Καθηγουμένου Ι. Μ. Αγίου Ιγνατίου - Λειμώνος Λέσβου
από το βιβλίο του «Εορτοδρόμιον»
***
Ο Ζηλωτής Απόστολος
«Τον ασφαλώς τα της σοφίας δόγματα, εν ταις ψυχαίς των ευσεβούντων θέμενον,
εν αινέσει μακαρίσωμεν, τον θεηγόρον πάντες Σίμωνα»
Μας καλεί η αγία μας Εκκλησία, Αδελφοί, να μακαρίσωμε σήμερα με ύμνους και ωδές το θεηγόρο Σίμωνα το ζηλωτή και Κανανίτη Απόστολο, πού της σοφίας τα δόγματα και τις αλήθειες της πίστεως εκήρυξε και με αυτά κατήχησε τους καλοπροαίρετους.
Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος στο δέκατο κεφάλαιο του όπου και παραθέτει τον κατάλογο των Αποστόλων τον ονομάζει «Σίμωνα τον Κανανίτην» γιατί καταγόταν από την Κανά της Γσλιλαίας. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς στο έκτο του κεφάλαιο όπου και αναφέρει τα ονόματα των άγιων Αποστόλων, ομιλεί για τον «Σίμωνα τον καλούμενον ζηλωτήν». Ήταν πράγματι ζηλωτής και αγαθός Ισραηλίτης, άδολος και αγνός καθώς στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο αποφάνθηκεν ο Κύριος.
Αξίζει να ενθυμηθούμε τον ωραίο τρόπο της κλήσεως του Ναθαναήλ πού είναι ο ίδιος με το Σίμωνα τον Κανανίτη και ζηλωτή.
Τη δεύτερη ήμερα της δημοσίας του δράσεως ο Κύριος καλεί μέσω του Φίλιππου το πρώτο και υστέρα απ' ευθείας τον Ναθαναήλ στο Αποστολικό έργο και αξίωμα: «Ευρίσκει Φίλιππος τον Ναθαναήλ και λέγει αυτώ — ον έγραψε Μωυσής εν τω νόμω και οι Προφήται, ευρήκαμεν, Ιησούν τον υιόν του Ιωσήφ τον από Ναζαρέτ και είπεν αυτώ Ναθαναήλ, εν Ναζαρέτ δυνατοί τι αγαθόν είναι; λέγει αυτώ Φίλιππος. Έρχου και ίδε, είδεν ο Ιησούς τον Ναθαναήλ ερχόμενον προς αυτόν και λέγει περί αυτού. Ίδε αληθώς Ισραηλίτης εν ώ δόλος ουκ εστί, λέγει αυτό Ναθαναήλ πόθεν με γινώσκεις, απεκρίθη Ιησούς και είπεν αύτω, προ του σε Φίλιππον φωνήσαι, οντά υπό την συκήν είδόν σε, απεκρίθη Ναθαναήλ και λέγει αυτώ, ραββί, συ ει ο υιός του Θεού, συ ει ο βασιλεύς του Ισραήλ, απεκρίθη Ιησούς και είπεν αυτώ ότι είπον σοι, είδόν σε υποκάτω της συκής, πιστεύεις; μείζω τούτων όψει και λέγει αυτώ, αμήν αμήν λέγω υμίν απ' άρτι όψεσθε τον ουρανόν ανεωγότα και τους αγγέλους του Θεού αναβαίνοντας και καταβαίνοντας επί τον υιόν του ανθρώπου».
Ο Κύριος τον εκάλεσε σαν άδολον και πραγματικόν Ισραηλίτη στη χορεία των Αποστόλων Του. Ήταν εξ άλλου καθώς τον χαρακτηρίζει ο Ευαγγελιστής Λουκάς και ζηλωτής και άξιζε και μιας άλλης ιδιαίτερης τιμής πού του απένειμεν ο Κύριος. Η τιμή ήταν ότι παρακάθησεν ο Κύριος ατό τραπέζι των Γάμων του Ναθαναήλ στην Κανά της Γαλιλαίας μαζί με την Παρθένο Μητέρα του και τους υπόλοιπους μαθητές του. Και οι άλλοι μαθηταί συνέχαιραν με το Νυμφίο συμμαθητή τους το Σίμωνα το Ζηλωτή. Και υστέρα από το πρώτο ιδιωτικό Του θαύμα ο Κύριος πού έδειξε στο Ναθαναήλ με το πού του είπε «προ του σε Φίλιππον φωνήσαι, οντά υπό την συκήν είδον σε» έδειξε και το πρώτο δημόσιο του θαύμα πάλι στο Ναθαναήλ κατά τους γάμους του όταν μετάβαλε το νερό σε εξαιρετικό κρασί και επρόσφερε τη χαρά και την ευφροσύνη στις καρδιές των προσκεκλημένων του γάμου.
