Θεολόγου - Φιλολόγου
από την ιστοσελίδα του: www.sostikalogia.com
Ακούγεται συχνά να λένε πολλοί για κάποιον, ιδίως αν αυτός είναι κληρικός, πολλά καλά και επαινετικά λόγια όπως π.χ. ότι αυτός είναι πολύ καλός, διαφέρει από τους άλλους ομοίους του, είναι άγιος και όσιος, είπε αυτό, έκανε εκείνο και το άλλο, και αφού το είπε και το έκανε αυτός, αυτό είναι και το σωστό, κ. ά.
Αυτός ο ίδιος όμως ίσως να λέει μέσα του για τον εαυτό του ότι είμαι ένα μηδέν, ένα σκουπίδι, ένα τίποτα, ένας άχρηστος δούλος, και άλλες παρόμοιες αυτομεμπψίες και ταπεινωτικά λόγια.
Προκύπτει έτσι το ερώτημα, ποιος λέει αλήθεια; Ποιος γνωρίζει περισσότερο αυτόν τον άνθρωπο, οι άλλοι ή ο ίδιος; Η απάντηση είναι απλή. Ασφαλώς ο ίδιος γιατί, όπως λέει ο λαός, «όσα ξέρει ο νοικοκύρης δεν τα ξέρει ο κόσμος όλος». Αλλά και ο Απόστολος Παύλος γράφει σχετικά, «τις γαρ οίδεν ανθρώπων τα του ανθρώπου ει μη το πνεύμα του ανθρώπου το εν αυτώ;» (Α’ Κορ. β’, 11). Οι άλλοι κρίνουν από την όλη εξωτερική συμπεριφορά του, ενώ μόνο το πνεύμα αυτού του ανθρώπου γνωρίζει τι έχει μέσα του ο άνθρωπος.
Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι οι άλλοι δεν πρέπει να λένε καλά λόγια για την καλή συμπεριφορά κάποιου και για τα καλά του έργα και να δοξάζουν το Θεό γι’ αυτά. Ο Ίδιος ο Κύριος είπε, «ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσωσιν τον πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς.»
(Ματ. ε’, 16).
Καλά κάνουν λοιπόν και οι μεν, δηλαδή αυτοί που λένε τα καλά λόγια, και ο δε, δηλαδή αυτός που δε λέει καλά λόγια για τον εαυτό του. Επειδή όμως υπάρχει ο κίνδυνος οι μεν να πλανώνται και ο δε απλώς να ταπεινολογεί, καλλίτερα θα κάνουν και οι μεν και ο δε να έχουν υπ’ όψη τους, εκτός των άλλων, και τα εξής:
Α. Οι μεν να έχουν υπ’ όψη τους ότι:
α) Τα φαινόμενα μπορεί να απατούν.
β) Όπου ακούς πολλά κεράσια πάρε και μικρό καλάθι.
γ) Δεν το περίμενε κανείς αυτό από αυτόν.
δ) Έπεσα από τα σύννεφα, όταν το άκουσα.
ε) Ο Θεός βδελύσεται κάθε τι το οποίο οι άνθρωποι το υψώνουν και το θεοποιούν, δηλαδή «το εν ανθρώποις υψηλόν βδέλυγμα ενώπιον του Θεού.» (Λουκ. ιστ’, 15).
Και μόνο αυτά τα λίγα είναι αρκετά για να αντιληφθεί κανείς ότι δεν είναι δύσκολο να εξαπατάται κάποιος ή πολλοί, για κάποιον που, ενώ τον θεωρούν άξιο, αυτός να είναι ανάξιος λόγου, και πάντως όχι καλλίτερος από τους άλλους. Αυτό είναι πιθανότερο να συμβαίνει, αν και ο ίδιος, όχι μόνο αρέσκεται σε τέτοιες διακρίσεις, αλλά τις επιδιώκει κιόλας.
