Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, κάνοντας αναφορά στον 28ον Κανόνα της Β’ Οικουμενικής Συνόδου, με την στήριξη και των Ελληνόφωνων Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών, υποστηρίζει ότι μόνον αυτό έχει εκκλησιαστική δικαιοδοσία έξω από τον παραδοσιακό γεωγραφικό χώρον που έχουν δικαιοδοσία οι Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες. Κατά συνέπεια, το Οικουμενικό Πατριαρχείο διεκδικεί την απόλυτη εκκλησιαστική δικαιοδοσία στην Αμερική, Αυστραλία, Δυτική Ευρώπη και Ασία.
Αντίθετα, το Πατριαρχείο της Ρωσίας, με την στήριξη και των Σλαυόφωνων Εκκλησιών και του Πατριαρχείου Αντιοχείας, απορρίπτει τη θέση αυτή του Οικουμενικού Πατριαρχείου κι υποστηρίζει ότι οι περιοχές της Αμερικής, Αυστραλίας, Δυτικής Ευρώπης και Ασίας είναι ανοικτές για εκκλησιαστική δράση για όλες τις Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες. Μάλιστα η παρουσία μελών τους στις περιοχές αυτές τους δίνει το κανονικό δικαίωμα να οργανώνουν Τοπικές Ορθόδοξες Εθνικές Εκκλησίες που να υπάγονται στις Μητέρες Παραδοσιακές Εθνικές Εκκλησίες τους. Έτσι στις Ηπείρους που αναφέραμε παραπάνω, έχουμε την Ορθόδοξη Εκκλησία του Οικουμενικού Πατριαρχείου που συνήθως ανήκουν οι απόδημοι Έλληνες, την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αντιοχείας που συνήθως ανήκουν οι Άραβες, την Ρωσική που συνήθως ανήκουν οι Ρώσοι, την Σερβική που συνήθως ανήκουν οι Σέρβοι, την Ρουμανική που συνήθως ανήκουν οι Ρουμάνοι, την Βουλγαρική που συνήθως ανήκουν οι Βούλγαροι, την Πολωνική που συνήθως ανήκουν οι απόδημοι Πολωνοί και τελευταίως την Ορθόδοξη Εκκλησία του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων στην Αμερική που ανήκουν οι Άραβες της Παλαιστίνης. (Βλέπε περισσότερα στο βιβλίο Σεραφείμ Κυκκώτη, Ενότητα και Μαρτυρία στο σύγχρονο κόσμο, εκδόσεις Παναγόπουλος, σελ. 210 -213, Αθήνα, 2005).
Ο μόνες Εκκλησίες που απέφυγαν να δημιουργήσουν εξαρτώμενες Εκκλησίες στο εξωτερικό είναι το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κι οι Ορθόδοξες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες της Κύπρου, της Ελλάδος, της Αλβανίας και της Τσεχοσλοβακίας.
Επίσης, ο χώρος της Αφρικανικής Ηπείρου και των νήσων γύρω απ’ αυτήν, είναι η μόνη περιοχή που έγινε σεβαστή απ’ όλες τις Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, ως αποκλειστική κανονική εκκλησιαστιαστική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής.
Όπως εύστοχα παρατηρεί ο μακαριστός π. Αλέξανδρος Σμέμαν αναφερόμενος στο χώρο της Διασποράς, «αργά ή γρήγορα σ’ όλους θα γίνει σαφές πως δε διατηρούμε την Ορθοδοξία με το να θέλουμε να διατηρήσουμε τον ‘Ελληνισμό’, τον ‘Ρωσισμό’ ή τον ‘Σερβισμό’. Αλλά εξ αντιθέτου, διατηρώντας και εκπληρώνοντας τις απαιτήσεις της Εκκλησίας, θα διαπιστώσουμε όλα τα ουσιώδη σ’ όλες τις πτυχές της χριστιανικής πίστεως και ζωής. Αν ο πατήρ Φλωρόσκυ, ένας Ρώσος θεολόγος που έζησε και εργάστηκε ‘στην εξορία’ είχε το θάρρος στο βιβλίο του, ‘Οι δρόμοι της Ρωσικής Θεολογίας’, να αρνηθεί και να καταδικάσει την απόκλιση του ‘Ρωσισμού’ από το ‘χριστιανικό ελληνισμό’, απελευθερώνοντας έτσι μια ολόκληρη γενιά Ρώσων θεολόγων από τα τελευταία υπολείμματα ενός ψευτομεσσιανισμού και θρησκευτικού εθνικισμού, δεν είναι καιρός πλέον να κάνουν και οι Έλληνες την ίδια επώδυνη αλλά αναγκαία και απελευθερωτική εγχείρηση ως προς τα διφορούμενα του ‘Ελληνισμού’; Aργά ή γρήγορα θα γίνει σαφές σ’ όλους πως αν ο Οικουμενικός Πατριάρχης θέλει να εκπληρώσει το ‘οικουμενικό του πρωτείο’, δε θα το πετύχει αυτό με αμυντικές και αρνητικές αντιδράσεις, ούτε με αμφίβολες ‘εκκλήσεις’ σε εξίσου αμφισβητήσιμες και ανεφάρμοστες ‘παραδόσεις’, αλλά με την εποικοδομητική ηγεσία που στόχος της θα είναι να εκπληρώσει η Εκκλησία το περιεχόμενό της σε κάθε τόπο της κυριότητας του Θεού» (Η Αποστολή της Εκκλησίας στο σύγχρονο κόσμο, σελ. 142, Αθήνα, 1993).
Σημείωση: Το παρόν άρθρο μας απέστειλε, προς δημοσίευση, ο Μητροπολίτης Ιωαννουπόλεως Σεραφείμ τη Δευτέρα,14 Δεκεμβρίου 2009.
πηγή: http://www.amen.gr/index.php?mod=news&op=article&aid=1181
