Θεολόγου - Φιλολόγου
από την ιστοσελίδα του: www.sostikalogia.com
Ένα θέμα που απασχολεί και πρέπει να απασχολεί κάθε άνθρωπο είναι το υπαρξιακό του ζήτημα, δηλαδή η αιώνια διάσωση της ύπαρξής του και μάλιστα σε μία κατάσταση μακαριότητας.
Ο έξω από την αποκάλυψη του Θεού φιλοσοφικός και θρησκευτικός στοχασμός για το θέμα αυτό έχει να παρουσιάσει ασφαλώς σπουδαίες συλλήψεις και απόψεις, που σε μερικές περιπτώσεις πλησιάζουν τη χριστιανική διδασκαλία. Ο Ιουστίνος κάνει λόγο για "σπερματικό λόγο".
Στα πλαίσια όμως της θείας αποκάλυψης, όπως αυτή διδάσκεται από την Εκκλησία, το ζήτημα αυτό είναι τόσο ξεκάθαρο που όλοι μπορούν να βρουν τη σωτηρία αρκεί να μη διαστρεβλώσουν τα πράγματα "προς την ιδίαν αυτών απώλειαν" (Β'Πετρ. γ', 16).
Για να μην επεκταθούμε όμως πολύ, ας επισημάνουμε μόνο μερικά σημεία τα οποία μπορούν να αποτελέσουν αφορμή για παραπέρα ενασχόληση.
Ο άνθρωπος οφείλει, όπως άλλωστε όλα τα όντα, την ύπαρξή του στο Θεό και κατά συνέπεια και η διάσωση αυτής πρωτίστως και κυρίως είναι έργο του Θεού.
'Ετσι ο Θεός όχι μόνο πριν την αμαρτία των πρωτοπλάστων τους προειδοποίησε για το πώς θα απέφευγαν το θάνατο, αλλά και μετά το προπατορικό αμάρτημα δεν έπαυσε να εργάζεται για τη σωτηρία των ανθρώπων.
Βασικό στοιχείο του σχεδίου του Θεού στην Παλαιά Διαθήκη για τη σωτηρία των ανθρώπων είναι ο νόμος ο οποίος, ως άλλος καθρέφτης, έδινε τη δυνατότητα να βλέπει κανείς την ηθική του κατάσταση και να ενεργεί ανάλογα, καθοδηγούμενος από τις εντολές του.
'Ομως πολλοί Ισραηλίτες δεν κατανόησαν το σκοπό αυτό του νόμου ότι ,δηλαδή δόθηκε για να γνωρίζουν την αμαρτία τους, όπως λέει ο Απ. Παύλος "διά γαρ νόμου επίγνωσις αμαρτίας" (Ρωμ.γ', 20) και νόμισαν ότι μπορούν να τον εφαρμόσουν με τη δική τους δύναμη και να κατορθώσουν έτσι τη δικαίωσή τους ενώπιον του Θεού, μη λαμβάνοντας υπ' όψη την αμαρτωλή τους κατάσταση. Συνέβη δηλαδή αυτό που πάλι λέει ο Απ. Παύλος ότι "την ιδίαν δικαιοσύνην ζητούντες στήσαι, τη δικαιοσύνη του Θεού ουχ υπετάγησαν" (Ρωμ. ι', 3).
Αυτό, για να μεταβούμε πλέον στην Καινή Διαθήκη, έγινε αφορμή να μην αντιληφθούν ότι ο νόμος ήταν "παιδαγωγός εις Χριστόν" (Γαλ. γ', 24) και ότι "τέλος γαρ νόμου Χριστός εις δικαιοσύνην παντί τω πιστεύοντι" (Ρωμ. ι', 4). 'Ετσι διαιωνίζεται η λανθασμένη αντίληψη ότι και μετά Χριστόν για να σωθεί κανείς αρκεί να είναι καλός άνθρωπος και να εφαρμόζει ορισμένες εντολές.
Τα πράγματα όμως είναι εντελώς διαφορετικά, γιατί στην Καινή Διαθήκη, εκτός από την συμπλήρωση του νόμου την οποία έκανε ο Κύριος και την εντολή της αγάπης την οποίαν ο Ίδιος έδωσε και η οποία αποτελεί "πλήρωμα νόμου" (Ρωμ. ιγ', 11), δόθηκε επί πλέον και η Θεία Χάρη. 'Ετσι, είναι δυνατό όχι μόνο να γνωρίζει κανείς την ηθική του κατάσταση με το νόμο του Θεού, αλλά να έχει και τη δυνατότητα να απαλλάσσεται, με τη Θεία Χάρη, από τις ηθικές του ατέλειες και παραβάσεις και να βαδίζει πρός την τελειότητα.
