Logo
Print this page

H προσφορά της Εκκλησίας προς το υπόδουλον γένος, Μήνυμα της Ιεράς Συνόδου του έτους 2005,

H προσφορά της Εκκλησίας προς το υπόδουλον γένος

Μήνυμα της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος του έτους 2005,

για τον εορτασμό της Εθνικής Παλιγγενεσίας της 25ης Μαρτίου 1821.

«Με ιδιαίτερη συγκίνηση και λαμπρότητα οι Έλληνες Ορθόδοξοι εορτάζουμε και εφέτος την διπλή θρησκευτική και εθνική πανήγυρη, την 25η Μαρτίου. Η Εκκλησία μας πανηγυρίζει τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, το μέγα τούτο θαύμα κατά το όποιον "ο υιός του Θεού υιός της Παρθένου γίνεται και Γαβριήλ την χάριν ευαγγελίζεται". Το δε Γένος των Ελλήνων εορτάζει την Εθνική μας Παλιγγενεσία, την Ανάσταση του Ελληνισμού μετά από δουλεία πολλών αιώνων μετά από αγώνες και  θυσίες της γενιάς του 1821.

Η Εθνική αυτή Επέτειος μας δίδει την ευκαιρία να θυμηθούμε τον ρόλο της Εκκλησίας και του ράσου στα δύσκολα χρόνια της δουλείας και κατά την διάρκεια της Εθνεγερσίας. Από την πρώτη στιγμή μετά την Άλωση της Πόλης η εθνικοθρησκευτική ομάδα των Ορθοδόξων Ρωμηών βρήκε στέγη και καταφύγιο κάτω από την φροντίδα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και του Ορθοδόξου Κλήρου. Η Εκκλησία έγινε η πνευματική μητέρα, πού προφύλαξε με κάθε τρόπο τα τέκνα Της παρά τους κινδύνους και τις δυσκολίες. Ο ιστορικός Νίκος Σβορώνος, παρατηρεί ότι "σ' όλη την περίοδο από τον 15ο -17ο αιώνα η Εκκλησία υπήρξε η κατευθυντήρια δύναμη του Έθνους. Επικεφαλής της εθνικής αντίστασης σε όλες τις μορφές της, εργαζομένη για το σταμάτημα των εξισλαμισμών, συμμετέχοντας σ' όλες τις εξεγέρσεις, ακόμη και διευθύνοντας τες (έχει δείξει μεγάλο αριθμό νεομαρτύρων, πού είναι σύγχρονα και ήρωες της χριστιανικής πίστης και της εθνικής αντίστασης), ρυθμίζει επίσης την πνευματική ζωή".

Και ο Βρετανός βυζαντινολόγος Στήβεν Ράνσιμαν γράφει τα εξής για την περίοδο της Τουρκοκρατίας: Η Ορθοδοξία ήταν η δύναμη, πού διετήρησε τον Ελληνισμό κατά την διάρκεια των σκοτεινών εκείνων αιώνων...".

Από τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας η Εκκλησία μερίμνησε για την Παιδεία και για την διατήρηση του θρησκευτικού και εθνικού φρονήματος. Ένα χρόνο μετά την Άλωση ιδρύεται η Πατριαρχική Ακαδημία στην Κωνσταντινούπολη, η οποία κατά τους πρώτους αιώνες της δουλείας λειτούργησε με πολλά εμπόδια. Στην ίδια περίοδο ο απλός παπάς και ο καλόγερος έγιναν οι φορείς της στοιχειώδους μορφώσεως των ελληνοπαίδων, άλλοτε φανερά και άλλοτε κρυφά, αναλόγως των συνθηκών. Για την αποφυγή των εξισλαμισμών και για την καλλιέργεια της Παιδείας αγωνίσθηκαν μοναχοί όπως ο Νεκτάριος Τέρπος και ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός. Γράφει σε μία επιστολή του ο Πατροκοσμάς: "Τέκνα μου αγαπητά εν Χριστώ, διατηρήσατε γενναίως και ατρομήτως την ιεράν υμών θρησκείαν και την γλώσσαν των πατέρων, διότι αμφότερα ταύτα χαρακτηρίζουσι την φιλτάτην ημών Πατρίδα και άνευ τούτων το έθνος ημών καταστρέφεται". Ό ευεργετικός ρόλος της Ορθοδόξου Εκκλησίας γίνεται εμφανής και στον θαυμαστό θεσμό της δημοκρατικής αυτοδιοικήσεως των υποδούλων. Οι κοινότητες των Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας, αλλά και οι κοινότητες των μεταναστών και Αποδήμων Ελλήνων φέρουν ολοκάθαρα την σφραγίδα της Ορθοδόξου Παραδόσεως. Η κοινότητα είναι η προέκταση της ενορίας.

