Ζωηφόρος

Οι Άγιοι Πατέρες και η σχέση μας με τον Θεό, του π. Κυρίλλου Κεφαλοπούλου,

Οι Άγιοι Πατέρες

και η σχέση μας με τον Θεό

του Αρχιμ. Κυρίλλου Κεφαλοπούλου


Εφημερίου Ι.Ν. Αγ. Μάρκου Ευγενικού Κάτω Πατησίων

ΑΘΗΝΑ 2011

ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΧΕΣΗ ΜΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ

            Μέσα από τις εμπειρίες των Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας μας, που έκαναν καθημερινό τους βίωμα την επικοινωνία με τον Θεό μέσω της προσευχής, και ένοιωθαν έντονη την παρουσία του Θεού στην ζωή τους, και εμείς πολλά μπορούμε να διδαχθούμε και να ωφεληθούμε από τα κείμενα των Αγίων Πατέρων, ώστε και εμείς να μπορέσουμε να αποκτήσουμε μία καλύτερη σχέση και επικοινωνία με τον Θεό, πιο στενή και πιο οικεία, να προσεγγίσουμε περισσότερο τον Κύριο, να εμβαθύνουμε στην χριστιανική μας ζωή και να προχωρήσουμε πνευματικά. Εάν προσπαθήσουμε να εφαρμόσουμε στην ζωή μας τα διδάγματα των Αγίων Πατέρων, επωφελούμενοι των εμπειριών τους, εάν όλη μας η προσπάθεια, όλος μας ο αγώνας για να τηρήσουμε τις εντολές του Κυρίου και να ζήσουμε σύμφωνα με το θέλημά Του, αποτελούν σταθερή μας επιθυμία να πλησιάσουμε τον Θεό και να ελκύσουμε την θεία χάρη και την ευλογία Του στην ζωή μας, αυτό μπορούμε να το επιτύχουμε με την απλότητα και την ταπείνωση. ''όσοι θέλουμε να ελκύσουμε κοντά μας τον Κύριο, ας προσέλθουμε απλά και απονήρευτα, δίχως πολλούς λογισμούς, και δίχως περιέργεια, όπως οι μαθητές στον δάσκαλο. Γιατί, επειδή Εκείνος είναι απλός και ευθύς, θέλει και οι ψυχές που προσέρχονται σε Αυτόν, να είναι απλές και ακέραιες. Επειδή δεν μπορεί ποτέ να δει κανένας απλότητα, χωρίς να είναι μαζί της η ταπείνωση'' (Ιω. Κλίμακος).

            Ο Θεός αποτελεί την αρχή κάθε πνευματικής προσπάθειας. Όλα να αρχίζουν με την επίκληση του ονόματος. Έτσι συνήθιζαν οι άγιοι πατέρες, να βάζουν ευλογημένη αρχή σε κάθε τι που ξεκινούσαν. Ας δούμε πως μας το λέει ο Άγιος Μάρκος ο Ασκητής: ''Σε κάθε προσπάθειά σου, βάλε αρχή τον Θεό, που είναι η αρχή κάθε αγαθού, για να γίνει κατά Θεόν εκείνο, που αποφάσισες να κάνεις. Να παρακαλείς τον Θεό να ανοίξει τα μάτια της ψυχής σου, για να δεις την ωφέλεια της προσευχής και της μελέτης εκείνης, που εφαρμόζεται στην πράξη''.

            Η παρουσία του Θεού είναι διαρκής και πάντοτε κοντά μας. Αν αισθανόμασθε την πανταχού παρουσία του Θεού στην ζωή μας, σε ό,τι κάνουμε, σε ό,τι σκεφτόμασθε, να είμαστε βέβαιοι ότι τα πάντα εισακούονται από τον Θεό και φθάνουν στον Ουρανό. Αναφέρει ένας γέροντας ασκητής ότι ''είναι αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι τις προσευχές μας τις αναπέμπουμε προς τον Θεό, ως να είναι παρών και να μας ακούει όσα λέμε, ενώ τις αμαρτίες τις διαπράττουμε τόσο αδιάντροπα και άφοβα, ως να είναι απών ο Θεός και δεν βλέπει ούτε τα έργα μας ούτε και μας τους ίδιους''.

            Εάν σκεπτόμαστε έτσι στα πνευματικά ζητήματα, και έχουμε ως αρχή σοφίας τον φόβο του Θεού με την έννοια ότι ο σεβασμός και το ιερό δέος που οφείλουμε να αισθανόμαστε ενώπιον της παρουσίας του Θεού στην ζωή μας, αυτά θα αποτελέσουν ασφαλή οδηγό στην πορεία μας. Αναφέρει σχετικώς ο άγ. Μάξιμος ο Ομολογητής :''εκείνος που φοβάται τον Κύριο, έχει πάντοτε σύντροφό του την ταπείνωση και με τις ενθυμήσεις που αυτή προκαλεί, φθάνει κανείς στην θεία αγάπη και ευχαριστία. Φέρνει στον νου του την ζωή που έκανε πρωτύτερα στον κόσμο και τα διάφορα αμαρτήματα και τους πειρασμούς που αντιμετώπισε από τον καιρό της νεότητός του, και πως από όλα εκείνα τον γλύτωσε ο Κύριος και τον μετέφερε από την ζωή των παθών στον κατά Θεόν βίο. Και μαζί με τον φόβο αποκτά και την αγάπη, ευχαριστώντας πάντοτε με πολλήν ταπεινοφροσύνη τον Ευεργέτη και Κυβερνήτη της ζωής μας''. Και ο άγ. Εφραίμ ο Σύρος μας εξηγεί πως ο φόβος του Θεού συνδέεται με την πραγματική σοφία: ''η σοφία δεν βρίσκεται στις πολλές γνώσεις και στα πολλά γράμματα, αλλά όπως λέει η Αγία Γραφή <<αρχή σοφίας φόβος Κυρίου και βουλή αγίων σύνεσις, το γαρ γνώναι νόμον, διανοίας εστίν αγαθής>>(Παρμ. 9,10). Διότι η πίστη στον Θεό γεννά διάνοια αγαθή, και η αγαθή διάνοια είναι ποταμός ύδατος ζώντος , και αυτός που την απέκτησε, θα γεμίσει από τα ευεργετικά και ζωογόνα ύδατά της. Δεν υπάρχει σοφία, ούτε φρόνηση εκεί που δεν υπάρχει φόβος Κυρίου. Διότι ο πλούτος της σοφίας είναι να σέβεσαι τον Κύριο, στον οποίον ανήκει πάντοτε η σοφία''.

