Από το βιβλίο του «Σημεία των Καιρών»
Έκδοση Ορθόδοξης Ιεραποστολικής Αδελφότης «Ο ΣΤΑΥΡΟΣ» - ΑΘΗΝΑ 1953
Το Καρναβάλι των Πατρών
Έφθασαν, φίλοι αναγνώσται, έφθασαν αι προφητευμέναι ημέραι, κατά τας οποίας οι άνθρωποι θα εύχωνται να μη έχουν ούτε μάτια, ούτε αυτιά, δια να μη βλέπουν και μη ακούουν τα φρικτά θεάματα και ακροάσματα, τους εξωφρενισμούς ενός κόσμου αποστατήσαντος από του Κυρίου και συνεχώς καταρρέοντος και βυθιζόμενου εις πολιτισμόν Σοδόμων και Γομόρρων. Το επληροφορήθητε ; Εις την ωραίαν πρωτεύουσαν της Πελοποννήσου ετοιμάζεται και εφέτος καρναβάλι πού θα σημείωση ρεκόρ, θα υπερβεί εις εμφάνισιν, εις πολυτέλειαν και τα καρναβάλια ακόμη της Νικαίας, Βενετίας, Μασσαλίας και ει τίνος άλλης Ευρωπαϊκής πόλεως. Βλέπετε συναγωνιζόμεθα βήμα προς βήμα την Δύσιν εις την διαφθοράν.
Άλλα τί είναι το καρναβάλι;
Μία αναδρομή εις το παρελθόν δεν θα ήτο άσκοπος.
* * *
Ήτο εποχή, κατά την οποίαν ο αληθινός θεός ήτο άγνωστος. «Τω αγνώστω Θεώ» ήτο το επίγραμμα πλακός βωμού εν Αθήναις. Εν σκότει διεπορεύετο η ανθρωπότης. Πηχτό το σκοτάδι. Μεσάνυχτα είχεν ο κόσμος. Είδωλα παντού. Τρομακτική τις άγνοια επεκράτει. Δεισιδαιμονία, ειδωλολατρεία εβασίλευον. Τα πάντα, και τα ρυπαρώτερα των ζώων και τα ευτελέστερα των αντικειμένων, τα πάντα είχον θεοποιηθή. Και αυτά τα πάθη του ανθρώπου εθεοποιήθησαν. Η μέθη είχε θεόν τον Βάκχον. Η κλοπή τον Έρμην. Η ακολασία την Αφροδίτην. Η μοιχεία τον Δία. Η αγρία εκδίκησις τον Άρην... Φαντασθήτε! Οι θεοί προστάται της κακίας, της ανηθικότητος. Και ανάλογος προς την ηθικήν των θεών, βεβαίως ήτο και η λατρεία, η οποία απεδίδετο εις τους θεούς παρά των αρχαίων. Κατά την ημέραν π. χ., κατά την οποίαν εώρταζεν ο Βάκχος, κατά την εορτήν των Βακχειών, οι εορτασταί έκαμνον πομπήν, εξεκίνουν από τον Ναόν του Βάκχου, εφόρουν προσωπίδας, εκράτουν αισχρά σύμβολα, ανεμιγνύοντο άνδρες και γυναίκες, εκραύγαζον, εβωμολόχουν, ετραγουδούσαν τα πλέον αηδή άσματα, διήρχοντο τας οδούς και τας πλατείας, περιέπαιζον τους διαβάτας, εχόρευον, εμεθύοντο, εκυλίοντο εις τους δρόμους, ησχημόνουν.,.έπραττον και έλεγον κατά την εορτήν του θεού των «όσα αισχρόν εστί και λέγειν»,
Τοιαύται ήσαν αι εορταί και αι πανηγύρεις του αρχαίου ειδωλολατρικού κόσμου Ελλήνων και Ρωμαίων, γνωσταί ως Διονύσια, Βάκχεια, Βοτά, Βρουμάλια, Σατουρνάλια, Λουπερκάλια, Καλένδαι...
