Από το περιοδικό «ΠΕΙΡΑΪΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ», τευχ. 197, Οκτώβριος 2008
Κάθε Οκτώβριο σκύβουμε ευλαβικά το γόνυ μπροστά στους τάφους των νεκρών της Ελληνικής Ελευθερίας . Τιμούμε εκείνους πού αγωνίσθηκαν για τον διπλασιασμό των ελληνικών εδαφών κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13. θυμόμαστε την έναρξη του Α' Βαλκανικού Πολέμου στις 5 Οκτωβρίου 1912 και την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης στις 26-10-1912, ανήμερα της εορτής του πολιούχου Αγίου Δημητρίου. Τιμούμε επίσης τη μνήμη των υπέρ Πίστεως και Πατρίδος ηρωικώς πεσόντων κατά τον πόλεμο του 1940-41 εναντίον της Ιταλίας του Μουσολίνι. Διδασκόμαστε από το παλλαϊκό ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου και διδάσκουμε στα παιδιά μας ότι ως Έλληνες πρέπει πάντοτε να είμαστε έτοιμοι για τα μεγάλα ΟΧΙ. Τιμούμε την πανεθνική Αντίσταση του 1941-44 και συλλογιζόμαστε πόσο σημαντικά πράγματα μπορούμε να κάνουμε όταν το Έθνος είναι ενωμένο και πόσο ζημιωθήκαμε κάθε φορά πού επιτρέψαμε στην Διχόνοια να στρέψει αδελφό εναντίον αδελφού.
Ο εορτασμός, όμως, θα είναι ελλιπής αν ξεχάσουμε τις πνευματικές δυνάμεις, οι οποίες βοήθησαν, ενεθάρρυναν και στήριξαν αυτές τις μεγάλες εξορμήσει του Έθνους μας. Δεν μπορούμε, δεν πρέπει να ξεχάσουμε την Παναγία μας, την Υπέρμαχο Στρατηγό, και τούς Αγίους μας. Δεν πρέπει να λησμονήσουμε την πίστη των απλών Ελλήνων, οι οποιοι αισθάνονταν τον Οκτώβριο του 1912 τον Άη Δημήτρη να χαιρετά τον ελληνικό στρατό έφιππος πάνω στο κόκκινο άλογο του, όπως τον έβλεπαν οι Βυζαντινοί/Ρωμιοί πρόγονοι μας να καταδιώκει τούς εισβολείς. Ούτε βεβαίως μπορούμε να αδιαφορήσουμε μπροστά στις πάμπολλες διηγήσεις αξιωματικών και στρατιωτών, οι οποίοι στον πόλεμο του 1940 έβλεπαν την Παναγία να τούς οδηγεί και να τούς βοηθεί. Όχι, δεν είναι εθνικισμοί, ούτε εθνική αλαζονεία αύτη η παραδοχή. Η Παναγία μας θέλει το δίκαιο. Το 1940 εμείς ήμασταν οι αδικημένοι, οι αδίκως και αναιτίως προσβαλλόμενοι. Άν είχαμε βλάψει ή αδικήσει, αν διεκδικούσαμε εδάφη πού δεν μας ανήκουν, δεν θα είχαμε την βοήθεια της.
Γράφει σχετικά ο μακαριστός αγιορείτης λόγιος π. θεόκλητος Διονυσιάτης στον θ' τόμο του έργου του Αθωνικά Άνθη (Εκδόσεις Σπηλιώτη, σελ. 114):
«Την εποχήν εκείνην υπηρετούσα ως έφεδρος στα
οχυρά των ελληνοβουλγαρικών συνόρων. Μου είχε ανατεθή η διαφώτιση της Μονάδος επί των πολεμικών γεγονότων. Καθημερινά έπαιρνα ειδήσεις από το Μέτωπον, δια του μοναδικού ραδιοφώνου του Τάγματος. Στις ειδήσεις δεν έλειπαν οι ομολογίες των πολεμιστών, ότι έβλεπαν την Παναγίαν, τόσον ως άτομα όσον και ως ομάδες, να υπερίπταται των μαχών. Αυτό πλέον είχε τόσον εξοικειώσει τούς στρατιώτες, ώστε να φωνάζουν εν χορώ: «Η Παναγία, η Παναγία». Όποτε από σεβασμόν φρόντιζαν να είναι πάντοτε καθαροί, για να βλέπουν την Παναγίαν, όχι σαν μια Αθηνά με το δόρυ της, αλλά σαν βασίλισσα των ουρανών, πού τούς προστάτευε θαυματουργικώς από τους κινδύνους, ως Υπέρμαχος Στρατηγός του Έθνους.
Ήταν τόσον βέβαιοι για την προστασία της Κυρίας Θεοτόκου και για την ορατήν Σκέπην Της, ώστε να αισθάνονται χαράν και αίσθημα ασφαλείας, παρά τις φοβερές κακοπάθειές των, μέσα στα χιόνια και μέσα στ)ς οδύνες των κρυοπαγημάτων και άλλων στερήσεων, κάτι πού και σήμερα ακόμη διηγούνται στους νεωτέρους, ώς κάτι υπερφυσικόν».
