HOLY METROPOLIS OF ABKHAZIA, from Republic of Abkhazia
Οι Αμπχάζοι (βυζ. Αβάσγοι) είμαστε ο αρχαίος χριστιανικός λαός. Η αρχαιότητα της Εκκλησίας μας φαίνεται από το γεγονός της ιδρύσεώς της από τον απόστολο Ανδρέα και τον απόστολο Σίμωνα τον Κανανίτη, ο οποίος και τελείωσε την επίγεια ζωή του στην πατρίδα μας. Ο άγιος Κύριλλος, αναφερόμενος στο θέμα των τριγλωσσιτών, μνημονεύει ότι η λειτουργία των χριστιανών Αβασγών γίνεται στη γλώσσα τους. Γεωργία και Αμπχαζία μέχρι το 1991 αποτελούσαν τμήματα της Σοβιετικής Ένωσης. Η Γεωργία ήταν ανεξάρτητη από παλιά και αναγνωρίστηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο ως ξεχωριστό Πατριαρχείο. Κι εμείς όμως στην Αμπχαζία είμαστε ξεχωριστή Δημοκρατία, με παλιά χριστιανική ιστορία. Το 1992-1993 δημιουργήθηκε ανεξάρτητη κρατική υπόσταση με πολλούς αγώνες αίματος ανάμεσα στη Γεωργία και στην Αμπχαζία. Πριν την ανεξάρτητη Δημοκρατία της Αμπχαζίας, φαινόμασταν ότι ανήκαμε στην Εκκλησία της Γεωργίας. Οι ιερείς μας, οι λιγότεροι, χειροτονήθηκαν από επίσκοπο της Γεωργίας, ενώ οι περισσότεροι από Ρώσο επίσκοπο. Αυτό έγινε από ανάγκη, για να έχουμε ιερείς για τις λειτουργικές ανάγκες. Σήμερα, δεν είναι δυνατόν να έχουμε επίσκοπο της Εκκλησίας της Γεωργίας, διότι Αμπχάζιοι και Γεωργιανοί τρέφουμε μεταξύ μας μεγάλο εθνικό μίσος. Η Αμπχαζία ελευθερώθηκε με αγώνες το 1992-1993 από τη Γεωργία. Δε γίνεται όμως να έχουμε και επίσκοπο από την Εκκλησία της Ρωσίας. Μεγάλο θρησκευτικό κέντρο της Δημοκρατίας μας είναι το μοναστήρι του αγίου αποστόλου Σίμωνα του Κανανίτη στο Nέο Άθωνα (αρχ. Ανακοπία, Δημοκρατία της Αμπχαζίας). Εκεί σπουδάζουν οι υποψήφιοι ιερείς μας. Το μοναστήρι είναι πολύ μεγάλο και το επισκέπτονται ετησίως χιλιάδες προσκυνητές και τουρίστες. Από το 1999 ηγούμενος είναι ο ιερομόναχος Ανδρέας Αμπάρ.
Στις αρχές Απριλίου του 2011 η χρονίζουσα από το 1993 (κρατική ανεξαρτησία) εκκλησιαστική εκρεμμότητα του καθεστώτος της Εκκλησίας στην Αμπχαζία έλαβε νέα, επικίνδυνη τροπή. Δημιουργήθηκε διάσπαση στο εκκλησιαστικό σώμα. Ξεκίνησε με παρέμβαση του Πατριάρχη Μόσχας και πάσης Ρωσίας κ. Κυρίλλου. Ο Αγιότατος Πατριάρχης κύριος Κύριλλος διόρισε παράνομα και απρόσμενα νέο ηγούμενο στην Ιερά Μονή του αγίου αποστόλου Σίμωνα του Κανανίτη στό Νέο Άθωνα. Διόρισε τον πατέρα Εφραίμ Βινογράντοβ, μοναχό της Ιεράς Μονής Βαλαάμ της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ηγούμενο στη Μονή του Νέου Άθωνα. Εμείς έχουμε ηγούμενο! Πώς έγινε