Υπό την στέγην των Ναών και με την ευλογίαν ιερέων και αρχιερέων της εποχής εκείνης παν είδος διαφθοράς ετελείτο. Άνωθεν εκ των κορυφών του Ολύμπου ηυλόγουν και οι θεοί μετά των θεαινών διασκεδάζοντες. Όλα ελεύθερα. Λοιπόν. Ευοί, Ευάν. Το απήτουν και οι θεοί.
Βουνά κοινωνικής κοπριάς,«κόπρος Αυγείου», απέραντος σταύλος, μέσα εις τον οποίον έρριπτον τας ακαθαρσίας της ζωής των τα εκατομμύρια της ανθρωπότητας είχε καταντήσει ο προχριστιανικός κόσμος. Αλλ' ακριβώς εις τον «σταύλον», εις ένα βρωμερόν σπήλαιον, εγεννήθη προ 1952 ετών ο Ένας, ο άσπιλος, ο αμόλυντος, ο ακηλίδωτος, ο Γιός της Παρθένου, ο Εμμανουήλ. Έκλινεν ουρανούς και κατέβη. Κατέβη εις σταύλον. Δια να καθάριση τον σταύλον, δια να βγάλη, δηλαδή, τον άνθρωπον από την δυσοσμίαν εις τον καθαρόν αέρα, δια να ζήση ο άνθρωπος και ν' αναπνεύση την αρετήν. Προς τούτο ο Κύριος προέβαλλε ενώπιον πάντων την εικόνα μιας εκπάγλου αρετής. «Ίδε ο άνθρωπος». Κατά της μέθης των οπαδών του Βάκχου αντέταξε την εγκράτειαν των ασκητών. Κατά της ακολασίας των σατύρων την αγνότητα των παρθένων. Κατά των αισχρών ασμάτων των Μαινάδων τους θεσπέσιους ύμνους, τας πνευματικάς ωδάς των Δαμασκηνών και Ρωμανών. Κατά της κυριαρχίας των παθών, την κυριαρχίαν του Πνεύματος. Κατά της κοσμικής αγάπης, η οποία εθεοποίει τα εγκόσμια, τα εφήμερα και απατηλά, αντέταξε τον θείον έρωτα, την εξ όλης ψυχής, καρδίας, διανοίας και ισχύος αγάπην του Θεού. Ω Κύριε! Η διδασκαλία Σου, η ζωή Σου, η θυσία Σου, ο Σταυρός και η Ανάστασις Σου, εκκαθάρισαν, ευωδίασαν την γην. Ω Κύριε ! Μύρον εκκενωθέν όνομά Σου.
Το νέον κήρυγμα, το όποιον ηκούσθη κατ' αρχάς εις ένα μικρόν κύκλον αλιέων της Γαλιλαίας, ηπλώθη μετ' ολίγον με ταχύτητα αστραπής. Ο Ανδρέας ο Πρωτόκλητος μαθητής του Κυρίου, ιδού εκ των πρώτων φθάνει εις Πάτρας, κηρύττει και εξαγνίζει την πόλιν από τα ειδωλολατρικά αίσχη. Ο κορυφαίος των Αποστόλων, ο Παύλος, φέρει το μήνυμα της καινής ζωής παντού. Μέσα εις τα αρχαία κέντρα του ειδωλολατρικού κόσμου με τους Βάκχους και τας Αφροδίτας των, με τούς Σατύρους και τας μαινάδας των, ηκούσθη η φωνή του, φωνή πού δεν εδέχετο κανένα συμβιβασμόν με το σκότος, με την ζωήν της ειδωλολατρίας. Ο λόγος του μαχαίρι. Έκοπτε τα σεσηπότα. «Κανείς—εφώναζεν ο Απόστολος—κανείς εκ των πιστών δεν επιτρέπεται να λαμβάνει μέρος εις κοσμικάς, εις είδωλολατρικάς τελετάς και συγκεντρώσεις, κατά τας οποίας φονεύεται η αξιοπρέπεια του ανθρώπου, οργιάζει το κτήνος, θεοποιείται η σαρξ. Ακούσωμεν την αθάνατον φωνήν του! «Ως εν ήμερα ευσχημόνως
