Ζωηφόρος

«Αυτοκέφαλες» αναταράξεις…, του Theodor Petrov,

«Αυτοκέφαλες» αναταράξεις…

του Theodor Petrov

«Ein Heldenleben»

Richard Strauss

Στο «μετασοβιετικό» πολιτικό «γίγνεσθαι» η Ουκρανία αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση. Εξαιρουμένων των δημοκρατιών της Βαλτικής, οι οποίες στην τσαρική Ρωσία διέπονταν από ένα ιδιαίτερο καθεστώς αυτονομίας, ενώ μετά το πραξικόπημα των Μπολσεβίκων το 1917 απέκτησαν για ένα σύντομο χρονικό διάστημα την πλήρη ανεξαρτησία τους, η Ουκρανία παρέμεινε υπό τον απόλυτο έλεγχο του κομμουνιστικού καθεστώτος μέχρι τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Όμως σε αντίθεση με τις υπόλοιπες πρώην σοβιετικές «δημοκρατίες»  η Ουκρανία ακολούθησε μια άλλη οδό, η οποία προσεγγίζει, με όλες τις «ουκρανικές» της ιδιαιτερότητες, αυτό που συνήθως ονομάζουμε «δυτικό μοντέλο πολιτικής αναπτύξεως».

Η ιδιαιτερότητα αυτή δεν εκφράσθηκε μόνο στην πολιτική ζωή με τη μορφή ενός πρωτόγνωρου για τις υπόλοιπες νέες χώρες ιδεολογικού και πολιτικού «πλουραλισμού», αλλά και στην εκκλησιαστική. Η ύπαρξη τριών ορθοδόξων δομών, δηλαδή η επαρχία του Πατριαρχείου Μόσχας, «Ορθόδοξος Εκκλησία Ουκρανίας» υπό τον Μητροπολίτη Βλαδίμηρο, στον οποίο η Μόσχα έχει χαρίσει τον τίτλο… «μακαριώτατος», το «Πατριαρχείο Κιέβου» υπό τον «πατριάρχη» Φιλάρετο και η «Ουκρανική Αυτοκέφαλος Ορθόδοξη Εκκλησία» υπό τον μητροπολίτη Μεθόδιο, επηρεάζει, ως ένα βαθμό, τη διαμόρφωση τόσο της εσωτερικής, όσο και της εξωτερικής πολιτικής της χώρας. Μπορούμε να αναφέρουμε, π.χ., το θέμα της ιδρύσεως αυτοκέφαλης τοπικής εκκλησίας στην Ουκρανία, το οποίο σήμερα έχει αποκτήσει μια τόσο έντονη πολιτική διάσταση, η οποία επισκιάζει την καθαρά εκκλησιαστική του.

Στα πλαίσια αυτά η, σχετικά, πρόσφατη (26 Αυγούστου 2009) απόφαση της «Συνόδου» της «Ουκρανικής Αυτοκεφάλου Ορθοδόξου Εκκλησίας» (ΟΑΟΕ) να αποστείλει επιστολή (σ.τ.Σ.: στα ουκρανικά http://www.risu.org.ua/ukr/resourses/religdoc/uaoc_doc/letter_to_Bartholomeus/) προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίου προκάλεσε μερικές «ελαφριές», κατά την προσωπική μας άποψη, αναταράξεις. Στην επιστολή της η ΟΑΟΕ ζητάει από τον Οικουμενικό Πατριάρχη να προσφέρει το «φάρμακο» για τη θεραπεία του εκκλησιαστικού σχίσματος στην Ουκρανία και εκφράζει την ετοιμότητά της να ενταχθεί στη δικαιοδοσία της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως με το καθεστώς της αυτονομίας.

Η απολύτως ανεκτή «ελαφρότητα» αυτών των αναταράξεων οφείλεται, πρώτα από όλα, στο γεγονός ότι η ΟΑΟΕ είχε εκφράσει αρκετές φορές στο παρελθόν παρόμοιες «τάσεις». Ίσως γι’ αυτό ο τότε Μητροπολίτης και νυν Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος, όπως αναφέρουν πηγές όχι μόνο της «Αυτοκεφάλου Εκκλησίας» αλλά και του ίδιου του Πατριαρχείου Μόσχας, είχε προσπαθήσει, χωρίς αποτέλεσμα, να πείσει την ΟΑΟΕ να ενταχθεί στη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Μόσχας με το καθεστώς ευρείας αυτονομίας.

Οι κινήσεις αυτές σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν κάποια «θεαματική» είδηση αν λάβουμε υπόψη μας ότι η «Αυτοκέφαλος Εκκλησία» όχι μόνο είναι η λιγότερο «πολιτικοποιημένη», δηλαδή το όνομά της δεν έχει τόσο έντονα συνδεθεί με τις πολιτικές εξελίξεις στην Ουκρανία, αλλά και ότι απλά δεν διαθέτει έναν… Φιλάρετο. Επομένως το Πατριαρχείο Μόσχας θα μπορούσε ανώδυνα να εντάξει την ΟΑΟΕ στη δικαιοδοσία του και στη συνέχεια να την «αφομοιώσει».

