***
Ο Γέροντας Εφραίμ ο Βατοπαιδινός, ως Αγιορείτης Γέροντας
του Πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου
Εκπαιδευτικού(Χημικού), Άρτα
Στα τόσα αξιόλογα κείμενα που δημοσιεύτηκαν με αφορμή την άδικη προφυλάκιση του Γέροντα Εφραίμ του Βατοπαιδινού, παρατηρείται μια «υποβάθμιση» των εξής βασικών κειμένων.
Α.Της Επιστολής Συμπαράστασης της Ιεράς Κοινότητας προς τον ηγούμενο και την Αδελφότητα της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου.
Β.Της Ανακοίνωσης της Αδελφότητας της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου.
Στα παραπάνω κείμενα σκιαγραφείται σύντομα αφενός μεν η προσωπικότητα του Γέροντα Εφραίμ, ως Αγιορείτη Ηγουμένου και μοναχού, αφετέρου δε φαίνεται η σημασία του Γέροντα στην ζωή μιας μοναστικής αδελφότητας.
Ο Γέροντας στην Ορθόδοξη Μοναστική Παράδοση.
Σύμφωνα με την ορθόδοξη μοναστική παράδοση ο Γέροντας σε κάθε ορθόδοξη μονή είναι «πατήρ τέκνων γνησίων, είναι χειραγωγός εις Χριστόν», είναι ο υπεύθυνος για το μέλλον της αδελφότητας. Είναι δια την αδελφότητα ο φορεύς του θελήματος του Θεού και του πνεύματος της Ορθοδόξου Παραδόσεως. Είναι «αρχέτυπον παντός αγαθού», γνώστης των Γραφών, μηδέν προτιμών της αγάπης του Θεού, ελκύων τας ψυχάς εις την θείαν αγάπησιν ...;.(Υπόμνημα Αρείας)
Ο Αγιορείτης Γέροντας Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης γράφει και τα εξής.
«Ο ορατός άνθρωπος ζει για να έχει τον αόρατο Θεάνθρωπο. Δεν είμαστε τυχαίοι! Πνεύμα θείο μας εποίησε και πνοή Παντοκράτορος μας διδάσκει. Γι΄αυτό οι καρδιές μας ζητούν ένα πρόσωπο πατρικό για να αισθάνονται υιοί Θεού ...; Για την αδυναμία μας όμως χρειάζεται ένας ορατός και σύμμορφος συνάνθρωπος, για να κατέχει την θέση του Θεού. Ευδοκεί και δίνει στο πλάσμα του ο Πλάστης ως πλάστην έναν ομόδουλον και σύμφυρτον Γέροντα, για να είναι αυτός το άκρον, το τέρμα, το κέντρον, ο άξονας της ζωής του. Αυτός γίνεται το κριτήριο, το βάθος και το ύψος για τον μοναχό, ώστε να φθάσει ο μοναχός στην «ελευθερία της δόξης των τέκνων του Θεού». Γι΄αυτό οι υποτακτικοί στις σχέσεις τους προς τον Γέροντα αναφέρονται συχνά για την ζωή τους, για τις πτώσεις και τις ανορθώσεις καθώς και για την πορεία της προσευχής με την οποία κατακτούν την ποθητή πόλη». Και συνεχίζει.
«Ο ηγούμενος ζωογονεί την αδελφότητα και θα την ζωογονεί καθ΄ όσον αυτός θα υπάρχει.
Η ομολογία του μοναχού στον ηγούμενο είναι μία συνθήκη με τον Θεό, αλλά και ένας δεσμός φυλαττόμενος αδιάρρηκτος μετ΄ αυτού.
Ο ηγούμενος γίνεται πλέον «σκοπός τη ημετέρα ζωή», ο σκοπός του μοναχού, σύμφωνα με τον Άγιο Γρηγόριο Νύσσης. «Μίμησαι, λέγει τούτου και πολιάν και νεότητα, μάλλον δε μίμησαι αυτού το εν μειρακίω γήρας και την εν τω γήρα νεότητα» (Λόγος Περί παρθενίας).
Και ο Θεόδωρος Εδέσσης γράφει: «Μηδείς σε χωριζέτω της αγάπης αυτού και της συναυλίας». Κανείς να μη σε χωρίσει από την αγάπη του ηγουμένου σου, σαν να είναι αυτός ο σκοπός της ζωής του μοναχού.
Ο μοναχός, σύμφωνα με τον Άγιο Συμεών τον Νέο Θεολόγο, «βλέπων αυτόν, αυτόν βλέπειν τον Χριστόν λογίζεται. Και συνών ή ακολουθών αυτώ, Χριστώ συνείναι και ακολουθείν βεβαίως πιστεύει. Ο τοιούτος μοναχός ουκ επιθυμήσει ετέρω τινί ομιλήσαι ποτέ, ου προτιμήσει τι υπέρ την εκείνου μνήμην ομού και αγάπην» (Κεφάλαια πρακτικά και θεολογικά). «Και ως αυτόν τον Χριστόν και ορών και λαλών, ούτω σεβάσθητι αυτόν και ούτω διδάχθητι παρ΄ αυτού τα συμφέροντα» λέγει πάλι ο ίδιος.
Η ευλογία του ηγουμένου συνέχει την αδελφότητα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι διοικεί αδιάκριτα και αυθαίρετα. Διοικεί με βάση τον κανονισμό της Μονής, προεδρεύων της Γεροντικής Σύναξης, η οποία είναι φρουρός της παράδοσης και έκφραση της συνείδησης της αδελφότητας. Και για σοβαρές υποθέσεις συγκαλείται οπωσδήποτε η αδελφότητα της Μονής.
