ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ

(Ἐνημέρωση τῶν μελῶν μας)

Ὅπως εἶναι γνωστό, τό Σάββατο 19 Φεβρουαρίου 2011 πραγματοποιήθηκε στό Συνεδριακό Κέντρο Θεσσαλίας, στό Βόλο, Θεολογική Ἡμερίδα πού συνδιοργάνωσαν ἡ Ἱερά Μητρόπολις Δημητριάδος καί Ἁλμυροῦ, ἡ Ἕνωση Θεολόγων Μαγνησίας-πού εἶναι τό Παράρτημα τῆς ΠΕΘ στό Νομό, καί ὁ Σύμβουλος Θεολόγων Λαρίσης-Μαγνησίας.

Ἡ Ἡμερίδα εἶχε τό θέμα: «Θρησκευτικά: Ἡ ἀναγκαία ἀπάντηση γιά τό νόημα τῆς γνώσης».

Ἡ Ἕνωσή μας προσκλήθηκε  νά στείλει  ἐκπροσωπό της καί μέ χαρά δέχτηκε.

Ἔτσι  πῆγαν στό Βόλο καί ἔλαβαν μέρος στήν Ἡμερίδα ὁ Ἀντιπρόεδρος Ἠλίας Φραγκόπουλος καί ὁ ὑπεύθυνος τοῦ Τομέα Παιδείας Δημήτριος Βογιατζῆς. Ἡ ὑποδοχή καί φιλοξενία μας ἦταν ἐξαιρετική καί ἀπολύτως ἀδελφική, μέ ἀγάπη καί ἐκτίμηση. Πού βεβαίως εἶναι ἀμοιβαία. Γι᾽ αὐτό καί εὐχαριστοῦμε τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη κ. Ἰγνάτιο, τόν Σχολικό Σύμβουλο κ. Ποντίκα καί τόν Πρόεδρο τοῦ τοπικοῦ Παραρτήματος τῆς ΠΕΘ κ. Τριαντάφυλλο  Πασσιᾶ.

Ἀπό μέρους τῆς ΠΕΘ ἀπεθύνθηκε ὁ παρακάτω χαιρετισμός:

Σεβασμιώτατε, κ. Σύμβουλε, κ. Πρόεδρε τῆς τοπικῆς Ἑνώσεως Θεολόγων, σεβαστοί πατέρες, κύριοι καθηγητές, κυρίες καί κύριοι, ἀγαπητοί ἀδελφοί.

Ἀπό μέρους τῆς Πανελλήνιας Ἕνωσης Θεολόγων θέλουμε πρῶτα μέν νά ἐκφράσουμε τή χαρά μας γιατί στή δύσκολη   αὐτή ἐποχή γιά τόν κλάδο μας, ὁ θεολογικός κόσμος  τῆς Ἑλλάδας δείχνει

-δραστηριότητα καί ζωντανή παρουσία,

- ἐνδιαφέρον γιά τά ζητήματα πού μᾶς ἀπασχολοῦν καί τίς ἐξελίξεις τῶν ἐκπαιδευτικῶν προβλημάτων,

-διάθεση μελέτης καί ἔκφρασης θεωρητικῶν καί ἐπιστημονικῶν θέσεων γι᾽ αὐτά καί

-ἱκανότητα ἀντιμετώπισής τους στό στίβο τῆς καθημερινῆς προσπάθειας.

Καί ὅλα αὐτά σέ βαθμό ὄχι συνηθισμένο.

Θέλουμε ἐπίσης νά ἐκφράσουμε θερμές τίς εὐχαριστίες μας πρός τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Δημητριάδος καί Ἁλμυροῦ κ. Ἰγνάτιο καί στήν Ἱερά Μητρόπολη, πρός  τόν Σύμβουλο Θεολόγων Λαρίσης  καί Μαγνησίας κ. Ἀπόστολο Ποντίκα καί πρός τό Παράρτημα τῆς ΠΕΘ Νομοῦ Μαγνησίας καί τόν Πρόεδρό του κ. Τριαντάφυλλο Πασσιᾶ, πού μᾶς  ἀπηύθυναν τήν πρόσκληση καί μᾶς ἔδωσαν  τή δυνατότητα νά εἴμαστε μαζί σας σήμερα.

 Καί τέλος, θέλουμε νά εὐχηθοῦμε ὁ Παντοδύναμος Κύριός μας νά ἐνισχύει, νά φωτίζει καί νά μᾶς ὁδηγεῖ ὅλους  εἰς « ὁδούς σωτηρίας».  Ὄχι μόνο ἐμᾶς, ἀλλά πρωτίστως  καί κυρίως τά παιδιά μας, καί τό λαό μας ὁλόκληρο, πού τόση ἀνάγκη ἔχουν σήμερα ἀπ᾽ τή  διδασκαλία  καί τό φῶς Του στό δρόμο τῆς ζωῆς  τους.