            Πως θα αποκτήσουμε φόβον Θεού στην ζωή μας? Στο Γεροντικό βρίσκουμε μία πολύ ωραία απάντηση. ''Ρώτησαν ένα γέροντα, πως έρχεται ο φόβος του Θεού στην ψυχή και εκείνος απάντησε; εάν εκλέξει ο άνθρωπος την ταπείνωση και την ακτημοσύνη και δεν κατακρίνει κανέναν άλλον άνθρωπον. Και να ελέγχει πάντοτε την ψυχή του σε ό,τι κάνει και να θυμάται ότι κάποτε θα συναντήσει τον Θεό. Τότε έρχεται μέσα του ο φόβος του Θεού''. Σε μία καρδιά που έχει φόβον και μνήμη Θεού, σε αυτήν ανοίγεται ο δρόμος να πλησιάσει και να γνωρίσει τον Θεό, να ανοίξει την καρδιά του στον Θεό και να τον αγαπήσει. Ιδού πως περιγράφονται οι κατανυκτικές επιδράσεις σε μία ψυχή που έχει φόβον Θεού. ''όπως ακριβώς ο λύχνος φωτίζει σε τόπο σκοτεινό, έτσι και ο φόβος του Θεού όταν έλθει στην καρδιά του ανθρώπου, τον φωτίζει και τον διδάσκει όλες τις αρετές και τις εντολές του Θεού ''(αββάς Ιάκωβος), ενώ και ο Άγ. Διάδοχος Φωτικής στην Φιλοκαλία σημειώνει ότι ''και η ψυχή, όσο δεν την επιμελείται κανείς και είναι ολόκληρη σκεπασμένη από την λέπρα της φιληδονίας, δεν μπορεί να αισθανθεί τον φόβον του Θεού και αν ακόμη ακατάπαυστα της μιλά κανείς για το φοβερό δικαστήριο του Θεού. Όταν όμως αρχίσει με την μεγάλη προσοχή και επιμέλεια να καθαρίζεται, τότε αισθάνεται σαν ζωοποιό φάρμακο τον φόβον του Θεού, ο οποίος την καίει με τον έλεγχο της συνειδήσεως σαν φωτιά. Έτσι σιγά-σιγά καθαρίζεται, ώσπου να φθάσει στην τέλεια κάθαρση. Και όσο λιγοστεύει ο φόβος, τόσο πληθαίνει η αγάπη της, μέχρις ότου φθάσει στην τέλεια αγάπη, όπου δεν υπάρχει φόβος, αλλά απάθεια (δηλ. απαλλαγή της ψυχής από πάθη, φόβους, ανησυχίες), που κατορθώνεται όλη με την δόξα του Θεού. Ας είναι λοιπόν σε μας παντοτεινό καύχημα, πρώτα ο φόβος του Θεού και έπειτα η αγάπη, που είναι η ολοκλήρωση της τελειότητας, που νομοθετεί ο Χριστός''.

            Οι άγιοι Πατέρες μας λένε πως ο καλύτερος τρόπος να δεχθούμε τον Θεό στην ζωή μας είναι με την τήρηση των εντολών Του, λ.χ. της αγάπης, της προσευχής, της υπομονής, της πραότητας, της ταπεινοφροσύνης. Ιδίως η τελευταία, όταν κάποιος με ταπεινό φρόνημα δέχεται να εφαρμόσει τις εντολές του Θεού υπακούοντας στο θέλημά Του, έχει μπει σε καλόν πνευματικό δρόμο. Ο άγ. Μάξιμος ο Ομολογητής μας λέει σχετικώς με την τήρηση των εντολών του Θεού ότι ''Ο Θεός και Λόγος του Θεού και Πατρός βρίσκεται μυστικά μέσα σε κάθε μία από τις εντολές Του. Εκείνος λοιπόν που δέχεται μία θεία εντολή και την πράττει, δέχεται τον Λόγο του Θεού, που υπάρχει μέσα σε αυτήν. Εκείνος που δέχεται τον Λόγον μέσω των εντολών, μέσω Αυτού (δηλ. του Υιού και Λόγου) δέχεται και τον Πατέρα, και το Άγιο Πνεύμα. Γιατί λέγει: ''αληθινά σας λεώ, όποιος δέχεται Αυτόν που θα στείλω, Εμένα δέχεται, και όποιος δέχεται Εμένα, δέχεται Αυτόν, που με απέστειλε (Ιω. 13,20). Εκείνος λοιπόν που έλαβε εντολή και την τήρησε, δέχεται και λαμβάνει μυστικώς την Αγία Τριάδα''.

