Η ΧΑΡΗ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ

            Στίς 2 Ἰανουαρίου ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τήν μνήμη τοῦ ἁγίου Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ· ἑνός ἁγίου, πού τό χαρακτηριστικότερο στοιχεῖο του εἶναι ἡ χαρά! Ἄραγε ὑπάρχει ἄνθρωπος, πού σ’ ὅλη του τήν ζωή ψάχνει γιά κάτι ἄλλο; Καί εἰδικότερα, τώρα, στήν περίοδο τῶν ἑορτῶν τῶν Χριστουγέννων, ὑπάρχει κάποια ἄλλη ἀναζήτηση;

Ἡ χαρά εἶναι ἡ προσδοκία κάθε ἀνθρώπινης καρδιᾶς. Τά περισσότερα ἀπ’ ὅσα κάνουμε στήν ζωή μας, στήν χαρά στοχεύουν: οἱ ἀγορές· ἡ διασκέδαση· οἱ ἐκδρομές· καί οἱ διακοπές. Οἱ συνθῆκες τοῦ βίου, ἡ τηλεόραση, τά περοδικά τάχα γιά δημιουργία ἑνός στύλ ζωῆς, μᾶς ἐκμαυλίζουν σέ μιά ἀντίληψη ἐκτονωτικῆς χαρᾶς, (ἄν ὑπάρχει τέτοιο εἶδος!).

 Φανταζόμαστε τήν χαρά σάν μιά ὑπόθεση εὔκολη καί γρήγορη. «Θέλεις», «ἀγοράζεις», «ἔχεις»! Καί γίνεσαι.... πανευτυχής! Καί οἱ καϋμένοι οἱ ἄνθρωποι, τρέχουν πίσω ἀπ’ ὅλα αὐτά! Καί τελικά γίνονται... δυστυχεῖς. Λίγο μυαλό, καί λίγη εἰλικρίνεια, νά διαθέτει κανείς, τήν ἀντιλαμβάνεται (καί τήν ζεῖ!) τήν ψευτιά αὐτῶν τῶν ὑποσχέσεων.

*            *            *

            Ὁ ἅγιος Σεραφείμ μᾶς λέει:

Χριστός ἀνέστη, χαρά μου.

Δηλαδή. Πρέπει πρῶτα νά λύσεις τά καίρια θέματα τῆς ζωῆς σου, γιά νά μπορέσεις νά ἐλπίσεις ὅτι θά βρεῖς χαρά. Ὅταν ὁ θάνατος σάν «μυλόπετρα» λειώνει τήν κάθε ἀνθρώπινη καρδιά καί κατάσταση, πῶς μπορεῖς σύ νά ἔχεις χαρά; Δέν ὑπάρχουν εὔκολες, φτηνές «προκάτ» λύσεις στό μεγάλο αὐτό θέμα. Χρειάζεται εἰλικρίνεια, κόπος, ἐπιμονή, γιά νά ὑπάρξουν δεδομένα πού θά γεννήσουν τήν χαρά.

            Καί ὅρος ἀπαράβατος ἡ ἐμπιστοσύνη καί ἡ αὐτοπαράδοση στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Χωρίς τόν Χριστό, ὅλα γίνονται ἀνόητα. Ὁ Χριστός εἶναι ὁ συνεκτικός νοῦς. Χωρίς Αὐτόν, ὅλα εἶναι σκοτάδι. Ἡ πίστη σ’ Αὐτόν, εἶναι κόπος καί πορεία. Ἀπ’ αὐτήν ὅμως θά ρθεῖ στήν καρδιά μας τό φῶς Του καί θά γεμίσει μέ χαρά. Αὐτό ὅμως δέν θά γίνει οὔτε εὔκολα, οὔτε γρήγορα. Ὁ Χριστός δέν μοιράζει μέ τά χαπάκια «ἔκσταση». Οὔτε μέ τό οἰνόπνευμα πού τό πίνομε, γιά νά «αἰσθανόμαστε» δυνατοί. Ὁ Χριστός μᾶς βοηθάει νά ὡριμάσουμε. Σιγά-σιγά. Καί νά μοιάσουμε σ’ Αὐτόν καί στόν Πατέρα Του. Νά Τοῦ μοιάσουμε: σέ ὑπομονή, σέ κατανόηση, σέ ἐλπίδα, σέ εἰρήνη, σέ ἐγκράτεια, σέ ἀγάπη, σέ χαρά.