Ὅσον ἀφορᾶ   τό θέμα  τῆς Ἡμερίδας, τοῦτο μόνον θά ἤθελα νά πῶ:  Ἡ γνώση , σάν ἀξία τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς, δέν μπορεῖ μόνη της νά εἶναι  αὐτάρκης. Δέν μπορεῖ νά εἶναι αὐταξία.  Τότε ἡ ἀξία της ἀποκτᾶ ὕπαρξη καί γίνεται πραγματικότητα, ὅταν ἔχει  ἀποτελέσματα μέσα στήν κοινωνική ζωή.  Ὅταν βοηθᾶ τόν ἄνθρωπο νά γίνεται κάτι παραπάνω. Κάτι πιό σοβαρό, κάτι πιό ἀξιόλογο ἀπό ἄτομο πού ἔχει ἁπλῶς  καί μόνο πλοῦτο  συσσωρευμένων γνώσεων καί τίποτε ἄλλο. Ὅταν μ᾽ αὐτές  τίς γνώσεις ἀναπτύσσει τήν προσωπικότητά του τήν πνευματική,  ἀλλά καί τήν ἠθική καί βέβαια τήν κοινωνική του παρουσία. Ὅταν αὐτές οἱ γνώσεις καλλιεργοῦν τήν ὅλη συνείδησή του.

 Ἔτσι λοιπόν ἐμεῖς,  οἱ δάσκαλοι, οἱ θεολόγοι ἄν θέλετε νά ἐξειδικεύσουμε, ὀφείλουμε νά ἀποβλέπουμε στή διάπλαση τῆς  ἠθικῆς   προσωπικότητας, τοῦ χαρακτῆρα  τῶν παιδιῶν μας.

Δέν ἀρκεῖ νά ἀποβλέπουμε  νά τά κάνουμε, ὅπως ἔλεγε, μᾶλλον ἔγραψε κάποτε, ὁ γνωστός σ᾽ ὅλους σας Καθηγητής τῶν παιδαγωγικῶν τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης , ὁ κ. Ἰωάννης  Κογκούλης, «ρεζερβουάρ γνώσεων» καί  τίποτε ἄλλο. Εὔχομαι ὁλόψυχα αὐτήν τήν ἀληθινή καλλιέργεια νά πετυχαίνουμε   πάντοτε μέ βάση τήν ὀρθόδοξή μας πίστη.

***

Στήν παρέμβαση πού μᾶς δόθηκε ἡ δυνατότητα νά κάνουμε  κατά τή διάρκεια τῆς β´ συνεδρίας, ἀναφερθήκαμε  πρῶτα στό θέμα   τοῦ σχεδίου τῆς Ἐπιτροπῆς πού ἐργάζεται  στό Ὑπουργεῖο  Παιδείας ( μέ ἀνακοινώσεις στόν Τύπο κατά τόν περασμένο Ὀκτώβριο πρῶτα, καί Ἰανουάριο κατόπιν), τό ὁποῖο σχέδιο ὠθεῖ τό ΜτΘ σέ μιά  δύσκολη ὁμάδα ἐπιλογῆς  καί διαμορφώνει  ἔτσι τίς χειρότερες δυνατές συνθῆκες ἐπιλογῆς του. Τονίσαμε ὅτι τό θέμα πέρα  ἀπ᾽ τούς  ὅποιους θεωρητικούς λόγους ( ἤ ἰδεολογικούς)  τό ὑπαγόρευσαν, εἶναι καθαρά θέμα πρακτικό  στή ζωή τοῦ σχολείου.  Ὅταν οἱ ὁμάδες ἐπιλογῆς εἶναι 6 ἤ 7, τότε  κάθε μαθητής θά ἐντάσσει τόν ἑαυτόν του στή μία  ἀπ ᾽ αὐτές, λογικά τά 5/6  τῶν μαθητῶν τῆς τάξης, ἐξ ἀνάγκης θά ἔχουν ἐγκαταλείψει τήν τελευταία ὁμάδα πού περιλαμβάνει   τά  Θρησκευτικά. Θά ἀπομένει τό 1/6 ( ἤ τό 1/7) γιά νά ἐπιλέξει  τό μάθημα ἤ ἄλλο μάθημα τῆς ἴδιας ὁμάδας πού περιλαμβάνει βέβαια κυρίως τά Οἰκονομικά μαθήματα καί τήν Κοινωνιολογία, μαθήματα ἀπαραίτητα γιά συγκεκριμένες   σπουδές.  Ὅσο κι᾽ ἄν θέλουν  τό ΜτΘ κάποια παιδιά, θά πιέζονται  ἀρνητικά, ἀπό τίς ἀνάγκες  τῶν περαιτέρω σπουδῶν τους.  Ἔτσι δέν πρόκειται ( μέ τό σχέδιο τοῦ Ὑπουργείου) γιά δυνατότητα  ἐπιλογῆς τῆς θρησκευτικῆς διδασκαλίας, ἀλλά γιά πλήρη  ἐξοβελισμό του, ἀναγκαστικό μάλιστα, ἀπ᾽ τό πρόγραμμα τοῦ Λυκείου.

