Ζωηφόρος

«Μην αμφισβητείτε τα χρυσόβουλα», της Μαρίας Παπουτσάκη,

«Μην αμφισβητείτε τα χρυσόβουλα»

της Μαρίας Παπουτσάκη

Από την εφημερίδα «ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ» - 16/11/2008

Ο οικουμενικός πατριάρχης Βαρθολομαίος, στην επίσκεψή του στην Ελλάδα, πριν από λίγες μέρες, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για τα ορθόδοξα προσκυνήματα, αν αρχίσουν οι αμφισβητήσεις των χρυσόβουλων, με αφορμή τη Μονή Βατοπεδίου. Δεν είχε πρόθεση να στηρίξει τις ενέργειες του ηγούμενου Εφραίμ, τον οποίο άλλωστε έχει επιπλήξει εδώ και μήνες, αλλά τις ορθόδοξες Εκκλησίες, που τα προνόμια και οι «ιδιοκτησίες» τους στηρίζονται σε χρυσόβουλα, σε φιρμάνια και σε αχτιναμέδες.

*Οχι μόνο το ιδιοκτησιακό καθεστώς αλλά και ολόκληρη η παρουσία πρεσβυγενών Πατριαρχείων, στηρίζεται «εις τα σχετικά χρυσόβουλα των αοιδήμων ευσεβών αυτοκρατόρων του Γένους, τα οποία εν πολλοίς εγένοντο σεβαστά υπό των οθωμανών σουλτάνων», τόνισε ο οικουμενικός πατριάρχης, υποστηρίζοντας ότι όλα αυτά συγκροτούν βάση δικαίου, «η παραμικρά αμφισβήτηση της οποίας θα ηδύνατο να επιφέρει οδυνηράς και αυτόχρημα καταστροφικάς διά το γένος και όχι μόνο, συνεπείας».
*Δεν είναι, όμως, η πρώτη φορά που ο πατριάρχης υπερασπίζεται «τίτλους ιδιοκτησίας» που βασίζονται σε χρυσόβουλα και μάλιστα για τη Μονή Βατοπεδίου του Αγίου Ορους.
Ήδη από τις 25 Ιουνίου του 2001, με επιστολή του προς τον τότε υπουργό Γεωργίας Γ. Ανωμερίτη, είχε υποστηρίξει ότι η κυριότητα της λίμνης Βιστονίδας ανήκει στη Μονή Βατοπεδίου. Αναφέρει ότι «αποδεικνύεται περιτράνως διά των αναφερομένων εις τα απ' αιώνος αυτοκρατορικά χρυσόβουλα, καθώς ταύτα επεκυρώθησαν και διά πατριαρχικών συνοδικών γραμμάτων και σιγιλίων».
Ο πατριάρχης αναφέρεται λεπτομερώς στα σιγίλια και τα χρυσόβουλα της περιοχής, τονίζοντας ότι «προ χρόνων αμνημονεύτων εστίν αφιερωμένη η τοποθεσία της λίμνης Μπουρού και του Περιθεωρίου εις αυτό το ιερόν του Βατοπεδίου μοναστήριον μετά της τότε εκκλησίας του εν Αγίοις Πατρός ημών Νικολάου...»
*Αφού στην επιστολή αναφέρονται λεπτομερώς τα σιγίλια και τα πατριαρχικά γράμματα που τα επικυρώνουν, καταλήγει ότι όλα αυτά «επισφραγίζουν την κυριότητα της ιεράς Μονής, όχι μόνον επί του Ναού του Αγίου Νικολάου, αλλά και επί της λίμνης, της νησίδος, των παραλιμνίων της λίμνης και επί του μονυδρίου του Αγίου Γεωργίου και της περιοχής του.
»Μάλλον δ' ειπείν τα δικαιώματα της Μονής επί του Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου έλκονται από των επί της λίμνης και των παραλιμνίων και των επί του Περιθεωρίου κυριαρχικών δικαιωμάτων, βάσει των χρυσοβούλων των βυζαντινών βασιλέων».
*Ο ηγούμενος Εφραίμ, όμως, φαίνεται πως δεν ενημέρωσε τον πατριάρχη για τις ανταλλαγές που θα έκανε, αλλά είπε ότι θα αναδείξει οικολογικά την περιοχή, κάτι που αναφέρει και ο πατριάρχης στην επιστολή του.
*Δύο χρόνια αργότερα σε άλλη επιστολή του Πατριαρχείου προς τον μητροπολίτη Ξάνθης επαναλαμβάνονται τα όσα αναφέρονται στην προηγούμενη επιστολή για την ιδιοκτησία της μονής, πλην όμως τονίζεται ιδιαίτερα ότι η μονή έχει διαβεβαιώσει ότι τα έργα ανάπτυξης του περιβάλλοντος χώρου «ουδόλως πρόκειται να ενοχλήσουν την ιδιοκτησίαν ουδενός αγρότου».