            Πρώτη και μεγάλη θεία εντολή είναι αυτή της αγάπης, αρχή και τελείωση της πνευματικής μας πορείας. Γράφει ο Άγ. Μάξιμος ο Ομολογητής: ''και μόνη η γνώση του Θεού καθόλου δεν ωφελεί, χωρίς την συνέργεια της προς τον Θεόν αγάπης. Η γνώση του Θεού ελκύει προς εαυτήν τον καθαρό νου διά μέσου της αγάπης. Καθαρός είναι ο νους που φωτίσθηκε από το θείον φως. Αυτός που αγαπά τον Θεόν δεν μπορεί να μην αγαπά και όλους τους ανθρώπους, όπως τον εαυτό του, έστω και αν στενοχωρείται από τα πάθη εκείνων, που δεν είναι ακόμη καθαροί. Γι' αυτό ακριβώς αισθάνεται απέραντη και ανέκφραστη χαρά, όταν βλέπει την επιστροφή και την διόρθωσή τους''. Μεγάλη λοιπόν η εντολή της αγάπης, τόσο προς τον Θεό, όσο και προς τον συνάνθρώπον μας. Διότι κανείς δεν μπορεί να αγαπά ειλικρινώς τον Θεό, εάν δεν αγαπά και ενδιαφέρεται για τον πλησίον του. Σημειώνει σχετικώς ο Άγ. Διάδοχος Φωτικής: ''όταν αρχίσει κανείς να αισθάνεται πλουσιοπάροχα την αγάπη του Θεού, τότε αρχίζει να αγαπά με πνευματική αίσθηση και τον πλησίον. Αυτή είναι η αγάπη, για την οποία μιλούν όλες οι γραφές. Η κατά σάρκα φιλί πολύ εύκολα διαλύεται, όταν βρεθεί κάποια ασήμαντη αιτία, γιατί δεν είναι δεμένη με την πνευματική αίσθηση. Στον άνθρωπο όμως, στην ψυχή του οποίου ενεργεί ο Θεός και αν συμβεί κάποιος ερεθισμός, δεν λύνεται ο δεσμός της αγάπης. Γιατί με την θερμότητα της αγάπης του Θεού η ψυχή ξαναθερμαίνει τον εαυτό της στο καλό και γρήγορα ξαναφέρνει μέσα της την αγάπη του πλησίον με πολλή χαρά, ακόμη και αν έχει υβρισθεί ή ζημιωθεί υπερβολικά από αυτόν. Με την γλυκύτητα του θεού εξουδετερώνει την πικρία της φιλονεικίας''.

            Με τα μάτια μιας καθαρής ψυχής και μιας ταπεινής καρδιάς μπορεί να δει κανείς πνευματικά τον Θεό, μας λέει ο άγ. Μάρκος ο Ασκητής. ''Εκείνος που γνωρίζει τον Θεό, βλέπει μέσα στην ψυχή του, σαν σε καθρέπτη, την μεγαλωσύνη του Θεού και ταπεινώνεται, όπως ο μακάριος Ιώβ και λέγει: προηγουμένως Σε άκουγα μονάχα. Τώρα όμως και τα μάτια μου Σε είδαν Γι' αυτό ελεεινολόγησα τον εαυτό μου και έλιωσα. Θεωρώ πλέον τον εαυτόν μου γη και σποδός (Ιωβ 52, 4-6). Όσοι λοιπόν μιμούνται τον Ιώβ, αυτοί βλέπουν τον Θεό. Και αυτοί που Τον βλέπουν, αυτοί μόνον Τον γνωρίζουν. Εάν λοιπόν και εμείς θελήσουμε να βλέπουμε Αυτόν, ας ελεεινολογούμε τους εαυτούς μας και ας ταπεινοφρονούμε, για να μην Τον βλέπουμε μόνον απέναντί μας, αλλά και να απολαμβάνουμε την αγάπην Του, και να έχουμε τον Θεό κατοικούντα και αναπαυόμενον εντός μας. Διότι με αυτόν τον τρόπο η αφροσύνη μας θα λάβει σοφία με την σοφία Του και η ασθένειά μας θα δυναμωθεί με την δύναμή Του, η οποία θα μας κραταιώσει στον Κύριόν μας Ιησούν Χριστόν, που μας αξίωσε αυτής της δωρεάς''.

            Ως αντίδωρο στην μεγάλη ευλογία του να γνωρίσουμε και να αγαπήσουμε τον Θεό, οφείλουμε και εμείς με την σειρά μας, μέσα από την διαγωγή, την χριστιανική συμπεριφορά και την καλλιέργεια των αρετών να τιμάμε και να δοξάζουμε το όνομα του Θεού, όπως πολύ ωραία μας λέγει ο άγ. Μάξιμος ο Ομολογητής: ''Δοξάζει τον Θεό στο πρόσωπό του, όχι εκείνος που τιμά τον Θεό μόνον με λόγια, αλλά εκείνος που υπομένει για τον Θεό κόπους και παθήματα για χάρη της αρετής. Και αντιδοξάζεται από τον Θεό με την δόξαν του Θεού, λαμβάνοντας ως έπαθλο της αρετής την χάρη της απαθούς μεθέξεως του Θεού. Γιατί ο καθένας, που στο πρόσωπό του δοξάζει τον Θεό με τους κόπους της πρακτικής ασκήσεως για χάρη της αρετής, δοξάζεται και ο ίδιος μέσα στον Θεό… Γιατί ο Κύριος, ερχόμενος προς το Πάθος, έλεγε: τώρα δοξάσθηκε ο Υιός του ανθρώπου και σε αυτόν δοξάσθηκε ο Θεός. Και ο Θεός θα τον δοξάσει με τον εαυτό Του και θα τον δοξάσει αμέσως(Ιω. 13,31-32). Από αυτό γίνεται φανερό ότι στους κόπους χάριν της αρετής ακολουθούν τα θεία χαρίσματα''.