αυτή η αλλαγή, χωρίς να παραιτηθεί ή να πεθάνει ο παλιός ηγούμενος Ανδρέας; Χωρίς να το ζητήσουν οι μοναχοί του μοναστηριού; Πώς έχει λόγο παρέμβασης ο πατριάρχης Μόσχας στην Αμπχαζία; Όσο υπήρχε Σοβιετική εξουσία, και οι δημοκρατίες ήταν ενωμένες μεταξύ τους, το Πατριαρχείο της Ρωσίας μπορούσε να έχει μια μικρή δικαιολογία παρέμβασης. Ήδη όμως, τόσα χρόνια, από το 1993, υφίσταται μια νέα κατάσταση. Αποτελούμε νέα Δημοκρατία, ξέχωρα από τη Γεωργία. Ἡ Εκκλησία μας δεν υπάγεται στο Πατριαρχείο Γεωρίας. Δεν υπάγεται, επίσης, και στο Πατριαρχείο Μόσχας. Με αυτόν το διορισμό ηγουμένου, το Πατριαρχείο Ρωσίας δείχνει την πρόθεσή του να επιθυμεί να ενεργεί και πάλι στα εσωτερικά της Εκκλησίας στην Αμπχαζία. Την ενέργεια αυτή την έκανε το Πατριαρχείο Μόσχας με προσωπική πρόσκληση που απηύθυνε στον ιερέα Βησσαρίωνα Απλία, κληρικό της Αμπχαζίας. Ο π. Βησσαρίων Απλία είναι έγγαμος κληρικός μεγάλης ηλικίας. Πήρε παλιά χειροτονία από το Πατριαρχείο Γεωργίας, υπηρετεί από πολλά χρόνια στην Αμπχαζία και θεωρεί τον εαυτό του επικεφαλής της αποκαλούμενης «Ιεράς Μητροπόλεως Πιτυούντας και Σουχούμ της αυτοκέφαλης Ορθοδόξου Εκκλησίας της Αμπχαζίας». Στηρίζεται από το Τμήμα των Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας. Ο νέος ηγούμενος Εφραίμ Βινογράντοβ έφτασε στο μοναστήρι και πήρε την εξουσία με την βοήθεια του π. Βησσαρίωνα. Ζήτησε να αφαιρέσει όλα τα βυζαντινά στοιχεία από τις ακολουθίες και τα άμφια. Ζήτησε να τα αλλάξουν με παραδοσιακά Σλαβικά. Οι μοναχοί αντέδρασαν και ζήτησαν εξηγήσεις. Ο π. Εφραίμ απάντησε με αμηχανία: «Να μην υπάρχει ελληνική επιρροή!»
Η παρουσία και οι ενέργειες του π. Εφραίμ προκάλεσαν την εξέγερση των μοναχών και του λαού της Αμπχαζίας με αποτέλεσμα στις 4 Απριλίου του 2011 στο μοναστήρι του αγίου αποστόλου Σίμωνος του Κανανίτου στο Νέο Άθωνα (Ανακοπία) να γίνει αυθόρμητη συγκέντρωση του ορθόδοξου λαού της Αμπχαζίας. Περισσότεροι από 300 άτομα, εξοργισμένοι και αγανακτισμένοι, πήραν απόφαση να καλέσουν στις 15 Μαΐου 2011 Κληρικολαϊκή Συνέλευση. Προσκάλεσαν για το σκοπό αυτό δύο κληρικούς Αμπχάζιους που βρίσκονται στην Ελλάδα να πάρουν μέρος σ᾿αυτήν: τον ιερομόναχο Δωρόθεο Ντμπάρ, διδάκτορα θεολογίας, φοιτητή στο τμήμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, προσωρινό εφημέριο της Μητρόπολης Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου και τον ιεροδιάκονο Δαυΐδ Σαρσάνια, φιλοξενούμενο μοναχό της Ιεράς Μονής Αγίου Παύλου Αγίου Όρους.