Προνόμια διά παλάμης Μωάμεθ

της Μαρίας Παπουτσάκη

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 16/11/2008

 

Η άγρια σύρραξη ρασοφόρων μπροστά στον Πανάγιο Τάφο, πριν από λίγες ημέρες, έφεραν στην επικαιρότητα το ιδιόρρυθμο ιδιοκτησιακό καθεστώς των προσκυνημάτων.

Ηρθαν και πάλι στο φως χρυσόβουλα, αχτιναμέδες και σιγίλια. Λέξεις άγνωστες μέχρι προ τινος, που έγιναν ευρύτατα γνωστές μετά την υπόθεση Βατοπεδίου. Δεν είναι όμως, μόνο το Αγιον Ορος που το ιδιοκτησιακό του καθεστώς βασίζεται σε «συμβόλαια» επί Βυζαντινής ή Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
*Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και η Μονή Σινά, είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα «ιερών τόπων» που νέμονται προνόμια, εκτάσεις, ακίνητα και περιουσιακά στοιχεία αμύθητης αξίας. Αυτό το πατριαρχείο κατέχει τα σημαντικότερα προσκυνήματα στους Αγίους Τόπους.
Οι Αρμένιοι (κόπτες στο θρήσκευμα) και οι Λατίνοι (Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία) έχουν τα λιγότερα, γιατί απλώς «ατύχησαν» την κατάλληλη στιγμή που οι κυρίαρχοι της περιοχής έδωσαν τα «προνόμια» στους ελληνορθόδοξους. Προνόμια που ξεκινούν από την ιδιοκτησία προσκυνημάτων μέχρι την «αποκλειστικότητα» σε τελετές όπως αυτής του Αγίου Φωτός.
*Η κυριαρχία των ελληνορθοδόξων, μέσα στον μουσουλμανικό κόσμο, βασίζεται στον «αχτιναμέ», δηλαδή τη Συνθήκη του χαλίφη Ar-ebn-ell-Khattab, που χορηγήθηκε το έτος 636 στον τότε ελληνορθόδοξο πατριάρχη Σωφρόνιο.
Ο χαλίφης όχι μόνο δίδει στους ελληνορθόδοξους «την πρωτοκαθεδρία», αλλά υποχρεώνει τους πιστούς να πληρώνουν το ένα τρίτο αργυρής δραχμής στον πατριάρχη για να προσκυνήσουν. Ζητά τον απόλυτο σεβασμό των κληρικών, των ναών και των προσκυνημάτων τους εντός και εκτός Ιεροσολύμων. Αντίθετα, τους Αρμενίους τούς χαρακτηρίζει «απλούς προσκυνητές» χωρίς δικαιώματα.
Τα προσκυνήματα
Πολλές αλλαγές έγιναν από τότε, όμως οι ελληνορθόδοξοι κατάφεραν να επιβιώσουν και να διατηρήσουν τα «προνόμια» που τους έδιδε ο χαλίφης.
*Η αγιοταφική αδελφότητα κατέχει σήμερα στο ναό της Αναστάσεως το μεγαλύτερο τμήμα του Πανάγιου Τάφου, το Γολγοθά, την Αποκαθήλωση, το καθολικό, δηλ. το ναό του Αγίου Ιακώβου και παρεκκλήσια γύρω γύρω στο ναό. Στα υπόλοιπα δόγματα, απλώς δίδει την άδεια να κάνουν χρήση του Παναγίου Τάφου, του Γολγοθά, κ.λπ.