περιπατήσωμεν μη κώμοις και μέθαις, μη κοίταις και ασελγείαις,…άλλ' ενδύσασθε τον Κύριον και της σαρκός πρόνοιαν μη ποιείσθε εις επιθυμίας. —Τίς κοινωνία φωτί προς σκότος;—Υμείς ναός θεού έστε ζώντος—Διό εξέλθετε εκ μέσον αυτών και αφορίσθητε. (Ιδ. Ρωμ. 13, 13—Β' Κορινθ. 6, 14—18). Αποχή εκ της ειδωλολατρικής ζωής, τελετών και πανηγύρεων, ήτο το ζωηρόν, το συνεχές, το αδιάλειπτον σύνθημα—κήρυγμα της αποστολικής Εκκλησίας. Αποχή πού επισημοποιείτο με ιεράν υπόσχεσιν. Διότι κατά την ώραν του μυστηρίου του Βαπτίσματος ο βαπτιζόμενος υπέσχετο ενώπιον θεού, αγγέλων και ανθρώπων, ότι χριστιανός γενόμενος, θ' απέχει των σατανικών πομπών. «Αποτάσση τω Σατανά;—ερωτά ο ιερεύς και πάσι τοις έργοις αυτού; και πάσι τοις αγγέλλοις αυτού; και πάση τη λατρεία αυτού; και πάση τη πομπή αυτού»; «Αποτάσσομαι» είνε η απάντησις. Ιδού η ιερά υπόσχεσις.
Οι χριστιανοί εκείνοι, ετήρουν τας ιεράς των υποσχέσεις, ήκουον την φωνήν των Πατέρων και απείχον παντός ακαθάρτου. Καθαρά τα ήθη των. Αγνή η ζωή των. Χρυσάφι πού έλάμπε και προύκάλει τον θαυμασμόν και αυτών ακόμη των απίστων και των διωκτών των. Η γη ευωδίαζε από την ευωδίαν του Χριστού, από την ζωήν των Χριστιανών των πρώτων αιώνων.
Άλλα όταν μετά την κατάπαυσιν των διωγμών και την εξωτερικήν επικράτησιν της Εκκλησίας τα ήθη των Χριστιανών παρουσίασαν χαλαρότητα και πολλοί των Χριστιανών πού είχον ελαστικήν συνείδησιν δεν είχον δια τίποτε να λαμβάνουν μέρος εις εορτάς και πανηγύρεις πού είχον εις το πρόγραμμα των στοιχεία διαφθοράς και λείψανα ειδωλολατρικής ζωής, η Εκκλησία δεν εχαρίσθη εις τους χλιαρούς αυτούς χριστιανούς, αλλά συνεχίζουσα την ένδοξον αποστολικήν παράδοσιν, άγρυπνος φύλαξ της αιωνίας ηθικής του Ευαγγελίου, συνήλθεν εις Τοπικάς και Οικουμενικάς Συνόδους, απεφάσισε, κατεδίκασεν, αφώρισε τους ειδωλολατρίζοντας αυτούς χριστιανούς. (Ιδε Κανόνα ΞΒ—έκτης Οίκουμ. Συνόδου),
Ούτω η Ορθόδοξος Εκκλησία αντέδρα κατά της εισβολής του ειδωλολατρικού πνεύματος πού προσεπάθει υπό μυρίας μορφάς να υπεισέλθη και να μολύνη τον χριστιανικόν βίον. Υπογραμμίζομεν η Ορθόδοξος Εκκλησία. Διότι η Δυτική Εκκλησία κατά τίνα σκοτεινήν περίοδον εν τω ζητήματι τούτω συνυποκρίθη μετά του κόσμου και παρουσίασε δυστυχώς το άθλιον θέαμα: αρχιερείς και πάπας να ευλογούν να πρωτοστατούν εις την διοργάνωσιν καρναβαλιών πού έλκουν προφανώς την καταγωγήν από τα Σατουρνάλια και τα Λουπερκάλια της αρχαίας Ρώμης, της Βαβυλώνος του κόσμου. Αλλ' εδώ όχι περί Ρώμης και πάπων, αλλά περί Ελλάδος και ορθοδόξου λαού Ο λόγος. Και συνεπώς δεν δύνανται μερικοί να μας παρουσιάζουν την Νίκαιαν ως παράδειγμα. Δεν είμεθα Δύσις.
