+ Ἀλεξάνδρου Κοσύχιν, ἱερέα(+ 1910)

Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ:

Μέ δάκρυα. Μέ θέρμη.

            Πόσο θαυμάσια, πόσο ὑπέροχη, εἶναι ἡ λειτουργία μας! Ἀληθινά «θεία», καί θεϊκή!

            Σ᾿ αὐτήν τήν προσωρινή καί παροδική ζωή, σ᾿ αὐτόν τόν γεμᾶτο ἁμαρτίες κόσμο, μεγαλύτερη χαρά δέν θά μπορέσεις νά βρεῖς πουθενά, ἀπό ὅση στήν θεία λειτουργία.

*            *           *

            Μπορεῖ, στήν θεία λειτουργία, ἀπό τά μάτια σου νά τρέχουν δάκρυα γιά τίς ἁμαρτίες σου πικρά· ἀλλά τότε, μέσα σου, ἡ καρδιά γεμίζει χαρά καί εὐφροσύνη.

            Ἐγώ αὐτό τό αἰσθάνομαι πολύ βαθειά· σέ ὅλη τήν λειτουργία· καί πιό πολύ στήν θεία κοινωνία· ὅταν παίρνω τά ἅγια καί ζωοποιά μυστήρια, τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ.

            Τότε τό ζῶ, ὅτι ὁ Χριστός εἶναι μέσα μου σάν πρόσωπο, σάν ὑπόσταση· μέ θεώνει· μέ καθαρίζει· μέ ζωοποιεῖ· μέ δυναμώνει· ἐνεργεῖ μέσα μου· μέ ἀλλοιώνει θαυματουργικά.

*            *           *

            Πολυεύσπλαγχνε Κύριε, ἀξίωνέ με νά λειτουργῶ, ὅλο καί πιό συχνά· νά τελῶ τήν θεία λειτουργία Σου, ὅλο καί πιό συχνά. Γιατί, πραγματικά, ὅσο πιό συχνά λειτουργεῖ ὁ παπᾶς, τόσο πιό πολύ τό ποθεῖ νά λειτουργεῖ ὅλο καί πιό συχνά, καθημερινά.

            Ἀξίωσέ με, Κύριε, νά τό κάνω.

            Βοήθησέ με, Κύριε, νά προσέρχωμαι σέ Σένα, στό ἅγιο θυσιαστήριό Σου, μέ δάκρυα μετανοίας· καί νά τελῶ τήν θεία λειτουργία μέ κατάνυξη· καί νά Σέ παρακαλῶ καί νά Σέ ἱκετεύω μέ θέρμη.

                                    Μετ: + ὁ Ν.Μ.

ΤΟ  ΣΥΜΒΟΛΟ  ΤΗΣ  ΠΙΣΤΕΩΣ

            «Πιστεύω εἰς ἕνα Θεόν».

            Ἔτσι ἀρχίζει τό «Σύμβολο τῆς Πίστεως», τό γνωστό «πιστεύω».

            Τί εἶναι ὅμως αὐτό;

            Πρόκειται γιά μιά προσευχή-ὁμολογία πίστεως. Μιά σαφής, σύντομη ὁμολογία τῆς πίστεώς μας. Ἀποτελεῖται ἀπό δώδεκα προτάσεις-ἄρθρα. Τά πρῶτα ἑπτά ἄρθρα ἀναφέρονται στόν Χριστό: Ὅτι εἶναι μονογενής Υἱός τοῦ Θεοῦ Πατέρα. Ὅτι εἶναι ὁμοούσιος (=ἴδιας οὐσίας) μέ τόν Πατέρα. Ὅτι εἶναι τέλειος Θεός. Καί ὅτι ἔγινε καί τέλειος ἄνθρωπος. Γεννήθηκε ἀπό τήν Παρθένο Μαρία. Ὅτι σταυρώθηκε· ἀναστήθηκε· καί ἀναλήφθηκε. Καί ὅτι θά ἔλθη πάλι στόν κόσμο, νά κρίνει ζῶντες καί νεκρούς.