Η πνευματική πατρότητα είναι μια αρμονική συνεργεία μοναχού και Γέροντα για την παιδαγωγία της εν Χριστώ ελευθερίας και την καλλιέργεια της προσωπικότητας. Η δε μαθητεία δεν καταντά σε προσωπολατρεία αλλά «εις θεοφορίαν εν ταπεινώσει και ανδρεία»
Ο Γέροντας Εφραίμ ο Βατοπαιδινός και η Αδελφότητα της Ι.Μ.Μ.Βατοπαιδίου.
Οπουδήποτε υπήρξε άνθηση πνευματικής ζωής εκεί υπήρξε ένα πρόσωπο. Και οπουδήποτε υπήρξε άνθηση μοναστηριού, εκεί υπήρξε ένας ηγούμενος που να ήξερε να αγαπά, να ζει τον Χριστό και να διοικεί. Tα χαρακτηριστικά του γνήσιου ορθόδοξου Γέροντα, που αναφέρθηκαν παραπάνω, συγκεντρώνονται στο πρόσωπο του Γέροντα Εφραίμ του Βατοπαιδινού. Ο κάθε σχετικός προσκυνητής το διαπιστώνει, όταν επισκέπτεται το Βατοπαίδι.
Ο Γέροντας Εφραίμ ο Βατοπαιδινός ηγείται της Αδελφότητας της Ι.Μ.Μ.Βατοπαιδίου από το 1990. Ως εκλεγμένος ηγούμενος κατόρθωσε να αυξήσει την αδελφότητα της Μονής από 18 μέλη το 1990 σε 120 μέλη το 2011. Και αν λάβουμε υπόψη ότι οι πατέρες της Μονής Βατοπαιδίου είναι νέοι στην ηλικία και από διάφορα μέρη του κόσμου, οι περισσότεροι δε με δύο και τρία πτυχία, εύκολα συμπεραίνει κανείς ότι ο Γέροντας Εφραίμ είναι μία σύγχρονη χαρισματική προσωπικότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που εμπνέει και παραδειγματίζει. Ζυμωμένος στην ορθόδοξη μοναστική παράδοση από τον μακαριστό Γέροντα Ιωσήφ τον Βατοπαιδινό με τις αρχές του Γέροντα Ιωσήφ του Ησυχαστή , αποτελεί ζωντανό και αναντικατάστατο κεφάλαιο του σύγχρονου Αγιορείτικου Μοναχισμού. Ακολουθώντας τα βήματα του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτου κατόρθωσε την σύζευξη της ησυχίας και της υπακοής μέσα στο μεγάλο κοινόβιο της Μονής Βατοπαιδίου, της δεύτερης στην τάξη Αγιορείτικης Μονής. Θέτοντας σαν πρώτο μέλημα της πρώτης κοινοβιακής αδελφότητας την πνευματική αποκατάσταση της Μονής, κατόρθωσε να την επαναφέρει στην ιστορική της θέση.
Για την αδελφότητα ο Γέροντας αποτελεί το κέντρο της ζωής των μοναχών, όπως φαίνεται καθαρά και στο παρακάτω απόσπασμα από την ανακοίνωση της αδελφότητας.
Ο Γέροντας Εφραίμ είναι πρότυπο ζωής των μοναχών, φορέας Θείας Χάριτος, εργάτης και δάσκαλος της αρετής και της ακτημοσύνης, άνθρωπος της προσευχής και της νηστείας. Γράφεται συγκεκριμένα:
«Ποιός θα μπορούσε να σκεφτεί ότι άνθρωποι οι οποίοι θυσιάζονται στην διακονία του πλησίον, που ζουν ανιδιοτελώς με εφ΄ όρου ζωής υπακοή, νηστεία και προσευχή, να μεταχειρίζονται ως κοινοί εγκληματίες και γι' αυτό να φυλακίζονται;
Ποιός θα φανταζόταν έναν φορέα της θείας Χάριτος, εργάτη και δάσκαλο της αρετής, να τον προπηλακίζουν, να τον φυλακίζουν, επειδή κάποιοι νομίζουν ότι με τον τρόπο αυτό υπηρετούν τους νόμους της Δικαιοσύνης;»(Από την ανακοίνωση της Αδελφότητας)
Η δημοκρατική διοίκηση της Ι.Μ.Μ.Βατοπαιδίου, καθώς και η πνευματική σχέση του Γέροντα Εφραίμ με την αδελφότητα αποδεικνύεται και στο παρακάτω απόσπασμα της ανακοίνωσης της αδελφότητας.
«Όλες οι ενέργειες του Γέροντα είχαν την έγκριση, αποδοχή και υποστήριξη όλης της Αδελφότητάς μας.
Πληροφορούμε τον πιστό λαό του Θεού ότι όλη η Αδελφότητα είναι ενωμένη και αγαπημένη, συμπαρίσταται στο Γέροντά της και σηκώνει μαζί του τον σταυρό του μαρτυρίου με πίστη και ελπίδα.
...;. Θα θέλαμε να γνωρίζουν οι υπεύθυνοι ότι στο πρόσωπο του Γέροντός μας Εφραίμ φυλακίζουν και όλη την Αδελφότητα της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου, που αποτελείται από εκατόν είκοσι μοναχούς.»
Επομένως αποτελεί εγκληματική πράξη και μεγάλο πνευματικό λάθος η στέρηση του Γέροντα από την αδελφότητα. Η αλγεινή αυτή κατάσταση, που βιώνει η αδελφότητα ως άρση του σταυρού, εξαιτίας της στέρησης του Γέροντα, αποτυπώνεται και στο παρακάτω απόσπασμα της επιστολής της Ιεράς Κοινότητας προς την Αδελφότητα της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου.