* * *
Και τώρα, φίλοι αναγνώσται, κρατούντες τ' ανωτέρω ως φως, ως καθρέπτην πλησιάσατε και εξετάσατε, το καρναβάλι των Πατρών και αποφανθήτε, εάν ειμπορή να σταθή μέσα εις μίαν Ορθόδοξον Χριστιανικήν Κοινωνίαν.
Καθώς πληροφορούμεθα, πέρυσι εις τας Πάτρας την τελευταίαν Κυριακήν των Απόκρεω, κατά την οποίαν οι κώδωνες των ωραίων ναών της πόλεως εκρούοντο και εκάλουν τους χριστιανούς εις ψυχικήν ανάτασιν, εις πνευματικήν περισυλλογήν, άτομα τινά, ξένα προς το πνεύμα του Ευαγγελίου, μιμηταί των αθλιοτήτων των πόλεων της Δύσεως, διωργάνωσαν καρναβάλι και συμπαρέσυραν την πόλιν του Αγίου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου εις σατανικήν πομπήν. Ναι! Σατανικήν πομπήν. Διότι εκτός των άλλων της όλης πομπής προηγείτο γιγαντιαίον σύμβολον πού παρίστανε τον Σαταναν. Ο Σατανας (ο έξω επ' εδώ) εστηρίζετο επάνω εις δύο ξυλοπόδαρα μήκους 2 μέτρων, διά να είνε θεατός απ' όλον το πλήθος. Έφερε μακράν ουράν. Μήπως η ουρά αύτη ήτο το σύμβολον πού υπενθύμιζε την ελκτικήν εκείνην δύναμιν του Σατανα, όστις, κατά την Αποκάλυψιν, με την ουράν του έσυρε το 1)3 των αστέρων του ουρανού; Πόσους να σύρη σήμερον; — Όπισθεν του Σατανά ήρχετο η γυνή, η βασίλισσα του καρνάβαλου, εστολισμένη με φαντασμαγορικήν στολήν. Ταύτην ηκολούθουν άρματα πολλά. Άνδρες και γυναίκες μετημφιεσμένοι. Στολαί, παρίσταναν ό,τι ήθελες εκ του κόσμου των ζώων και των ανθρώπων. Ο καρνάβαλος παρήλαυνε. Και ο κόσμος συνωστιζόμενος επάνω εις τα πεζοδρόμια εθεάτο, διετίθετο ευμενώς και εχειροκρότει. Εχειροκρότει τ' άρματα, τα ερασιτεχνικά συγκροτήματα, την βασίλισσαν, τον Σατανάν. Ωραία πράγματα! Η σατανική πομπή, αφού έκαμε τον γύρο της, έφθασε εις κεντρικήν πλατείαν. Εκεί, παρουσία μικρών και μεγάλων, αρχόντων και αρχομένων, εκάη το γιγαντιαίον σύμβολον εν μέσω των ιαχών του πλήθους.