Αὐτά ὅμως δέν ἔρχονται διά μιᾶς (ἀπό ἀγορά· πληρώνεις καί τά παίρνεις!), ἀλλά σταδιακά· ἀνάλογα μέ  τήν πορεία γνωριμίας μας μέ τόν Χριστό. Καί ἀνάλογα μέ τήν ὑπομονή, πού μᾶς μεστώνει καί μᾶς ὡριμάζει. Καί κάνει τόν κάθε καρπό καί χρήσιμο καί γλυκό.

Ἀρχιμ Θ.Μ.

ΟΙ ΣΟΦΟΙ ΚΑΙ ΤΑ ΝΗΠΙΑ

            Ὅταν κάποτε οἱ μαθητές τοῦ Χριστοῦ Τοῦ ἀνήγγειλαν χαρούμενοι, ὅτι μέ τήν δύναμη τοῦ Ὀνόματός Του θεραπεύουν ἀκόμη καί δαιμονισμένους, ὁ Χριστός τούς ἀπάντησε: «Νά χαίρετε, ὄχι τόσο διότι τά δαιμόνια ὑποτάσσονται σέ σᾶς, ἀλλά διότι τά ὀνόματά σας ἔχουν γραφῆ στούς οὐρανούς». Δηλαδή, δέν ὑπάρχει μεγαλύτερη χαρά γιά ἕναν ἄνθρωπο, ἀπό τό νά γραφῆ τό ὄνομά του στήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ·  ἀπό τό νά ἀξιωθῆ νά πολιτογραφηθῆ πολίτης τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

            Καί τότε ὁ Χριστός, δείχνοντας καί τήν δική Του χαρά γι' αὐτήν τήν προκοπή τῶν μαθητῶν Του, δοξολόγησε τόν Πατέρα Του μέ τά λόγια:

            «Σέ δοξάζω, Πατέρα μου, γιατί ἀπέκρυψες τό θέλημά Σου καί τήν δόξα Σου ἀπό αὐτούς, πού θεωροῦν τούς ἑαυτούς τους σοφούς καί συνετούς, καί τά ἀποκάλυψες σέ ἁπλοϊκούς καί ἀμόρφωτους ἀνθρώπους, πού εἶναι σάν τά νήπια» (Λουκ. 10, 17-21).

            Μέ ἄλλα λόγια, ὁ Χριστός μᾶς λέει ὅτι βασική προϋπόθεση γιά νά γίνει κάποιος πολίτης τῆς Βασιλείας Του, εἶναι νά γίνει νήπιο! Φυσικά, ὅχι νήπιο στήν ἀφέλεια καί ἀκρισία, ἀλλά στήν ἀκακία καί στήν ἁπλότητα τῆς καρδιᾶς. Γι' αὐτό καί οἱ πρῶτοι μαθητές Του ἦταν πτωχοί καί ἀγράμματοι ψαράδες.

            Ὁ ἄνθρωπος πού ἔχει μεγάλη ἰδέα γιά τόν ἑαυτό του, πού κάνει ὅτι τά ξέρει ὅλα, δέν μπορεῖ ποτέ νά γίνει μαθητής τοῦ Χριστοῦ. Καί ἑπομένως, ποτέ δέν μπορεῖ νά γίνει ἀληθινά σοφός καί συνετός.

*    *    *

            Ἡ σοφία ὅμως τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι ἐγκεφαλική γνώση. Δέν ἀποκτᾶται μέ τήν παπαγαλία. Δέν φθάνει νά καθήσει κάποιος στό θρανίο, καί νά ἀκούει μόνο μέ τά σωματικά αὐτιά τά λόγια τοῦ Χριστοῦ. Χρειάζεται νά Τόν ἀκούει μέ τά αὐτιά τῆς καρδιᾶς του. Χρειάζεται νά βάλει βαθειά μέσα του τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Καί νά τό ἐφαρμόσει, πιστεύοντας, ὅτι τό θέλημα τοῦ Θεοῦ εἶναι ἅγιο καί σωτήριο. Μόνο τότε, ὑπάρχει δυνατότητα νά γίνει ὁ ἄνθρωπος ἀληθινά σοφός καί συνετός.

            Μιά τέτοια σοφία δέν μπορεῖ νά μείνει κρυμμένη. Ὅσο κι ἄν ὁ πραγματικά σοφός ἄνθρωπος μισεῖ τήν ἐπίδειξη καί τήν προβολή, τό παράδειγμά του «φωνάζει» ἀθόρυβα. «Ἐν πραΰτητι σοφίας» (Ἰακ. 3, 13). Καί μᾶς ἀποκαλύπτει ποιά εἶναι τά χαρακτηριστικά τῆς ἀληθινῆς κατά Θεόν σοφίας.