            Δοξάζουμε επίσης τον Θεό όταν γνωρίζουμε και ακολουθούμε το θέλημά Του στην ζωή μας. Υπακούοντας στις θείες εντολές πλησιάζουμε τον Θεό και αλλοιωνόμαστε πνευματικά, δεχόμενοι την θεία χάρη. Αυτό ακριβώς έκαναν οι Άγιοι Πατέρες σε όλες τις εκδηλώσεις τους. ''Η σύνεση των Αγίων είναι ότι γνώρισαν ακριβώς το θέλημα του Θεού. Διότι όλα τα νικά ο άνθρωπος διά της υπακοής στην αλήθεια, επειδή είναι εικόνα και ομοίωμα του Θεού. Από όλα τα πάθη το πιο φοβερό είναι να ακολουθεί κανείς τις εμπνεύσεις της καρδιάς του, να υπακούει δηλ. στο θέλημά του και όχι στον νόμο του Θεού. Αυτό το πάθος φαίνεται κατ' αρχάς, ότι αναπαύει κάπως τον άνθρωπο, ύστερα όμως μεταβάλλεται μέσα του σε πένθος, επειδή παρέβλεψε το μυστήριον της θείας οικονομίας και δεν βρήκε την οδό του Θεού, για να την ακολουθήσει'' (αββάς Ισίδωρος-Γεροντικόν). ''Όλοι οι άνθρωποι είμαστε δημιουργημένοι κατ' εικόνα του Θεού. Το να γίνουν όμως οι άνθρωποι και καθ' ομοίωσιν Θεού, ανήκει μόνον σε εκείνους, που από πολλήν αγάπη υπέταξαν την ελευθερία τους στον Θεό. Όταν δηλ. δεν ανήκουμε στον εαυτό μας, τότε είμαστε όμοιοι προς Εκείνον, που με την αγάπη Του μας συμφιλίωσε με τον Εαυτό Του''.(άγ. Διάδοχος Φωτικής).

            Μία βασική αλήθεια που όλοι οι άγιοι γνώριζαν είναι ότι χωρίς την βοήθεια και την χάρη του Θεού τίποτε δεν μπορούμε με τις δικές μας μικρές δυνάμεις να κατορθώσουμε στον πνευματικό αγώνα. Την αδυναμία μας και τις δυσκολίες ας τις παρουσιάζουμε ενώπιον του Θεού με δέηση και προσευχή, για να έχουμε επιτυχία στα πνευματικά (αποφυγή αμαρτίας, καταπολέμηση λογισμών κλπ.). Αναφέρει το Γεροντικό ότι ''κάποιος αδελφός ερώτησε έναν γέροντα στην έρημο: πάτερ, πως πρέπει ο νους να διώχνει τους πονηρούς και ακάθαρτους λογισμούς? Και εκείνος απάντησε: δεν είναι δυνατόν ο νους να επιτύχει αυτό το πράγμα εντελώς μόνος του, γιατί δεν έχει τόσην δύναμη. Όταν προσβάλλουν οι πονηροί λογισμοί την ψυχή, πρέπει αυτή αμέσως να καταφεύγει προς τον Δημιουργό της, δεομένη επιμόνως προς Αυτόν να την βοηθήση και τότε Εκείνος τους διαλύει την ίδια στιγμή, όπως η φωτιά το κερί''. --''Κανένας δεν μπορεί να γλυτώσει με την δική του δύναμη από τις μεθόδους και τις τέχνες του πονηρού, παρά μόνον με την δύναμη του Χριστού. Ματαιώς λοιπόν πλανώνται όσοι υπερηφανεύονται και φουσκώνουν διαφημίζοντας ότι με τις ασκήσεις τους και με την θέλησή τους καταργούν την αμαρτία, η οποία καταργείται μόνον με την χάρη του Θεού. Γι' αυτό και ο φωστήρας της Εκκλησίας Ιω. Χρυσόστομος λέγει ότι δεν αρκεί η προθυμία του ανθρώπου, αν δεν δεχθεί και την βοήθεια του ουρανού. Και ότι πάλι, δεν θα κερδίσουμε τίποτε από την θεία βοήθεια, αν δεν έχουμε προθυμία. Αυτά τα δύο φανερώνουν ο Ιούδας και ο Πέτρος. Ο Ιούδας αν και είχε πολλή βοήθεια, δεν ωφελήθηκε τίποτε, γιατί δεν θέλησε, ούτε συνεισέφερε την δική του προαίρεση και προθυμία. Ο Πέτρος πάλι, αν και είχε προθυμία, έπεσε. Γιατί η αρετή συνυφαίνεται από τα δύο, την βοήθεια του Θεού και την προαίρεση του ανθρώπου. Γι' αυτό σας παρακαλώ, λέγει, ούτε να αναθέσουμε το παν στον Θεό και εμείς να κοιμόμαστε, ούτε όταν έχουμε προθυμία, να νομίζουμε ότι το παν το κατορθώνουμε με τους δικούς μας κόπους'' (Άγ. Θεόδωρος Εδέσσης).

