Ζωηφόρος

Αυτομεμψία, του Άρχιμ. Εφραίμ Παναούση,

Αυτομεμψία:

Μια σπάνια και σημαντική αρετή

του Άρχιμ. Εφραίμ Παναούση

από το περιοδικό της Ι. Μ. Σάμου και Ικαρίας «Μεταμόρφωσις», Φεβ. 2010, Αριθμ. 166

Από τη στιγμή της πτώσεως του ανθρώπου διεγνώσθη εκτός από το γεγονός της παρακοής και της απειθαρχίας στο νόμο και το θέλημα του Θεού, μία προσπάθεια του ανθρώπου να δώσει το βάρος της δικής του αμαρτίας στον άλλον άνθρωπο και τελικά αν όχι να αθωώσει τον εαυτό του, πάντως να ελαφρύνει το μερίδιο της δικής του ευθύνης.

Κανένα πραγματικά γεγονός ούτε αυτή ακόμη η παρακοή δεν οδήγησε τα πράγματα τόσο γρήγορα και τελικά στην έξοδο του ανθρώπου από τον Παράδεισο, όσο η αποφυγή της προσωπικής ευθύνης απέναντι στην αμαρτία. Ο Θεός είπε στους πρωτοπλάστους ότι την ήμερα πού θα έτρωγαν από τον καρπό της γνώσεως θα πέθαιναν, πράγμα όμως πού δεν έγινε. Ο Θεός έδωσε την ευκαιρία της μετανοίας στους Πρωτοπλάστους και τη δυνατότητα αναγνωρίσεως του δικού τους σφάλματος. Όμως εκείνοι όταν απομακρύνθηκαν από τον Θεό, απομακρύνθηκαν και μεταξύ τους και άρχισαν να αλληλοκατηγορούνται.

Όταν λοιπόν αρχίζει το ταξίδι μακριά από το Θεό, αποτέλεσμα αυτής της πράξης είναι ο άνθρωπος να νιώθει εχθρικά απέναντι στον Θεό, στον άλλο άνθρωπο και τελικά στον εαυτό του. Έτσι αισθάνεται την ανάγκη να αμυνθεί και να δικαιολογηθεί. Η απομόνωση του ανθρώπου από το Θεό τον κάνει συστηματικά να αγνοεί τον εαυτό του και να χρεώνει πάντα τους άλλους. Ζει σε έναν φανταστικό κόσμο πού βέβαια δεν υπάρχει και για την εξέλιξη και πορεία του οποίου ευθύνονται πάντα οι άλλοι. Καταλαβαίνει κανείς πόσο βασανιστικό είναι όλο αυτό στον άνθρωπο πού εγκυμονεί πολλά προβλήματα στον ίδιο, αν δεν προδιαγράφει και το τέλος του.

Το να πορευθεί κάποιος το δρόμο του Θεού και την οδό της αυτογνωσίας αυτό προϋποθέτει μία μακρά ασκητική αγωγή και έναν ισόβιο αγώνα. Νομίζουμε πώς ξέρουμε τον εαυτό μας γι΄ αυτό μας φταίνε πάντοτε οι άλλοι. Η αυτογνωσία είναι το αποτέλεσμα μιάς Ορθόδοξης ψυχοθεραπείας πού περιλαμβάνει υπακοή σε όλες τις μικρές και τις μεγαλύτερες εντολές του Θεού πού θα μπορέσουν να λειτουργήσουν σαν πνευματικοί καθρέφτες μέσα μας. Η αυτογνωσία είναι δώρο του Θεού.

Στην ευχή του Αγίου Εφραίμ του Σύρου διαβάζουμε:

«Δώρησέ μοι του οράν τα εμά πταίσματα». Γιατί είναι άραγε τόσο δύσκολο να δω του εαυτού μου την κατάσταση και γνωρίζω με ακρίβεια τις ζωές των άλλων; Είπαμε πώς μετά την πτώση έχουν αλλοιωθεί τα πνευματικά μάτια του ανθρώπου και θεωρεί το καλό κακό και το αντίθετο. Το να ασχολείται ό άνθρωπος με τον εαυτό του προϋποθέτει μια βαθιά πνευματική γνώση και γενναιότητα για να υποβάλλει τον εαυτό του σε πνευματικό χειρουργείο. Όταν βλέπουμε τα της ψυχής μας, πονούμε και δεν θέλουμε να υποβληθούμε σε κόπους. Το να ασχολείσαι με τις ζωές των άλλων είναι εύκολο και δεν πονά. Επιπλέον ό διάβολος μας τροφοδοτεί πάντοτε με το «δίκιο μας» και δεν αφήνει περιθώρια να ανακαλύψουμε τις ευθύνες μας. Όταν προσπαθούμε να δούμε τον εαυτό μας έχουμε τον διάβολο απέναντι, αντίδοτο πειράζοντα και εχθρό. Όταν αποδίδουμε στους άλλους το φταίξιμο ο διάβολος μας βοηθά «ανοίγοντας» μας τα μάτια... Δείτε πώς θυμόμαστε με λεπτομέρεια τί μας έκαναν και ξεχνάμε τί εμείς έχουμε κάνει.

Οι Πατέρες της Εκκλησίας είναι πολύ αυστηροί στο θέμα αυτό. Ο χριστιανός δεν ψάχνει για το ποιος φταίει αλλά κοιτάζει αν εκείνος φταίει και πόσο. Ενώ είμαστε απόλυτοι στην συμπεριφορά μας χαρακτηρίζοντας κάποιον πού έχει κλέψει κλέφτη, αν εμείς κλέψουμε λέμε «βρεθήκαμε σε στιγμή αδυναμίας». Ο χριστιανός μέμφεται, κατηγορεί τον εαυτό του και προσπερνά με συμπάθεια, κατανόηση και αγάπη τα παραπτώματα των άλλων. Δεν κλέβει την κρίση από τα χέρια του Θεού και δεν χειρίζεται τις ζωές των ανθρώπων σαν να του πέφτει λόγος.

Και τί πρέπει να κάνουμε;

Χρειάζεται συνεχής πνευματική γυμνάσια ώστε η συνείδηση μας να μας πληροφορεί πόσο και πότε φταίμε. Χρειάζεται ταπείνωση ώστε να μην βλέπουμε τα αλλότρια σφάλματα. Αγάπη, όταν μας φταίνε οι άλλοι. Καθημερινά χρειάζεται να βάζουμε τον νου επιστάτη ώστε να ελέγχουμε τον εαυτό μας. Τότε θα ελκύσουμε την Χάρη του Θεού και θα βαδίσουμε πνευματικά. Τότε πραγματικά θα μπορούμε να ζητούμε να μας συγχωρήσει ο Θεός, αφού από καρδιάς συγχωρούμε τα αμαρτήματα των άλλων.

Αγιολογιο

Αγιον Ορος

Αγιοι της Λεσβου

©2005-2016 Zoiforos.gr || Σχεδίαση - Ανάπτυξη Lweb.GR

Login or Register

Register

User Registration
or Cancel