Α΄. Στις 11 Μαΐου η Εκκλησία και το έθνος μας γιορτάζουν
τα εγκαίνια της Κων/πόλεως.
Αν ανοίξουμε την ακολουθία της ημέρας, θα δούμε η Κωνσταντινούπολη να ονομάζεται θεοφύλακτος και βασιλίς των πόλεων. Καμμία πόλη δεν έχει αυτή τη τιμή και αυτή τη θεϊκή, θα λέγαμε, προτίμηση. Για να γιορτάζει η Εκκλησία μας τα εγκαίνια της Κων/πόλεως και να συγκαταλέγει το γεγονός αυτό στο συναξάρι της ημέρας, ας σκεφθούμε πόσο μεγάλο ρόλο έπαιξε αυτή η πόλη στο σχέδιο του Θεού και τη θεία αποστολή είχε.
Κι όμως αυτή η θεοφύλακτος πόλη έπεσε, για να θυμίζει σε όλους μας η πτώση της ότι κι αυτά που δημιουργεί ο Θεός, κι αυτά που είναι όργανα της θείας προνοίας του, όταν ξεφύγουν από το σκοπό τους και ξεφτίσει η αποστολή και ο προορισμός τους, επιτρέπει ο Θεός να καταστραφούν. Διαταγή του Θεού ήταν να κτιστεί ο ναός του Σολομώντος στο Ισραήλ. Κι όμως ο ναός καταστράφηκε από τους Βαβυλωνίους, όπως το είχαν προαναγγείλει οι προφήτες, διότι οι Ισραηλίτες δεν θρήσκευαν σωστά. Έτσι και οι βυζαντινοί ερμηνευτές του βιβλίου της Αποκαλύψεως, αιώνες πριν, ονόμαζαν την Κωνσταντινούπολη «Βαβυλώνα» και θεωρούσαν ότι το αντίχριστο και αντίθεο κράτος, που φέρει το όνομα αυτό και για το οποίο μιλά η Αποκάλυψη του Ιωάννου (κεφ. 17ο και 18ο) και προλέγει την καταστροφή του, είναι η Κωνσταντινούπολη «εν η εκοιμήθη η δικαιοσύνη». Επομένως η πτώση της γι’ αυτούς ήταν ότι πιο βέβαιο και πιο σίγουρο, άσχετα αν στην εποχή τους το Βυζάντιο ήταν στον κολοφώνα της δόξας του και της δυνάμεώς του.
Β΄. Στις 21 Μαΐου γιορτάζουμε τη μνήμη των αγίων Κων/νου και Ελένης.
Η Εκκλησία μας τους θεωρεί ισαποστόλους και παρομοιάζει τη κλήση του Μ. Κων/νου με τη κλήση του αποστόλου Παύλου και θεωρεί το Μ. Κων/ον ως απόστολο του Χριστού ανάμεσα στους βασιλείς του κόσμου. Ο Μ. Κων/νος είναι αυτός που θανάτωσε μια για πάντα το παπικό πρωτείο και έδωσε τη χαριστική βολή στην εν γένει πρωτοκαθεδρία της Δύσεως. Γι’ αυτό οι δυτικοί ιστορικοί λυσσομανούν εναντίον του. Μετά την άλωση της Κων/πόλεως οι παπικοί προσπαθούν συνεχώς να επαναφέρουν το πρωτείο και μάλιστα σήμερα είναι η κυριώτερη απαίτησή τους στους διαλόγους που διεξάγουν με τους ορθοδόξους, γιατί δεν υπάρχει πλέον κάποια «Βυζαντινή Αυτοκρατορία». Οι δε δυτικές με-γάλες δυνάμεις δεν επιτρέπουν με τίποτα κάποια επανασύσταση ή επανίδρυση της Ρωμιοσύνης. Κατηγορήθηκε ο Μ. Κων/νος ως εισηγητής του Καισαροπαπισμού από δυτικούς κυρίως ιστορικούς. Όσοι όμως γνωρίζουν εκκλησιαστική ιστορία, ξέρουν ότι οι ενέργειες του Μ. Κων/νου να επεμβεί δυναμικά στα της Εκκλησίας, οφείλονται σε ενέργειες και παρακλήσεις επισκόπων και μάλιστα Αρειανών, όπως του Ευσεβίου Καισαρείας και Ευσεβίου Νικομηδείας, οι οποίοι ασκούσαν καταλυτική επίδραση σ’ αυτόν.