            Στή συνέχεια ἀναφερόμαστε στόν Ἅγιον Πνεῦμα· στό τρίτο πρόσωπο τῆς ἁγίας Τριάδος. Καί λέμε, ὅτι εἶναι τέλειος Θεός, τόν ὁποῖο προσκυνοῦμε μέ τόν Πατέρα καί τόν Υἱό. Τέλος ὁμολογοῦμε τήν πίστη μας στήν Ἐκκλησία πού ἴδρυσε ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός καί στά μυστήρια πού Ἐκεῖνος παρέδωκε.

            Ἡ φράση «Πιστεύω εἰς ἕνα Θεόν» σημαίνει: «ἐμπιστεύομαι τά πάντα στόν Θεό». Δηλ. δέν πρόκειται γιά ἀποδοχή μιᾶς ἰδεολογίας-φιλοσοφίας, ἀλλά γιά ἀποδοχή τοῦ προσώπου τοῦ Χριστοῦ. Αὐτός εἶναι ἡ μοναδική Ἀλήθεια. Τό λέει καί ὁ Χριστός στό εὐαγγέλιο: «Ἐγώ εἰμί ἡ Ὁδός, ἡ Ἀλήθεια καί ἡ Ζωή» (Ἰωάν. 19,6). Καί γιά νά μήν τό ξεχνᾶμε ποτέ αὐτό, τό «Πιστεύω» τό ἀπαγγέλομε ἐπίσημα στή μέση τῆς θείας Λειτουργίας. Πότε; Μετά τή Μεγάλη Εἴσοδο, ὁπότε τά δῶρα μεταφέρονται ἀπό τήν πρόθεση στήν ἁγία Τράπεζα. Καί λίγο πρίν ἀπό τόν καθαγιασμό τους: δηλαδή λίγο πρίν ἀπό τήν εὐλογία τοῦ ἄρτου καί τοῦ οἴνου νά γίνουν σῶμα καί αἷμα Χριστοῦ. Γιατί τότε; Γιά νά φανῆ, τότε ὅτι ἡ ὀρθή πίστη εἶναι ἡ προϋπόθεση τοῦ ἁγιασμοῦ μας καί τῆς σωτηρίας μας.

            Γιατί ὅμως, ἐμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι δίνουμε τόση βαρύτητα στήν ὀρθή πίστη γιά τήν σωτηρία μας;

            Ἐπειδή σωτηρία  εἶναι ἡ ἐπανένωση τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό· ἡ ἀποκατάσταση καλῆς ἐπικοινωνίας μαζί Του. Στό ἔργο αὐτό μᾶς βοηθεῖ μόνο ὁ Χριστός. Κανένας ἄλλος. Οὔτε ἄγγελος. Οὔτε ἄνθρωπος. Γι’ αὐτό, καί ὅταν κάποτε οἱ Ἰουδαῖοι ρώτησαν τόν Χριστό:

            -Τί πρέπει νά κάνουμε, γιά νά κάνουμε αὐτό πού θέλει ὁ Θεός;

            Ὁ Κύριος ἀπάντησε:

            -Νά πιστέψετε σέ Ἐκεῖνον πού Αὐτός σᾶς ἔστειλε (Ἰωάν. 6, 28-29).

*            *            *

            Μέ πόση συναίσθηση, προσοχή καί κατάνυξη πρέπει νά λέμε καί νά ἀκοῦμε τό «πιστεύω», καί στίς προσευχές μας καί ἰδιαιτέρως στήν θεία Λειτουργία!

Ἀρχιμ.Ν.Κ.

 Ἀρχιμ. Δανιήλ Ἀεράκη

ΕΝΑ ΠΙΚΡΟ ΠΟΤΗΡΙ

            Γράφει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: Πολλοί μέ ἀπεστράφησαν ἐν τῇ Ἀσίᾳ,  καί ἀνάμεσα σ’ αὐτούς ὁ Φύγελλος καί ὁ Ἑρμογένης. 

