όπως ο ίδιος "ως πρόβατον επί σφαγήν ήχθη", έτσι και τα πρόβατα της ποίμνης Του. Άλλ' επί τέλους η τρικυμία εκόπασε και εγένετο γαλήνη μεγάλη". Χάρις εις τον Κωνσταντίνον. Αυτόν εφώτισεν ο Θεός να παύση τους διωγμούς και να χαρίση την ειρήνην και την ασφάλειαν εις την Εκκλησίαν.

2. Ο άγ. Κωνσταντίνος εις την Ναϊσσόν της Δακίας. Σήμερα η πόλις αυτή ονομάζεται Νις και ανήκει εις την (πρώην)Γιουγκοσλαυίαν. Έχει ορθόδοξον πληθυσμόν. Και επίσκοπον του Πατριαρχείου της Σερβίας. Αυτή η πόλις - γενέτειρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου - υπενθυμίζει τον πρώτον χριστιανόν αυτοκράτορα πού κατέπαυσε τους διωγμούς των προ αυτού. Και απαιτεί ασφαλώς και προτρέπει ο Μ. Κωνσταντίνος τους σημερινούς ηγέτας και τους λαούς του κόσμου, να μη σκληρύνουν την στάσιν των απέναντι της Εκκλησίας και των πιστών. Διότι είναι "σκληρόν το προς κέντρα λακτίζειν". Και το πληρώνουν ακριβά όσοι γίνονται θεομάχοι. Αντιμετωπίζουν την οργήν του Θεού... ενώ εξ άλλου η Εκκλησία και ο πιστός λαός προσφέρουν ό,τι καλλίτερον εις την κοινωνίαν, εις την ειρήνην και την ευτυχίαν του κόσμου..."

3. Μετέφερα το μήνυμα αυτό της Εκκλησίας μας, δια να ακουσθή και εδώ και παντού. "Οχι δε τόσον δια να τονίσω ότι "αποκαλύπτεται οργή θεού επί πάσαν ασέβειαν ανθρώπων" (Ρωμ. α' 18). Αλλά δια να εξάρω την απάντησιν του πιστού λάου προς εκείνους πού και εις τας ημέρας μας επιδίδονται εις επιθέσεις εναντίον της πίστεως και της θρησκευτικότητος και εναντίον της Εκκλησίας και των ηθικών βάθρων της κοινωνίας. Η απάντησις αυτή είναι εκπληκτική και δια τους συγχρόνους διώκτας τους υποσκάπτοντας τα πνευματικά και ηθικά θεμέλια και ερείσματα του πιστού λάου. Όσω η πολεμική των μανία εντείνεται, τόσω το ρεύμα των πιστών σήμερα δυναμώνει και αυξάνει. Οι εκκλησίες γεμίζουν περισσότερον και η προσέλευσις εις τα θεία μυστήρια πολλαπλασιάζεται. Φρυάττουν οι πολέμιοι' αλλά την ανάγκην φιλοτιμίαν ποιούμενοι ανοίγουν - όπου είχαν κλείσει - τις εκκλησίες και ανέχονται θρησκευτικάς εκδηλώσεις και κρύπτουν την απογοήτευσιν και την μανίαν των. Ζή Κύριος. Και της βασιλείας αυτού ουκ έσται τέλος". "Λίθον ον απεδοκίμασαν οι οικοδομούντες ούτος εγεννήθη εις κεφαλήν γωνίας και ο πεσών επ' αυτόν συνθλασθήσεται' εφ' ον δ' αν πέση λικμήσει αυτόν" (Λουκ κ' 18). Αυτό είναι το μήνυμα του Αγ. Κωνσταντίνου σήμερον.

***

Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης(Ομιλία Β΄)

"Ο εν βασιλεύσιν απόστολος σου, Κύριε, βασιλεύουσαν πάλιν τη χειρί σου παρέθετο".