Πλήθος αυτοκράτορες-αυτοκρατόρισσες και πρίγκιπες-πριγκίπισσες της Κωνσταντινουπόλεως τιμώνται ως άγιοι από την Εκκλησία μας. Ο Θεοδόσιος Α΄, ο Μέγας, και η σύζυγος του Πλακίλλα, που κατέστησαν την Ορθοδοξία επίσημη θρησκεία του κράτους και συνεκάλεσαν την Β΄ Οικουμενική Σύνοδο, ο Θεοδόσιος Β΄ και η Ευδοκία (Αθηναΐς), που συνεκάλεσαν την Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο, ο Μαρκιανός και η Πουλχερία, που συνεκάλεσαν την Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο, Ιουστίνος Α΄ και η Ευφημία, ο Ιουστινιανός και η Θεοδώρα, που συνεκάλεσαν την Ε΄ Οικουμενική Σύνοδο, Ειρήνη η Αθηναία, που συ-νεκάλεσε την Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο, η Θεοδώρα σύζυγος του εικονομάχου Θεοφίλου, που πέτυχε την οριστική αναστήλωση των εικόνων το 843 και θέσπισε την Κυριακή της Ορθοδοξίας, η Θεοφανώ σύζυγος Λέοντος Σοφού, η οποία είχε και χάρισμα ιαμάτων, Ιωάννης Βατάτζης, ο ελεήμων (αυτοκρατορία Νικαίας) και τόσοι άλλοι. Όλοι αυτοί αποκαλύπτουν ότι η πολιτική δεν είναι μία τέχνη του διαβόλου αλλά μια θεία διακονία, για να υπηρετηθεί το σχέδιο του Θεού. Βέβαια τ’ ανθρώπινα λάθη και οι αδυναμίες ή και οι φρικτές κακίες δεν λείπανε, όπως δεν λείπανε και δεν λείπουν από τους επισκόπους και κληρικούς, που θεωρητικά πρέπει να είναι εις «τύπον και τόπον» Χριστού. Και ο ήλιος έχει τις κηλίδες του…
Γ΄. Στις 19 Μαΐου θρηνούμε τη γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου.
Η γενοκτονία ως όρος διαμορφώθηκε κυρίως στη δίκη της Νυρεμβέργης το 1945, όπου δικάστηκε η ηγεσία των ναζιστών εγκληματιών πολέμου. Ο όρος σημαίνει τη μεθοδική εξολόθρευση, μερική ή ολική, μιας εθνικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας. Πρόκειται για έγκλημα που δεν έχει σχέση με πολεμικές συγκρούσεις. Ο γενοκτόνος εξοντώνει μια ομάδα όχι για κάτι που έκανε αλλά για κάτι που είναι. Οι Έλληνες του Πόντου, όπως και οι Έλληνες της Μ. Ασίας και Θράκης, εξοντώθηκαν γιατί ήταν Έλληνες και Χριστιανοί.