*Στη Βηθλεέμ οι ελληνορθόδοξοι κατέχουν το ναό, το σπήλαιο της Γεννήσεως, ενώ Λατίνοι και Αρμένιοι έχουν κάποιες «γωνιές» στο ναό, όπου έχουν τοποθετήσει άγιες τράπεζες και παίρνουν άδεια από τους ελληνορθόδοξους για να λειτουργήσουν.
Χαρακτηριστικό του ιδιοκτησιακού καθεστώτος είναι το γεγονός ότι εάν κάποιος κληρικός από ένα δόγμα πάει ακόμη και να καθαρίσει το παράθυρο που βρίσκεται σε προσκύνημα άλλου δόγματος, αυτό είναι αιτία... σύρραξης.
*Στη Ναζαρέτ οι εκπρόσωποι των τριών χριστιανικών δογμάτων τα έχουν βρει με πολύ απλοϊκό τρόπο: Ο καθένας θεωρεί ότι στο δικό του χώρο, εμφανίσθηκε ο αρχάγγελος στην Παναγία και της έδωσε τον κρίνο. Ετσι, κανένας τους δεν παραπονείται.
*Αρχιερείς υποστηρίζουν ότι τα τελευταία χρόνια η «μάχη» έχει αγριέψει, καθώς έχουν προστεθεί και οι Ρώσοι οι οποίοι δεν έχουν κανένα προσκύνημα στους Αγίους Τόπους, διαθέτουν όμως τεράστια ακίνητη περιουσία, στην ευρύτερη περιοχή, είτε ως εκκλησία, είτε ως κράτος.
*Στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά, ο ίδιος ο προφήτης Μωάμεθ το 624 μ.Χ. «υπέγραψε» με την παλάμη του (αφού δεν γνώριζε γράμματα) τον αχτιναμέ, αντίγραφο του οποίου διατηρεί ακόμη η μονή. Με αυτή τη «διαθήκη» ο Μωάμεθ έθετε ως όρο στους μουσουλμάνους να υπερασπίζονται τους μοναχούς και να μην εισπράττουν φόρους. Την «παλάμη» του Μωάμεθ σεβάστηκαν όλοι οι κατακτητές της περιοχής μεταξύ των οποίων ο Ναπολέων Βοναπάρτης, αλλά και παλαιότερα ο Σουλτάνος Σελίμ Α' ο Σκληρός. Είναι ο ίδιος που, παρά την αγριότητά του, ευεργέτησε και μονές του Αγίου Ορους (Ξηροποτάμου).
Ακίνητα στο εξωτερικό
Με την «προστασία» των αχτιναμέδων, των φιρμανίων και των χρυσοβούλων οι ιεροί τόποι κατάφεραν όχι μόνον να επιβιώσουν στο διάβα των αιώνων, αλλά και να πλουτίσουν, δημιουργώντας τεράστια ακίνητη περιουσία.
*Για παράδειγμα, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων μόνο στην Ελλάδα διαχειρίζεται πάνω από 120 διαμερίσματα, ακίνητα όπου στεγάζονται τέσσερα θέατρα στο κέντρο της Αθήνας με μερίδιο και επί των εισπράξεων, ενώ εισπράττει τον οβολό των πιστών από 12 ναούς που διαθέτει μόνο στην Αθήνα.
*Η Μονή Σινά έχει «μετόχια» στην Τουρκία, το Λίβανο, την Κύπρο. Στην Ελλάδα τα εννέα μετόχια της βρίσκονται σε Αθήνα, Κρήτη, Γιάννενα και Θεσσαλονίκη.


 

Αγιολογιο

Αγιον Ορος

©2005-2016 Zoiforos.gr || Σχεδίαση - Ανάπτυξη Lweb.GR

Login or Register

Register

User Registration
or Cancel