ΕΚΔΟΣΗ Α', Ιεράς Μητροπόλεως Νικοπόλεως, Πρέβεζα 2009

***

Ευχή με ευχές

Στο μικρό αυτό τεύχος δίδομε τρεις παλαιότερες ομιλίες μας επάνω σε θέματα, πού προκαλούν και αναστατώνουν - και προ παντός, πού προβληματίζουν και σώζουν.

Με την ευχή, να υπάρξει ωφέλεια και με ευχές σε όλους για ζωή με την ειρήνη του Χριστού.

Πρέβεζα, 3 Νοεμβρίου 2009

+ ο Νικοπόλεως Μελέτιος

Περιεχόμενα

Ευχή με ευχές                                                     5

Καρφί-Κάρφωμα-Ξεκάρφωμα

Μας ενδιαφέρει;                                                  9

Α. Τα καρφιά                                                      11

Β. Το κάρφωμα                                                   16

Γ. Το ξεκάρφωμα                                                 23

Δ. Θώρακας-Περικεφαλαία                                    29

Συμπέρασμα                                                       35

Έχτιζε, ενώ γύρω του όλοι εγκρέμιζαν

Ο ναός της Ιερουσαλήμ!                                        39

Α. Τί έψαχνε να βρει;                                           41

Β. Τί κατάφερε να βρει; Τί βρήκε;                           50

Γ. Πώς τα κατάφερε;                                            54

Αντί για συμπέρασμα                                            62

Το χαμόγελο, ο καθρέφτης και το καραβόσχοινο

Με ένα πήδημα!                                                  67

Α. Δοκιμασίες-Χωνευτήρι                                      69

Β. Η αγάπη γοητεύει                                            78

Γ. Η αγάπη αιχμαλωτίζει και δένει                           81

Συμπέρασμα                                                      92

 ***

Μας ενδιαφέρει;*

1. Ασφαλώς θα απορείτε για τον τίτλο: «Καρφί, κάρφωμα, ξεκάρφωμα». Είναι φυσική η απορία. Ο τίτλος είναι γρίφος. Θα ξεκινήσουμε λοιπόν πολύ απλά.

Τί είναι το καρφί;

Το καρφί είναι ένα σιδεράκι! Και έχομε καρφιά μικρά. Έχομε και μεγάλα. Έχομε και ταβανόπροκες. Έχομε και πολύ μεγάλα καρφιά, και πολύ μικρά καρφιά. Και λεπτά, και χοντρά. Και μυτερά και στουπωμένα! Έχομε πολύ μικρά καρφιά, πού τα ονομάζαμε, όχι πια καρφιά, αλλά καρφιτσάκια! Το καρφιτσάκι είναι αρκετά μυτερό - και τρυπάει άσχημα! Αν τα καρφιά τα ιδούμε μόνα τους, χωρίς την χρήση τους, είναι όλα σιδερικά, απλά σιδερικά. Μας ενδιαφέρει λοιπόν το καρφί, όχι σαν σιδερικό, αλλά ανάλογα με την χρήση του. Δηλαδή, δεν μας ενδιαφέρει το καρφί, μας ενδιαφέρει το κάρφωμα!

2. Και έχομε δύο ειδών καρφώματα: καρφώματα της ξυλουργικής, και πνευματικά καρφώματα.

Έχομε λοιπόν καρφώματα της ξυλουργικής τέχνης. Παίρνομε σανίδες, και τις καρφώνομε να γίνουν έπιπλα. Και χρειαζόμαστε: ανάλογα κάθε φορά καρφιά, ανάλογα σφυριά, και ανάλογα χτυπήματα! Λεπτές οι σανίδες, μικρά τα καρφάκια! ελαφρά χτυπήματα. Και έχομε καρφιτσάκια, πινέζες, πρόκες και ταβανόπροκες! Και το κάθε είδος καρφώνει με ειδικό δικό του τρόπο.