Στις πάμπολλες εξεγέρσεις των υποδούλων, για την αποτίναξη του Οθωμανικού ζυγού, ο κλήρος πάντα πρωτοστατεί. Επίσκοποι, παπάδες, μοναχοί βρίσκονται πάντα στην πρώτη γραμμή. Στις αρχές του 17ου αιώνος στην Θεσσαλία και στην Ήπειρο επικεφαλής των εξεγερθέντων ήταν ο  Επίσκοπος Τρίκκης Διονύσιος, τον οποίον οι Τούρκοι περιπαικτικά ονόμασαν Σκυλόσρφο και τελικά τον έγδαραν ζωντανό. Κατά την ίδια εξέγερση εθανατώθη μαρτυρικώς και ο Επίσκοπος Φαναριού Σεραφείμ. Στα τέλη του 17ου αιώνος η Ανατολική Στερεά έζησε ελεύθερη επί 10 χρόνια. Αρχηγοί του κινήματος ήσαν δύο Επίσκοποι, ο Σαλώνων Φιλόθεος και ο Θηβών Ιερόθεος. Στα Ορλωφικά περί το τέλος του 18ου αιώνος πρωταγωνίστησαν οι  Επίσκοποι της Πελοποννήσου, όπως ο Πατρών Παρθένιος, ο Κορίνθου Μακάριος κ.ά. Ό Εθνοϊερομάρτυς Πατριάρχης Γρηγόριος Ε' πλήρωσε με την ζωή του την υποστήριξη του προς την Φιλική Εταιρεία, την οποία επληροφρρήθησαν οι Τούρκοι. Ο Γάλλος Ιστορικός Πουκεβίλ καταγράφει ότι κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας θανατώθηκαν για την πίστη και την πατρίδα 11 Πατριάρχαι, 100 Επίσκοποι και 6.000 απλοί Κληρικοί. Στην διάρκεια της Ελληνικής Επαναστάσεως πρωταγωνιστούν τα φλογισμένα ράσα - Παλαιών Πατρών Γερμανός, Ανδρούσης Ιωσήφ, μοναχοί του Μεγάλου Σπηλαίου κ.ά., καθώς και τα ματωμένα ράσα - Αθανάσιος Διάκος, Επίσκοπος Σαλώνων Ησαΐας, ο Ρωγών Ιωσήφ, πού ανατινάχθηκε στην Έξοδο του Μεσολογγίου και τόσοι άλλοι. Αλλά και στην μαρτυρική Μεγαλόνησο Κύπρο η εκδίκηση των Τούρκων, για την Ελληνική Επανάσταση, ξέσπασε κυρίως κατά του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού, των Επισκόπων και των ηγουμένων. Όλοι θανατώθηκαν την 9η Ιουλίου 1821.

Οι αγωνιστές του 1821 εξέφρασαν με κάθε τρόπο τον σεβασμό και την εκτίμηση τους προς τον εθνικό ρόλο και τον φόρο αίματος, τον οποίο πλήρωσε η Ορθόδοξη Εκκλησία. Ο πολεμιστής και συγγραφεύς Νικόλαος Κασομούλης παραδέχεται ότι: Η ελληνική γλώσσα, ο χαρακτήρας και τα έθιμα του ελληνικού λαού διετηρήθησαν υπό την επαγρύπνησιν του Κλήρου μας και των διαφόρων πεπαιδευμένων του Έθνους μας και δια της κοινής ευλάβειας προς την αγίαν ημών Θρησκείαν...". Ο δε Στρατηγός Μακρυγιάννης με τον πηγαίο λόγο του και την ιδιόρρυθμη γραφή του ομολογεί την αγωνιστική προσφορά των μοναστηριών: "Αυτά τα μοναστήρια ήταν τα πρώτα προπύργια της επανάστασης μας. Ότι ήταν εκεί και οι τζεμπιχανέδες (πυριτιδαποθήκες) μας και όλα τα αναγκαία του πολέμου, ότι ήταν παράμερον και μυστήριον από τους Τούρκους".