Όμως, από την άλλη πλευρά, η Μόσχα συνειδητοποιεί ότι η ΟΑΟΕ ευρίσκεται μάλλον πλησιέστερα προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο παρά σε αυτή. Έτσι, σε περίπτωση που το Οικουμενικό Πατριαρχείο αποδεχθεί το αίτημά τους το Πατριαρχείο Μόσχας θα δεχθεί ένα ισχυρότατο πλήγμα με απρόβλεπτες εκκλησιαστικές και πολιτικές συνέπειες. Φαίνεται λοιπόν ότι για το Πατριαρχείο Μόσχας ο «σχισματικός» χαρακτήρας της μιας ή της άλλης εκκλησιαστικής δομής μπορεί εύκολα να είναι συγκυριακός.

Σχετικά με την αποδοχή ή την απόρριψη του αιτήματος της ΟΑΟΕ από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, η ουκρανική έκδοση της εφημερίδας Kommersant δημοσιεύει τη δήλωση του Αρχιγραμματέα της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου Αρχιμανδρίτη Ελπιδοφόρου (σ.τ.Σ.: στα ρωσικά, http://www.kommersant.ua/doc.html?DocID=1229310&IssueId=7000204), ο οποίος καθιστά σαφές ότι το ζήτημα θα εξετασθεί στη Συνεδρία της Συνόδου, η οποία θα συνέλθει στις 28 Σεπτεμβρίου,  και στη συνέχεια αντιπροσωπεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου θα επισκεφθεί την Ουκρανία.

Από την πλευρά της η «Ορθόδοξος Εκκλησία Ουκρανίας» (Πατριαρχείο Μόσχας) δια του εκπροσώπου της π. Georgy Kovalenko θεωρεί ότι, αν και η ΟΑΟΕ είναι «συνεπής» ως προς το ζήτημα τις εντάξεώς της στη δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, όμως εκφράζει σοβαρές αμφιβολίες για το αν το αίτημά τους γίνει αποδεκτό. Με την άποψη αυτή συμφωνεί και το «Πατριαρχείο Κιέβου» (σ.τ.Σ.: στα ρωσικά http://www.kiev-orthodox.org/site/churchlife/1985/).

Συντομότατο ιστορικό σημείωμα

Η «Ουκρανική Αυτοκέφαλος Ορθόδοξη Εκκλησία» πρωτοεμφανίσθηκε το 1917 σαν μια προσπάθεια δημιουργίας μιας ανεξάρτητης Ουκρανικής Εκκλησίας, έχοντας όμως σοβαρά προβλήματα «κανονικότητας», εφόσον στο κίνημα αυτό δε συμμετείχαν επίσκοποι.

Το 1920 το κομμουνιστικό καθεστώς κατεδίωξε αμείλικτα την ΟΑΟΕ. Για να διασπάσει την ενότητά της το σοβιετικό

κράτος, με τη βοήθεια της GPU, προκάλεσε το λεγόμενο «ανανεωτικό σχίσμα». Οι Μπολσεβίκοι υποστήριξαν το κίνημα της αυτοκεφαλίας και στη Σοβιετική Ουκρανία. Υπό την πίεση των αρχών η ανανεωτική Σύνοδος αναγνώρισε το 1923 το αυτοκέφαλο της Εκκλησίας Ουκρανίας. Όμως το 1930, λόγω των νέων πολιτικών συγκυριών, υπό την πίεση της νέας κυβερνήσεως η ΟΑΟΕ αυτοκαταργήθηκε! Ο κλήρος της σχεδόν εξοντώθηκε και μόνο ο επίσκοπος Ioann Teodorovich συνέχισε το έργο της ΟΑΟΕ στον Καναδά και στις ΗΠΑ.

Το 1942 η κανονικότητα των χειροτονιών των κληρικών που χειροτονήθηκαν τη δεκαετία του 1920 επικυρώθηκε από τους ιεράρχες της ΟΑΟΕ (η χειροτονία των οποίων αναφέρεται στην Ορθόδοξο Εκκλησία Πολωνίας), η οποία επαναλειτούργησε στις κατεχόμενες από τους Γερμανούς περιοχές της Ουκρανίας.

Μετά την απελευθέρωση της Ουκρανίας η ΟΑΟΕ τέθηκε εκτός νόμου και η περιουσία της, όπως και η περιουσία της "Ελληνοκαθολικής Εκκλησίας" (Ουνίτες), μεταβιβάσθηκε στο Πατριαρχείο Μόσχας. Η πλειοψηφία των επισκόπων και πολλοί κληρικοί μετανάστευσαν στις ΗΠΑ, στον Καναδά και αλλού. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 η ΟΑΟΕ λειτουργεί πλέον ελεύθερα.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΟΑΟΕ, το 2005 διέθετε 1200 ενορίες και περίπου 700 κληρικούς (σ.τ.Σ.: Περισσότερα για την ιστορία της ΟΑΟΕ,  στα ρωσικά http://ru.wikipedia.org/wiki/Украинская_автокефальная_православная_церковь).

πηγή: http://www.amen.gr/index.php?mod=news&op=article&aid=538

 

Αγιολογιο

Αγιον Ορος

Αγιοι της Λεσβου

©2005-2016 Zoiforos.gr || Σχεδίαση - Ανάπτυξη Lweb.GR

Login or Register

Register

User Registration
or Cancel