*           *          *

            Τό πιό πικρό ποτήρι πού ἤπιε ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός,  δέν ἦταν ὁ πόνος τοῦ σταυρικοῦ θανάτου.  Ἦταν ὁ πόνος ἀπό τήν προδοσία τοῦ μαθητοῦ του Ἰούδα·  ἦταν ἡ ἄρνησις τοῦ μαθητοῦ του Πέτρου. 

            Το ἴδιο πικρό ποτήρι τῆς ἐγκαταλείψεως ἔπρεπε νά δοκιμάσει καί ὁ Παῦλος,  ὁ κατά πάντα μιμητής τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καί μιλάει γιά τήν ἐγκατάλειψη τῶν συνεργατῶν του ἀπό τήν Ἀσία. 

            Λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος: «Εἰκός ἦν αὐτῷ συλληφθέντα  ἐγκαταλειφθῆναι». Δηλαδή. Ἦταν φυσικό, ἀφοῦ τόν ἔβαλαν στήν φυλακή, νά σκορπίσουν οἱ συνεργάτες του.

             Κι ὅμως θά ἔπρεπε νά ἦταν ἀφύσικο! 

            Γιατί ἐγκατέλειψαν τόν Παῦλο ὁ Φύγελλος καί ὁ Ἑρμογένης;  Ἔφταιγε ὁ Παῦλος;  Ὁ Παῦλος ἦταν πάντοτε ἀποστολικός ἥλιος.  Καί ὅπως ὁ ἥλιος δέν φταίει,  ἄν μπαίνουν σύννεφα καί τόν καλύπτουν,  ἔτσι δέν ἔφταιγε καί ὁ Παῦλος,  ὅταν τά σύννεφα τοῦ διωγμοῦ καί τῆς φυλακίσεως τόν κάλυπταν. Καί ὅπως ὁ ἥλιος δέν ἔχει νά ζημιωθεῖ τίποτε, ἄν μερικοί τόν ἀποστραφοῦν καί κρυφτοῦν σέ σκοτεινό ὑπόγειο,  ἔτσι καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος δέν εἶχε νά ζημιωθεῖ τίποτε ὁ ἴδιος προσωπικά, ἄν μερικοί, σέ ὧρες δύσκολες, τόν ἀποστρέφονταν·  ἄν ἔκαναν, πὼς δέν τόν ἤξεραν· καί ἄν κλείνονταν σέ κάποιο ὑπόγειο κοσμικῆς σκοπιμότητος.

*        *       *

             Γιατί ὅμως ἡ ἐγκατάλειψη;

             Λόγῳ τῆς δειλίας καί τῆς σκοπιμότητος.  Εἶναι κάποιος σέ ὕψος δόξης;  Ὅλοι παριστάνουν τόν φίλο του.  Γιατί ὅλοι κάποιο κέρδος θά ἔχουν!  Καί ἄν δέν ἱκανοποιήσουν κάποια κοσμική φιλοδοξία τους καί δέν ἀποκομίσουν ὑλικό κέρδος,  ἱκανοποιοῦν τουλάχιστον τόν ἐγωισμό τους, ὅτι τάχα βρίσκονται κοντά σέ κάποιο ὑψηλό πρόσωπο.  Μόλις ὅμως τό ἄλλοτε ὑψηλό πρόσωπο βρεθῆ πεσμένο ἀπό τήν ἐφήμερη κοσμική του δόξα,  ἕνας ἕνας τόν ἐγκαταλείπουν.  Κανένας δέν τόν ξέρει.  Ὅλοι τραβᾶνε τό δρόμο τους. Καί ἐκεῖνος τόν δρόμο τῆς μοναξιᾶς του.

