Η λέξη, στην οποία συνοψίζεται η χριστοκεντρική θεολογία του πατρός Μιχαήλ Καρδαμάκη και που αποτελεί την μεγάλη ιδέα της υπάρξεώς του είναι η ελευθερία, το Μέγα Θεανθρώπινο μυστήριο. Δια τούτο και ο πατήρ Μιχαήλ χαρακτηρίστηκε ως ιερεύς της ελευθερίας. Η ποιμαντική διακονία του ήταν διακονία της ελευθερίας των παιδιών του Θεού. Όλη του η ζωή, η ύπαρξή του, τα κηρύγματά του και τα έργα του ήταν ένας ύμνος της ελευθερίας.
Η κεντρική ιδέα της ελευθερίας στη Θεολογία του πατρός Μιχαήλ αποδεικνύει το αυθεντικό θεολογικό αισθητήριό του. Αυτή η χριστιανική ελευθερία δηλώνει τον τρόπο υπάρξεως Του Τριαδικού Θεού, την αγαπητική κοινωνία των Θείων προσώπων, αλλά και την ελευθερία της Θείας Οικονομίας. Η εν Χριστώ ελευθερία είναι η «καλή αλλοίωσις» του ανθρώπου μέσα στην χάρη Του Θεού. Αυτή όμως η ελευθερία είναι ανηφορική οδός. Διότι εμφανίζεται ως πρόκληση αυθυπέρβασης, ως επιταγή να κάνεις όχι ό,τι θέλεις, ή ό,τι σου αρέσει, αλλά ό,τι οφείλεις, έστω και να δεν το θέλεις ή δεν σου αρέσει. Αυτή είναι η ελευθερία, να ζεις σωστά, όπως αρμόζει σε ένα χριστιανό, και με όλες τις συνέπειες που μπορείς να υφίστασαι. Η αληθινή ελευθερία προϋποθέτει θυσίες, όχι μόνο για τον εαυτό μας αλλά και για τον συνάνθρωπό μας. Και αυτό επειδή η ελευθερία είναι σταυρός. Ο θεολόγος της ελευθερίας είναι αδύνατον να μην είναι και θεολόγος του Σταυρού. Επειδή η ελευθερία δεν υπάρχει χωρίς το σταυρό. Αν αφαιρέσεις το σταυρό τότε αρνείσαι και την ελευθερία.
Μέσα σε αυτήν την Χριστιανική ελευθερία μπορούμε να βρούμε την εκκλησιαστική ή χριστιανική ζωή. Η χριστιανική ζωή είναι ευχαριστιακή και δοξολογική. Με την έννοια αυτή όλη η ζωή του ανθρώπου είναι μια δωρεά, που την υψώνει σε ευχαριστία προς τον Θεό, στην ευχαριστιακή τράπεζα. Αυτή είναι και η εννοιολογική σημασία της λέξεως «άνθρωπος», να κοιτάζει προς τον ουρανό, ευχαριστώντας τον πλάστη και δημιουργό του. Ευχαριστώντας τον Θεό για το δώρο της ζωής που του χάρισε και για όλα τα αγαθά που του δίνει καθημερινά.
Η ευχαριστία του Θεού, στην πατερική Παράδοση και Θεολογία, έχει μια σαφή εκκλησιαστική σημασία, είναι ο πυρήνας της Εκκλησίας στην Ιστορία. Στην ορθόδοξη παράδοση, η εκκλησία είναι το «σώμα του Χριστού» μια μυστική πραγματικότητα. Η ευχαριστία είναι η πηγή και η ρίζα της πνευματικής υποστάσεως της Εκκλησίας. Είναι το μυστήριο, στο οποίο και δια του οποίου η Εκκλησία μπορεί να είναι ζώσα και να συνεχίζει να υπάρχει ως χώρος της σωτηρίας του ανθρώπου. Και όταν λέμε «σώμα Χριστού», εννοούμε ότι ο Χριστός χωρίς την Εκκλησία, την εκκλησιαστική σάρκωσή Του, θα ήταν ένας από τους μεγάλους μύστες των θρησκειών και η εκκλησία χωρίς τον Χριστό της Ευχαριστίας, το ευχαριστιακό σώμα Του, θα ήταν μια από τις μεγάλες θρησκείες του κόσμου. Είναι λοιπόν σαφές, ότι μετά την Σάρκωση του Χριστού, κανένας δεν μπορεί να μιλά για τον Χριστό χωρίς εκκλησία και για την εκκλησία χωρίς τον Χριστό.
Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι η εκκλησία δεν χρειάζεται. Ο άνθρωπος έχει τα πιστεύω του, πιστεύει στον Θεό όπως αυτός θεωρεί καλύτερο, και δεν είναι ο μόνος σκοπός να πηγαίνει στην εκκλησία. Δυστυχώς, αυτή είναι μια ουτοπία. Φυσικά και ο άνθρωπος μπορεί να προσεύχεται «στο ταμείον» του αλλά μόνο στην επώνυμη ενορία (εκκλησιαστική τοπική κοινότητα), την κοινωνία των προσώπων αποκτούμε εκκλησιαστικό φρόνημα. Διότι όπως χωρίς την παρουσία του ιερέως δεν μπορεί να τελεσθεί η Θεία Λειτουργία, έτσι και χωρίς την παρουσία ενός έστω και μέλους των λαϊκών δεν μπορεί να τελεσθεί. Κανείς δεν είναι χριστιανός εάν δεν είναι στην εκκλησία, μέλος του σώματός της, και κανείς δεν είναι στην εκκλησία εάν δεν είναι Χριστιανός, φίλος δηλαδή του Χριστού.