Δεν εκάλεσε μόνον εξ αλιέων αποστόλους ο Χριστός' αλλά και εκ βασιλέων ισαποστόλους ως τον Μ. Κωνσταντίνον. Είναι γνωστόν ότι τον εκάλεσε με το όραμα του Σταύρου και την κλήσιν "εν τούτω νίκα". Αύτη η κλήσις ήτο αποκάλυψις εξ ουρανού δια τον Κωνσταντίνον. Του έδειχνε ο Θεός τον δρόμον πού έπρεπε να ακολουθήση. Και τον ηκολούθησε. Και ανεδείχθη "Μέγας".

1. Ένας άλλος μεγάλος και θεοπρόβλητος βασιλεύς, ο Δαυίδ, ηύχετο εις τον Θεόν "γνώρισόν μοι, Κύριε, οδόν εν η πορεύσομαι, ότι προς σε ήρα την ψυχήν μου". Δηλ. δείξε μου (αποκάλυψε, φανέρωσε μου) Κύριε, ποιόν δρόμον πρέπει να ακολουθήσω, δια να κάνω, ο,τι Συ ορίζεις, η ψυχή μου σε Σένα στρέφεται και ζητεί κατεύθυνσιν.

Και η ψυχή του Κωνσταντίνου είχε γνωρίσει, από την χριστιανήν μητέρα του αγίαν Ελένην, το φως του Χριστού. Και ήτο προετοιμασμένος να δεχθή το μήνυμα Του. Το εδέχθη πράγματι.

Θα αναφέρωμεν τρία μόνον από όσα έπραξεν ακολουθών την κλήσιν του Χριστού.

α)Το 313 εξέδωσε το περίφημον διάταγμα των Μεδιολάνων, περί ανεξιθρησκείας.

Μεγάλη προσφορά προς τον Χριστόν και την Έκκλησίαν. Εσταμάτησαν οι διωγμοί και τα μαρτύρια των χριστιανών. Υπάρχει τώρα άνωθεν μαρτυρία, από τον αυτοκράτορα, πού ομολογεί πίστιν εις τον Χριστόν. Η αποδοχή της άνωθεν κλήσεως Του ίητο φανερόν δείγμα πίστεως και αρχή πορείας εις την οδόν του Κυρίου πρός την αγιότητα.

β)Το 325 συνεκάλεσεν εις την Νίκαιαν την Α' Οικουμ. Σύνοδον. Θεοφώτιστος ενέργεια του α' χριστιανού αυτοκράτορας. Νέα αποκάλυψις της "οδού εν η πορεύσεται", δια να γίνη υπέρμαχος όχι μόνον της ειρήνης, αλλά και της ορθοδοξίας εν τη Εκκλησία. Το δεύτερον δώρόν Του και η β' υπηρεσία Του προς τον Χριστόν.

γ)Το 330 έγιναν τα Εγκαίνια της Κωνσταντινουπόλεως. Η ίδρυσις της φερωνύμου αυτής πόλεως δεν έδωκε μόνον μίαν νέαν πρωτεύουσαν της αυτοκρατορίας εις την Ανατολήν. Αλλά καθίδρυσε ένα νέον υγιές κέντρον της βυζαντινής πλέον αυτοκρατορίας, εις διαδοχήν της φθαρείσης και καταρρευσάσης (ηθικώς πρώτον και υλικώς έπειτα) ρωμαϊκής τοιαύτης. ("Βασιλεύουσαν πόλιν τη χειρί σου παρέθετο").

Η νέα αυτοκρατορία έχει έντονον χριστιανικόν χρώμα και την σφραγίδα της δωρεάς της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας.

-Είναι πολύτιμος η προσφορά των αξίων ηγετών, πού έχουν χριστιανικούς οραματισμούς. Ανεκτίμητος και απαραίτητος, δια να ύπαρξη κοινωνική ανάπλασις (όπως το βυζάντιον έδωκε νέον αίμα και ζωτικότητα εις το ημέτερον Έθνος).

-Η συμβολή εξ άλλου της αγ. Ελένης, εις την πορείαν του Μ. Κωνσταντίνου δεικνύει την αξίαν των χριστιανών δια την ορθήν και φωτεινήν πορείαν των νέων, της ελπίδος ταύτης δια την αισιωτέραν αύριον της κοινωνίας μας.