Δρ Ιστορίας - Φιλολόγου στο ΕΠΑΛ Ναυπλίου
από την διαδικτυακή εκπαιδευτική πύλη «alfavita», 28-10-09
Ο σύλλογος διδασκόντων του 1ου Πειραματικού Δημοτικού Σχολείου Θεσσαλονίκης στο κείμενό του υιοθετεί πλήρως την εθνομηδενιστική λογική του ολοκληρωτισμού των πολυεθνικών και της πολιτισμικής ισοπέδωσης όπως επιβάλει ο παγκόσμιος καπιταλισμός. Πρόκειται για μια απόλυτα αστική λογική. Σπεύδουν λοιπόν ως απολογητές του συστήματος οι θεσιθήρες διανοούμενοι. Είναι γνωστό άλλωστε ότι το κοινωνικό είναι διαμορφώνει και την κοινωνική συνείδηση. Υπηρέτες του συστήματος λοιπόν και όχι προοδευτικοί της αριστεράς όπως θέλουν να παρουσιάζονται.
Προσέξτε μόνο την περιφρόνησή τους απέναντι στο πατριωτικό αίσθημα (τρε μπανάλ τς τς τς!) και την ελληνική ιστορία: η μόνη περίπτωση που γίνεται ιστορική αναφορά στην ελληνική περίπτωση είναι για να χρεωθούν οι παρελάσεις στο Μεταξά. Ούτε το έπος του ’40 αναφέρεται ούτε η εποποΐα της Εθνικής Αντίστασης. Και όχι τυχαία όπως θα δούμε. Άλλωστε, το πρόβλημά τους δεν είναι οι παρελάσεις αυτές καθεαυτές, αλλά η ίδια η εθνική επέτειος. Πρέπει να καταργηθεί όπως και κάθε συλλογική αναπαράσταση που αφορά τη συλλογική μας ταυτότητα, δηλαδή το έθνος που κατά τη γνώμη τους, πρέπει να εκλείψει. Τα σύνορα πρέπει να καταργηθούν και όλοι να γίνουμε χαρούμενοι καταναλωτές του ίδιου μαζικού και αδιαφοροποίητου πολιτισμού: αυτού των Mall, των Mac Donalds και των Lidl. Η ζωή μας να κινείται στον αστραφτερό κόσμο των αεροδρομίων, των πολυκαταστημάτων και των χώρων μαζικής διασκέδασης. Γιατί αυτή είναι η μόνη εθνική πραγματικότητα: του διεθνούς κεφαλαίου. Όλα τα υπόλοιπα είναι είτε εκ του πονηρού είτε παραμύθια της Χαλιμάς.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Ώστε ο Μεταξάς καθιέρωσε τις παρελάσεις; Ε, και λοιπόν; Και το ΙΚΑ ο Μεταξάς το ίδρυσε. Στις συλλογικές αναπαραστάσεις και τις δημόσιες τελετές σημασία έχουν το περιεχόμενο και οι συμβολισμοί που δίνει σε αυτές ο λαός και όχι αυτό καθεαυτό το τυπικό που ακολουθείται. Θυμίζω ότι τις ίδιες τελετές οργάνωνε και το ΕΑΜ στην ελεύθερη Ελλάδα. Συχνά μάλιστα με τους ίδιους δασκάλους και παπάδες! Απλώς η φασιστικής έμπνευσης ΕΟΝ, μετατράπηκε στην επαναστατική ΕΠΟΝ. Απόδειξη του ότι οι τελετές από μόνες τους, και οι φασιστικοί χαιρετισμοί κτλ δεν φασιστικοποίησαν την κοινωνία, αντιθέτως μάλιστα! Αν ίσχυαν τα όσα γράφουν οι συνάδελφοι δάσκαλοι του Πειραματικού θα είχε «εγχαραχθεί» η φασιστική ιδεολογία και η Ελλάδα θα συμμετείχε ασμένως και παλλαϊκά στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό των Ναζί ή έστω θα τους χαιρετούσε ως απελευθερωτές.