Ο Καρνάβαλος! Δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία, ότι όλη αυτή η πομπή του Σατανά και της βασιλίσσης του δημιουργεί το ψυχολογικών εκείνο κλίμα, μέσα εις το όποιον μοιραίον είνε να σημειώνεται χαλάρωσις των ηθών, και εάν ακόμη δεν λαμβάνουν χωράν δημοσία, αι μεγάλαι εκείναι απρέπειαι των βακχικών εορτών, πάντως το πνεύμα του Βάκχου και της Αφροδίτης επικρατεί. Ο Σατανάς τας ημέρας του Καρνάβαλου είνε πολυάσχολος. Η πελατεία του μεγίστη. Σύρει πλήθη. Τα δίκτυα του ανασύρονται πλήρη από νέας και νέους. Και εις ποία αμαρτήματα δεν παρασύρονται οι άνθρωποι κατά τας ημέρας αυτάς του Καρνάβαλου; Αστεία αηδή, άσματα πορνικά, χειρονομίαι απρεπείς, πολυποσίαι, πολυφαγίαι, μέθαι, κραιπάλαι, αισχρολογίαι, βλασφημίαι, εξωφρενικοί χοροί Σαλώμης, αισχροί έρωτες και συζυγικαί απάται, προοίμια διαζυγίων και οικογενειακών δραμάτων, ιδού τα αμαρτήματα, ιδού το λιβάνι πού καιεται προς λατρείαν του θεού - Καρνάβαλου. Τι άλλο, σας ερωτώμεν, τι άλλα θα έπρεπε να γίνωνται δια να κληθούν Σατανικαί πομπαί; Ο ακολουθών αυτάς γίνεται αρνητής της εν τω βαπτίσματί του ομολογίας πίστεως.
Τι δε να είπωμεν περί σπατάλης εκατομμυρίων ολοκλήρων πού εδαπανήθησαν δια την επιτυχή διεξαγωγήν της εορτής αυτής; Αλλοίμονον! Χρήματα γίνονται καπνός και καίονται. Πού ; Εις ένα κράτος πού συντηρείται με την επαιτείαν των ξένων! Πού; Εις μίαν πόλιν πού διέρχεται οικονομικήν κρίσιν ! Πού; Εις μίαν πόλιν με στρατιάν απόρων της οποίας οι άποροι φυματικοί δημομοσιεύουν δραματικάς εκκλήσεις και ζητούν χρηματικήν βοήθειαν δι' αγοράν φαρμάκων! Εις αυτήν λοιπόν την πόλιν γίνεται ο Καρνάβαλος και μαζί με αυτόν διοργανώνονται και χοροεσπερίδες μυθώδεις, ως εκείνη η του Λαδοπούλου. Δυστυχισμένη Πατρίδα! Χρήματα δεν υπάρχουν δια γάλα, δια κρέας, δια φάρμακα, δια μίαν... πενικελλίνην πού ζητεί η χήρα και το ορφανόν των τελευταίων μας αγώνων. Υπάρχουν όμως χρήματα δια μάσκες, δια ενδυμασίας Κινέζων και Ιαπώνων, δια χαρτοπόλεμον, δια σοκολάτες πού εκσφενδονίζουν εις τα μπαλκόνια οι νεαροί—δανδήδες. Με τα ποσά αυτά τα όποια εξοδεύουν ασώτως οι υιοί και αι θυγατέρες του αιώνος τούτου, πόση κοινωνική ανακούφησις θα ηδύνατο να γίνη κατά τας ημέρας των Απόκρεω;
Ταύτα έγιναν πέρυσι εις Πάτρας. Εφέτος δε τί μέλλει να γίνη; Ιδού το Δημ. Συμβούλιον Πατρέων συνεδριάζει. Ιδού η επιτροπή καρνάβαλου αφίχθη εις Αθήνας, κτυπάει πόρτες, ζητεί εκατομμύρια πολλά δια την λαμπροτέραν διοργάνωσιν. Ζητεί δάνειον και ο Τουρισμός γίνεται εγγυητής δια τα έξοδα... των «μασκαράδων»! Η Λυρική Σχολή θα στείλη κλιμάκιον. Το πάν κινείται δια να γίνουν αι Πάτραι όχι Ανατολή, αλλά Δύσις, Μασσαλία και Νίκαια και πρωτοπόρος καρναβαλικών εορτών και πανηγύρεων καθ' όλην την Ελλάδα. Δόξαν πού εζήλευσαν οι άνθρωποι! Εάν εις άλλους εδόθη το μετάλλιον του Ξενίου Διός, ας δοθή εις αυτούς, δια να το φέρουν επί του στήθους των, μετάλλιον με ανάγλυφαν την εικόνα του Βάκχου. Ανάστασις ειδωλολατρείας.