            Μᾶς τά παρουσιάζει - ἀπό πρῶτο χέρι - ἕνας γνήσιος μαθητής τοῦ Χριστοῦ, ὁ ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος στήν Καθολική Ἐπιστολή του (Ἰακ. 3, 17). Λέγει ὁ ἀληθινά σοφός ἅγιος Ἰάκωβος:

            «Ἡ ἄνωθεν σοφία εἶναι

•           πρῶτα μέν ἁγνή»· δηλαδή, δέν μπορεῖ νά χωρέσει σέ καρδιά ρυπαρή καί ἀκόλαστη· ἀπαιτεῖ καρδιά καθαρή καί ἐλεύθερη ἀπό τήν φιληδονία·

•           «ἔπειτα εἰρηνική»· δηλαδή, δέν πάει γυρεύοντας γιά καβγάδες καί τσαμπου¬κά· γίνεται πηγή εἰρήνης καί καταλλαγῆς·

•           «ἐπιεικής... μεστή ἐλέους»· δηλαδή, δέν φανατίζει· ὁ ἀληθινά σοφός ποτέ δέν μπορεῖ νά γίνει «ταλιμπάν»· ὁ ἀληθινά σοφός εἶναι γεμᾶτος κατανόηση γιά τήν ἀδυναμία τοῦ ἄλλου· γεμᾶτος ἀγάπη καί εὐσπλαγχνία γιά τήν ταλαιπωρία τοῦ ἄλλου·

•           «... καί ἀνυπόκριτος»· δηλαδή, δέν ἔχει καμμιά σχέση μέ ὑποκρισίες καί φαρισαϊσμούς· γιατί κάνει τόν ἄνθρωπο εἰλικρινῆ, ἀνιδιοτελῆ καί ντόμπρο.

*    *    *

            Ἑπομένως, ὅπου δέν ὑπάρχουν οἱ κατά Θεόν ἀρετές τῆς ἁγνότητας, τῆς πραότητας, τῆς ἀγάπης καί τῆς εἰλικρίνειας, μάταια θά ψάχνουμε γιά ἀληθινή σοφία. Ἐκεῖ ἀληθινά σοφούς δέν θά βροῦμε.

            Ἴσως βροῦμε ἀνθρώπους γραμματισμένους, σπουδαγμένους στά «θρησκευ¬τι¬κά». Ἐφ' ὅσον ὅμως δέν ἱδρώνουν γιά τίς παραπάνω ἀρετές, καταντᾶνε «κύμβαλα ἀλαλάζοντα». Πολλοί μάλιστα ἀπό αὐτούς τόσο ἀνόητοι εἶναι, ὥστε - ὅπως τούς ξεμασκαρεύει ὁ Φώτης Κόντογλου - κάνουν τό ἑξῆς τραγελαφικό:

            «Καταγίνονται πῶς νά παρουσιάσουν τόν Χριστό γραμματισμένο, «ἱδρυτήν κοσμοθεωρίας», καί νά «ἀποδείξουνε» πώς ἡ ἀφέντρα ἐπιστήμη Τοῦ κάνει τήν  χάρη νά Τοῦ δώσει πιστοποιητικό, ὅτι αὐτά πού ἔλεγε καί ἔκανε, δέν εἶναι ἁπλοϊ¬κά ἀλλά βεβαιώνονται ... ἐπιστημονικῶς! Θέλουνε νά δώσουνε ἕνα πτυχίο καί στόν Χριστό, ὥστε νά μή φαίνεται κομπογιαννίτης, ἀλλά «καθηγητής τῆς ἠθικῆς, φιλόσοφος καί κοινωνιολόγος, ψυχαναλυτής, βιολόγος, ψυχίατρος» κι ἄλλα τέτοια. Ἔτσι νομίζουν ὅτι θά μπορεῖ νά Τόν ἔχει γιά θρησκευτικό ἀρχηγό του ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος - τρομάρα του! - «θέλει σήμερον πειστικάς ἐπιστημονικάς ἀποδείξεις διά νά πιστεύσῃ»...!»

            Ἄς ξαναγυρίσουμε, λοιπόν, στό «νηπιαγωγεῖο». Ἄς ζηλέψουμε τήν ἁπλῆ, καθαρή καί εἰλικρινῆ καρδιά τῶν νηπίων, γιά νά ἀξιωθοῦμε νά δοῦμε κι ἐμεῖς τά ὀνόματά μας γραμμένα στήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

                                                                                                              Ἀρχιμ. Β.Λ.

