ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΕΝΩΣΙΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ
Χαλκοκονδύλη 37. 10432 ΑΘΗΝΑ
Τηλ. 2105224180-FAX. 2105224420
Iστοχώρος: www.petheol.gr
e-mail: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. & : This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.">This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
.
ΤΑ ΧΑΜΕΝΑ ΚΕΝΤΡΑ ΚΑΙ Η ΘΕΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ
1.Διάβασα το άρθρο που μας έστειλαν ενυπογράφως οι αγαπητοί συνάδελφοι της Δ.Ε. του Πανελληνίου Θεολογικού Συνδέσμου «ΚΑΙΡΟΣ», ο τίτλος του οποίου είναι «Αναζητώντας το χαμένο νόημα, ένα χαμένο κέντρο...», με την προτροπή (παραγγελία μάλλον παρά παράκληση) να το αναρτήσουμε στην ιστοσελίδα της ΠΕΘ.
Εμείς αποφασίσαμε να μην το αναρτήσουμε, πρώτα μεν για τυπικούς λόγους, δηλ. γιατί η ιστοσελίδα είναι της Ένωσης και διατηρούμε λογικά το δικαίωμα να επιλέγουμε ό,τι θα προβάλλουμε σ' αυτήν, αλλά και για ουσιαστικούς που θα γίνουν απολύτως αντιληπτοί σ' όποιον διαβάσει τα όσα ακολουθούν....
2.Αλλ' ας ασχοληθούμε μ' αυτά, τα ουσιαστικά. Φυσικά δεν μας ενδιαφέρει η παράγραφος Ι. Το θέμα δεν έχει σχέση με την ΠΕΘ. Στη ΙΙ, σωστά αναφέρει απλώς ερανίσματα της δικής μας διαμαρτυρίας.
Στην παράγραφο ΙΙΙ όμως θα πρέπει να επισημανθούν πολύ σημαντικές διαφορές της αντίληψής τους απ' τη δική μας.
Αναρωτιέται ο ΚΑΙΡΟΣ και τα μέλη του (αναφερόμενοι στην, κατά την αντίληψή τους, δική μας άποψη): «είναι ποτέ δυνατόν, η Θεολογία και η διδασκαλία της να γίνει ερήμην της ιστορίας, αδιαφορώντας για το, πως αυτή η Θεολογία ενέπνευσε και σαρκώθηκε σε πολιτισμό... ;». Σα να είχαμε εμείς ποτέ υποστηρίξει ότι θα πρέπει να διδάσκεται το ΜτΘ αποκομμένο από την ιστορία και τον πολιτισμό και την ανάπτυξη της χριστιανικής πίστης και ζωής μέσα στην πορεία των δυό τελευταίων χιλιετηρίδων της ανθρώπινης ιστορίας. Αλλά ποτέ κανείς λογικός δάσκαλος δεν διανοείται κάτι τέτοιο. Έχουμε ξεκαθαρίσει τη δική μας θέση παλιότερα ( βλ. ΚΟΙΝΩΝΙΑ, τεύχος Ιουλίου -Σεπτ. 2009 σελ. 235-236, στην παράγρ. 6 του άρθρου με τίτλο « Περί το χαρακτήρα του θρησκευτικού μαθήματος», αλλά και το Υπόμνημά μας προς την κ. Υπουργό, του Ιουνίου 2010, παράγρ. ΙV). Δεν θα επανέλθουμε.
3.Τo πιο σημαντικό σημείο όμως είναι ότι οι συνάδελφοι της Δ.Ε. του ΚΑΙΡΟΥ (και ίσως όλα τα μέλη του ΚΑΙΡΟΥ- είναι ερώτημα αυτό για μένα) αναφέρονται γενικά στη Θεολογία και την Αλήθεια στην εξής φράση τους : «το πως αυτή η Θεολογία ενέπνευσε και σαρκώθηκε σε πολιτισμό» και παρακάτω «ότι κάθε λαός όπου γης αναζήτησε την Αλήθεια μέσα από τους δικούς του θρησκευτικούς δρόμους, που καλό θα ήταν....κλπ». Στη φράση αυτή που καμμιά, απολύτως καμμιά, σχετική διάκριση δεν κάνει θα πρέπει να εννοήσουμε συμπεριλαμβανόμενη και τη Χριστιανική Θεολογία και τη Χριστιανική Αλήθεια.
Και πράγματι ο αγώνας για την αλήθεια την περί του Θεού και της ζωής ήταν - είναι δύσκολος δρόμος και μεγάλος και δημιουργικός σ' όλες τις εποχές και σ' όλους τους λαούς της ανθρωπότητας για την ανθρώπινη σκέψη που πάντοτε αναζητούσε και αναζητά το Θεό. Όμως η αναζήτηση αυτή της Αλήθειας όσο σεβαστή, και θαυμαστή κάποτε, και αν είναι, είναι βέβαια ανθρώπινη. Αλλά το μήνυμα και η διδασκαλία του Χριστού και κατ' ακολουθίαν της χριστιανικής Θεολογίας και Αλήθειας είναι η ίδια η θεία αποκάλυψη.