Στις 15 Μαΐου 2011 στο καθολικό της Ιεράς Μονής του αγίου Αποστόλου Σίμωνος του Κανανίτου στο Νέο Άθωνα (Ανακοπία) έγινε Κληρικολαϊκή Συνέλευση των ορθοδόξων χριστιανών της Δημοκρατίας της Αμπχαζίας. Στην Συνέλευση πήραν μέρος εκπρόσωποι του κλήρου και του μοναχισμού της Αμπχαζίας, οι βουλευτές της Βουλής της Δημοκρατίας της Αμπχαζίας και άλλοι εκπρόσωποι της Κυβέρνησης, εκπρόσωποι των διαφόρων κομμάτων, κινημάτων και κοινωνικών οργανώσεων, εκπρόσωποι από τον καλλιτεχνικό κόσμο και πολλοί νέοι. αριθμός των συμμετεχόντων στη Συνέλευση ήταν πάνω από 1500 άτομα, οποίους εγγεγραμμένοι επισήμως ήταν 1107. Στην ψηφοφορία ψήφισαν 753 άτομα, ομολογώντας την Ορθόδοξη πίστη. Στην Κληρικολαϊκή Συνέλευση συζήτησαν θέματα σχετικά με την κατάσταση της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αμπχαζία. Η χώρα μας από τέλος του Πολέμου μεταξύ της Αμπχαζίας και Γεωργίας, δεν έχει Αρχιερέα. Όλο αυτό το διάστημα δεν υπήρξε καμμία προοπτική για βελτίωση της κατάστασης της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αμπχαζία και για την φροντίδα των ορθοδόξων χριστιανών της. Κάτω ἀπ᾿ αυτές τις συνθήκες, τα μέλη της Κληρικολαϊκής Συνέλευσης έλαβαν τις ακόλουθες αποφάσεις:
1. Μέχρι να ολοκληρωθεί η οργάνωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αμπχαζία, η Κληρικολαϊκή Συνέλευση των ορθοδόξων χριστιανών της Δημοκρατίας της Αμπχαζίας θεωρείται ως η Ανώτατη Αρχή της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αμπχαζία. Από τις 15 Μαΐου του 2011 όλες οι σημαντικές αποφάσεις, που συνδέονται με την Ορθόδοξη Εκκλησία στην Αμπχαζία, για την λειτουργία των ναών, των μοναστηριών και προσκυνημάτων σε ολόκληρη αποκλειστικά από την Κληρικολαϊκή Συνέλευση. Οι αποφάσεις με ανοικτή συζήτηση και ψηφοφορία, με τη συμμετοχή των κληρικών, μοναχών και λαϊκών, εκπροσώπων της Κυβέρνησης, των διαφόρων κομμάτων, κινημάτων, κοινωνικών οργανώσεων και της νεολαίας, από το σύνολο δηλαδή των ορθοδόξων χριστιανών της Αμπχαζίας.
2. Να γίνει σύσταση Ιεράς Μητροπόλεως της Αμπχαζίας με έδρα (κέντρο) την πόλη Νέος Άθως (αρχ. και βυζ. Ανακοπία), η οποία σταδιακά θα μετατραπεί σε αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία της Αμπχαζίας με την έγκριση φυσικά των Ορθοδόξων Εκκλησιών. Να γίνει αίτηση, εξ ονόματος όλων των μελών της Κληρικολαϊκής Συνέλευσης, στο Υπουργείο Δικαιοσύνης της για την αναγνώριση και τη δημιουργία του νέου εκκλησιαστικού οργάνου της Ιεράς Μητρόπολης στο έδαφος της Αμπχαζίας.
3. Να δημιουργηθεί Συμβούλιο της Ιεράς Μητροπόλεως της Αμπχαζίας ως διοικητικό όργανο της Ιεράς Μητροπόλεως της Αμπχαζίας, μέχρι την κανονική λύση του καθεστώτος της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αμπχαζία και τη δημιουργία των ολοκληρωμένων οργάνων διοίκησης. Το Συμβούλιο της Ιεράς Μητροπόλεως της Αμπχαζίας θα αποτελείται από 12 άτομα, έξι κληρικούς ή μοναχούς και έξι λαϊκούς.
4. Ο πρόεδρος του Συμβουλίου της Ιεράς Μητροπόλεως της Αμπχαζίας θα οργανώνει τις εργασίες του Συμβουλίου και θα αντιπροσωπεύει την Ιερά Μητρόπολη της Αμπχαζίας στις αρμόδιες Αρχές. Θα εκλεγεί από τον κατάλογο των υποψηφίων κληρικών-μοναχών για τις έξι (6) θέσεις στο Συμβούλιο της Ιεράς Μητροπόλεως της Αμπχαζίας. Ο κατάλογος θα καταρτισθεί μετά από μυστική ψηφοφορία όλων μελών της Κληρικολαϊκής Συνέλευσης.