            Η χάρη του Θεού εκδηλώνεται σε μας και μας ενισχύει όταν ακολουθούμε τον Θεό και τηρούμε τις εντολές Του. Μας λέει σχετικώς ο άγ. Μάρκος ο Ασκητής: ''η χάρις δόθηκε μυστικά σε όσους έχουν βαπτισθεί στο όνομα του Χριστού. Ενεργεί όμως σε αυτούς ανάλογα με την εργασία των εντολών. Και κρυφά η χάρη δεν παύει να μας βοηθάει. Από μας εξαρτάται να πράττουμε το αγαθόν, κατά δύναμιν. Στην αρχή η χάρη κατά τρόπον θεϊκόν, ανασηκώνει την συνείδηση, που είναι πεσμένη. Γι' αυτό και κακούργοι ακόμη που μετενόησαν, ευαρέστησαν τον Θεό. Άλλοτε η χάρη είναι κρυμμένη στην διδασκαλία του πλησίον μας. Κάποτε ακολουθεί την ανάγνωση και με φυσική ακολουθία διδάσκει την δική της αλήθεια. Αν λοιπόν δεν κρύψουμε το τάλαντο, που λάβαμε με αυτούς τους τρόπους, θα εισέλθουμε ενεργώς στην χαρά του Κυρίου. Μία και αμετάβλητη είναι η χάρη του Αγίου Πνεύματος, ενεργεί στον καθένα όπως θέλει. Η χάρη όταν πέσει στην ψυχή, σε εκείνον που πεινά για τον Χριστό, γίνεται τροφή, στον διψασμένο γλυκύτατο νερό, σε εκείνον που κρυώνει γίνεται ένδυμα και στον κοπιάζοντα γίνεται ανάπαυση. Σε εκείνον που προσεύχεται γίνεται πληροφορία και στον πενθούντα γίνεται παρηγορία''.

            Η θεία χάρη εκδηλώνεται στον άνθρωπο και μέσω των μυστηρίων, ιδίως την ώρα της θείας κοινωνίας, που μας βοηθάει στην πνευματική μας προσπάθεια, όταν βεβαίως κοινωνούμε καταλλήλως προετοιμασμένοι, τότε αξιωνόμαστε της ενώσεως με τον Θεό. ''κατά την ώρα της θείας μυσταγωγίας, να αντικρούεις τους λογισμούς σου και οι αισθήσεις σου να τελούν υπό τον φόβο της παρουσίας του Θεού, για να αξιωθείς των θείων μυστηρίων και με τον τρόπον αυτόν να σε θεραπεύσει ο Κύριος. Εάν όμως δεν περιορίσεις τους λογισμούς σου, τότε να μην προσέλθεις στην θεία Μετάληψη, για να μην κατακριθείς από τον Θεό. Διότι την Αγία Κοινωνία την ονομάζουν ένωση με τον Θεό. Όσο λοιπόν μας νικούν τα πάθη, είτε είναι θυμός, είτε είναι φθόνος ή ανθρωπαρέσκεια ή κενοδοξία ή μίσος ή άλλο πάθος, βρισκόμαστε μακρυά από τον Θεό. Πως λοιπόν να καταστεί δυνατή η ένωσή μας με τον Θεό?'' (αββάς Ησαϊας).

            Οι άγιοι Πατέρες μας διδάσκουν πώς να αποφεύγουμε την αμαρτία και τους λογισμούς, όταν έχουμε διαρκή μνήμην Θεού, δηλ. όταν την ώρα του πειρασμού φέρνουμε στον νου μας την πανταχού παρουσία του Θεού. Αυτό μας ενισχύει και μας αποθαρρύνει από την διάπραξη της αμαρτίας. Η μνήμη του Θεού θεωρείται ως μέγα πνευματικό όπλο, διότι μας φέρνει συνεχώς στην καρδιά την αίσθηση της παρουσίας του Θεού, και μας βοηθάει να πετύχουμε την νήψη, δηλ. την έντονη προσοχή και συγκέντρωση του νου στην οδό του Κυρίου με την παράλληλη απομάκρυνση των λογισμών. Έλεγε κάποτε ένας γέροντας ότι '' ο Θεός μας θυμάται συνεχώς και μας βλέπει συνεχώς, εμείς Τον ξεχνάμε. Γι' αυτό πριν απ' όλα μας χρειάζεται η μνήμη του Θεού. Να θυμόμαστε εμείς δηλ. τον Θεό και όλα τα άλλα θα έρθουν με την σειρά. Διότι η μνήμη του Θεού είναι το πρώτο βήμα για την σωτηρία μας, για την μετάνοια, για την προσευχή. Όταν κάνουμε το πρώτο αυτό βήμα, τότε ακολουθούν και η υπομονή και η ταπείνωση και η πραότητα. Και όταν συνεχίσουμε την μνήμη του Θεού θα έρθει και η μακροθυμία και η ελπίδα και η πρώτη αίσθηση του μεγάλου μυστηρίου της αγάπης. Τα πάντα έρχονται στην καρδιά μας με την μνήμη του Θεού. Γι' αυτό και πρέπει συνεχώς, καθημερινώς, κάθε στιγμή να θυμόμαστε τον Θεό και όχι μόνον την Κυριακή ή όταν πηγαίνουμε στον ναό. Η μνήμη του Θεού θα μας φωτίσει να καταλάβουμε ότι όλα αρχίζουν και τελειώνουν με τον Σωτήρα μας Ιησούν Χριστό''. Και ο άγ. Ιωάννης της Κροστάνδης συμπληρώνει: ''Δεν μπορείς να δαμάσεις κανένα πάθος, καμμία αμαρτία χωρίς την βοήθεια του Σωτήρος Χριστού. Ρωτάς τον εαυτόν σου πως θα σωθείς όταν συναντάς την αμαρτία σε κάθε σου βήμα, όταν πέφτεις θύμα της κάθε στιγμή? Υπάρχει μία απλή απάντηση. Σε κάθε σου βήμα, σε κάθε στιγμή, να επικαλείσαι και να θυμάσαι τον Σωτήρα σου και έτσι θα σώζεις και τον εαυτόν σου και τους άλλους''.