Άλλ' όχι ! Αι Πάτραι δεν θα γίνουν Δύσις, Μασσαλία και Νίκαια, θα μείνουν η πόλις η αγία, η πόλις του Πρωτοκλήτου Ανδρέου. Προς τούτο πρέπει ν' αναληφθή αποστολικής πνοής και δράσεως άγων.
* * *
Άγων. Άλλα ποίος θ' αναλάβη τον αγώνα; Ποίος άλλος παρά η Εκκλησία. Η Αποστολική Εκκλησία των Πατρών δεν δύναται, δεν επιτρέπεται ν' ανέχεται την κατάστασιν αυτήν. Ας κατέλθει εις αγώνα. Ας αρχίσει ο πόλεμος! Ας αστράψουν όπλα τα Ιερά. Πνευματικόν οπλοστάσιον είνε η Εκκλησία. Έχει όπλα με τα όποια δύναται να νικήση κατά κράτος τον Σατανάν και να άρη θρίαμβον περιφανή. 'Αρκεί να τα χρησιμοποίηση εγκαίρως και γενναίως, θέλετε να οπλισθήτε; Όπλον πρώτον : Η δια του λόγου διαφώτισις του λαού. Επί δύο εβδομάδας οι ιερείς των Πατρών και ιεροκήρυκες θ' αναπτύσσουν δημοσία και κατ' οίκον τας απόψεις του Χριστιανισμού επί του θέματος τούτου, θα ανοίξουν τα Πηδάλια, θ' αναγνώσουν μεγαλοφώνως και θα ερμηνεύσουν τους θείους και Ιερούς Κανόνας, οι όποιοι αποπνέουν το άρωμα της Ευαγγελικής ηθικής. Όπλον δεύτερον : Η δια του τύπου διαφώτισις. Φλογερά εγκύκλιος του επισκόπου Πατρών ας συνταχθή και ας κυκλοφορήσω κατά χιλιάδας αντιτύπων εις την περιφέρειαν Πατρών και πέραν αυτής. Όπλον τρίτον... Δεν είνε δύσκολον και μόνοι σας μελετώντες τους Κανόνας να εύρητε τα όπλα ταύτα που το κάθενα έχει την ίδικήν του αποστολήν. Μεταξύ αυτών θ' ανακαλύψητε και ένα όπλον πού λέγεται αφορισμός. Τρομερόν όπλον! Πας ο μη υπακούων εις την φωνήν της Εκκλησίας αφορίζεται οιονδήποτε αξίωμα και αν κατέχη. Ας κάμη χρήσιν των όπλων της η Εκκλησία. Και εάν παρ' όλας τας συνεχείς προειδοποιήσεις και εντόνους διαμαρτυρίας πού θα φθάνουν μέχρι αφορισμοί; των πρωτοστατούντων εις τας τελετάς του Καρνάβαλου, εάν παρ' όλα αυτά μία μερίς λάου δεν θα θέληση ν' ακούση την φωνήν της Μητρός Εκκλησίας, άλλα θα επιμένη η μερίς αυτή να διοργάνωση την σατανικήν πομπήν και να βεβήλωση την πόλιν, ανιστώσα την ειδωλολατρείαν, η Εκκλησία Πατρών έχει να πράξη σπουδαιότερον και γενναιότερον. Δεν θα κτυπήση πλέον λιανοτούφεκο, αλλά θα βάλη τοπομαχικόν. Τί; Την στιγμήν, κατά την οποίαν η πομπή του Καρνάβαλου θα ετοιμάζεται να εκκίνηση, ακριβώς την στιγμήν εκείνην θα κτυπήσουν πενθίμως όλοι οι κώδωνες των Ναών της πόλεως, ο ευλαβής λαός—το πιστεύομεν δια τον λαόν των Πατρών—ο ευλαβής λαός μας θα σπεύση, θα συγκεντρωθή εις τον Ί. Ναόν του Αγ. Ανδρέου, πολιούχου της πόλεως. Εκεί θα ψαλλή κατανυκτική δέησις, θα σχηματισθή άλλη θεϊκή πομπή, λιτανείας προς εξαγνισμόν του Άγους. Επί κεφαλής ο Επίσκοπος, οι Ιερείς ενδεδυμένοι με τας πενθίμους στολάς της Μ. Τεσσαρακοστής. Τίμιος Σταυρός θα υψώνεται, θα λάμπουν υπό τον ήλιον αι εικόνες των Αγίων Άσματα των καλλιφώνων ψαλτών των Πατρών θα δονούν τον αέρα. Ο ευσεβής λαός θ' ακόλουθη.—Την ιδίαν ημέραν δύο λιτανείαι. Μία του Διαβόλου. Μία του Χριστού. Και τότε θα ίδωμεν πόσος λαός θ' ακολουθήση την σατανικήν πομπήν.