«Άγιοι πατέρες και αδελφοί, συμμεριζόμεθα τον πόνον και το μέγεθος της πρωτοφανούς δοκιμασίας και του σταυρού, τον οποίον αίρετε κατά τας αγίας ταύτας ημέρας, κατά τας οποίας αδίκως διασύρεται και οδηγείται εις προφυλάκισιν ο πνευματικός Υμών Πατήρ, γνωστός εκ νεότητος διά την αγάπην αυτού προς την Έκκλησίαν και τον μοναχισμόν και την πολυετή προσφοράν, τόσον εις την Ιεράν Υμών Μονήν, όσον και γενικώτερον εις το Άγιον Όρος. Ούτως εν τω προσώπω αυτού προσβάλλεται άπασα η Αγιορείτικη Αδελφότης.»
Δυστυχώς οι εκπρόσωποι της δικαιοσύνης (εντελώς ακατήχητοι ως προς την Ορθόδοξη μοναστική Παράδοση) δεν έλαβαν καθόλου υπόψη την σημαντική θέση του Γέροντα Εφραίμ στη ζωή της Αδελφότητας της Μονής Βατοπαιδίου και ενήργησαν πολύ βιαστικά για λόγους που ο καθένας μας γνωρίζει. Και προτίμησαν να αθωώσουν τους φυσικούς αυτουργούς ενός στημένου σκανδάλου και να φυλακίσουν ως ηθικό αυτουργό(;;;;;;) τον ακτήμονα μοναχό, για τον οποίο η παγκόσμια ορθοδοξία μιλάει με τα πιο επαινετικά λόγια...
Για μια ακόμα νύχτα, ο Γέροντας Εφραίμ, ο ηγούμενος της Μεγίστης Μονής του Βατοπαιδίου, ο πατέρας εκατόν είκοσι μοναχών και ποιός ξέρει πόσων εκατοντάδων ή και χιλιάδων λαϊκών, ο γιος του Γέροντα Ιωσήφ του Βατοπαιδινού και εγγονός του οσίου Γέροντα Ιωσήφ του Ησυχαστή, ο πράος μοναχός ,ο άνθρωπος που συνδυάζει την απλότητα με την αρχοντιά, με την μεγάλη ζεστή και ανοιχτή αγκαλιά για τον κάθε άνθρωπο, βρίσκεται σε κάποιο κελί φυλακής! Όμως είμαστε σίγουροι ότι η Έφορος του Αγίου Όρους θα τον ανταμείψει πλουσιοπάροχα, γιατί υπομένει αγόγγυστα την πρωτοφανή συκοφαντία.
Ας γνωρίζουν δε όλοι αυτοί που ποκιλοτρόπως του έστησαν αυτή την παγίδα ότι στον Άθωνα τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο τον έχει η Κυρία Θεοτόκος. Και αυτή ακόμα δεν μίλησε. Αλλοίμονο δε σε αυτούς που διασύρουν τους πιστούς υπηρέτες Της .
Πηγή: http://vatopaidi.wordpress.com/2012/01/04/%ce%bf-%ce%b3%ce%ad%cf%81%ce%bf%ce%bd%cf%84%ce%b1%cf%82-%ce%b5%cf%86%cf%81%ce%b1%ce%af%ce%bc-%ce%bf-%ce%b2%ce%b1%cf%84%ce%bf%cf%80%ce%b1%ce%b9%ce%b4%ce%b9%ce%bd%cf%8c%cf%82%cf%89%cf%82-%ce%b1%ce%b3/
***
Ο Γέροντας Εφραίμ ο Βατοπαιδινός ως Πρόσωπο Αντιλεγόμενο
"Είναι ο Γέροντας Εφραίμ και η Μονή Βατοπαιδίου φορείς και εκφραστές της Ορθοδόξου Παραδόσεως ή είναι εκπρόσωποι του εκκοσμικευμένου Μοναχισμού;
του Πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου
Εκπαιδευτικού(Χημικού), Άρτα
Διερευνώντας την απάντηση στο παραπάνω ερώτημα εξετάζουμε:
1.Την έννοια της εκκοσμίκευσης στόν εκκλησιαστικό χώρο.
2.Την θέση της Ορθόδοξης παράδοσης για την μοναστηριακή περιουσία.
Στην συνέχεια γίνεται σύντομη αναφορά στους πνευματικούς συνοδοιπόρους του Γέροντος Εφραίμ στην Αγιορείτικη πορεία του μέχρι σήμερα .Ακολουθεί μια μικρή ενότητα για την σχέση της Ορθόδοξης παράδοσης και μοναστηριακής περιουσίας .Και τέλος δημοσιεύουμε,σαν τελική απάντηση στο ερώτημα που διερευνάμε ,ένα απόσπασμα από το υπόμνημα που υπέβαλλε λίγους μήνες πρίν την κοίμησή του(1/7/2009) ο Γέροντας της Μονής Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός ,στον Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών (5/3/2009).
1. Τι είναι η εκκοσμίκευση στην Εκκλησία.
Όταν μιλάμε για εκκοσμίκευση στην Εκκλησία, δεν εννοούμε εκκοσμίκευση της Εκκλησίας ως Σώματος Χριστού, αλλά εκκοσμίκευση των μελών της Εκκλησίας. Όπως γνωρίζουμε από την όλη εκκλησιαστική παράδοση, η Εκκλησία είναι Σώμα Χριστού και κοινωνία θεώσεως, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι έχει σκοπό να θεραπεύσει τον άνθρωπο και να τον οδηγήσει στην θέωση.