Όμως δεν υπάρχει μόνο το φυσικό κάρφωμα. Υπάρχει και ένα μεταφορικό κάρφωμα: το πνευματικό και νοητό κάρφωμα! Αυτό, όταν το ακούμε, αλλάζει όψη το πρόσωπο μας! Ιδίως όταν μας ενδιαφέρει προσωπικά! Και είναι οδυνηρό. Τόσο, πού εκείνον, πού καρφώνει, τον λέμε «καρφί». Και τον αισθανόμαστε σαν πρόσωπο δίκαια μισητό.

Και το κάρφωμα είναι μια κατάσταση, πού κανείς δεν την θέλει! Ούτε για τον εαυτό του, ούτε για άλλους! Κανένας άλλος δεν το θέλει εκτός από το «καρφί». Δηλαδή, εκτός από εκείνον πού καρφώνει.

Ας ιδούμε λοιπόν:

•Τί είναι τα καρφιά.

•Τί είναι το κάρφωμα, και μάλιστα στην καρδιά.

•Τί είναι το ξεκάρφωμα.

•Πώς προφυλασσόμαστε από καρφιά και κάρφωμα.

* Ομιλία στο Πνευματικό Κέντρο της Μητροπόλεως στην Πρέβεζα (14.11.1994) διασκευασμένη.

***

Α. Τα καρφιά

1. Υπάρχει μία ωραία εικόνα. Την έχει φτιάξει ένας Ισπανός ζωγράφος, πού λέγεται Σαλβατόρε Νταλί.

Παριστάνει έναν μεγάλο σταυρό χρωματισμένο άσπρο. Και πάνω σ' αυτόν τον σταυρό, έναν άνθρωπο με απλωμένα τα χέρια - σαν τον Χριστό επάνω στο σταυρό. Και ο άνθρωπος αυτός, (ο πάνω στο σταυρό, στην ζωγραφιά του Σαλβατόρε Νταλί) μοιάζει με το μαξιλαράκι πού έχουν οι μοδίστρες και καρφώνουν τα καρφιτσάκια τους. Και επάνω στο μαξιλαράκι αυτό, το τόσο μικρό, βλέπεις καρφωμένα αναρίθμητα καρφιτσάκια!

Έτσι παρουσιάζει ο Σαλβατόρε Νταλί τον άνθρωπο πάνω στο σταυρό, στον άσπρο σταυρό, γεμάτον σε ολόκληρο το σώμα του, καρφιά. Μικρά, μεγάλα, μυτερά! Σε όλα τα μέρη του σώματος του! Και επάνω από το κεφάλι του βλέπεις ένα στεφάνι. Όχι αγκάθινο, σαν εκείνο πού έβαλαν στο κεφάλι του Χρίστου, αλλά ένα στεφάνι - όλο καρφιά! Και όλα αυτά τα καρφιά ξεκινάνε από το στεφάνι και μπαίνουν στο κρανίο του ανθρώπου!

2. Τί θέλει άραγε να παραστήσει αυτός ο Σαλβατόρε Νταλί μ' αυτή την παράξενη εικόνα;

Τί άλλο, παρά την κατάσταση, την οποία ζει ο άνθρωπος στην σύγχρονη ζωή, στην σύγχρονη κοινωνία- πού οι άνθρωποι έχουν χάσει κάθε αίσθηση αγάπης, στοργής και συμπόνιας - γιατί έχουν ξεφύγει από το νόμο του Θεού.