ΤΙ ΚΥΒΕΡΝΑΕΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ;

            Ἀσφαλῶς ὅλοι τό ξέρετε. Τό λένε πολλοί. Τό βλέπουν σάν τόσο σωστό.Καί ἐπιμένουν. Λένε:

•           Ὅλα τά ἀνθρώπινα, ὅλα ἐδῶ σ’ αὐτόν τόν κόσμο, τά κυβερνάει μιά τυφλή ἄλογη τύχη.

•           Τήν θέλησή μας τήν διέπουν.... τά ἄστρα!...

•           Ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐνεργεῖ σύμφωνα μέ προϋποθέσεις, πού δέν τίς διαμόρφωσε ὁ ἴδιος, ἀλλά τοῦ τίς προσδιόρισε ὁ ἀστερισμός του, τό ζώδιό του.

Τί θλιβερή πού εἶναι ἡ διδασκαλία αὐτή!

Διδασκαλία-γνώμη ἀθέων· ἀνθρώπων χωρίς Θεό.

*            *            *

            Καί ὅλοι, ὅσοι θέλουν νά ζοῦν χωρίς Θεό, ἀκούγοντάς την, μένουν μέ τό στόμα ἀνοιχτό! Καί λένε: Τί σοφά λόγια! Αὐτή εἶναι ἡ ἀλήθεια!

Καί ἐπειδή αὐτά τά λόγια εἶναι ἀντίθετα στήν πίστη καί στό φρόνημα τῶν δούλων τοῦ Θεοῦ, πού ἔτσι καί ἀλλιῶς ὁ ἄθεος ἔχει συνηθίσει –μόνος του!- νά τούς θεωρεῖ λειψούς στό μυαλό καί στήν γνώση, φαντάζεται ὅτι αὐτός τά ...ξέρει ὅλα!... Καί ἔτσι μή μπορώντας νά συμπορεύεται μέ τούς υἱούς τοῦ Θεοῦ, κάθε τι τό δικό τους τό ἀπορρίπτει καί τό καταφρονεῖ!...

            Καί λοιπόν; Ἐδῶ τά πράγματα στραβώνουν.

*            *            *

            Ὁ ἄνθρωπος μέ τέτοιο νοοτροπία δέν μπορεῖ, δέν θά μπορέσει ποτέ, νά καταλάβει: τί εἶναι ὁ ἴδιος· τί εἶναι ὁ γύρω του κόσμος· τί σημαίνει ἀγάπη· τί σημαίνει χαρά· τί σημαίνει εἰρήνη. Καί πελαγώνει!

            Ἀλήθεια, ὑπάρχει γιά ἄνθρωπο χειρότερο πελάγωμα, ἀπό τό νά μήν ὑπάρχει γι’ αὐτόν διαφορά ἀνάμεσα σέ καλό καί σέ κακό;

            Ἀλήθεια! Ποῦ θά σταθῆ διάκριση ἀνάμεσα σέ καλό καί σέ κακό, χωρίς Θεό; Καί, χωρίς Θεό, τί εἶναι, τί μποροῦν νά εἶναι: ὁ πατέρας; ἡ μητέρα; ὁ φίλος; ὁ σύζυγος; τά παιδιά;

            Ἔτσι καταντοῦν οἱ ἄνθρωποι νά ἔχουν γιά σύντροφο ἕνα σκυλί.

(Λόγια Ἁγίου σέ ἐλεύθερη διασκευή)

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΤΙ ΔΙΚΟ ΜΟΥ

            Τό σῶμα μου, ἐγώ τό θεωρῶ δικό μου, ἀλλά δέν εἶναι δικό μου. Τό ἐδημιούργησε ὁ Θεός μέσα στή κοιλιά τῆς μητέρας μου. Αὐτός μοῦ τό ἔδωκε.

            Καί ἡ ψυχή μου, δέν εἶναι δική μου·ὁ Θεός τήν δημιούργησε· καί μοῦ τήν ἔδωκε.

            Ὅμως· αὐτά μοῦ λένε: Ὅλες μου οἱ ἱκανότητες, ψυχικές καί σωματικές, εἶναι ὅλες δῶρα τοῦ Θεοῦ.

            Δικές μου εἶναι μόνο οἱ ἁμαρτίες μου· οἱ ἀναρίθμητες!

            Τίποτε ἄλλο;

            Καί ἡ καλή μου προαίρεση, νά τηρῶ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

            Ἔχω; Φροντίζω νά ἔχω;

Ὅσιος Στάρετς Ἰωσήφ (+1911)