            Διαρκή μνήμη Θεού μπορούμε να επιτύχουμε με την αδιάλειπτη προσευχή και την συνεχή επίκληση του ονόματος του Κυρίου, μας λέει ο αγ. Ισαάκ ο Σύρος: ''Να ενθυμήσαι πάντοτε τον Θεόν με την προσευχήν. Τότε ασφαλώς και ο Θεός θα σε θυμηθεί, όταν περιπέσεις σε κακά, για να σε λυτρώσει από αυτά. Πριν ακόμη αρχίσει ο πόλεμος, να επιζητήσεις την συμμαχία. Πριν αρρωστήσεις, προσκάλεσε τον ιατρό και πριν περιπέσεις σε διάφορες θλίψεις, να προσευχηθείς στον Θεό, ώστε κατά την επιδρομή των λυπηρών να έχεις εξασφαλίσει την ακατανίκητη βοήθεια του Θεού''. Ασφαλώς μεγάλο και σπουδαίο όπλο πνευματικό είναι η συνεχής προσευχή, που μας προφυλάσσει από πολλά κακά και αποτρέπει πολλές αμαρτίες!

            Μέσα από την προσευχή ζητούμε από τον Θεό να θεραπεύσει τις ασθένειες της ψυχής και του σώματος, και να μας λυτρώσει από αμαρτίες. Λέγει κάποιος γέροντας ότι ''όπως όταν πονάς και κινδυνεύεις, πας στον γιατρό για να σε θεραπεύσει και τον παρακαλείς και κλαις και ικετεύεις να σε κάνει καλά και του προσφέρεις ό,τι σου ζητήσει, έτσι να κάνεις και με τον Θεό, τον μόνον αληθινό ιατρό και για την ψυχή και για το σώμα. Να κλαις ενώπιόν Του, σαν ασθενής και να παρακαλείς να σε θεραπεύσει και θα σωθείς''. Με τέτοιο λοιπόν τρόπο να γίνεται η προσευχή μας μπροστά στον Θεό, με ικεσία και δάκρυα και συναίσθηση της αδυναμίας και της ασθενείας μας.

            Ο Θεός δεν αποτελεί μόνον πηγή δυνάμεως και ενισχύσεως των πιστών, αλλά και πηγή χαράς. Όσοι ζουν μία ζωή χριστιανική και κοντά στον Θεό, μπορούν να κατανοήσουν αυτήν την χαρά που έρχεται σε μία πιστή καρδιά που αγαπά τον Κύριο. Εάν κατορθώσουμε να ζούμε στην καθημερινότητά μας την παρουσία του Κυρίου, τότε θα βιώνουμε διαρκώς την χαρά της Αναστάσεως του Κυρίου, θα ζούμε σε ένα διαρκές Πάσχα!, μας λέγουν οι Άγιοι Πατέρες.   ''Πάσχα λοιπόν αληθώς είναι η έλευση του Λόγου προς τον ανθρώπινο νου, κατά την οποίαν ο λόγος του θεού, ερχόμενος με τρόπο μυστικό, χαρίζει την πληρότητα σε όλους τους αξίους, με την προσφορά της συμμετοχής στα οικεία θεία αγαθά'' (Αγ. Μάξιμος Ομολογητής). Σχολιάζει κάποιος νεώτερος γέροντας τον λόγον αυτόν και επισημαίνει ότι ''το Πάσχα του Κυρίου δεν είναι βρώσις και πόσις και ψητό αρνί. Είναι η χαρά του Θεού που δίνεται συνεχώς σε όλους μας, αλλά μόνον λίγοι ανοίγουν την καρδιά τους για να μπει μέσα το φως της Αναστάσεως. Είναι η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη, που μας δίνει ο Κύριος για να την μεταδίδουμε στους άλλους. Κάθε ημέρα και κάθε ώρα μπορεί να εορτάζει ο αληθινός χριστιανός το Πάσχα. Είναι το έλεος που σκεπάζει τους πάντες και τα πάντα. Το Πάσχα το νοιώθεις όταν αγαπάς, όταν συγχωρείς και μακροθυμείς, όταν έχεις όλην σου την ελπίδα στον Χριστό. Κάθε ημέρα μπορείς να ζει το Χριστός Ανέστη και την πίστη σου να την κάνεις φως, που ακτινοβολεί και καταλάμπει μέσα σου και γύρω σου. Έχε μέσα σου στην καρδιά σου την ταπείνωση και την αγάπη και θα έχεις καθημερινώς την Ανάσταση του Κυρίου και θα εορτάζεις πνευματικώς το Πάσχα του Κυρίου, διότι θα ζεις συνεχώς μέσα στην Χάρη του Θεού''.

            Όσο επιθυμούμε να βρισκόμαστε διαρκώς κοντά στον Θεό, οφείλουμε να δώσουμε προσοχή και σε ό,τι μας απομακρύνει από τον Θεό. Γράφει σχετικώς ο άγ. Ιωάννης της Κροστάνδης :''τι σε εμποδίζει από το να εφαρμόζεις τις εντολές του Χριστού? Η σάρκα και ο κόσμος, δηλ. τα υλικά αγαθά και οι υλικές απολαύσεις, που κάνουν τον άνθρωπο αδιάφορο έναντι της θρησκείας. Κοιτάς πώς να αρέσεις στον κόσμο και όχι στον Θεό. Ζεις για το τι θα φορέσεις, τι θα φας, τι θα πουν οι άνθρωποι για σένα. Αποσπάσου από την έλξη των γήινων αγαθών. Αγωνίσου εναντίον των κοσμικών θελγήτρων, που σε εμποδίζουν από το να βαδίζεις σύμφωνα με το Ευαγγέλιον. Αγάπησε τον Θεό με όλην την καρδιά και εργάζου με όλην σου την δύναμη για την σωτηρία της ψυχής σου. Γίνε φιλόψυχος. Θυμήσου ότι ο κόσμος με όλες του τις ομορφιές, είναι πρόσκαιρος. Ο ουρανός και η γη θα παρέλθουν. Αλλά η ανθρώπινη ψυχή, η πνοή του θεού, η εικόνα του αθανάτου Βασιλέως, είναι και η ίδια αθάνατος. Θυμήσου αυτές τις αλήθειες και απαρνήσου τα γήινα. Αντί να έχεις στραμμένα τα βλέμματά σου στα φθαρτά και τα κτιστά, έχε τα στραμμένα διαρκώς στον Ποιητή των όλων. Μην σε παρασύρει τίποτε άλλο μην αιχμαλωτίσει την καρδιά σου. Η καρδιά μας είναι πλασμένη για να λατρεύει τον Θεό. Αυτός την έκτισε και δική Του είναι πνοή. Η προσκόλληση στα υλικά ή στην σάρκα είναι ό,τι θέλει ο πλάνος ο σατανάς. Μην πέσεις θύμα του. Πρόσφερε ολόκληρην την καρδιά σου στον Κύριον και Θεόν μας''.