Οι παρελάσεις είναι σεξιστικές και ρατσιστικές γιατί τα αγόρια πάνε μπροστά και τα κορίτσια πίσω και επειδή δεν μπορούν να παρελάσουν οι μαθητές με αναπηρία! Έλεος συνάδελφοι! Αυτό είναι το πραγματικό πρόβλημα; Αυτό θα μπορούσε εύκολα να διορθωθεί επί το πολιτικώς ορθότερον: τα σχολεία να βάζουν τα κορίτσια τους πρώτα και να παρελάσουν και οι μαθητές με κινητικά προβλήματα. Δεν θα ήταν χρησιμότερο να απαιτήσουμε να υπάρχουν οι υποδομές προκειμένου οι μαθητές αυτοί να μπορούν να συμμετέχουν αντί να απαλλάσσονται (αποκλείονται) από τη γυμναστική ή το χορό;
Σε μία κοινωνία τόσο ατομιστική, λίγη ομοιομορφία και πειθαρχία δεν βλάφτει. Αποτελεί ένα μικρό άλλωστε διάλειμμα από την αυτάρεσκη και αλαζονική εγωπάθεια του σύγχρονου Νεοέλληνα. Ωστόσο, ενοχλεί τους αστούληδες διανοούμενους καθώς δεν είναι δυνατόν αυτοί να εκτελούν παραγγέλματα. Κι όμως η ομαδική εκτέλεση κινήσεων χαλυβδώνει την ομάδα κι ενισχύει το αίσθημα αλληλεγγύης και συμμετοχής σε μια κοινή υπόθεση: αποτελεί μάθημα πειθαρχημένης ομαδικότητας. Μην ανησυχείτε, δεν παθαίνουν τίποτα τα παιδιά, αν υπακούσουν στη σφυρίχτρα για μισή ώρα, σύντομα θα ξαναγίνουν κακομαθημένα με το «εγώ» τους αχαλίνωτο, όπως και πριν. Τα ίδια ισχύουν για το μιλιταριστικό χαρακτήρα των παρελάσεων: δεκαετίες παρελάσεων δεν έχουν επιτύχει ούτε το στοιχειώδες, να πείσουν αυτό το λαό ότι είναι προτιμότερο να πολεμήσει από το να στερηθεί την αξιοπρέπειά του. Σήμερα στην εξουσία βρίσκεται το κατεξοχήν κόμμα των yesmen, της υποταγής στα κελεύσματα των ισχυρών, του ξεπουλήματος της Κύπρου, του χαϊδέματος και υποστήριξης του τουρκικού φασιστικού κράτους. Αυτός ο λαός, δυστυχώς (!), δεν δείχνει διατεθειμένος να πολεμήσει κι ας παρελαύνει τόσα χρόνια!
Συμπερασματικά λοιπόν, οι παρελάσεις δεν έχουν επιτύχει τόσα χρόνια τα όσα ισχυρίζονται οι συνάδελφοι του Πειραματικού Δημοτικού Σχολείο της Θεσσαλονίκης. Η ίδια η ιστορική εμπειρία τούς έχει διαψεύσει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο. Αλλά η ουσία του προβλήματος παραμένει: οι διανοούμενοι απολογητές του συστήματος έχουν βαλθεί να κατεδαφίσουν και τα τελευταία υπολείμματα της εθνικής συνείδησης σ' αυτόν τον τόπο. Κι αρχίζουν από τα σύμβολα και τις τελετές γιατί γνωρίζουν ότι με την απλότητά τους και την επανάληψη συγκεκριμένων τελετουργικών κινήσεων λειτουργούν στο επίπεδο της λαϊκής συνείδησης και κινητοποίησης. Κρατάνε, έστω σε συμβολικό επίπεδο, κάτι από το μεγαλείο εκείνου του πρωινού που οι τότε νέοι έφυγαν για το μέτωπο με το χαμόγελο στα χείλη. Η απέχθεια, η περιφρόνηση και εν τέλει ο φόβος τους, ωστόσο, απέναντι στη λαϊκή μαζική κινητοποίηση είναι και η καρδιά του προβλήματος: γιατί κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, όλες αυτές οι συλλογικές αναπαραστάσεις μπορεί να λειτουργήσουν ανατρεπτικά. Και γι’ αυτό πρέπει να καταργηθούν.