Από την άλωση της Τραπεζούντας το 1461, οι Έλληνες του Πόντου υπέστησαν κατά καιρούς ποικίλες εξοντωτικές διώξεις. Η τελική εξόντωσή τους άρχισε να μεθοδεύεται το 1908 με την ανάπτυξη του τουρκικού εθνικισμού και την προσπάθεια να διασωθεί ότι απέμεινε από την άλλοτε κραταιά οθωμανική αυτοκρατορία. Από τους βαλκανικούς πολέμους και από τους Γερμανούς συμβούλους τους οι Τούρκοι διδάχθηκαν ότι μόνο με την εξαφάνιση των Χριστιανών, Ελλήνων και Αρμενίων, και την τουρκοποίηση των μουσουλμανικών εθνικοτήτων (Κούρδοι κ. ά.) θα έκαναν πατρίδα τους την Μ. Ασία.
Ας προσέξουμε ότι η εξόντωση του Βυζαντίου από τους Φράγκους το 1204 συνεχίζεται αμείωτη και στους επόμενους αιώνες, μέχρι και τις μέρες μας, με διάφορες παρεμβάσεις. Η (Ενωμένη) Ευρώπη δεν έχει χώρο για το Βυζάντιο ούτε για την Ορθοδοξία.
Η απόφαση για την εξόντωση των Ελλήνων του Πόντου πάρθηκε από τους Νεότουρκους το 1911, εφαρμόστηκε κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου (1914-1918) και ολοκληρώθηκε από τον Μουσταφά Κεμάλ (1919-1923). Στις 19 Μαΐου του 1919 αποβιβάζεται ο Κεμάλ στην Σαμψούντα και αρχίζει η τελική φάση της γενοκτονίας. Ότι δεν πέτυχαν οι σουλτάνοι στους πέντε αιώνες που διοίκησαν το πέτυχε ο Κεμάλ μέσα σε λίγα χρόνια.
Ο επιφανής μακεδονομάχος και επίσκοπος Γερμανός Καραβαγγέλης, ο οποίος εκδιώχθηκε από την Καστοριά και κατέστη επίσκοπος Αμασείας στον Πόντο, αργότερα ως σχολάζων στην Αθήνα, θα μέμφεται τον εαυτό του, στα απομνημονεύματά του για την δράση του στον Πόντο, διότι δεν δέχθηκε να συναντήσει τον Κεμάλ όπως του ζητήθηκε από τον ίδιο, όταν αποβιβάσθηκε στην Σαμψούντα, και να τον σκοτώσει. Αν γινόταν αυτό, ίσως άλλη να ήταν η ιστορική εξέλιξη για τους αδούλωτους Έλληνες του Πόντου.
Δ΄. Στις 20 Μαΐου του 325 γιορτάζουμε την παρουσία του Μ. Κων/νου στην εναρκτήριο συνεδρία της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, που αυτός συνεκάλεσε.
φοβερό να σκεφθεί κανείς ότι η σύγκληση της Οικουμενικής Συνόδου, της κατ’ εξοχήν εκκλησιαστικής αρχής και διακονίας, ήταν έργο του αυτοκράτορα και συγχρόνως θεσμός του αυτοκρατορικού και κρατικού δικαίου. Σήμερα ένα βασικό πρόβλημα που δεν συγκαλείται μία Οικουμενική Σύνοδος είναι η μη ύπαρξη μιας πολυεθνικής ορθόδοξης «αυτοκρατορίας», όπως ήταν το Βυζάντιο, που θα συγκαλέσει και θα στηρίξει κατ’ άνθρωπον το θεσμό αυτό. Μη υπαρχούσης αυτής της αυτοκρατορίας, η Ορθοδοξία είναι έρμαιο του εθνοφυλετισμού και της διαπλοκής της διεθνούς πολιτικής.
Ε΄. Στις 29 Μαΐου θρηνούμε την άλωση της Κων/πόλεως.