.. « Η Εκκλησία εκκοσμικεύεται όταν θεωρείται ως μια θρησκευτική οργάνωση που ικανοποιεί τα θρησκευτικά συναισθήματα και προσπαθεί να εξιλεώσει τον Θεό. Μια Εκκλησία που έχει ωραίες τελετές, χωρίς να διατηρεί τον ησυχαστικό θεραπευτικό χαρακτήρα, είναι θρησκευτική οργάνωση. Ακόμη η Εκκλησία εκκοσμικεύεται όταν θεωρείται ως ιδεολογικός χώρος , και όχι ως χώρος ζωής, όπου νικάται ο θάνατος, με όλες τις συνέπειές του, που είναι οι αρρώστιες, τα πάθη, η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια. Γιατί το φαινόμενο του θανάτου δεν είναι ένα στιγμιαίο βιολογικό γεγονός, αλλά μια συνταρακτική διαδικασία που συνδέεται με την όλη ζωή του ανθρώπου και έχει σχέση με την φθαρτότητα και την θνητότητα. Ακόμη η Εκκλησία εκκοσμικεύεται όταν θεωρείται σαν μια κοινωνική οργάνωση, που είναι απαραίτητη στην κοινωνία για την κοινωνική της χρησιμότητα, αφού την χρειάζονται για να κοσμή διάφορες τελετές και να επιτελή διάφορα κοινωνικά έργα. Μια τέτοια Εκκλησία δεν απορρίπτεται και από αυτούς τους λεγομένους αθέους. Έτσι, μια Εκκλησία που σταυρώνει αντί να σταυρώνεται, που ζητά την εγκόσμια δόξα αντί την δόξα του Σταυρού, είναι εκκοσμικευμένη….. Η ορθόδοξη θεολογία στην ουσία της είναι ησυχαστική…. Έτσι, όταν η θεολογία δεν ασχολείται με την λύση των υπαρξιακών προβλημάτων του ανθρώπου, δεν αναφέρεται στο πώς ο άνθρωπος από το κατ’ εικόνα θα προχωρήσει στο καθ’ ομοίωση, αλλά εξαντλείται σε βερμπαλισμούς και σε ένα αφυδατωμένο κοινωνικό έργο, και εξελίσσεται σε ένα ηθικιστικό σύστημα, τότε είναι εκκοσμικευμένη. »(Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος)
(ΠΗΓΗ.http://www.oodegr.com/oode/koinwnia/problimata/ekkosmik1.htm)
Ο Αρχιμ. Χρυσόστομος Μαιδώνης – Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Ιερισσού Αρδαμερίου και Αγίου Όρους σε σχετικό άρθρο αφού χαρακτηρίζει την εκκοσμίκευση της Εκκλησίας ως ΑΙΡΕΣΗ σημειώνει και τα εξής:
Στην εκκοσμίκευση βρίσκεται η Εκκλησία, όταν παύει η Εκκλησία να είναι το αλάτι της γης και γίνεται γήινη. Καταπατείται υπό των ανθρώπων, απορροφάται από τον κόσμο. Γίνεται το παιδί για όλα τα θελήματα της δέσποινας, της φιλαυτίας, της εκκοσμίκευσης. Εγκλωβίζεται στη λογική όχι τι θέλει ο Θεός, αλλά τι θέλει ο κόσμος. Καθαρά εγκλωβισμός στη φθορά και στο θάνατο. Έτσι η εκκοσμίκευση είναι μια κατάσταση ανυπαρξίας και θανάτου. Η εκκοσμίκευση θέλει την Εκκλησία να ασπάζεται και να ακολουθεί, ό,τι εύκολο, μέτριο, απλό και πρόχειρο αγαπούν, θέλουν οι άνθρωπο και όχι τι θέλει ο Θεός.
Κληρικοί και λαϊκοί άγευστοι της ορθοδόξου πνευματικότητος μετατρέπουμε την Εκκλησία σε ανθρώπινο οργανισμό, ταμείο κοινωνικής πρόνοιας, πολιτικό δραστήριο γραφείο, που δίνει συνεχώς συνεντεύξεις κάνοντας δηλώσεις επί παντός επιστητού, χαμογελώντας προς πάντας, ώστε όλοι να μας συγχαίρουν και να μας επευφημούν. Πνεύμα τελείως αντιευαγγελικό….. Στην εκκοσμίκευση ο άνθρωπος δεν φλέγεται από τον πόθο οράσεως του Θεού. Δεν ζητάει κάτι υψηλότερο και βαθύτερο, ευχαριστείται στο κατώτερο, στο λιγότερο….. Η αίρεση της εκκοσμικεύσεως…. παραποιεί το Ορθόδοξο φρόνημα και νοθεύει τα εκκλησιαστικά κριτήρια. Η ιδιότητα του χριστιανού δεν είναι τότε «μωρία και σκάνδαλο», αλλά «in». Καταντά μια εξωτερική φαρισαϊκή συμμόρφωση σε ηθικά πρότυπα, ένταξη στο «κλαμπ» των καλών παιδιών, των τακτοποιημένων, παράγοντας ομαλότητος δηλ. υποκρισίας….Οι εκκοσμικευμένοι χριστιανοί είναι οι χριστιανοί του Ντοστογιέφσκι, οι οποίοι αν ξαναρχόταν ο Χριστός θα τον σταύρωναν πάλι. Είναι εκείνοι, οι οποίοι μολονότι είναι εντός της Εκκλησίας, ο Χριστός είπε γι' αυτούς «ουκ οίδα ημάς». Είναι αυτοί…. Που έχουν καταντήσει οι δικηγόροι του Θεού. Και όποιος δεν συμφωνεί μαζί τους είναι προδότης.
(ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΔΙΑΛΟΓΟΣ" ΤΕΥΧΟΣ 28 - 2002 )
Τέλος ο π. Αλέξανδρος Σμέμαν στο βιβλίο του-ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΣΧΑ γράφει:
Με λίγα λόγια η Εκκλησία στην εκκοσμικευμένη της εκδοχή δεν είναι πια το Σώμα του Κυρίου, το όργανο της σωτηρίας του ανθρώπινου γένους, αλλά ένα κοινωνικό ίδρυμα με τυπικό, κανόνες και διαδικασίες, που έχει προορισμό το ξεγέλασμα των μεταφυσικών αναζητήσεων του ανθρώπου, χωρίς «παρενέργειες» στην υπόλοιπη κατά τα άλλα απόλυτα προσαρμοσμένη στο τρέχον σύστημα κοινωνικών αξιών ζωή.
Ο κ. Μ. Γ. Βαρβούνης, Αναπληρωτής Καθηγητής Λαογραφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, γράφει τα εξής για την αδελφότητα της Μονής Βατοπαιδίου και τον Γέροντα Εφραίμ
Ο θόρυβος των τελευταίων ημερών, που δεν λέει να κοπάσει, με τις πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις του, έχει επικεντρωθεί γύρω από τα γνωστά ζητήματα περιουσιακών ανταλλαγών που αφορούν την Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου και το μετόχι της στη Βιστωνίδα λίμνη της Θράκης. Δεν γνωρίζω την υπόθεση, και ως εκ τούτου δεν μπορώ να αποφανθώ για τις ευθύνες της μιας ή της άλλης πλευράς, ούτε βεβαίως για το αν υπήρξαν πολιτικές παρεμβάσεις και ποιές. Γνωρίζω όμως το μοναστήρι και την βατοπαιδινή αδελφότητα, και αυτήν ακριβώς τη γνώση μου θα ήθελα εδώ να καταθέσω.
Στη Μονή Βατοπαιδίου εγκαταβιούν πολλοί μοναχοί, που αποτελούν την πολυπληθέστερη και πλέον δραστήρια, ίσως, αδελφότητα του Αγίου Όρους. Μια αδελφότητα που παρέλαβε ένα ιστορικό μοναστήρι στα όρια της κατάρρευσης, το στήριξε, το ανακαίνισε, του έδωσε νέα λειτουργική ζωή και νέα πνευματικότητα. Και είναι πέραν πάσης αμφιβολίας το ότι τόσο ο ηγούμενος Εφραίμ και ο γέρων Ιωσήφ, ο πνευματικός της αδελφότητας, όσο και άλλοι μοναχοί του Βατοπαιδίου έχουν εμπνεύσει και καθοδηγούν στην πνευματική ζωή χιλιάδες ανθρώπους.
Στο Βατοπαίδι βρίσκουν πνευματική καταφυγή και απαντοχή, τόσοι και τόσοι απλοί και ανώνυμοι συνάνθρωποί μας. Εκεί υπάρχει πάντοτε αβραμιαία και πρόθυμη η φιλοξενία, ενώ το μοναστήρι έχει αναλάβει, κατά καιρούς, πολλά έργα ευποιΐας και φιλανθρωπίας. Το μοναστήρι και τα, μέχρι πρότινος απρόσιτα, κειμήλιά του έχει πλήρως μελετηθεί, ενώ σε σειρά ειδικών επιστημονικών εκδόσεων, που ανήκουν στο πλούσιο εκδοτικό έργο της μονής, έχουν παρουσιαστεί μοναδικά τμήματα της ιστορίας, της λατρευτικής και πολιτισμικής ή καλλιτεχνικής παράδοσης του Αγίου Όρους, όπως οι φορητές εικόνες και οι αργυρές επενδύσεις τους, βυζαντινά εγκόλπια και, κυρίως, η ιστορία και τα κειμήλια της μονής, στο κορυφαίο δίτομο σχετικό έργο.
Όσον αφορά τον πνευματικό τομέα, πέραν από ποικίλα βιβλία ψυχικής και πνευματικής οικοδομής, πέραν από τις εκδόσεις για τους πολλούς βατοπαιδινούς αγίους, θα ήθελα να σταθώ στα συνέδρια για τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, για τον όσιο Ιωσήφ του Ησυχαστή και για τον Γέροντα Σωφρόνιο του Έσσεξ, των οποίων τα ογκώδη πρακτικά κοσμούν τη θεολογική βιβλιογραφία μας. Χωρίς λοιπόν καμία διάθεση παρέμβασης στην τρέχουσα επικαιρότητα, αλλά με τιμιότητα και παρρησία οφείλω να ομολογήσω την πεποίθησή μου ότι η αδελφότητα του Βατοπαιδίου πραγματικά διαμόρφωσε τον τρόπο επαφής, τη σχέση του λαϊκού προσκυνητή με την αγιορείτικη μοναστική παράδοση, στα πλαίσια και στα όρια της πολυμήχανης εποχής μας.