             Ἐδῶ ἔχει τό μεγαλεῖο της ἡ ἀληθινή φιλία καί ἀγάπη.  Ἐκεῖνος πού σέ θυμᾶται στόν πόνο,  ἐκεῖνος πού στή φυλακή σέ ἐπισκέπτεται,  ἐκεῖνος πού μένει στήν  ἀδοξία σου δίπλα σου,  ἐκεῖνος πού σοῦ χαμογελάει μέ στοργή τήν ὥρα πού ὅλοι σέ φτύνουν,  ἐκεῖνος εἶναι ὁ φίλος σου καί ὁ συγγενής σου. 

            Γιατί ἐγκατέλειψαν τόν Παῦλο στίς δύσκολες στιγμές του;  Ἀπό δειλία καί σκοπιμότητα· καί ἀπό ἀγάπη τοῦ κόσμου τούτου.

            Γιατί προτίμησαν τά θέλγητρα τοῦ κόσμου τούτου; Γιατί ἡ ἀγάπη τῶν ἀνθρώπων, καί ἡ σκοπιμότητα τοῦ σήμερα δέν ἀφήνουν περιθώρια θυσίας, οὔτε μεγάλης, οὔτε μικρῆς. 

            Το χαρακτηριστικό στήν περίπτωση τοῦ Παύλου εἶναι,  πὼς οὔτε ἀπογοητεύεται ἀπό τήν ἐγκατάλειψη καί στενῶν ἀκόμη συνεργατῶν,  ἀλλά καί οὔτε πικραίνεται, οὔτε καταριέται τούς φίλους καί συνεργούς του, πού τόν ἐγκατέλειψαν. 

            Γιατί νά ἀπογοητευόταν;  Δέν ζοῦσε γιά τούς συνεργάτες του.  Γιά τόν Ἰησοῦ Χριστό ζοῦσε.  Κι ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἦταν πάντοτε κοντά του. 

                        (Ἀπό τό βιβλίο: Ἡ Β’ πρός Τιμόθεον ἐπιστολή, σελ. 50-52.)

ΘΕΛΕΙ ΤΟΛΜΗ Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ

            Ἔτσι τιτλοφορεῖται ἕνα ἀπό τά βιβλία τοῦ Ρώσσου Μητροπολίτη Ἀντωνίου Μπλούμ, ὁ ὁποῖος ἐκοιμήθη πρίν ἕνα χρόνο στήν Ἀγγλία.

            Γιός διπλωμάτη, μεγάλωσε καί σπούδασε στήν Γαλλία ὡς πρόσφυγας. Ἔγινε χειρουργός καί συμμετεῖχε στήν Γαλλική Ἀντίσταση.

            Στά νιάτα του πέρασε μιά κρίση ἀθεΐας. Ἔδωσε διορία στόν ἑαυτό του ἑνός ἔτους, γιά νά βρῆ νόημα στήν ζωή του. Καί γιά νά "ξεμπερδεύει" πρῶτα μέ τόν Χρι¬στια¬νισμό, εἶπε νά διαβάσει τό μικρότερο ἀπό τά τέσσερα Εὐαγγέλια, τό κατά Μᾶρ¬κον, καί νά μήν ἀσχοληθῆ ξανά.

            Ὁ Θεός ὅμως, "ὁ θέλων πάντας σωθῆναι καί εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν", τόν ἄμειψε γι' αὐτόν τόν ἐλάχιστο κόπο ἀναζήτησης, γι' αὐτή τήν ἐλάχιστη "θυσία" χρό¬νου του. Καί τόν ζέστανε μέ τήν παρουσία Του, βεβαιώνοντάς τον ὅτι - ὄχι ἁπλῶς ὑπάρχει ἀλλά καί - εἶναι κοντά του. Ὁ ἴδιος ἀργότερα ὁμολογοῦσε: "Δέν βρῆ¬κα ἐγώ τόν Χριστό. Ἐκεῖνος μέ βρῆκε".

*    *    *

            Ἡ διδασκαλία του ἀναφερόταν σχεδόν πάντοτε στήν ἀξία καί τήν δύναμη τῆς προσευχῆς. Ἰδιαίτερα μιλοῦσε γιά τίς προϋποθέσεις τῆς προσευχῆς.