Ακόμη χειρότερον είναι η αίρεση, που ισοδυναμεί με χωρισμό από τον Θεό και αποκοπή από την Εκκλησία. Διαβάζουμε στο Γεροντικό ότι κάποιοι για να δοκιμάσουν την μεγάλη αρετή και την αοργησία του αββά Αγάθωνος τον κατηγόρησαν σαν ακόλαστο και υπερήφανο, φλύαρο και φιλοκατήγορο. Ο αββάς Αγάθων δέχθηκε ταπεινά τις κατηγορίες αυτές, όταν όμως τον κατηγόρησαν σαν αιρετικό, αρνήθηκε να το δεχθεί και εξήγησε στους έκπληκτους μοναχούς. ''τις πρώτες κατηγορίες τις παίρνω πάνω μου, γιατί είναι χρέος για την ψυχή μου. Αλλά την κατηγορία του αιρετικού δεν την δέχομαι, διότι ο αιρετικός είναι χωρισμός από τον Θεό και δεν θέλω να χωρισθώ από τον Θεό''. Και εκείνοι θαύμασαν την γεμάτη σοφία και διάκριση απάντησή του και έφυγαν ωφελημένοι. Εναντίον αυτών που μας κρατούν μακριά από τον Θεό, ο αββάς Ποιμήν μας προτρέπει να ακολουθούμε τα ακόλουθα τρία πράγματα για να μείνουμε κοντά στον Θεό: ''αυτοί οι τρεις κανόνες ζωής είναι χρήσιμοι, το να φοβάσαι τον Θεό, να προσεύχεσαι αδιαλείπτως και να κάνεις το καλό στον πλησίον σου'' (Γεροντικόν).

Ας φροντίζουμε να βρισκόμαστε κοντά στον Θεό και να έχουμε την ελπίδα και τον στηριγμό μας μόνον στον Θεό. Λέει χαρακτηριστικά ο αββάς Ησαίας ο αναχωρητής: ''αδελφέ μου, πρόσεχε λεπτομερώς τον εαυτόν σου, διότι πάντοτε βρίσκεσαι ενώπιον του Θεού. Από κανέναν άνθρωπον μην ελπίζεις τίποτε. Τις ελπίδες σου να τις στηρίζεις στην πίστη σου προς τον Θεό. Εάν έχεις ανάγκη από κάποιο πράγμα, να παρακαλείς τον Θεό να πραγματοποιηθεί το αίτημά σου, όπως Εκείνος θέλει. Σε οποιανδήποτε περίσταση και αν βρίσκεσαι, να ευχαριστείς για όλα τον Θεό, διότι Εκείνος δίνει στον άνθρωπο τα πάντα. Εάν σου λείψει τελείως κάτι, μην ελπίσεις να σου το προσφέρει ο άνθρωπος, ούτε να λυπηθείς για την απώλεια αυτήν, ούτε και να γογγύσεις εναντίον κάποιου για την κατάσταση αυτήν. Απ' εναντίας μάλιστα να υπομείνεις με προθυμία την δοκιμασία, χωρίς να ταραχθείς, και να λες στον εαυτόν σου ότι και χειρότερα μου έπρεπαν, διότι λόγω των πολλών μου αμαρτιών είμαι άξιος για πολλές θλίψεις. Αλλά εάν ο Θεός ως πολυεύσπλαγχνος θέλει, μπορεί να με ελεήσει. Όταν εσύ σκέπτεσαι με αυτόν τον τρόπον και εμπιστευθείς τον εαυτόν σου στον Θεό, τότε και ο Θεός θα σε εισακούσει σε όλες σου τις ανάγκες, αποβλέποντας βεβαίως στο ψυχικό σου συμφέρον''. Αλλά και ο άγ. Εφραίμ ο Σύρος μας συστήνει να αποκτήσουμε τελείαν εμπιστοσύνη στον Θεό για όλα τα ζητήματα. ''Όποιος επιθυμεί να γίνει πράγματι άνθρωπος του Χριστού και πίστεψε στις υπέρλογες φρικτές αλήθειες, όπως η κληρονομία της Βασιλείας των Ουρανών, η αιώνιος και ατελεύτητος απόλαυσή της, ο αγιασμός της καρδιάς και η τελεία κάθαρση της ψυχής διά του Αγίου Πνεύματος, οφείλει να εμπιστευθεί στον Θεό και όλην την φροντίδα του σώματος. Και επί πλέον, οφείλει να θεωρεί την πενία ως πλούτο, την κακουχία ως ανάπαυση, την καταισχύνη ως τιμή και την ύβρη και την περιφρόνηση ως δόξα. Αυτά όλα είναι τα γνωρίσματα των γνησίων δούλων του Χριστού, οι οποίοι έχουν πραγματικώς πιστεύσει στα λόγια Του''.