Δυστυχώς έτσι είναι! Αν θέλωμε να το καταλάβωμε! Λίγο παλαιότερες εποχές, όταν γινόταν κήρυγμα έτρεχε ο κόσμος όλος να το ακούσει, για να διδαχθή. Τώρα δεν συγκινείται. Δεν βαριέσαι, λένε, τί να το κάνωμε το κήρυγμα; Όμως, το μόνο πού μπορεί να αναπλάσει την ψυχή του ανθρώπου και να την κάμει να αποκτήσει λίγη καλωσύνη και λίγη συμπόνια, είναι ο λόγος του Θεού! Χωρίς λόγο Θεού θεριεύει, και μέσα της κυριαρχεί, η κακία! Και η κακία έχει μερικές εκδηλώσεις, πού ο άνθρωπος τις θεωρεί... «άκακες»! Γιατί είναι λόγια! Λόγια; Τί λόγια; Λόγια βέλη φαρμακερά, πού τρυπάνε! Τρυπάνε; Τί τρυπάνε; Το σώμα; Όχι το σώμα! Τρυπάνε την ψυχή!

Ω, Θεέ μου. Πόσα καρφώματα την ήμερα δέχεται ένας άνθρωπος στην σύγχρονη κοινωνία, πού συμπεριφέρεται χωρίς αγάπη!

Την παλαιότερη εποχή, κάθε Μεγάλη Πέμπτη, παραμονή της Μεγάλης Παρασκευής, έβγαιναν τα παιδιά και έλεγα κάλαντα. «Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα» κ.λ.π., κ.λ.π. Και παρά κάτω λέει: ότι οι άνομοι Εβραίοι, θέλοντας να σταυρώσουν τον Χριστό, βρήκαν ένα γύφτο και του παράγγειλαν τρία καρφιά! Άλλα εκείνος ο παράνομος αντί για τρία, πιάνει και φτιάχνει πέντε! Και τους τα πήγε. Πέντε καρφιά. Και εκείνοι μπλοκάρανε!

-Τί να τα κάμωμε τα πέντε καρφιά;

-Χρειάζονται! Χρειάζονται!

Του λένε:

-Εσύ πού μας τα έφτιαξες, εσύ να τα διατάξεις!

Και εκείνος τα διάταξε:

-Βάλτε τα δυο στα πόδια του- τα δυο στα χέρια του- το πέμπτο φαρμακερό βάλτε το στην καρδιά του, να στάξει αίμα και νερό!

-Πόσο οδυνηρό είναι καρφί στα πόδια, και μάλιστα εκεί κάτω, πάνω στην πατούσα, μέρος ευαίσθητο, γεμάτο νεύρα!

-Και πόσο οδυνηρό είναι, ένα άλλο καρφί στα χέρια, στον καρπό, πού είναι πάλι όλο κόκκαλα και μάλιστα σε ένα σημείο, πού είναι πάλι όλο νεύρα!

-Άλλα ο πόνος στα χέρια, και στα πόδια, όσος κι αν είναι, είναι λίγος! Φαρμακερό δεν είναι το καρφί εκείνο πού κάνει και πονάει το σώμα, αλλά εκείνο πού κάνει και πονάει η καρδιά. Βάλτε το στην καρδιά του!

Αυτό είναι το φαρμακερό. Όχι επειδή πάει στην καρδιά, αλλά επειδή ό,τι πάει στην καρδιά, είναι φαρμακερό! Και όταν λέμε καρδιά, εννοούμε το όργανο του σώματος, πού δεν σηκώνει και πολλά τρυπήματα! Η καρδιά δεν σηκώνει τρυπήματα. Ο πόνος στην καρδιά είναι στιγμιαίος - και το αποτέλεσμα ακαριαίο. Ο πιο ανώδυνος θάνατος είναι, με ένα μαχαιράκι πού φθάνει κατευθείαν στην καρδιά!