Η Ελλάδα αγαπητοί συνάδελφοι δεν είναι ούτε Ελβετία, ούτε Βέλγιο αλλά μια χώρα που αντιμετωπίζει την υπαρκτή επεκτατικότητα της Άγκυρας, έχει προβλήματα αμφισβήτησης κυριαρχικών της δικαιωμάτων και καπηλείας της ιστορίας της, έχει πρόσφατη την εμπειρία της τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής στην Κύπρο. Είναι μια χώρα την οποία οι ξένες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις αντιμετωπίζουν ως «οικόπεδο και αποικία». Έχει επομένως λόγους να καλλιεργεί την εθνική συνείδηση προκειμένου να μπορέσει αυτός ο λαός να αντισταθεί, ν' αντέξει απέναντι στο νεοοθωμανισμό της Άγκυρας, τα ιμπεριαλιστικά σχέδια και την αφομοίωση στον παγκοσμιοποιητικό χυλό της Δύσης.
Οι συνάδελφοι του Πειραματικού Σχολείου της Θεσσαλονίκης αγνοούν επιδεικτικά το πνεύμα της επετείου κι αναφέρονται σε συνθήματα που υποτίθεται πως ακούστηκαν μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου σε χώρες της δυτικής Ευρώπης. Στην Ελλάδα δεν γιορτάζουμε το τέλος του πολέμου. Τιμάμε τους προγόνους μας γιατί προτίμησαν τον πόλεμο από μια ταπεινωτική ειρήνη. Αυτό είναι και το νόημα της 28ης Οκτωβρίου, το πνεύμα της αντίστασης, της αξιοπρέπειας, του ΟΧΙ στην υποταγή. Και γι’ αυτούς τους προγόνους που βάδισαν εκείνη τη συγκλονιστική πορεία προς το μέτωπο, θα παρελάσουν τα παιδιά μας. Κι αμέσως μετά θα πάνε με τους φίλους τους στην καφετέρια...
Και για την αντιγραφή: Γεώργιος Κομιώτης
***
Ανακοίνωση για την επιβολή συμμετοχής του σχολείου μας στην παρέλαση
Σύλλογος διδασκόντων του 1ου Πειραματικού Δ.Σ. Θεσσαλονίκης του ΠΤΔΕ του ΑΠΘ:
Ο Σύλλογος διδασκόντων του 1ου Πειραματικού Δ. Σ. Θεσσαλονίκης του ΠΤΔΕ του ΑΠΘ, με αφορμή την άνωθεν επιβολή συμμετοχής του σχολείου μας στην παρέλαση για δεύτερη συνεχή χρονιά, παρά τη διαφορετική μας άποψη, θεωρώντας ότι οι παρελάσεις δεν βρίσκουν ούτε καν στοιχειώδες έρεισμα σε οποιαδήποτε επιστημονική παιδαγωγική προσέγγιση και αντιβαίνουν κατάφωρα τις αρχές του σεβασμού της διαφορετικότητας, της ειρήνης και των ίσων δικαιωμάτων, που το σύγχρονο σχολείο καλείται να υπηρετήσει, αποφάσισε μέσα από τη δημοσιοποίηση αυτού του κειμένου να καταθέσει τις επιστημονικές- παιδαγωγικές του αντιρρήσεις σχετικά με το ρόλο των μαθητικών παρελάσεων συνολικά*.
Μικρό ιστορικό
Το μαθητικό συμπλήρωμα στις στρατιωτικές παρελάσεις ξεκίνησε στα χρόνια του Μεταξά, όταν η ομοιομορφία της εμφάνισης μαθητών και μαθητριών ήταν δεδομένη, ενώ η στρατιωτικοποίηση της νεολαίας (βλ. Ε.Ο.Ν.) ήταν βασικός στόχος του καθεστώτος. Από τότε οι μαθητικές παρελάσεις συνεχίζονται αδιάλειπτα καθοριζόμενες από ένα θολό νομοθετικό πλαίσιο -«προαιρετικά και με το ζόρι», παρά την καταδίκη της χώρας μας από το ευρωπαϊκό δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων για το θέμα της υποχρεωτικότητας της συμμετοχής μαθητών και εκπαιδευτικών σ΄ αυτές. Η μόνη περίοδος που τέθηκε ουσιαστικά ζήτημα κατάργησής τους ήταν αμέσως μετά τη χούντα. Όμως οι παρελάσεις έμειναν ανέγγιχτες από οποιαδήποτε απόπειρα «εκσυγχρονισμού» ακολούθησε και έτσι μέχρι σήμερα μαθητές και μαθήτριες συνεχίζουν να παίζουν τα στρατιωτάκια με τους εκπαιδευτικούς (και ιδίως τους/τις γυμναστές/τριες) σε ρόλο «επιλοχία».