Άλλα τιμητική και «αντίδωρο» πραγματικό ήταν και η ανταπόκρισι του Ναθαναήλ. Νιόπαντρος καθώς ήταν ακολούθησε τον Κύριο και έτσι «ο Νυμφίος, τον γάμον και τον οίνον καταλιπών, τω φιλώ και θαυματοποιώ και νυμφαγωγώ ηκολούθησε».
Ύστερα δε από την επιφοίτησι του αγίου Πνεύματος βγήκε με ζήλο πύρινον ο Απόστολος στα έθνη για να κήρυξη και να ευαγγελιστή το μεγάλο του Διδάσκαλο τον νυμφαγωγό της ψυχής του Ιησού Κύριο.
Κατά τον ιερό Συναξαριστή «την γην άπασαν σχεδόν ειπείν διέδραμε» και όπως ο Απόστολος Παύλος έτσι και εκείνος Απόστολος των Εθνών αναδείχτηκε.
Και στη Μαυριτανία και στην Αφρική, ακόμη δε και στην Βρετανία, τη σημερινήν Αγγλία έφθασε και το λόγον εκήρυξε.
Πιστά ακολούθησε το δρόμο του Κυρίου. Εδοξάσθηκε από τον ανυπέρβλητο Διδάσκαλο, αλλά και ο Σίμων εδόξασε με την ανυπολόγιστη αποστολική προσφορά του τον Σωτήρα Κύριο και τον εδόξασεν όχι μόνο με τα πύρινα και θεόπνευστα κηρύγματα του αλλά κυρίως με τη προσφορά και τη θυσία του σώματος του. Και αύτη τη ζωή του την επρόσφερε «θυμίαμα εύοσμον, μύρον πολύτιμον» εις τον παθόντα και αναστάντα Κύριο. «Επακολουθών τοις ίχνεσι» του Κυρίου σταυρώθηκε και εκείνος προς χάρι του λέγοντας με τον Απόστολο Παύλο «Χριστώ συνεσταύρωμαι ζω δε ουκέτι εγώ ζη δ' εν εμοί Χριστός».
Ω αδελφοί μου αγαπητοί! Ο Κύριος πάντοτε μετρά στη ζωή όχι τις αγαθές μας πράξεις, αλλά την αγαθή μας διάθεσι πού απορρέει από το ζήλο και την αγάπη πού έχομε προς Εκείνον.
Μας θέλει ζηλωτές ο Κύριος, θερμούς δηλαδή στη πίστι, γενναίους στα έργα τρανούς στους λόγους αγνούς στη σκέψη καθαρούς στο σώμα και φλογερούς στο πνεύμα.
Πρέπει να θυμηθούμε τα λόγια της Αποκαλύψεως πού εφανέρωσεν ο Κύριος στον Ευαγγελιστή Ιωάννη για τον Επίσκοπο της Λαοδικείας της Μικράς Ασίας: «οίδα σου τα έργα, ότι ούτε ψυχρός ει ούτε ζεστός, όφελον ψυχρός ης ή ζεστός, ούτως ότι χλιαρός ει και ούτε ζεστός ούτε ψυχρός μέλλω σε εμέσαι εκ του στόματος μου».
Ποιοι είναι οι χλιαροί; όσοι κλίνουν και με το Θεό και με το διάβολο, όσοι αγαπούν και την αρετή και την αμαρτία, όσοι φοιτούν στην Εκκλησία και παράλληλα συχνάζουν στα αμαρτωλά κέντρα, όσοι φοβούνται τον κόσμο και ποιούν το θέλημα του, όσοι πορεύονται οπίσω των επιθυμιών τους ενώ φανερά λέγουν πώς πιιστεύουν και αγαπούν τον Κύριο.
Όχι λοιπόν χλιαρόι άλλα θερμοί, όχι «επαμφοτερίζοντες» άλλ' ακλινώς στον Κύριο της ζωής και του θανάτου ανήκοντες να πορευόμεθα την οδό του Σίμωνος του ζηλωτού προς την τελείωσι.