3.Όταν λέμε «καρδιά», εννοούμε το εσωτερικό του ανθρώπου, το πνεύμα του ανθρώπου, τον εσωτερικό του κόσμο. Καρφί στο χέρι, όσο φαρμακερό και αν είναι, είναι λίγο. Καρφί στο πόδι, όσο φαρμακερό και αν είναι, είναι λίγο. Καρφί στην καρδιά είναι δηλητήριο και φαρμάκι. Και όποιος το δεχθή δεν έχει, παρά να στενάξει και να ειπεί:

-Χριστέ μου, τί πόνος! τι φαρμάκι! Φαρμάκι και για τον Χριστό, το φαρμάκι για το όποιο μιλάει το υπέροχο αυτό άσμα του λάου μας και της Εκκλησίας μας, ήταν το πέμπτο καρφί! Το καρφί στην καρδιά Του.

Ποιος ήταν αυτός ο πόνος του Χριστού; Λένε οι ερμηνευτές: Όταν λίγο πριν από τα άχραντα πάθη Του ο Χριστός επήγαινε για την Ιερουσαλήμ, εστάθη για λίγο απέναντι της, την εκύτταξε και είπε:

-Ιερουσαλήμ, Ιερουσαλήμ, λαέ πού μισείς και εξοντώνεις τους προφήτες και γενικά εκείνους πού έρχονται να σου διδάξουν το θέλημα του Θεού και την αιώνια σωτηρία! Πόσες φορές πάσχισα να σας μαζέψω στην αυλή του Πατέρα μας! Άλλα σεις δεν το θελήσατε!

4. Εμείς σήμερα, όταν ρίχνωμε μια ματιά στο περιβάλλον μας, και βλέπωμε ότι κάποτε σε κάποιον εδείξαμε μια ελάχιστη καλωσύνη, (μωρέ στις καλωσύνες μας!) και δεν βλέπομε ανταπόκριση, και δεν ακούμε ένα «ευχαριστώ», γίνεται φαρμάκι η ψυχή μας, και λέμε:

-Μωρέ, αναγνώριση! Ούτε ένα χαμόγελο! Ούτε ένα ευχαριστώ! Ούτε στα ψέματα! Δεν είναι να κάνει κανείς καλό!

Για φαντασθήτε τώρα τον Κύριο μας Ιησού Χριστό, να ρίχνει σήμερα μια ματιά: στην Νέα Υόρκη, στο Σικάγο, στο Λονδίνο, στο Παρίσι, στην Αθήνα, στην Πρέβεζα μας. Ας την βάλωμε και αυτήν μέσα!

Ψάξετε να βρείτε παρηγοριά. Ψάξετε να βρείτε, πόσο θα πρέπει να είναι το παράπονο Του! Πόσος ο πόνος της ψυχής Του! Πόσο το πένθος Του φαρμακερό!

-Τί θα έλεγε ο Κύριος; Άλλα και τί θα πρέπει να ειπούμε εμείς; Τί άλλο τάχα μπορούμε να ειπούμε, ει μη μόνο:

«Προσκυνώ Σου τα πάθη, Χριστέ»! θυμάστε, που το λέμε; Το λέμε την Μεγάλη Παρασκευή στην Θ' Ωρα, λίγο πριν να κάμωμε την Αποκαθήλωση:

Σήμερον κρεμάται επί ξύλου, ο εν ύδασι την γην κρεμάσας.

Στέφανον εξ ακανθών περιτίθεται, ο των αγγέλων βασιλεύς.

Ψευδή πορφύραν περιβάλλεται, ο περιβάλλων τον ουρανόν εν νεφέλαις.

Ράπισμα κατεδέξατο, ο εν Ιορδάνη ελευθερώσας τον Αδάμ.

Ήλοις (με καρφιά) προσηλώθη, ο Νυμφίος της Εκκλησίας.

Λόγχη εκεντήθη, ο Υιός της Παρθένου.

Προσκυνουμέν Σου τα πάθη, Χριστέ, (τρεις φορές).

Δείξον ημίν και την ένδοξόν Σου ανάστασιν.

Πόσο υπόφερε για μας! Και σωματικά. Άλλα ιδιαίτερα ψυχικά - εσωτερικά, από το πέμπτο καρφί!