Από τη σκοπιά της παιδαγωγικής
Προφανώς, η μαθητική παρέλαση (και μάλιστα στρατιωτικού τύπου) δεν αντέχει ούτε τη στοιχειώδη κριτική προσέγγιση από οποιαδήποτε σύγχρονη παιδαγωγική σκοπιά. Αφού όλα στην παρέλαση παραπέμπουν σε παιδαγωγικούς αρχαϊσμούς στρατιωτικού τύπου. Γι’ αυτό και όλη η προετοιμασία είναι μια ξεκομμένη δράση στο χώρο του σχολείου. Συναντά τη χαρούμενη αποδοχή των μαθητών/τριών, μόνο γιατί γίνεται «έξω» και αντιμετωπίζεται με την ιλαρότητα ενός παιχνιδιού ρόλων. Έτσι όμως η «εγχάραξη» επιτυγχάνεται πολύ ευκολότερα, αφού οι «συνθήκες πρόσληψης» είναι σχεδόν ιδανικές (πολύ θα θέλαμε ένα μεγάλο μέρος της καθημερινής εκπαιδευτικής διαδικασίας να γίνεται «έξω» και με «παιχνιώδη» διδακτική προσέγγιση).
Όμως τι ακριβώς «εγχαράσσεται»;
α) Διαχωρισμός-διακρίσεις: αγόρια μπροστά, κορίτσια πίσω (ολοφάνερα σεξιστικό), αλλά και ψηλοί/ές μπροστά, κοντοί/ές πίσω (ολοφάνερα ακατανόητο) . Και κυρίως άξιοι/ες ξεχωριστά -η Ελλάδα της σημαίας-πληβείοι πίσω. Μάλιστα η εξάδα μόνο πηγαίνει συνήθως στη Δοξολογία και πάντα μπροστά- ξεκομμένη από τον υπόλοιπο μαθητικό όχλο. Εδώ, συναντάμε και το μεγάλο θέμα της απόρριψης των παιδιών με αναπηρίες. Η εγκύκλιος που επιτρέπει και τη συμμετοχή ανάπηρων στην πράξη περιορίζεται στους/ις σημαιοφόρους και αποτελεί καταφανώς επικοινωνιακό τρικ, που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γενικευτεί, αφού οι απαιτήσεις για τη συμμετοχή στα «παρελαύνοντα τμήματα» δεν σέβονται διόλου τις ιδιαίτερες δυσκολίες και ανάγκες αυτών των παιδιών.
β) Θηριοδαμαστικός παβλοφισμός: Όλοι/όλες περπατάμε με το ίδιο αφύσικο βήμα, μετά από πολύωρη, μάλιστα, εκγύμναση , που μετατρέπει το σχολείο σε τσίρκο. Για να μπορούμε να «στοιχιζόμαστε» βλέποντας μόνο το κεφάλι του μπροστινού μας και να «ζυγιζόμαστε» ρίχνοντας ματιές στο πλάι στο/στη διπλανό/ή μας και εντέλει να κινούμαστε σαν ρομποτάκια με το ρυθμό που επιβάλλει -παβλοφικά-η σφυρίχτρα ή το «ένα στο αριστερό».
γ) Αγελισμός - ομοιομορφία: συνδέεται με το προηγούμενο όσον αφορά στην κίνηση στο χώρο, αλλά επεκτείνεται και στην ενδυμασία. Την πιο ορατή προσπάθεια υποταγής του ατόμου στη μαζική ομοιομορφία του συνόλου. Τώρα τελευταία, μάλιστα, έχουμε σύνδεση του εθνικοσοσιαλιστικού αυτού κατάλοιπου με το θεσμό της χορηγίας. Συνήθως φροντιστήρια «χορηγούν» μέρος (φουλάρια, γιλέκα, μπερέδες κ.λ.π.) της ενδυμασίας.