Αύτη η πίστη, αύτη η αναφορά των Ελλήνων στην Νικοποιό Θεοτόκο, εκφράζει μεταξύ απλών και την συνέχεια του Ελληνισμού. Όλοι έχουμε ύπ' όψιν μας την σωτηρία της Κωνσταντινουπόλεως από τούς Αβάρους με την βοήθεια της Παναγίας επί αυτοκράτορος Ηρακλείου. Ας μην λησμονούμε δε την προσευχή και το τάμα του θ. Κολοκοτρώνη στην Παναγία. Ας θυμηθούμε επίσης τα κείμενα του Μακρυγιάννη, τα οποία με τρόπο συγκινητικό αναφέρονται στον Θεό και στην Θεοτόκο. Δεν μπορούσε ο Μακρυγιάνης να εννοήσει το Ελληνικό Έθνος χωρίς την Ορθόδοξη Πίστη, γι' αυτό και έγραψε ύμνους στην Θεοτόκο.
Η ελευθερία του Έθνους και πιο συγκεκριμένα οι αγώνες των θεσσαλονικέων για την ελευθερία της συμβασιλεύουσας και συμπρωτεύουσας πόλης τους είναι άρρηκτα δεμένη, όπως προείπαμε, με τον Άγιο Δημήτριο τον Μυροβλήτη. Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Άγιος Φιλόθεος Κόκκινος στην πανηγυρική Ακολουθία του Αγίου ανυμνεί με ειδικόν Κανόνα την βοήθεια του Αγίου προς την ελευθερία της πόλεως καθώς και την ιαματική μυροβλυσία του Μάρτυρος:
«Ο μέγας φρουρός Θεσσαλονίκης, ο ρύστης εν τοις κινδύνοις ο εξαίρετος, πρόμαχος ο κράτιστος, πάσης
Εκκλησίας τε, οία πατήρ φιλόστοργος, τοις τέκνοις δίδωσι, θηλήν αυξητικήν ψυχοτρόφον, σην πλευράν ως γάλα, το μύρον χορηγούσα».
Τα θαύματα του Αγίου έχουν καταγραφεί σε δύο βιβλία, τα περισσότερα δε από αυτά είναι πολιουχικά, δηλαδή αφορούν στην επέμβαση του Αγίου για την απαλλαγή της Θεσσαλονίκης από «βαρβαρικής αλώσεως και επιδρομής αλλοφύλων». Την προστασία του Αγίου Δημητρίου επιζητούσαν και ελάμβαναν οι αγωνιστές του 1821. Το λάβαρο πού υψώθηκε στο Βουκουρέστι τον Φεβρουάριο του 1821 κατά την εξέγερση του Άλ. Υψηλάντη έφερε την εικόνα του Αγίου Δημητρίου. Ό δε Σπυρίδων Τρικούπης, ιστορικός της Επαναστάσεως, αναφέρει ότι η φράση «βοήθεια σου, ο Άγιος Δημήτριος μετά σου» ενεθάρρυνε τούς μαχητές.
Πολλοί άλλοι Άγιοι συνδέονται με την ελευθερία του λαού μας και της αιματοβαμμένης πατρίδος μας. Ό Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης το 961 μ.Χ. βρέθηκε στην Κρήτη για να ενισχύσει τον Νικηφόρο Φωκά στην εκδίωξη των Αράβων από την Μεγαλόνησο. Δύο χρόνια μετά έλαβε την ευλογία της Παναγίας για να ιδρύσει την Μονή της Μεγίστης Λαύρας, την αρχαιότερη του Αγίου Όρους. Ο Άγιος Νεόφυτος ο Έγκλειστος, ο οποίος έζησε ασκητικότατα κοντά στην Πάφο, έγραψε γύρω στο 13ο αιώνα το έργο «Περί των κατά την χωράν Κύπρον σκαιών» για να ενισχύσει το ελληνορθόδοξο πατριωτικό φρόνημα των Κυπρίων έναντι των Σταυροφόρων. Οι Νεομάρτυρες με την θυσία τους απέτρεπαν τον υπόδουλο λαό από τον εξισλαμισμό και έριχναν τον σπόρο τους στο δένδρο της ελευθερίας. Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός με την διδασκαλία του και με τις προφητείες για το ποθούμενο τόνωσε την εθνική και θρησκευτική συνείδηση του λαού μας σε εποχές πραγματικά σκοτεινές. Και ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στον Ύμνο του προς τους Αρχαγγέλους τούς παρακαλεί να απαλλάξουν το Γένος από τον ζυγό των Αγαρηνών.
Η Ορθόδοξη Πίστη μας είναι Οικουμενική. Αυτό όμως δεν αναιρεί την ιστορική σύνδεση της ελευθερίας μας και των αγώνων μας με την Παναγία και τούς Αγίους. Σήμερα προσευχόμεθα και προσπαθούμε ώστε να ζούμε ειρηνικά με όλους τούς λαούς του κόσμου. Έχουμε, πάντως, δικαίωμα και υποχρέωση να τιμούμε την πίστη των προγόνων μας και να ευχαριστούμε τους Αγίους μας για την βοήθεια τους. Αύτη είναι η ελληνορθόδοξη παράδοση μας. Βίωμα πού δεν ξεριζώνεται, ρίζωμα και προοπτική για τον λαό μας και για την Οικουμένη.
