Θεολόγου - Φιλολόγου

από την ιστοσελίδα του:  www.sostikalogia.com

Συκοφαντία είναι, όταν κατηγορούμε τον πλησίον μας στους άλλους για πράγματα που δεν ευθύνεται, προσβάλλοντας έτσι την υπόληψή του με οδυνηρά για εκείνον επακόλουθα. Τα αίτια της συκοφαντίας μπορεί να είναι πολλά. Τα σπουδαιότερα και συνηθέστερα όμως είναι  ο  φθόνος,  η ζήλεια,  το   μίσος,  η οργή, η   μνησικακία και η έλλειψη  αγάπης.  Το   ότι   δεν   υπάρχει  αγάπη   φαίνεται,  όταν  με ελαφρά συνείδηση  και ίσως  από κακή πληροφόρηση και χωρίς πολλή εξέταση συκοφαντούμε ανθρώπους χωρίς αιτία. Ο  φθόνος  οδηγεί  τον  άνθρωπο να συκοφαντήσει  εκείνον που φθονεί και να τον εξουθενώσει. Αυτό άλλωστε συνέβη και με τους σταυρωτές του Κυρίου  πράγμα που κατάλαβε και ο ίδιος ο Πιλάτος, « ήδει γαρ ότι δια   φθόνον   παρέδωκαν   αυτόν »  (Ματ. κζ’, 18).  Το   ίδιο   κάνει  και  η  ζήλεια που κρατάει τον  άνθρωπο  στα πρόθυρα του φθόνου  και σπρώχνει αυτόν στη συκοφαντία και τη διαβολή, όταν βέβαια βρίσκεται  τέτοια  ευκαιρία.  Όσο   δε  αφορά  στο  πάθος  του μίσους,  όταν  αυτό  κυριεύει  την  ψυχή  του  ανθρώπου,  τον κάνει ανθρωποκτόνο  όπως  χαρακτηριστικά  λέει   ο   Ευαγγελιστής  Ιωάννης  « πας ο μισών τον αδελφόν αυτού ανθρωποκτόνος εστί » (Α΄ Ιω. γ’, 15), και τον απομακρύνει από τη αγάπη του Θεού, διότι     « εάν τις είπη ότι αγαπώ τον Θεόν, και τον αδελφόν αυτού μισή, ψεύστης  εστίν.  ο  γαρ  μη αγαπών τον αδελφόν αυτού ον εώρακε, τον  Θεόν  ον  ουχ  εώρακε  πώς  δύναται  αγαπάν;»  (Α΄ Ιω. δ’, 20).  Σ' αυτή   την   κατάσταση   ευρισκόμενος   ο   άνθρωπος   εύκολα καταφεύγει  στη  συκοφαντία  και  εύκολα  γίνεται  δούλος  αυτής, γιατί η συκοφαντία γίνεται εύχρηστο όπλο στο στόμα του για την ικανοποίηση  του  μίσους   που   έχει.  Σε  συκοφαντία  όμως  μπορεί να  περιπέσει  ο  άνθρωπος  και  όταν  βρίσκεται  κυριευμένος  από το  πάθος  της  οργής,  γιατί  η  οργή  σκοτίζει  το  νου  που  είναι  το μάτι της ψυχής και έτσι κάνει ο άνθρωπος παράλογα πράγματα.  Ολοκληρωμένη όμως συκοφαντία και καλά σχεδιασμένη έχουμε, όταν  αυτή  είναι  καρπός  της  μνησικακίας  που  φωλιασμένη  στην ψυχή  του  ανθρώπου  περιμένει  την  κατάλληλη  στιγμή  για  να δράσει. Παράδειγμα τέτοιας συκοφαντίας μας δίνει ο Ευριπίδης στην  Ανδρομάχη, όταν  παρουσιάζει  τον  Ορέστη  να  λέει  για  τον Νεοπτόλεμο  το  γιo   του  Αχιλλέα,  που  είχε  πάρει  για  σύζυγο  την Ερμιόνη, ενώ έπρεπε να την πάρει ο Ορέστης. Γράφει συγκεκριμένα  «...διαβολαίς τε ταις εμαίς κακώς ολείται », δηλαδή και  με  τις  δικές  μου  συκοφαντίες κακό χαμό θα έχει. Και πράγματι οι συκοφαντίες του  Ορέστη  που «...διαστείχων  πόλιν  εις  ους  εκάστω  δυσμενείς ηύδα  λόγους », δηλαδή  γυρίζοντας στην πόλη στ' αφτί του καθενός εχθρικά λόγια έλεγε, είχαν σαν αποτέλεσμα τον φοβερό θάνατο του Νεοπτόλεμου.  Αλλά συκοφάντης μπορεί να γίνει ο άνθρωπος και, όταν χωρίς τα προηγούμενα πάθη μιλάει επιπόλαια για τους άλλους.  Έτσι αναμεταδίδει κατηγορίες γι' αυτούς ανεξέλεγκτες  πράγμα που δείχνει έλλειψη αγάπης και διάθεση  προβολής του εαυτού του και μειώσεως  του  κύρους  του  πλησίον.   Ασφαλώς  τα  ανωτέρω   δεν εξαντλούν  τα  αίτια  της  συκοφαντίας  και  τους  συνδυασμούς  των αιτίων  σε  κάθε  περίπτωση,  γιατί  πολλά  είναι  τα  πλοκάμια  της αμαρτίας.   Πάντως,   όταν   ο   πνευματικός    αγώνας     στρέφεται στην    καταπολέμηση    των    προαναφερθέντων     παθών      και    στην   απόκτηση    αντιθέτων    σ’ αυτά     αρετών    όπως    είναι   π.χ.  η    ταπείνωση,  η   πραότητα,  η   φιλαδελφία,  η  συγχωρητικότητα,   η   αγάπη   κ. ά,  τότε    θα    καταπολεμείται    αποφασιστικά    και  αποτελεσματικά  η  συκοφαντία.  Τότε   μέσα    στους   πιστούς   θα  μορφώνεται  ο  Χριστός  σύμφωνα   με  τα  λόγια   του  Αποστόλου    Παύλου, « άχρις   ου  μορφωθή   Χριστός   εν   υμίν »  (Γαλ.δ’, 19 ).