Με τον τρόπο αυτό η εκκλησιαστική και ορθόδοξη παράδοση του αγιορείτικου μοναχισμού βγήκε προς τον κόσμο, με σκοπό να γίνει Εκκλησία ο Κόσμος και χωρίς η ίδια η εκκλησιαστική παράδοση να εκκοσμικευθεί. Αυτά προσλάμβανα πάντοτε ως απλός προσκυνητής, χωρίς καμία γνώμη για όσα ακούγονται και για την αλήθεια ή μη των λεγομένων, και αυτά θα ήθελα να καταθέσω. Αυτά, μαζί με την παράκλησή μου για λίγη προσοχή σε εκφράσεις και διατυπώσεις, ώστε οι μοναχοί που δίνουν στη μονή Βατοπαιδίου τον καθημερινό αγώνα τους να μην έχουν πρόσθετες μέριμνες και θλίψεις από δημοσιογραφικές γενικεύσεις και «ποδοσφαιρικού τύπου» αφορισμούς.
2.Οι Πνευματικοί Συνοδοιπόροι του Γέροντος Εφραίμ
Ἕνα μεγάλο κεφάλαιο στήν πνευματική συγκρότηση του Γέροντος Εφραίμ υπήρξαν οι ιεραποδημίες του στό ‘Αγιον Ὄρος από την φοιτητική του ακόμα ζωή και η σφυρηλάτηση πνευματικών δεσμών μέ ιερές μορφές του ‘Αθωνα. Η γνωριμία του με τον Γέροντα Ιωσήφ τον Βατοπαιδινό (ο οποίος ήταν υποτακτικός του οσίου Γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστοῦ) στην Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού Μίνθης στην Κύπρο έγινε αφορμή να ξεκινήσει την εντρύφηση του στή ορθόδοξη νηπτική -ησυχαστική παράδοση.
Οι δύο Γέροντες Ιωσήφ ο Ησυχαστής και Ιωσήφ, ο λεγόμενος σήμερα Βατοπαιδινός, υπήρξαν δύο από τις σημαντικότερες νηπτικές μορφές του 20οῦ αιώνος με αξιόλογη προσφορά στον αγιορειτικό και τον οικουμενικό μοναχισμό. Ενταγμένοι σε μια φιλοκαλική παράδοση, συνετέλεσαν τα μέγιστα στήν πνευματική ανάκαμψη τοῦ αγιορείτικου μοναχισμού …
«Η πνευματική ρίζα μας, λέγει ο Γέροντας Εφραίμ, από τον αείμνηστο Γέροντα Ιωσήφ τον Ησυχαστή, είναι ιερή και ισχυρή. Ο πνευματικός πάππος μας, συνετέλεσε να στραφεί το Άγιο Όρος στην νηπτική ζωή. Κοντά σε αυτόν τον ευλογημένο Γέροντα έζησε ο Γέροντάς μας Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός για δώδεκα χρόνια, από το 1947-1959 στις σπηλιές της Μικράς Αγίας Άννας και της Νέας Σκήτης. Από αυτόν πήρε ως λάφυρο και ανεκτίμητη παρακαταθήκη την ζώσα Πατερική Αγιορείτικη Παράδοση. Το πνεύμα αυτής της Παραδόσεως μετέδωσε και στους υποτακτικούς του, στην συνοδεία που δημιούργησε στην Νέα Σκήτη. Η κύρια εργασία της συνοδείας ήταν ο αγώνας για την κάθαρση της καρδιάς, η υπακοή, η εκκοπή του θελήματος, η νηπτική εργασία, η τήρηση του νού. Όλα τα άλλα έρχονται σε δεύτερη μοίρα, είχαν υποδεέστερη αξία …Η ισχυρή παράδοση του μακαρίου Γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστή, επέδρασε ώστε να επιτευχθεί η σύζευξη της υπακοής και της ησυχίας στο μεγάλο κοινόβιο του Βατοπαιδίου. Η μεγάλη δομημένη επιφάνεια της Μονής ,35000 τετραγωνικά μέτρα, ο κτιριακός αναστηλωτικός οργασμός αλλά και οι πολυπληθείς προσκυνητές δεν στάθηκαν εμπόδιο σε αυτήν την ευλογημένη σύζευξη. Η άσκηση της υπακοής δια των αναγκαίων διακονημάτων, μαζί με την άσκηση της σιωπής και της νοεράς προσευχής διαφυλάττουν τους όρους της υποταγής, της ησυχίας και της ακτημοσύνης… Εξ άλλου και ο Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης, είχε κατορθώσει την σύζευξη της ησυχίας και της υπακοής μέσα στο μεγάλο κοινόβιο της Μεγίστης Λαύρας και που αποτέλεσε πρότυπο για τα υπόλοιπα κοινόβια του Αγίου Όρους….
Ακολουθούμε,για την ακρίβεια προσπαθούμε να ακολουθήσουμε την ησυχαστική παράδοσή, καθώς είναι το θεμέλιο της πνευματικής μας γενιάς. Βέβαια οι δυνατότητές μας είναι ελάχιστες, σε σύγκριση με τις τεράστιες δικές του. Εμείς οι σημερινοί μοναχοί –τα πνευματικά του εγγόνια (του Γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστή)-ακούμε από τους Γεροντάδες μας τα του βίου του και μας φαίνονται «μύθος». Ακόμα κι εμείς που ως μοναχοί έχουμε διάθεση ασκήσεως ,απορούμε με τα πολύ μεγάλα μέτρα αρετής του μακαρίου Γέροντος. Μας φαίνονται ακατόρθωτα τα έργα του και όμως τα έκανε! Γι΄ αυτό λοιπόν μέσα στο μοναστήρι μας προσπαθούμε να έχουμε –όση ημίν δύναμις-ένα ησυχαστικό τυπικό. Έτσι πάντοτε το μεσημέρι χειμώνα-καλοκαίρι ησυχάζουμε ,για να μπορούμε την νύκτα να κάνουμε κάτι περισσότερο.