Την ημέρα αυτή πέφτει ένας από τους μεγαλύτερους και μακροβιώτερους πολιτισμούς του κόσμου. Ένας πολιτισμός που ανέπτυξε το κράτος δικαίου, την επιστήμη της νομικής, την παιδεία σ’ όλες τις βαθμίδες της, προώθησε την ίδρυση των πανεπιστημίων, διαμόρφωσε το πιο ισχυρό οικονομικό σύστημα και το πιο ισχυρό και διαχρονικό νόμισμα, τελειοποίησε τη μηχανική και την αρχιτεκτονική, προέβη σε νέες ανακαλύψεις όπως το υγρό πυρ, δημιούργησε και ανέπτυξε εις το έπακρον την επιστήμη της διπλωματίας και τον τομέα των διεθνών σχέσεων και άλλα πολλά και σπουδαία. Ο πολιτισμός αυτός διήρκεσε 1123 χρόνια, ενώ οι Ρωμαίοι υπήρξαν για 800 χρόνια, οι Οθωμανοί για 500, η αυτοκρατορία της Κίνας για 300, οι Ρώσοι για 200, οι Άγγλοι για 150, και οι Αυστρο-ούγγροι για 100.
Πεντακόσια πενήντα έξι χρόνια περάσανε από την άλωση της πόλης. «Πολλά χρόνια όμως νωρίτερα είχε αλωθεί η ψυχή των προγόνων μας. Πριν γκρεμισθούν τ’ άπαρτα τείχη της πόλεως από τα κανόνια του Ουρβανού, εμείς οι ίδιοι είχαμε γκρεμίσει πέτρα-πέτρα τα τείχη που φρουρούσανε την ψυχή μας». Εμφύλιες διαμάχες, συμμαχίες με εχθρούς για να ξανακερδίσουν χαμένους θρόνους κάποιοι αυτοκράτορες, διαφθορά γενική και προσπάθεια ολιγαρχίας υπό των οικονομικά ισχυρών, τερατώδης ανάπτυξη της πρωτεύουσας και πλήρη παραμέληση και υποβάθμιση των επαρχιών και μάλιστα των ακριτικών, οξεία εμφάνιση δημογραφικού προβλήματος και σύγχρονη έκρηξη των γεννήσε-ων των αλλοδαπών μεταναστών και των γειτονικών λαών, παραίτηση του κράτους από τον έλεγχο της οικονομικής αναπτύξεως της χώρας, χορήγηση προνομίων σε Γενουάτες και Βενετούς, παραμέληση του στρατού και της κοινωνικής δικαιοσύνης, παραίτηση από την εθνική διαπαιδαγώγηση του λαού, εισβολή των ιδεών της Αναγεννήσεως στους μορφωμένους Βυζαντινούς και απεμπόληση των μέχρι τότε εθνικών ιδεωδών, παραμέληση και αδιαφορία για την Ορθοδοξία και την σπουδαιότητα του δόγματος και της ηθικής του ευαγγελίου και άλλα παρόμοια υπέσκαψαν τα θεμέλια του κράτους και κατέστησαν ετοιμόρροπα τα τείχη της ψυχής της Ρωμιοσύνης. Η Ρωμανία περίμενε τον κατακτητή της και προσδοκούσε την υποδούλωσή της.
Δυστυχώς, το μικρό ελληνικό κρατίδιο, που δημιουργήθηκε με την επανάσταση του 1821, συνέχισε να βιώνει καταστάσεις της παρακμής του Βυζαντίου. Συνέχισε να πουλάει τη λίγη ψυχή που μας απέμεινε, για να πετύχει «ανάπτυξη» και «πρόοδο». Συνεχίζει δε να πουλά τα όσια και ιερά της ψυχής και του πολιτισμού μας εν ονόματι της παγκοσμιοποιήσεως και διεθνοποιήσεως. Τα εδαφικά μας σύνορα συρρικνώθηκαν αφάνταστα. Ας μη συρρικνώσουμε όμως και τα σύνορα της ψυχής μας. Δεν έχουμε άλλο «ζωτικό χώρο» ούτε άλλα «ζωτικά εδάφη» για να συνεχίσουμε να υπάρχουμε.
Πηγή: www.pmeletios.com