Πώς όμως λειτουργούν αυτοί οι δύο σημαντικοί παράγοντες, δηλαδή από το ένα μέρος η Θεία Χάρη και από το άλλο τα έργα της αγάπης για τη σωτηρία των ανθρώπων, στα πλαίσια βέβαια της Χριστιανικής πίστης;
Πρώτο που πρέπει να τονισθεί είναι ότι ο άνθρωπος σώζεται με τη χάρη του Θεού δια της πίστεως και όχι με τα έργα του. "Τη γαρ χάριτί εστε σεσωσμένοι δια της πίστεως• και τούτο ουκ εξ υμών, Θεού το δώρον ουκ εξ έργων, ίνα μη τις καυχήσηται"(Εφ. β', 8-10).
Αυτό όμως δε μειώνει σε καμιά περίπτωση την αξία των καλών έργων ούτε τα καταργεί, αλλά αντιθέτως τα θεσμοθετεί και τα θέτει ως απαράβατη προϋπόθεση της νέας εν Χριστώ ζωής όπως φαίνεται στη συνέχεια της παραπάνω περικοπής: "Αυτού γαρ εσμέν ποίημα, κτισθέντες εν Χριστώ Ιησού επί έργοις αγαθοίς, οις προητοίμασεν ο Θεός ίνα εν αυτοίς περιπατήσωμεν" (Εφ. β', 10). Εδώ δηλαδή τα καλά έργα εμφανίζονται ως προετοιμασμένα από το Θεό ώστε πάνω σ' αυτά να πορεύεται κάθε πιστός και αυτά να αποτελούν απόδειξη της πίστης, σύμφωνα με το "δείξον μοι την πίστιν σου εκ των έργων σου, καγώ δείξω σοι εκ των έργων μου την πίστιν μου"(Ιακ. β', 18). 'Ετσι, "η πίστις χωρίς των έργων νεκρά εστίν"(Ιακ.β', 20).
Aντίθετα, όταν η πίστη συνοδεύεται από έργα και όταν η θεία χάρη δεν παραμένει άκαρπη, τότε ο πιστός βαδίζει προς την τελειότητα και εξασφαλίζει την είσοδόν του « εις την αιώνιον βασιλεία του Κυρίου ημών και σωτήρος Ιησού Χριστού», όπως τονίζει ο Απ. Πέτρος στην Β' επιστολή του(Β΄Πετρ. α', 11).
Πιο συγκεκριμένα ο Πέτρος αναφερόμενος στις μεγάλες δωρεές του Θεού τονίζει όχι μόνο την ανάγκη της πίστης αλλά και της αρετής, της γνώσης, της εγκράτειας, της υπομονής, της ευσέβειας, της φιλαδελφίας και της αγάπης, τα οποία έρχονται να προστεθούν στην πίστη. (Β'Πέτρ. α', 5-11).
Συμπερασματικά λοιπόν διαπιστώνει κανείς ότι το πρόβλημα της σωτηρίας του βρίσκεται στα χέρια του Θεού, στον Οποίον πρέπει να έχει απόλυτη εμπιστοσύνη. Παράλληλα όμως, επειδή ο Θεός δεν απορρίπτει την ανθρώπινη ελεύθερη βούληση, θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπ' όψη και τα λόγια του Απ.Παύλου "μετά φόβου και τρόμου την εαυτών σωτηρίαν κατεργάζεσθε" (Φιλ. β', 12), γιατί υπάρχει ο κίνδυνος, όπως αναφέρθηκε στην αρχή, να παρεκκλίνει κανείς σε εσφαλμένες αντιλήψεις και να διαστρεβλώσει την αλήθεια. Αποτέλεσμα θα είναι να μένει σε μία νεκρή πίστη χωρίς έργα είτε να δέχεται τη θεία χάρη παθητικά είτε να προσπαθεί εγωιστικά να δικαιωθεί με μόνα τα έργα του.
Και στις τρεις αυτές περιπτώσεις ο άνθρωπος βρίσκεται σε λάθος δρόμο, γιατί πρόκειται για απομόνωση της πίστης ή της χάρης ή των έργων. Η αλήθεια βρίσκεται στη συνύπαρξη και αύξηση και καλλιέργεια και των τριών, " ο Θεός γαρ εστιν ο ενεργών εν υμίν και το θέλειν και το ενεργείν υπέρ της ευδοκίας " ( Φιλ. γ', 13).