***
Σίμων ο Καναναίος
του Ι. Δ. Καραβιδόπουλου
από Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαιδεία, τόμος 11, σελ.158
Εις τους καταλόγους των Δώδεκα Αποστόλων εν τοις Ευαγγελίοις αναφέρεται Σίμων ο Καναναίος ως ενδέκατος μετά τον Θαδδαίον παρά Μάρκω (γ' 18) και Ματθαίω (ι' 4), ενώ εν τω καταλόγω του Λουκά (στ' 15. Πρβλ. Πράξ. α' 13) τοποθετείται δέκατος μετά τον Ιάκωβον Αλφαίου, αντί δε του επιθέτου Καναναίος χρησιμοποιείται η έκφρασις «ο καλούμενος ζηλωτής». Το επίθετον Καναναίος, ή κατ' άλλην γραφήν Κανανίτης, δεν δηλοί καταγωγήν εκ της πόλεως Κανά, ως εσφαλμένως ηρμηνεύθη υπό τίνων (εν τοιαύτη περιπτώσει θα εχρησιμοποιείτο ο τύπος Καναίος ή Κανίτης), ούτε προέρχεται εκ του Χαναναίος εις δήλωσιν του εκ της Χαναάν καταγόμενου· άλλ' είναι η αραμαϊκή απόδοσις με ελληνικήν κατάληξιν της λ. ζηλωτής, ην χρησιμοποιεί ο Λουκάς (πρβλ. Εξ. κ' 5, ένθα η λ. ζηλωτής· «εγώ γαρ ειμί Κύριος ο Θεός σου, Θεός ζηλωτής» — αποδίδει την έβρ. λ. Κana). Περί της εννοίας του όρου «ζηλωτής», αποδιδόμενου εις τον Σίμωνα, υπάρχουν διάφοροι απόψεις: κατ' άλλους το επίθετον τούτο δηλοί ότι ο μαθητής ούτος ανήκεν εις την μερίδα των ευσεβών Ιουδαίων, οι όποιοι επεδείκνυαν υπερβολικόν ζήλον δια την λεπτομερή τήρησιν του νόμου και των λατρευτικών τύπων, κατ' άλλους ότι ο τίτλος ούτος απεδόθη εις τον Σίμωνα υπό του Ιησού εις δήλωσιν του χαρακτήρος του, ενώ κατ' άλλους το επίθετον τούτο δηλοί ότι ο Σίμων προήρχετο εκ του κόμματος των Ζηλωτών, διετήρησε δε και μετά την προσχώρησίν του εις τον αποστολικό όμιλον την ονομασίαν ταύτην, όπως ακριβώς και ο Ματθαίος εκαλείτο «τελώνης» και μετά την αποχώρησίν του εκ του επαγγέλματος. Η τελευταία αυτή άποψις είναι σήμερον η επικρατέστερα μεταξύ των ερμηνευτών.
Περί του μαθητού τούτου ουδεμίαν πληροφορίαν μας διασώζει η Κ. Διαθήκη, εις το Συναξάριον όμως της 10ης Μαίου — ημέρας, καθ' ην η Εκκλησία μας τιμά την μνήμην του — ο Σίμων θεωρείται ως ο νυμφίος του εν Κανά γάμου, «παρ' ου προσκληθείς ο Χριστός άμα τοις αυτού μαθηταίς το ύδωρ εις οίνον μετέβαλεν όθεν ο νυμφίος τον γάμον και τον οίκον καταλιπών τω φιλώ και θαυματοποιώ και νυμφαγωγώ και νυμφίω των καθαρών ψυχών Χριστώ ηκολούθησεν... Ως δε ζήλον διάπυρον ζήλων Θεώ παντοκράτορι, κλήσιν τον τρόπον εκτήσατο». Η πληροφορία όμως αυτή εις ουδέν ιστορικόν δεδομένον είναι δυνατόν να στηριχθή. Γενικώς εις την λειτουργικήν παράδοσιν της Εκκλησίας μας ο Σίμων θεωρείται ως καταγόμενος εκ Κανά της Γαλιλαίος, προφανώς εκ παρεξηγήσεως του επιθέτου Καναναίος, και ταυτίζεται ενίοτε μετά του Ναθαναήλ, ίσως ένεκα της πληροφορίας του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου ότι ο τελευταίος ούτος κατήγετο «από Κανά της Γαλιλαίος» (κα' 2).