5. Να γίνει παράσταση-αναφορά εξ ονόματος όλων των μελών της Κληρικολαϊκής Συνέλευσης στους Προκαθημένους και στις Ιερές Συνόδους των Ορθοδόξων Εκκλησιών, με αίτημα να δημιουργηθεί μια ειδική επιτροπή, με την Προεδρία εκπροσώπου του Οικουμενικού Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως και με την υποχρεωτική συμμετοχή των εκπροσώπων του Συμβουλίου της Ιεράς Μητροπόλεως της Αμπχαζίας. Η Επιτροπή αυτή να αρχίσει να συζητά μια λύση, σε πρώτο στάδιο σχετικά με το κανονικό καθεστώς της Ιεράς Μητροπόλεως της Αμπχαζίας, και σε επόμενο στάδιο τον καθορισμό του καθεστώτος της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αμπχαζία, δηλαδή την αποκατάσταση της αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αμπχαζίας. Μετά τον καταρτισμό του καταλόγου των υποψηφίων για ένταξη στο σώμα του Συμβουλίου, έγινε μυστική ψηφοφορία και εξελέγησαν τα μέλη του Συμβουλίου της Ιεράς Μητροπόλεως Αμπχαζίας. Επίσης, μετά την έγκριση του καταλόγου των υποψηφίων για την προεδρία Συμβούλιο της Ιεράς Μητροπόλεως της Αμπχαζίας και των υποψηφίων για τη θέση μητροπολίτη της Ιεράς Μητροπόλεως της Αμπχαζίας, με μυστική ψηφοφορία, μεταξύ των τριών υποψηφίων εκλέχθηκε ο αρχιμανδρίτης Δωρόθεος Ντμπάρ.
Στις 26 Μαΐου 2011 ο Μητροπολίτης Μαϊκόπ και Αντιγκέα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας κ. Τύχων εξέδωσε τα διατάγματα № 068-069 με απαγόρευση εφημερίας στον αρχιμανδρίτη Δωρόθεο Ντμπάρ και στον ηγούμενο Ανδρέα Αμπάρ, διάρκειας ενός χρόνου, με αιτία τη σύγκληση της Κληρικολαϊκής Συνέλευσης, η οποία στα διατάγματα του Μητροπολίτη Τύχωνος αποκαλείται «συγκέντρωση του όχλου». Η απόφαση αυτή προκάλεσε μεγάλο κύμα δυσαρέσκειας και αγανάκτησης στην κοινωνία της Δημοκρατίας της Αμπχαζίας. Δεδομένου ότι αυτές οι αποφάσεις εκδόθηκαν χωρίς καμία νομική και βάση, χωρίς να κληθούν οι ανωτέρω κληρικοί για οποιαδήποτε εξήγηση, ο αρχιμανδρίτης Δωρόθεος Ντμπάρ και ο ηγούμενος Ανδρέας Αμπάρ έγραψαν μία ανοικτή επιστολή προς τον Αγιότατο Πατριάρχη Μόσχας και πάσης Ρωσίας κ. Κύριλλο και την Ιερά Σύνοδο της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ζητώντας να συζητηθεί το θέμα στην Ιερά Σύνοδο της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Αρχιμανδρίτης Δωρόθεος Ντμπάρ,
Πρόεδρος του Συμβουλίου της Ιεράς Μητροπόλεως της Αμπχαζίας
Νέο Άθωνα (αρχ. Ανακοπία),
Δημοκρατία της Αμπχαζίας
14.07.2011
Συνημμένα:
1. Σύντομη ιστορική περιγραφή της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αμπχαζία
Ο Χριστιανισμός στην Αμπχαζία (βυζ. Αβασγία) άρχισε να διεισδύει από τον πρώτο αιώνα. Εδώ κήρυξαν δύο από τους δώδεκα μαθητές του Κυρίου μας Ιησού Χριστού: ο Ανδρέας ο Πρωτόκλητος και ο Σίμων Κανανίτης. Ο απόστολος Σίμων ο Κανανίτης μαρτύρησε και είναι ενταφιασμένος στην Ανακοπία (σημερινή Μονή Νέο Άθωνα). Στις αρχές του τετάρτου αιώνα στην Πιτυούντα (σύγχρονη Πιτσούντα) υπήρχε η πρώτη τοπική Εκκλησία στην Αμπχαζία – Μητρόπολις της Πιτυούντας. Κατά το έτος 325, ο Επίσκοπος της Πιτυούντας Στρατόφιλος συμμετέχει στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο. Τον έκτο αιώνα ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός ο Μέγας ολοκληρώνει τον εκχριστιανισμό των αρχαίων φυλών του αμπχαζικού έθνους και δημιουργεί Μητρόπολις της Αβασγίας με επικεφαλής τον αυτοκέφαλο Αρχιεπίσκοπο της Σεβαστόπολης (σημερινή πρωτεύουσα της Αμπχαζίας - Σουχούμ). Αυτή η αυτοκέφαλη Αρχιεπισκοπή αναφέρεται στους καταλόγους των Επισκοπών της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως.