Αυτήν αν την πιστεύουμε, την αποδεχόμαστε, την ασπαζόμαστε και την ζούμε, δεν μπορούμε να την ταυτίζουμε με έναν- κάποιον «απ' τούς θρησκευτικούς δρόμους μέσα απ' τους οποίους κάθε λαός όπου γης αναζήτησε την αλήθεια».
Ναι, σεβόμαστε, εκτιμούμε και θαυμάζουμε κάποτε τα βήματα και άλλων λαών, και όλων των θρησκευτικών ομάδων τούτης της γης. Αλλά υπάρχει, θα υπάρχει η διαφορά που είπαμε. Δηλαδή η διαφορά ανάμεσα στις ανθρώπινες αναζητήσεις του Θεού και στην ίδια την θεία αποκάλυψη. Και δεν μπορούμε να την αρνηθούμε. Κυρίως δεν μπορούμε να την διαγράφουμε απ' τα μάτια, το μυαλό και την ψυχή των παιδιών μας και του λαού μας, των οποίων οφείλουμε να είμαστε δάσκαλοι.
4.Με τις προϋποθέσεις αυτές και τις δυό -εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει, ότι οφείλουμε, να διδάσκουμε τις απόψεις και τις βασικές διδασκαλίες όλων των θρησκευμάτων. Όμως είναι ανάγκη απόλυτη τη διδασκαλία της ορθόδοξης χριστιανικής μας πίστης, που είναι αυτή η «εν Χριστώ» θεία αποκάλυψη αλλά και η πίστη των Πατέρων μας, και να τη γνωρίζουμε, και να την ασπαζόμαστε και να την ζούμε. Και αυτό το στόχο οφείλει να έχει η θρησκευτική διδασκαλία του ελληνικού σχολείου.
Αλλά για το θέμα της διδασκαλίας του πολιτισμού-παράγωγου της πίστης και της ζωής μας, τούτο μόνο να προσθέσουμε: Νομίζει κανένας ότι η ΠΕΘ αρνείται το να διδάσκεται η Εκκλησιαστική Ιστορία, ή η βυζαντινή τέχνη, ή η θρησκευτική μουσική, κλπ και η ιστορική πορεία τους; Μα καλά, πως νομίζουν οι συνάδελφοι του ΚΑΙΡΟΥ...ότι εμείς σκεπτόμαστε; Ή, ίσως, πως σκέπτονται εκείνοι; Ότι εμείς θέλουμε μόνο δογματικά θέματα να διδάσκει το ΜτΘ; Προσωπικά, κλίνω στο να νομίζω ότι εκείνοι θέλουν μόνο η δογματική πίστη να μή διδάσκεται στα παιδιά ορθόδοξων οικογενειών. Ποιός ξέρει με ποιό απώτερο σκοπό; Ίσως να κάνω λάθος. Που πολύ θα ήθελα να αποδειχθεί.
5.Ας έλθουμε στην IV παράγραφο για την κατά την αντίληψή τους διγλωσσία της ΠΕΘ.
Πρώτα μιά μικρή παρατήρηση: Θα θυμούνται όλοι ότι το Υπόμνημα της ΠΕΘ (του Ιουνίου 2010) προς την κ. Υπουργό είχε μιά έκταση 3 1/2 σελίδων περίπου και συνοδευόταν από ένα ευρύτερο κείμενο (εισηγητικό- υποστηρικτικό) με τίτλο « Το μάθημα των Θρησκευτικών σήμερα» ένδεκα περίπου σελίδων.
Έ, λοιπόν όλα τα φερόμενα από τον ΚΑΙΡΟ παραδείγματα «διγλωσσίας» έλκονται από το κείμενο αυτό. Όλα. Και ξέρετε γιατί; Διότι στην αναλυτική στήριξη των απόψεών μας για την ανάγκη διδασκαλίας όχι μόνο θεολογικού-δογματικού χαρακτήρα, αλλά και ιστορικού-πολιτιστικού χαρακτήρα ( βλ. παράγρ. iv β του κυρίου μέρους του υπομνήματος, όπου εντελώς επιγραμματικά αναφέρονται όσα νομίζουμε ότι πρέπει να διδάσκονται στό ΜτΘ το ορθόδοξο θεολογικό μάθημα) χρειάστηκε βεβαίως να αναλυθεί και να στηριχθεί η άποψή μας, ότι δηλ. το μάθημα που στηρίζουμε πρέπει να περιλαμβάνει αυτά τα στοιχεία που και οι συνάδελφοι του ΚΑΙΡΟΥ θέλουν. Αλλά όχι μόνον αυτά. Κρίνετε λοιπόν τα περί « διγλωσσίας».