….Στο Βατοπαίδι, το καθημερινό πρόγραμμα που τηρείται, εκτός αργιών, έχει ως εξής:
03.30 τα ξημερώματα αφύπνιση.
04-07.50 Ακολουθία
08-08.30 τράπεζα (όταν προβλέπεται διφαγία)
08.30-12.30 εργασία (διακονήματα)
12.30-14.50 ανάπαυση
15.00-16.00 Εσπερινός
16.00-16.30 τράπεζα
16.30-17.00 Απόδειπνο
17.00 μελέτη, προσευχή-κανόνας και ανάπαυση.
Στις αργίες η ακολουθία αρχίζει από τις 03।00.Είναι μεγαλύτερη ,μέχρι τις 09.00 και καταργείται η εργασία.
..Προσπαθούμε όσο μπορούμε ,διότι η νηπτική εργασία είναι η προϋπόθεση της πνευματικής ζωής.Η νήψις είναι συστατικό της πνευματικής ζωής…Δεν υπάρχει άνθρωπος του Θεού-ο οποίος δέχθηκε την έλλαμψη της Χάριτος-που να μην είναι νηπτικός….Νήψις είναι μια πνευματική εργασία ,από το ρήμα νήφω ,που σημαίνει προσέχω ,γρηγορώ. Νήψις είναι η εξωτερική πνευματική προσοχή που πρέπει να έχει ο άνθρωπος του Θεού και μάλιστα ο μοναχός…Η νηπτική εργασία είναι η καρδιά της όλης πνευματικής ζωής….»(Απόσπασμα από συνέντευξη)
-Ὁ Γέροντας Εφραίμ επίσης γνωρίζεται και με τον κατά πνεύμα υιό του Γέροντα Ιωσήφ του Ησυχαστού , ιερομόναχο π. Ἐφραίμ Κατουνακιώτη.
Διηγείται ο Γέροντας Εφραίμ Β το εξής γεγονός.
«Όταν ήμουν φοιτητής πρωτάκουσα για τον παπα-Εφραίμ τον Κατουνακιώτη.
Εντυπωσιάστηκα από τα ακούσματα αυτά περί του προορατικού χαρίσματός του ,περί του διορατικού ,περί της νηπτικής πορείας του….Τότε λοιπόν που ήμουνα φοιτητής ,του έστειλα ένα γράμμα.Είχε την καλωσύνη να μου απαντήσει.Μάλιστα μού διάφορα πράγματα από την μέχρι τότε ζωή μου.Ενθουσιάστηκα….Φρόντισα το συντομώτερο να τον γνωρίσω.Όντως σταθμός υπήρξε για την ζωή μου ο μακαριστός Γέροντας.Μου προανήγγειλε τότε που θα πάω και τι θα κάνω! Μού είπε ότι θα γίνω μοναχός ,εποχή κατά την οποία δεν είχα ιδιαίτερη έφεση στον Μοναχισμό…Εκείνος μου είπε: «Θα γίνεις μοναχός και μάλιστα θα είσαι της πνευματικής μας γενιάς»!
Εγώ αναστατώθηκα και το βράδυ δεν κοιμήθηκα καθόλου! Όμως «άλλαι μεν βουλαί ανθρώπων, άλλα δε Θεός κελεύει. Τά έφερε έτσι ο Θεός, που η πρόρρησις του αγίου Γέροντος, επαληθεύτηκε». (Πείρα Αγιορειτών Πατέρων)
-Ο Γέροντας γνωρίζεται επίσης με τους ιερομύστες της μοναστικῆς παράδοσης του Άθωνα γέροντα Παῒσιο, και πλείστους άλλους γνωστούς και αγνώστους, από τους οποίους συλλέγει το μέλι της ησυχαστικής καί νηπτικῆς ζωής.
Τέλος επεκτείνεται καί εκτός Ελλαδικῶν συνόρων και συναντάται πνευματικά με τον Γέροντα Σωφρόνιο Σαχάρωφ, πνευματικό έκγονο του Οσίου Σιλουανού του Αθωνίτου, στό Essex τῆς Ἀγγλίας.
3.Η Μοναστηριακή περιουσία και η Ορθόδοξη Παράδοση
Στην ιστορία της Εκκλησίας μας υπήρχαν δύο τάσεις που αφορούσαν την μοναστηριακή περιουσία,που έγιναν και οι δύο αποδεκτές παρόλο ότι φαίνονται αντιφατικές.Το ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα έχουμε τον 16ο αιώνα στην Ρωσία μεταξύ των Ιωσηφιτών και των Ζαβογλείων.Οι Ιωσηφίτες ήταν αυτοί που ενστερνίζονταν τις απόψεις του οσίου Ιωσήφ Βολότσκυ,ηγουμένου μεγάλης κοινόβιας Μονής ,που ήταν υπέρ της κτήσεως της μοναστηριακής περιουσίας.Οι Ζαβόγλειοι ακολουθούσαν την αυστηρή ασκητική θέση του ερημίτη οσίου Νείλου Σόρσκυ ,που θεωρούσε περιττή κάθε μοναστηριακή κτίση.Δεν είναι τυχαίο ότι και οι δύο είναι Άγιοι της Εκκλησίας μας ,ο ένας όμως Ηγούμενος μεγάλου Κοινοβίου και ο άλλος ερημίτης ασκητής,που κινούνταν από δύο διαφορετικές κατευθύνσεις.Αυτό είναι απόδειξη ότι ούτε ο τόπος ούτε η φτώχεια ούτε η έρημος ούτε η πόλη αυτά καθεαυτά αγιάζουν ένα άνθρωπο ,αλλά άγιος γίνεται κανείς εφαρμόζοντας την Πατερική Παράδοση όπου η Πρόνοια του Θεού τον θέσει.Γι΄αυτό έχουμε σε μεγάλες πόλεις άγιους Μητροπολίτες,Πατριάρχες με τεράστια διαχείριση οικονομικών θεμάτων για χάρη της Εκκλησίας, όπως ήταν για παράδειγμα ο Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων.Αντίστοιχη περίπτωση πτωχείας ήταν οι ερημίτες, όπως και ο Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής και ο Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός των οποίων κληρονομήσαμε την παράδοση.