Αδύνατα αυτά; Άλλ' έτσι άλλοτε ενήργησεν εις την Βασιλίδα των πόλεων ο Ιερός Χρυσόστομος. Με αγρυπνίαν ολονύκτιον, με λιτανείαν ιεράν έκαυσε τον Διάβολον, διέλυσε τας ορδάς των αιρετικών και των ειδωλολατρών, οι οποίοι ήθελαν να λιτανεύσουν κατά τα έθιμα αυτών.
Η «Σπίθα», ταύτα πιστεύει ταύτα κηρύττει, ταύτα γράφει. Διο και έκκλησιν ποιείται εις τον Σεβ. Μητροπολίτην Πατρών κ. Θεόκλητον, του οποίου η τελευταία σθεναρά στάσις εις την υπόθεσιν των παρανόμων γάμων αριστοκρατικής οικογενείας
Αθηνών, μας παρέχει την ελπίδα ότι και εις προκειμένην σοβαρωτάτην υπόθεσιν θα θέληση να κινηθή. Άγιε Πατρών! Τολμήσατε. Αγωνισθήτε υπέρ των Νόμων της Εκκλησίας. Δεν θα μείνητε μόνος.
Παρά το πλευρόν σας οι ιεροκήρυκες της πόλεως και δη ο πατήρ Γερβάσιος, όστις κατά το παρελθόν έτος, μόνος αυτός ύψωσε φωνήν διαμαρτυρίας και δικαίως τους εορταστάς απεκάλεσεν Καρναβαλιστάς και αρνητάς της πατρώας πίστεως, άλλ' όταν τώρα σεις ως άλλος Γερμανός Πατρών εκδιπλώσητε την σημαίαν της Ορθοδοξίας, παγωμένες καρδιές θα θερμανθούν, κλειστά χείλη θ' ανοίξουν, και παράλυτα χέρια θα υψωθούν. Διότι θησαυροί πίστεως κρύπτονται εις τα βάθη της λαϊκής ψυχής και με το ηρωϊκόν σύνθημα του επισκόπου των θα εκπηδήσουν δυνάμεις τεράστιας. Ακραδάντως πιστεύομεν, ότι ενεργούντες δραστηρίως και γενναίως, μηδέν άλλο υπ' όψιν λαμβάνοντες, ειμή τους Νόμους του θεού, θα νικήσητε, Σεβασμιώτατε, και ο Σατανάς θα τινάξη τα ξυλοπόδαρα του εις το Ιόνιον πέλαγος δια να εκβρασθούν ταύτα ως οικτρά ναυάγια εις την παραλίαν της Νίκαιας. Ίσως εκεί χρησιμοποιηθούν υπο της συναδέλφου επιτροπής Καρνάβαλου Νικαίας. Αν και αι εκ Νίκαιας ειδήσεις δύνανται να πληροφορήσουν τους Καρναβαλιστάς μας, ότι ο Καρνάβαλος εκεί πνέει τα λοίσθια. Τί κρίμα !