Συνεχίζοντας τήν παρέμβασή μας ἀναπτύξαμε τά παρακάτω:

Τό πρόβλημα πού ἀντιμετωπίζουμε δέν εἶναι πρόβλημα τοῦ ΜτΘ. Εἶναι  τῆς παιδείας μας. Μέ δυό σκέλη. ( Ἐπιτρἐψτε τίς ἐντελῶς ἐπιγραμματικές ἀναφορές σ᾽ ὅλα τά παρακάτω).

α)  Προσφορά μόνο γνώσεων.

Ὄχι  διαμόρφωση χαρακτήρων-προσώπων. Βαδίζουμε  πρός ἕνα σχολεῖο γνώσεων. Ἐγκαταλείπουμε τό παιδί σέ ὅποιους ἄλλους διαμορφωτές.

Εἶναι ἀστεία ἠ ἄποψη ὅτι ὁ νέος ἄνθρωπος διαμορφώνεται μόνος του,ὅπως ἐκεῖνος θέλει, σύμφωνα μέ τίς δικές του προσωπικές ἀντιλήψεις. Ὅμως αὐτές ὀφείλει νά τίς δημιουργήσει στό παιδί ἡ οἰκογένεια καί τό σχολεῖο.

β) Ἡ Ἑλληνική παιδεία ἐγκαταλείπει , τείνει νά ἐγκαταλείψει  τή θρησκευτική-κοινωνική-ἠθική-ἀκόμα καί τήν ἐθνική (γιά τη δημοκρατική θά ἤθελα νά πῶ περισσότερα, ὅμως δέν ἐπαρκεῖ ὁ χρόνος) καλλιέργεια  συνείδησης.

 Ἐδῶ ἐντάσσεται τό πρόβλημα τοῦ ΜτΘ.

Ἐάν ἀποδεχθοῦμε τό σχολεῖο γνώσεων,τότε  φυσιολογικά θά διαμορφώσουμε ἕνα ἁπλῶς γνωστικό- πολιτιστικό-θρησκειολογικό μάθημα.

Ἐάν ἀποβλέπουμε ἀκόμα στήν  ἀνάγκη νά ὁδηγήσουμε τά παιδιά μας- σάν πραγματικοί δάσκαλοι- στήν διάπλασή τους σέ προσωπικότητες μέ ἀρχές καί ἀξίες πού θά ἀποδέχονται καί θά ἀσκοῦν  στή ζωή τους. Τότε τό ΜτΘ θά πρέπει νά τούς ὁδηγεῖ στήν πίστη τῶν πατέρων τους,  τῶν πατέρων μας.

Τοῦτο σημαίνει ὅτι τό ΜτΘ θά πρέπει νά ἔχει «ὁμολογιακό» χαρακτῆρα ἤ ὅπως ἐμεῖς πιό ἑλληνότροπα λέμε  Ὀρθόδοξο Χριστιανικό Θεολογικό χαρακτῆρα.

Γιά τούς ὅρους : ὁμολογία- ὁμολογιακό- κατήχηση- κατηχητικό- γνωστικό, πολιτιστικό, θρησκειολογικό κ.ἄ. πολύ θά ἤθελα νά μιλήσω.... ὁ χρόνος  ὅμως δέν ἐπιτρέπει. Ἐπισημαίνω μόνο ὅτι ὑπάρχει φόβος στό θεολογικό κόσμο γιά τήν ὁρολογία. Γιατί;  Δέν τό κατανοῶ.

Ἐμεῖς θέλουμε ἐκπαίδευση πού νά ὁδηγεῖ τά παιδιά στή ζωή... στήν κοινωνία. Ἔτσι θέλουμε καί τό ΜτΘ. Θά ἤθελα νά συστήσω σ᾽ ὅσους δέν τήν διάβασαν- νά διαβάσουν τήν ὁμιλία πού ἔκανε τό Δεκέμβριο τοῦ 2008 στή Θεολογική Σχολή τοῦ Καποδιστριακοῦ ὁ γερμανός καθηγητής Thomas Kothmann. Δείχνει τό τί γίνεται σχετικά στή Γερμανία. Εἶναι ἐξαιρετικά σημαντική.

