Logo
Print this page

Το ορθόδοξο εκκλησιαστικό ήθος, του Φώτιου Σωτ. Ιωαννίδη,

Το ορθόδοξο εκκλησιαστικό ήθος:

Η πνευματική ιδιαιτερότητα της Ανατολής

και η αναζήτηση της Δύσης

του Φώτιου Σωτ. Ιωαννίδη

Ο επαναπροσδιορισμός και η προοπτική της σύγκλισης

Ο δυτικός χριστιανικός κόσμος γνωρίζει την εκκοσμίκευση και την αλλοτρίωση του ασκητικού ήθους της Εκκλησίας για περισσότερα από χίλια χρόνια. Το γεγονός αυτό συνιστά πράγματι ένα ισχυρό εμπόδιο στην επανεύρεση των πρωταρχικών καταβολών της ενωμένης και από τους προγόνους τους βιωμένης καθολικής χριστιανικής παράδοσης. Το εμπόδιο όμως αυτό δεν είναι αξεπέραστο, ιδιαίτερα αν λάβει κανείς υπόψη του τη συνειδητή προσπάθεια προσέγγισης της δυτικής χριστιανοσύνης με την ορθόδοξη πνευματικότητα, ακόμα και μέσα από τον ποικιλότροπα σχολιασμένο διεκκλησιαστικό διάλογο.

Στις ημέρες μας είναι πραγματικότητα πλέον ότι η δυτική θεολογία, τόσο στη ρωμαϊκή όσο και στην προτεσταντική της εκφορά, επανατοποθετείται ως προς την ορθόδοξη Εκκλησία και θεολογία. Σε παλαιότερες εποχές φάνταζε ουτοπικό να μελετάται συστηματικά η Ανατολή από τα δυτικά πανεπιστήμια. Σήμερα όμως αυτό αποτελεί γεγονός. Υπάρχει συστηματική μελέτη του πολιτισμού, της γλώσσας, των ηθών και του θρησκευτικού βιώματος των ανατολικών λαών με ιδιαίτερη έμφαση στους ορθόδοξους λαούς.

Υπάρχει επίσης μία καταγεγραμμένη στροφή αρκετών δυτικών Χριστιανών προς την ορθόδοξη Εκκλησία, γεγονός που ως φαινόμενο είναι πρωτόγνωρο σε σχέση με το παρελθόν. Αυτό ακριβώς, έστω και δειλά, πιστοποιεί τη συνειδητοποίηση της χρεοκοπημένης ιδεολογικοποίησης του Χριστιανισμού, καθώς και του συνολικού δυτικού προτύπου ζωής.

Η πιο πάνω πραγματικότητα συνιστά σήμερα ίσως τη μεγαλύτερη θετική πρόκληση για την επανεύρεση, σε βάθος χρόνου, όλων των Χριστιανών στην κοινή αδιαίρετη πίστη και στην έκφραση του εκκλησιαστικού ασκητικού ήθους. Στο σημείο αυτό σίγουρα χρειάζεται η αυτοκριτική και η επανατοποθέτηση των ορθόδοξων πιστών στον άκριτα εισρέοντα εκδυτικισμό και στην υποφώσκουσα, πλην αυξανόμενη, πνευματική αλλοτρίωση.

Το ορθόδοξο μέλος της Εκκλησίας, ενώ πολλές φορές αισθάνεται εγκλωβισμένο μέσα στα όρια της εκκοσμικευμένης πραγματικότητας, ελληνικής ή άλλης, στην προσπάθειά του να αμυνθεί, δυστυχώς όμως με τα ίδια κοσμικά όπλα, προβάλλει όχι τόσο την οικουμενική και καθολική του πίστη όσο την εθνική του ταυτότητα. Μοιραία όμως και ίσως όχι πάντα συνειδητά εθνικοποιεί την πίστη και την εκκλησιαστική του υπόσταση. Κατ’ αυτόν τον τρόπο αντιλαμβάνεται την οικουμενική και υπεράνω φυλών, γλωσσών και κρατών αναφορά του στο Θεό ως εθνικό προϊόν.

Το φαινόμενο αυτό εξυπηρετεί κατά βάση την αποσπασματική θεώρηση της ενιαίας καθολικής πίστης, αφού προβάλλει ως κυρίαρχο στοιχείο όχι πλέον την αδιάσπαστη καθολική ενότητα στα πλαίσια της ποικιλίας της έκφρασής της, αλλά την εκκοσμικευμένη περί πίστεως αντίληψη με εθνικούς χρωματισμούς και «αποκλειστικότητες». Σαφώς και είναι άλλο πράγμα να αισθάνεται κάποιος ενσυνείδητα Ορθόδοξος ή και Έλληνας, ακόμα και αν η εθνική του ταυτότητα είναι άλλη, όταν μετέχει στην αλήθεια αυτών των ιδεών και διαπιστώνει την αξία τους. Και, φυσικά, είναι άλλο πράγμα η προσπάθεια υπέρ της απόδειξης της υπεροχής τους.

Όταν λοιπόν συνειδητοποιήσει και πάλι το ορθόδοξο μέλος της Εκκλησίας την οικουμενική του αποστολή ως Χριστιανού και ελευθερωθεί από τη σχετικότητα και συμβατικότητα του εκκοσμικευμένου προτύπου που του προτείνεται και πολλές φορές του επιβάλλεται, τότε θα ξαναβρεί το γνήσιο εκκλησιαστικό του ήθος, ώστε να καταστεί πραγματικά φως του κόσμου.

Προϋπόθεση και προαπαίτηση, για να συμβούν τα παραπάνω, είναι, κατά την άποψή μας, η συνεχής κατάρτιση - κατήχηση του μέλους της Εκκλησίας. Η επανάπαυση στην αρχή της «δεδομένης Ορθοδοξίας» φέρει μάλλον ακέραιη την ευθύνη για την κατά βάση πνευματική αλλοτρίωση που δέχεται ο πιστός από το κοσμικό φρόνημα. Η στροφή της εκκλησιαστικής μας διδαχής στην παράδοση του ορθόδοξου πατερικού ήθους και λόγου, απαλλαγμένου όμως από τις όποιες ιδεολογικές του χρήσεις, αποτελεί την ασφαλή πορεία του ανθρώπου στην προοπτική της πνευματικής του ελευθερίας και ανάτασης. Και αυτό, γιατί η ορθόδοξη εκκλησιαστική παράδοση δε γεννά ηθικούς τύπους ανθρώπων, αλλά πρόσωπα που μετέχουν στη θεότητα και, παρά τις πολλές τους πτώσεις, με ανόθευτη πίστη, ανυπόκριτη αγάπη, ελπίδα και ειλικρινή μετάνοια πορεύονται προς τη μεταμορφωτική τους δόξα.

πηγή: www.myriobiblos.gr

Zoiforos.GR

Latest from Zoiforos.GR

©2005-2016 Zoiforos.gr || Σχεδίαση - Ανάπτυξη Lweb.GR