Η εκκλησία είναι το παντελώς άλλο, το καινό σώμα του Χριστού, όπου η ζωή του πεπτωκότος ανθρώπου επανευρίσκει την εσχατολογική της ψυχή. Είναι με μια λέξη, το θαύμα, που φανερώνει το προαιώνιο σχέδιο και την αιώνια αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο. Και το μυστήριο που την πραγματοποιεί αυτή την αγάπη σε σώμα Άγιο, είναι το μυστήριο της Ευχαριστίας. Δια τούτο και ο άνθρωπος ως εκκλησιαστικό του καθήκον είναι να προσέρχεται στην Εκκλησία και να συμμετέχει ενεργά στην Θεία Ευχαριστία, δοξολογώντας τον Θεό, και να του προσφέρει αυτά που του χάρισε ο Θεός, «τα σα εκ των σων». Στην εκκλησία δεν πηγαίνουμε γιατί είμαστε Άγιοι, αλλά για να γίνουμε Άγιοι. Επειδή όπως προαναφέραμε, ο προορισμός του ανθρώπου είναι ευχαριστιακός- δοξολογικός.
Αν πράγματι ο προορισμός του ανθρώπου είναι η Ευχαριστία, τότε η Ευχαριστία είναι Αγάπη, Λειτουργία και Κοινωνία της Θείας Αγάπης. Τότε είναι το μυστήριο των ύψιστων θείων δώρων : της ομορφιάς και της χαράς. Ποιος όμως μεταδίδει αυτή την χαρά, αυτήν την αγάπη του Θεού στον άνθρωπο ; Δεν είναι άλλος από τον ιερέα. Ο πατήρ Μιχαήλ Καρδαμάκης, όλη του την ζωή την αφιέρωσε στην ευχαριστιακή ανθρωπολογία και στο όργανο του Θεού, τον ιερέα. Η ιερωσύνη είναι μαρτυρία και διακονία της εν Χριστώ ελευθερίας. Αυτή όμως την μαρτυρία της ελευθερίας δεν μπορεί να την μεταδώσει ο «εικονικός ποιμένας», ο οποίος ενεργεί μονάχα επαγγελματικώς, εξυπηρετώντας τις διάφορες θρησκευτικές ανάγκες μέσα στα πλαίσια των εφημεριακών καθηκόντων του.
Ο πατήρ Μιχαήλ, ασκεί έντονη κριτική σε αυτό που ονομάζει «εικονικότητα» ή «εικονικοποίηση» της ζωής. Ο εικονικός ιερέας, δεν είναι ιερέας της ελευθερίας αλλά ούτε και αληθινός ποιμένας του Χριστού. Ο αληθινός ποιμένας, είναι «άνδρας επιθυμιών», και κατά τον π. Μιχαήλ, ο αληθινός ποιμένας είναι «ποιητής». Αναφέρει συγκεκριμένα : ότι ο άνθρωπος ο οποίος δεν έχει τον ποιητή μέσα του, ούτε ιερέας, ούτε θεολόγος, ούτε αυθεντικός χριστιανός μπορεί να είναι. Η πεζότητα δεν είναι χριστιανική, δια τούτο τον ποιητή όπως και τον ιερέα τον κάνει η αγάπη.
Ο πατήρ Μιχαήλ, δεν άντεχε την υποκρισία μερικών ιερέων, το να εμφανίζουν το αυτονόητο ως προσφορά. Το να τοποθετούν το σχήμα πάνω από την αποστολή τους. Γι΄αυτό τον λόγο ο ίδιος ήταν πιο απαιτητικός πρώτα απέναντι στον εαυτό του και μετά απέναντι στους άλλους. Η ελευθερία έχει τελικά τους αμετακίνητους όρους της. Όσο πιο ελεύθερος είναι ο άνθρωπος, τόσο πιο δυναμικός, σταθερός, αλλά και προβλέψιμος είναι. Διότι η ελευθερία είναι δέσμευση και όχι τέχνη αποφυγής των δεσμεύσεων.
Ο αληθινός ποιμένας, ο αληθινός χριστιανός, είναι λοιπόν ο ευχαριστιακός άνθρωπος μέσα στην ενότητα του εκκλησιαστικού σώματος. Και ποιο είναι το κύριο έργο της εκκλησίας ; Είναι η διατήρηση της ευχαριστιακής αυτοσυνειδήσεώς της, και η κύρια κλήση του χριστιανού είναι η πραγματοποίηση του ευχαριστιακού ανθρώπου. Και τα δυο είναι έργα διαρκή, έργα μεταμορφώσεως του έρωτά μας προς τα πολλά σε έρωτα προς τον Ένα πλάστη και δημιουργό μας, τον Ιησού Χριστό.
Ο πατήρ Μιχαήλ, ήταν ένα πρόσωπο το οποίο αντιστάθηκε και αντιστέκεται δια μέσω των βιβλίων του, εν ονόματι του ήθους της ελευθερίας στον πειρασμό της αντικειμενοποιημένης ζωής, μιας ζωής χωρίς αναστάσιμη ή εσχατολογική πνοή.
Πηγή: http://www.artoforio.gr
Αναδημοσίευση από: http://exagorefsis.blogspot.com