Εάν όμως, παρ' ελπίδα, ουδέν εξ όσων ανωτέρω προτείνομεν, γίνη, και ο Σατανάς ανεμπόδιστος αφεθή και εκτέλεση το ιδικόν του θέλημα και η πόλις των Πατρών παραδοθή και εφέτος εις την διάθεσιν των καταχθόνιων δυνάμεων, και η ωραία Νύμφη κυλισθή εις τον βόρβορον, τότε την επομένην το πρωί με το οτομοτρίς πρέπει ν' αναχώρηση εκ των Πατρών όλον το ιερατείον ως άχρηστον. Διότι ερωτώμεν πώς ένας και μόνον άλλοτε απόστολος του Χριστού, ο Άγιος Ανδρέας, εξυγίανεν όλην την πόλιν εκ της ειδωλολατρείας και σήμερον δύο και τρεις δωδεκάδες Ιερέων με επίσκοπον επί κεφαλής δεν δύνανται να περιστείλουν και να εξαλείψουν το κακόν; Έγιναν όλοι άλας μωρόν; Όχι. Δεν θέλομεν να το πιστεύσωμεν. Τουναντίον πιστεύομεν, ότι εάν Κλήρος και ευσεβής λαός κινηθούν, θα σαρώσουν τον Διάβολον. Ουδέν της εκκλησίας ισχυρότερον όταν εγκλείη εις τους κόλπους της πιστούς άνδρας και γυναίκας έως θανάτου. Και έχει δόξα τω θεώ τοιούτους η πόλις των Πατρών. Η Χριστιανική Ελλάς αναμένει φως, κάτι περισσότερον Νίκην εκ Πατρών *.
* Το άρθρον υπό ζηλωτών χριστιανών των Πατρών διενεμήθη ευρέως ανά την πόλιν. Ανεδημοσιεύθη δε και εις τοπικήν εφημερίδα. Το κακόν, ως ήτο επόμενον, εξεμάνη. Καρναβαλιστής εις καθημερινήν εφημερίδα εδημοσίευσεν υβριστικήν επιστολήν κατά του συντάκτου, εις την οποίαν αμέσως απήντησαν κάτοικοι της πόλεως, γνωρίσαντες τον συντάκτην ως ιεροκήρυκα κατά την περίοδον της στρατιωτικής των υπηρεσίας εν Β. Ελλάδι
Εις την πόλιν εδημιουργήθη υπό π. Γερβάσιον εστία σοβαρής αντιδράσεως, η οποία και θα εσάρωνε τον Καρνάβαλον, εάν η Εκκλησιαστική Αρχή του τόπου εγκαίρως και δραστηριως εκινείτο. Και ότι μία έγκαιρος και δραστήρια επέμβασις της Εκκλησιαστικής Αρχής δύναται να προλάβη και να ματαίωση εκδηλώσεις ειδωλαλατρικών πομπών, απέδειξε το Ηράκλειον της Κρήτης, εις το όποιον ο Καρνάβαλος, κατ' απομίμησιν του Καρναβάλου Πατρών άπαξ εμφανισθείς, δεν ετόλμησεν να εμφανισθή εκ νέου, διότι κατ' αυτού υψώθη το επόμενον έτος γενναίως η αρχιερατική ράβδος του Μητροπολίτου Κρήτης. Η χλιαρότης βλάπτει, η σφοδρότης σώζει. Ας ελπίσωμεν ότι και εις τας Πάτρας ο Καρνάβαλος δεχθείς ισχυρά πλήγματα ολίγην ζωήν έχει. Θα δεχθή και τα τελειωτικά βλήματα και θα ριφθή εις την θάλασσαν και η πόλις θα αναπνεύση και ο Πρωτόκλητος χαίρων και αγαλλόμενος θα εύλογη άνωθεν τους αγωνιστάς καθαιρέτας συγχρόνων ειδώλων. Αμήν!