δ) Υποβιβασμός του ελεύθερου πολίτη σε υποταγμένο «υπήκοο»: Από ποιο φεουδαρχικό χρονοντούλαπο άραγε βγαίνουν αυτοί οι «επίσημοι» που στέκονται κάθε φορά στην εξέδρα (δεσπότης, στρατηγός, νομάρχης -οι αρχές και εξουσίες του τόπου) επιθεωρώντας με βλοσυρό βλέμμα τους υπηκόους τους, καθώς αυτοί τους «αποδίδουν τιμές» (γιατί άραγε;) στρέφοντας την κεφαλή δεξιά (ενώ ταυτόχρονα κοιτάνε λοξά τη «στοίχισή» τους και ακόμα πιο λοξά τη «ζύγισή» τους);
ε) Κιτς και αισθητική κακογουστιά: Εκτός από τον τρόπο που κινούμαστε και τα ρούχα που φοράμε στην παρέλαση ακούμε και μουσική (δεν υπάρχει τελετουργία χωρίς μουσική υπόκρουση άλλωστε, εκτός από αυτές που απαιτούν πλήρη σιωπή). Και τι μουσική! Στρατιωτικά εμβατήρια (την κακοποίηση, δηλαδή, της όποιας συμφωνικής παράδοσης της Δύσης) που επενδύουν μουσικά κάποια άτεχνα στιχάκια εθνικιστικού κρεσέντου.
στ) Eθνικιστική μονοπολιτισμικότητα: Παρά τα ρητορικά φληναφήματα περί «σεβασμού των πολιτισμικών διαφορών» οι παρελάσεις αποτελούν έναν ακόμη μηχανισμό (τον πιο χοντροκομμένο, ίσως) για την επιβολή είτε της αφομοίωσης είτε της ρατσιστικής απόρριψης και του αποκλεισμού του «διαφορετικού» από την εκπαιδευτική διαδικασία. Οι «καθιερωμένες» πλέον αντιπαραθέσεις γύρω από το ζήτημα των αλλοδαπών σημαιοφόρων το αποδεικνύουν περίτρανα.
Συνοπτικά,
Η ολοκληρωτική νοοτροπία, ο αποκλεισμός και οι διακρίσεις, ο μιλιταρισμός, η ψυχολογία μαζικής πειθαρχίας και η αφομοίωση δεν έχουν προφανώς καμιά σχέση με την κατάκτηση της ιστορικής γνώσης και την κριτική προσέγγιση της συλλογικής μνήμης από τους/τις μαθητές/τριες.
Αν κάτι πρέπει να διδάσκονται τα παιδιά από τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο είναι αυτό που χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωναν στους δρόμους με τη λήξη του πολέμου:
“Ποτέ πια πόλεμος, ποτέ πια φασισμός στη γη”
Κι αυτό φυσικά δε μπορεί να γίνει μέσα από την παρέλαση, το αντίθετο μάλιστα.
*Το εποπτικό συμβούλιο των Πειραματικών Δημοτικών Σχολείων του ΠΤΔΕ-ΑΠΘ υποστηρίζει
ομόφωνα την απόφαση του συλλόγου διδασκόντων του 1ου Πειραματικού Δημοτικού Σχολείου του ΠΤΔΕ-ΑΠΘ για τις παρελάσεις, θεωρώντας τις παρελάσεις ως συντηρητικά ιδεολογικά σύμβολα και αναχρονιστικές πρακτικές που αντιτίθενται στην υπόσχεση της Παιδαγωγικής ως επιστήμης της εκπαίδευσης για ένα ανθρώπινο και δημοκρατικό σχολείο για όλα τα παιδιά, που προετοιμάζει το δημιουργικό, κοινωνικό, ικανό για συνεργασία και ολόπλευρα ολοκληρωμένο άνθρωπο.
Το εποπτικό συμβούλιο
Τάσος Λιάμπας Λέκτορας,
Αθανάσιος Αϊδίνης Επίκουρος καθηγητής,
Έφη Παπαδημητρίου Λέκτορας
πηγή: http://www.alfavita.gr/ank_b/ank23_10_9_0350.php