            Κάποτε πηγαίνοντας νά μιλήσει σέ κάποιο πανεπιστήμιο, συνάντησε μερι¬κούς φοιτητές στήν καφετέρια τοῦ πανεπιστημίου. Καθόντουσαν μέ τά πόδια πάνω στό τραπέζι καί κάπνιζαν. Ξέροντας ὅτι θά πήγαινε ἐκεῖ νά μιλήσει γιά τήν προσευ¬χή, τόν σταμάτησαν καί μέ θράσος τόν ρώτησαν:

            - Πάτερ, δέν λές καί σέ μᾶς λίγα λόγια γιά τήν προσευχή;

            Ὁ Μητροπολίτης Ἀντώνιος δέν τούς ἀγνόησε. Σταμάτησε καί τούς εἶπε:

            - Ἄν θέλετε ἀλήθεια νά μάθετε γιά τήν προσευχή, κάντε πρῶτα μιά πολύ ἁπλῆ ἄσκηση μόνο γιά μιά ἑβδομάδα: Βάλτε τό ξυπνητήρι σας νά κτυπήσει στίς 6 τό πρωί. Καί σηκωθεῖτε τό ἀργότερο σέ πέντε λεπτά. Μήν τό κλείσετε καί ξανακοι¬μηθεῖτε!... Ἄν τά πᾶτε καλά σ' αὐτήν τήν προπόνηση, ἐλᾶτε μετά νά σᾶς μιλήσω γιά τήν προσευχή!...

*    *    *

            Προφανῶς ὁ σοφός κληρικός δέν ... τούς ἔκανε "πλάκα". Βλέποντας μέ πόνο τήν πνευματική καί σωματική τους ἀφασία, θέλησε νά τούς δείξει ὅτι ἡ προσευχή:

•           εἶναι καί ἔργο ΣΩΜΑΤΙΚΟ - καί ὄχι μόνο πνευματικό. Γι' αὐτό ἀπαιτεῖ πειθαρχία καί βία στό σῶμα·

•           εἶναι καρποφόρα, ὅταν γίνεται μέ ξεκούραστο μυαλό τό πρωί καί μέ θυσία ὕπνου· καλύτερα νά μή τήν ἀφήνουμε σάν τό τελευταῖο πάρεργο μετά ἀπό μιά ἐξαντλητική ἡμέρα·

•           δέν γίνεται μόνο ὅταν ἔχουμε "κέφια". Εἶναι ἡ ἀναπνοή τῆς ψυχῆς. Κανείς δέν ἀναπνέει, μόνο ὅταν ... ἔχει "κέφια". Τό νά βαριόμαστε τήν προσευχή ἀπο¬τε¬λεῖ σοβαρό "ἀναπνευστικό" πρόβλημα·  

•           εἶναι τροφή ἀναγκαία, γιά νά ζήσουμε τήν ἀληθινή Ζωή τοῦ Θεοῦ. Χωρίς προσευχή σβήνει ἡ ἀγάπη γιά τόν Θεό. Ἀδυνατίζει ἡ θέληση γιά ὑπακοή στό θέλημά Του. Καί παραλύουν "τά φρένα" πού συγκρατοῦν τά νεῦρα καί τίς αἰσθήσεις·

•           γίνεται μέ ὄρεξη, ὅσο βιάζουμε τόν ἑαυτό μας στήν μελέτη τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. (Λίγη βία, γιά νά διαβάσει ὁ τότε ἄθεος νεαρός Μπλούμ τό μικρότερο Εὐαγγέλιο, ὄχι ἁπλῶς τοῦ ἄνοιξε τήν ὄρεξη νά κάνει προσευχή, ἀλλά καί τοῦ χάρισε τήν ἐμπειρία τῆς ζωντανῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ).

            Καί μή ξεχνᾶμε ὅτι: Καί στήν μελέτη καί στήν προσευχή ἰσχύει ἡ σοφή παροιμία τοῦ λαοῦ μας: "Τρώγοντας ἔρχεται ἡ ὄρεξη".

Ἀρχιμ. Β.Λ.