Άλλωστε, τα ιδανικά όλων των Αγωνιστών του 1821 ήσαν ελληνορθόδοξα και συνοψίζονται στην φράση, πού έγραψε ο "Αλέξανδρος Υψηλάντης στην προμετωπίδα της Προκηρύξεως του τον Φεβρουάριο του 1821 "Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος". Όσο κι αν θέλουν σήμερα ορισμένοι να αμφισβητήσουν τον χαρακτήρα και το πνευματικό περιεχόμενο της Ελληνικής Επαναστάσεως, η αλήθεια είναι αυτή, πού καταγράφεται στα λόγια και στα κείμενα των ίδιων των πρωτεργατών. Εκείνοι, πού έδωσαν τα πάντα στον υπέρ της Ελευθερίας Αγώνα, είναι οι μόνοι αρμόδιοι να απαντήσουν ποια Ελλάδα οραματίσθηκαν. Για ποια Ελλάδα αγωνίσθηκαν; Για μιαν Ελλάδα Ορθόδοξη Χριστιανική, πού αναγνωρίζει ως πνευματική μάνα και ενοποιητική δύναμη την Εκκλησία, ή για μία Ελλάδα θρησκευτικά αποχρωματισμένη και πολιτιστικά αφελληνισμένη; Άς ακούσουμε την απάντηση του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη: "Πρέπει να φυλάξετε την Πίστη σας και να τη στερεώσετε, διότι όταν πιάσαμε τα άρματα είπαμε πρώτα υπέρ Πίστεως και υστέρα υπέρ Πατρίδος". Ας ακούσουμε την διακήρυξη των Σουλιωτών αρχηγών Μάρκου Μπότσαρη και Κίτσου Τζαβέλλα στις 28 Ιουνίου 1821: "Ο όφις επατάχθη από τον Σταυρόν... Ελευθερία, Θρησκεία, Πατρίς! Ιδού το έμβλημα ημών". Άς ακούσουμε και το ανακοινωθέν της Γ΄ Εθνικής Συνελεύσεως του 1826, το όποιο μεταξύ άλλων τονίζει: "Ας δείξωμεν και πάλιν ότι είμεθα Χριστιανοί. Ότι είμεθα Έλληνες πιστοί εις τον όρκον μας.., και ότι με τον Σταυρόν εμπρός και με τα όπλα εις  τας χείρας προτιμώμεν να καταβώμεν εις τους τάφους Χριστιανοί και ελεύθεροι παρά να ζήσωμεν σκλάβοι χωρίς Θρησκείαν, χωρίς Πατρίδα, χωρίς Τιμήν". Αυτά ήσαν τα ελληνορθόδοξα ιδανικά των Αγωνιστών του 1821, γι΄ αυτό και από τα πρώτα ήδη Συντάγματα του Αγώνος καθιερώνεται ως Προοίμιο η επίκλησις της Αγίας, Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος".         

Αγαπητοί και ευσεβείς Χριστιανοί,

Αυτή είναι η ιστορική αλήθεια. Είναι καταγεγραμμένη από πολλούς και σοβαρούς ιστορικούς. Κυρίως δε είναι καταγεγραμμένη στην συνείδηση του λαού μας. Η Εκκλησία μας θα συνεχίσει να αποτελεί την πνευματική τροφό του Έθνους των Ελλήνων. Σήμερα δεν καλούμεθα σε εξεγέρσεις κατά κατακτητών όπως το 1821. Καλούμεθα, όμως, σε μια διαρκή εγρήγορση συνειδήσεων, για την πνευματική προκοπή των νέων μας, για ένα καλύτερο και ειρηνικό μέλλον του τόπου μας. Ας έχουμε πάντοτε στο νου αυτό πού έλεγε ο Στρατηγός Μακρυγιάννης: "Χωρίς αρετή και πόνο εις την πατρίδα και πίστη εις την θρησκείαν τους, έθνη δεν υπάρχουν"».

Zoiforos.GR

Latest from Zoiforos.GR

©2005-2016 Zoiforos.gr || Σχεδίαση - Ανάπτυξη Lweb.GR