''Εάν πιστεύεις πραγματικώς ότι ο Θεός είναι άξιος της εμπιστοσύνης σου, και ότι μπορεί να εκπληρώσει τις επιθυμίες σου, τότε μόνον σε Αυτόν να πιστεύεις και ασφαλώς θα καταστείς μέτοχος των ευεργεσιών Του. Εάν όμως αδιαφορείς και ανησυχείς, φανερώσεις με την διάθεσή σου αυτή, ότι δεν πιστεύεις ότι ο Θεός είναι πράγματι δυνατός και άξιος εμπιστοσύνης. Διότι εκείνος που δεν πιστεύει ότι ο Θεός έχει την δύναμη να τον βοηθήσει στις προσωπικές του υποθέσεις, πως είναι δυνατόν να πιστεύει στην παντοδύναμη πρόνοια του Θεού επί ξένων ζητημάτων? Και επομένως ότι όλα μπορεί να τα επιτύχει?''(αββάς Ευπρέπιος-Γεροντικόν).

Οι Άγιοι Πατέρες τονίζουν την μεγάλη αλήθεια ότι σκοπός της ζωής μας είναι η ένωση με τον Θεό, αλλά ο πονηρός προβάλλει συνεχώς εμπόδια, τα οποία οφείλουμε να τα προσπερνούμε και να μην λοξοδρομούμε από τον πνευματικό μας προορισμό. Γράφει ο άγ. Ιωάννης της Κροστάνδης στην ''εν Χριστώ ζωή μου'' ότι ''προορισμός της ζωής μας είναι η ένωσή μας με τον Θεό. Σε αυτήν την ζωή, με την πίστη, την ελπίδα και την αγάπη. Και στην μέλλουσα, με την τελείαν αγάπη. Αλλά δες πως ο εχθρός και εμείς οι ίδιοι αντιστρατευόμαστε σε αυτόν τον προορισμό. Στρέφουμε την ψυχή μας προς διάφορα άλλα πράγματα που μας απομακρύνουν. Κάποτε η αγάπη μας στρέφεται στο χρήμα, στα εδέσματα, στο ποτό, στα πολυτελή ενδύματα, στα σπίτια, σε ανθρώπους σαν εμάς και λησμονούμε τον Θεό. Κάποτε γινόμαστε υπερήφανοι, φθονεροί, μοχθηροί, ψευδολόγοι και έτσι πραγματοποιούμε μίαν απ' ευθείας ένωση με τον ίδιο τον Εωσφόρο, που είναι κακία, ψεύδος, υπερηφάνεια, ο φθόνος προσωποποιημένος. Και έτσι υβρίζουμε τον Κύριόν μας, που μας έπλασε κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν δική Του. Συμβαίνουν αυτά με τόσους πολλούς, αλλά δεν τα σκέφτονται ή αγνοούν την σημασία τους. Αγνοούν ότι ο ύψιστος και μοναδικός μας προορισμός είναι η θέωση''.

Εάν πράγματι επιθυμούμε να βρισκόμαστε κοντά στον Θεό, οφείλουμε να πράττουμε όλα αυτά που μας οδηγούν στο φως του Θεού. Ποια είναι αυτά, μας εξηγεί ο άγ. Ισαάκ ο Σύρος: ''όσο ο άνθρωπος καταφρονεί αυτόν τον κόσμο και καταγίνεται στον φόβο του Θεού μετά σπουδής, τόσον περισσότερο και η θεία πρόνοια πλησιάζει σε αυτόν και μυστικώς αισθάνεται την βοήθειά της και δίδονται σε αυτόν καθαροί λογισμοί… τα θεμέλια όλων των καλών έργων και η ανάκληση της ψυχής από την αιχμαλωσία του διαβόλου και η οδός που φέρνει τον άνθρωπο στο φως και στην ζωή, συνίσταται στους δύο επομένους τρόπους, πρώτον στο να περιμαζεύει τον εαυτόν του και να ησυχάζει σε έναν τόπο, και δεύτερον στο να νηστεύει κανείς πάντοτε, δηλ. να κανονίζει φρονίμως τον εαυτόν του να τρώγει με εγκράτεια και αδιαλείπτως να καταγίνεται στην φροντίδα και μελέτην του Θεού''.

Όλα όσα αναφέρουμε προηγουμένως, οι γνώμες και οι συμβουλές αυτές των Αγίων Πατέρων, σκοπόν έχουν να μας βοηθήσουν να πλησιάσουμε πνευματικά τον Θεό. ''όπως το σώμα, όταν αποθνήσκει, αποχωρίζεται από τα πράγματα του κόσμου, έτσι και ο νους, κατά την περίοδο της τελείας καθαράς προσευχής, αποχωρίζεται από όλες τις σκέψεις και τα νοήματα του κόσμου. Διότι εάν δεν πεθάνει εκουσίως αυτόν τον πνευματικό θάνατο, δηλ. τον αποχωρισμό από τις σκέψεις και τα νοήματα του κόσμου, είναι αδύνατον να βρεθεί μαζί με τον Θεό και να ζήσει κοντά Του'' (άγ.Μάξιμος Ομολογητής). Κατακλείοντες την πνευματική μας περιδιάβαση στους λόγους των Αγίων Πατέρων θεωρούμε ως πλέον κατάλληλη την ρήση του Αββά Δωροθέου από τα ''Ασκητικά'', ότι ''οι άνθρωποι όσο πλησιάζουν τον Θεό, πλησιάζουν ο ένας τον άλλον, τόσο πλησιάζουν και τον Θεό''.

Αγιολογιο

Αγιον Ορος

Αγιοι της Λεσβου

©2005-2016 Zoiforos.gr || Σχεδίαση - Ανάπτυξη Lweb.GR

Login or Register

Register

User Registration
or Cancel