Β. Ο δε να έχει υπ’ όψη του ότι:
α) Και όλα καλά να τα βλέπει μέσα του, δεν είναι σε θέση να ανακρίνει τον εαυτό του, γιατί δεν είναι αυτός ο ανακριτής. Ο Απόστολος Παύλος το λέει σαφέστατα, «ουδέν γαρ εμαυτώ σύνοιδα, αλλ' ουκ εν τούτω δεδικαίωμαι· ο δε ανακρίνων με Κύριός εστιν.» ( Α’ Κορ. δ’ 4 ).
β) Και όλα καλά να τα βλέπει μέσα του, εάν νομίζει ο ίδιος ότι κάτι είναι, αυτό και μόνο αυτό, τα χαλάει όλα και είναι μία φρεναπάτη, αφού «ει γαρ δοκεί τις είναι τι μηδέν ων, εαυτόν φρεναπατά» ( Γαλ. στ΄, 3 ).
γ) Εάν νομίζει αυτός μέσα του ότι κάτι είναι, ασφαλώς καταλαμβάνει κάποιο τόπο, νοητό βέβαια. Αυτός όμως ο νοητός τόπος είναι του Χριστού και έτσι με άλλα λόγια αυτός είναι «εις τόπον Χριστού». Γιατί όμως αυτός μέσα του να κατέχει τον τόπο του Χριστού και να μη δίνει ο ίδιος τον τόπο του στο Χριστό, όπως αρμόζει; Μήπως αισθάνεται το Χριστό μακριά του ή μήπως δεν του ανοίγει την πόρτα;
δ) Και βέβαια οι άλλοι απ’ έξω μπορεί να τον δέχονται σαν το Χριστό, αν μάλιστα συμβαίνει αυτός να είναι επίσκοπος, όπως ανέφερε ο Απόστολος Παύλος για τον εαυτό του, «……αλλ' ως άγγελον Θεού εδέξασθέ με, ως Χριστόν Ιησούν. » ( Γαλ. δ’, 14 ). Αλλά εδώ δεν πρόκειται περί αυτού, δηλαδή για το τι λένε οι άλλοι. Για τους άλλους έγινε λόγος παραπάνω. Εδώ γίνεται λόγος για το τι δέχεται ή μάλλον για το τι πρέπει να δέχεται αυτός μέσα του.
ε) Πρέπει να δέχεται τα λόγια του Προδρόμου «εκείνον δει αυξάνειν, εμέ δε ελαττούσθαι.» ( Ιω. γ’, 30 ), και τα λόγια του Παύλου « Χριστώ συνεσταύρωμαι· ζω δε ουκέτι εγώ, ζη δε εν εμοί Χριστός·» (Γαλ. β’, 20 ). Πρέπει να δέχεται ότι αυτός είναι η λαμπάδα και ο Χριστός είναι το Φως.
Και μόνο αυτά τα λίγα είναι αρκετά για να αντιληφθεί κανείς ότι πρέπει να ταπεινώνεται, έστω και αν οι άλλοι τον υψώνουν, όχι μόνο, επειδή βλέπει τις αμαρτίες και ελλείψεις του, αλλά και αν ακόμη δεν τις βλέπει ή και αν ακόμη είναι όσιος. Οι αμαρτωλοί ταπεινώνονται για τις αμαρτίες τους και οι άγιοι, γιατί η ταπείνωση είναι αναπόσπαστο γνώρισμά τους. Αφού ο Ίδιος ο Κύριος είπε, «…..μάθετε απ' εμού, ότι πράός ειμι και ταπεινός τη καρδία, » ( Ματ. ια’, 29 ), πώς ένας όσιος και άγιος θα είναι υψηλοκάρδιος; Είναι ανάγκη λοιπόν να προσέχει και αυτός πολύ «ίνα μη τυφωθείς εις κρίμα εμπέση του διαβόλου.» (Α’ Τιμ. γ’,6 ).