Ὅσον ἀφορᾶ στό θέμα τῆς  «πιεστικῆς ἐπιβολῆς»  στά παιδιά τῆς πίστης τῶν Ἑλλήνων- τῶν Ὀρθοδόξων Ἑλλήνων (νά συνεννοούμαστε: τῆς πίστης τῶν πατέρων τους), νά πῶ μόνο δυό πράγματα:

α) Ὑπάρχει  πρῶτα ἡ παράδοση τοῦ λαοῦ μας. Κάι ἡ ἔκφραση αὐτῆς τῆς παράδοσης στό Σύνταγμα καί τούς Νόμους τοῦ Κράτους.

Ναί, εἴμαστε Χριστιανοί καί θέλουμε τά παιδιά μας νά ἐξακολουθήσουν νά εἶναι χριστιανοί Ὀρθόδοξοι. Ὅσο καί ἄν δέν τό θέλουν κάποιοι ἄλλοι. Μή χριστιανοί.

β) Οἱ διεθνεῖς διακηρύξεις  ἀναγνωρίζουν τό δικαίωμα αὐτό σέ κάθε ἄνθρωπο, σέ κάθε γενεά. Δέν θά ἀναφέρω Συμβάσεις Ρώμης ἤ Διακηρύξεις Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων, ἤ ὅ,τι ἄλλο. Εἶναι πολύ γνωστά ἄλλωστε.

 Θά προσθέσω τοῦτο  μόνο. Και τελειώνω.

Ὁ πόλεμος  κατά τῆς πίστης μας, καί κατ᾽ ἐπέκταση κατά τοῦ μαθήματος, κατά κάθε θρησκευτικῆς διδασκαλίας, γίνεται ἀπό τή μαχόμενη ἀθεΐα.

 Πού μᾶς ἐπιτίθεται, γιά νά μή τολμοῦμε νά ἀναπτύξουμε τή διδασκαλία τῶν παιδιῶν μας.

 Ὅμως , τό εἶπα καί ἄλλοτε, ἄς μή φοβοῦνται.  Ἡ ὅποια διδασκαλία τῶν δασκάλων δέν ὑποχρεώνει ποτέ κανένα.

Τό ζήτημα τῆς ἀποδοχῆς καί τῆς βίωσης , τῆς πίστης στό Χριστό, ἀλλά καί ὅποιας πίστης, εἶναι προσωπικό τοῦ κάθε ἀνθρώπου. Καί εἶναι ἀγώνας ζωῆς.

Ἡ διδασκαλία στό σχολεῖο δείχνει ἕνα δρόμο. Ἡ  συνεργασία μέ τήν Ἐκκλησία  δείχνει τό πῶς θά κατορθωθεῖ.  Κάποιοι μπορεῖ νά τόν ἀκολουθήσουν ἀπό τά πρῶτα τους χρόνια. Κάποιοι θά ἀγωνίζονται μέχρι τά 40,50,60. Ἄλλοι μέχρι τά 80 - μέχρι τό τέλος. Καί γιά μένα καί γιά ὅλους εἶναι ζήτημα ἀγῶνα , ἡ πίστη. Δέν εἶναι θέμα  ἐπιτυχημένης ἤ ὄχι διδασκαλίας στό σχολειό.

 Ἄς μή προσπαθοῦν λοιπόν αὐτή τή διδασκαλία νά τήν  ἀποδυναμώσουν, νά τήν  καταργήσουν.

Ἐμεῖς, θέλουμε μέ τή θρησκευτική διδασκαλία μας, θέλουμε νά δείχνουμε στά παιδιά μας τόν κόσμο καί τή ζωή του καί τό Χριστό καί τή διδασκαλία Του, ἀλλά καί νά ἀποδείχνουμε ὅτι ὁ Χριστός «νενίκηκεν τόν κόσμον»..

Καί μή μέ κατηγορήσετε ὅτι μ᾽ αὐτά ὁδηγῶ στό μῖσος πρός τήν ἑτερότητα.

Γιατί ὁ Χριστός μᾶς δίδαξε νά ἀγαπᾶμε. Καί ἐμεῖς θέλουμε νά ἀγαπᾶμε.

Ἐπίσης ἔγιναν  ἐρωτήσεις  καί συμμετοχή στίς συζητήσεις σέ διάφορα ἄλλα σημεῖα τῶν εἰσηγήσεων καί ἀπό τόν Δημήτρη Βογιατζῆ καί ἀπό  τόν Ἠλία Φραγκόπουλο.

Γενικά ἡ ὅλη συμμετοχή στήν ἡμερίδα θεωροῦμε ὅτι ἦταν  ἰδιατέρως ἱκανοποιητική.

Ἠλίας Χρ. Φραγκόπουλος       -   Δημήτριος Βογιατζῆς

25-2-2011