6.Στήν V παράγραφο του άρθρου του ΚΑΙΡΟΥ..., που αναφέρεται στη συγκρότηση της Επιτροπής Σύνταξης νέων προγραμμάτων Σπουδών για την υποχρεωτική εκπαίδευση, γίνεται μιά σκληρή επίθεση εναντίον της ΠΕΘ. Μάς κατηγορούν:
-γιά ανακρίβεια και ψεύδος
-γιά αντίληψη της διδασκαλίας της Θεολογίας ως παγιωμένο στη στασιμότητα σύστημα που δικαιούται (τούτο είναι πολύ σημαντικό) να αγνοεί το παρόν.
-γιά ολιγωρία κατά την εποχή συγκρότησης της Επιτροπής και αίτημά μας να «διαταχθεί η συμμετοχή μας σ' αυτήν».
Είναι τούτο μιά φράση που οδηγεί τη σκέψη όποιου τη διαβάσει, στην αντίληψη του «αποφασίζομεν και διατάσσομεν»!
Αλλά αγαπητοί, το θέμα της ανακρίβειας και του ψεύδους εύκολα και με απόλυτο τρόπο λύεται. Όποιος γνωρίζει πρόσωπα και απόψεις, δεν έχει παρά να διαβάσει τα ονόματα που περιλαμβάνει η επιτροπή. Η περί ψεύδους κατηγορία εύκολα αλλάζει τότε κατεύθυνση. Και μάλιστα όχι από εμάς.
Για τη δεύτερη κατηγορία θα πρέπει να πούμε ότι αγγίζει το μεγάλο θέμα της άκρας συντηρητικότητας και του απόλυτου ριζοσπαστισμού. Σ' ένα κόσμο που φαίνεται σ' όλα τα στοιχεία του η σύγκρουση των ακροτήτων και η ανάμειξη των απόψεων, οι κατηγορίες του τύπου αυτού καταντούν φαιδρές. Άλλωστε στα περί διγλωσσίας μας κατηγόρησαν και για τα δυό.
Όμως εμείς αποδεχόμαστε τα θετικά όλων των απόψεων. Αρκεί η θέση μας να γίνει αντιληπτή και κατανοητή. Τέλος για την ολιγωρία, που μας άφησε εκτός Επιτροπής: Ρωτήσαμε ποιοί έλαβαν τότε γνώση της προκήρυξης. Οι Θεολογικές Σχολές μήπως; Οι Ενώσεις των θεολόγων; Οι υπηρετούντες στα σχολεία-με κοινοποίηση κάποιας εγκυκλίου;
Φαίνεται πως μόνο η ανάρτηση στο διαδίκτυο, στην ιστοσελίδα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, θεωρήθηκε επαρκής προκήρυξη. Με τη λογική αυτή όλοι θα πρέπει να παρακολουθούν όλα τα παρουσιαζόμενα στο διαδίκτυο. Μέθοδος που παρουσιάζει την ευκολία της επιλογής των όποιων «ημετέρων». Και γι' αυτό είναι «λίαν εξυπηρετική».
7.Η «μεγαλόπνοη» VI παράγραφος του άρθρου έχει θέμα το οποίο δεν θα ήθελα να θίξω ούτε βέβαια αναλυτικά να συζητήσω. Ίσως κάπου αλλού. Άλλοτε. Θα σημειώσω όμως ένα στοιχείο της. Θεωρεί ότι το μάθημά μας έχει τελικά καταστεί «απόν ή εξοβελιστέο από το δημόσιο χώρο» και ότι υπεύθυνοι γι' αυτό είναι «κάποιοι που το καθιστούν γραφικό, συρρικνωμένο, αναντίστοιχο με την εποχή του».
Και εννοεί βέβαια όχι εκείνους που αποδέχονται ή και πατρονάρουν αδικαιολόγητες απαλλαγές και ορθοδόξων μαθητών. Όχι εκείνους που θέλουν την αποκοπή απ' αυτό κάθε διδαχής της ορθόδοξης πίστης και κάθε απόδειξης της ανωτερότητάς της και της σημασίας της για την κοινωνική ζωή.
Όχι βέβαια εκείνους που θέλουν να το συρρικνώσουν σε απλή αναφορά θρησκειολογικών και ιστορικο-πολιτιστικών πραγματικοτήτων μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι.
Όχι αυτούς.
Εννοούν όλους τους άλλους.
Ηλίας Χρ. Φραγκόπουλος
14-2-2011