..Η Αδελφότητα που πλαισιώνει σήμερα την Μονή Βατοπαιδίου έχει πλήρη επίγνωση της πνευματικής και πολιτιστικής παραδόσεως της Μονής και αισθάνεται την ευθύνη της έναντι του Ελληνικού Γένους και της Ορθοδοξίας ,ότι οι δραστηριότητές της κινούνται μέσα στο πλαίσιο της αγάπης προς τον πλησίον και σύμφωνα με το πνεύμα των πνευματικών γεναρχών της ,του μακαρίου Ιωσήφ του Ησυχαστή και του αειμνήστου Γέροντος Ιωσήφ του Βατοπαιδινού.
…Ο ερημίτης ασκητής στα Καρούλια έχει να φροντίσει μόνο τον εαυτό του όσον αφορά την υλική διαβίωσή του. Η Γεροντία όμως της Μονής Βατοπαιδίου πρέπει να μεριμνήσει για:
-Την εξασφάλιση των βιοτικών αναγκαίων της Μονής που ανέρχονται στους 120.
-Την καθημερινή παροχή φιλοξενίας σε 150-200 προσκυνητές
-Την αναστήλωση των οικοδημάτων της Μονής που ανέρχονται σε 35000 τετραγωνικά μέτρα
-Την αναστήλωση πέραν των 50000 τετραγωνικών μέτρων εξαρτημάτων της Μονής, Σκητών και Κελλίων που υπάγονται σε αυτήν.
Θα πρέπει να φροντίσει για την συντήρηση των κειμηλίων της, δηλαδή 3500 εικόνων, 2200 χειρογράφων, 350000 εγγράφων,40000 παλαιοτύπων, 2200 χειρογράφων, 350000 εγγράφων, 40000 παλαιοτύπων, για ένα πλήθος έργων τέχνης της χρυσοκεντητικής και της αργυροχρυσοχοίας, κειμηλίων ανεκτίμητης πολιτιστικής και ιστορικής αξίας, τα οποία για πολλές δεκαετίες ήταν παραμελημένα και υποκείμενα στην φθορά και την καταστροφή…Παράλληλα ασκεί κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο.(Απόσπασμα από ομιλία του Γέροντος Εφραίμ).
Τέλος ο πρώην βουλευτής Έβρου του ΠΑΣΟΚ Χρ.Κηπουρός σε ένα αξιόλογο άρθρο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ (Δεκέμβριος 2008 ) μεταξύ των άλλων έγραψε για την Μονή Βατοπαιδίου.
«.Αν δεν υπήρχαν κατά καιρούς Εφραίμ, δεν θα υπήρχε Αθωνική Πολιτεία. Γιατί ο πλούτος του Αγίου Όρους, που θαυμάζεται από όλο τον κόσμο, δεν έπεσε από τους ουρανούς» .
Είπε κάποιος ότι η μονή διατηρεί τριάντα τόσους τραπεζικούς λογαριασμούς. Πρέπει κανείς να του απαντήσει ότι ο χειρισμός των οικονομικών ενός μεγάλου μοναστηρίου σαφώς και είναι θέμα οικονομικών συμβούλων. Οι οποίοι -εννοείται με το αζημίωτο- είναι αυτοί που καθοδηγούν οικονομικά τα πράγματα. Είναι αυτοί που σκέφτονται να βρουν τρόπους για το πώς θα μεγεθυνθούν τα οικονομικά μιας μονής, που εξυπακούεται ότι θα συνεπάγεται και τη μεγέθυνση των δικών τους αμοιβών.
Ας τα πάρουμε, όμως, τα πράγματα και αλλιώς. Ας δεχθούμε να τα πουλήσουν όλα οι Βατοπεδινοί και να τα δώσουν στους φτωχούς. Τότε, ποιος θα τους αναστηλώσει τα μοναστήρια; Ποιος θα βάψει τους τοίχους; … Ο ρόλος των μοναχών είναι να μελετούν τις γραφές, καθώς και να προσεύχονται. Δεν είναι δυνατόν να τα φτιάχνουν όλα. Είναι άνθρωποι, όπως είμαστε όλοι, πρέπει να ξεκουραστούν, να κοιμηθούν και να δουλέψουν για το καλό του μοναστηριού και συγχρόνως να υπηρετήσουν τον Θεό.
Όσοι έχουν επισκεφθεί το Άγιον Όρος, δεν έχουν συναντήσει τους Σκρουτζ Μακ Ντακ που μας περιγράφουν τα γελοία Μέσα.Βλέπουν ανθρώπους να εργάζονται όλη την ημέρα, να ξαπλώνουν λίγο να ξαποστάσουν, για να συνεχίσουν. Όσοι λοιπόν έχουν επισκεφθεί το Άγιον Όρος, έχουν δει ότι δεν μένει χρόνος για πολλά πράγματα.
Παλιότερα τα μοναστήρια δέχονταν μεγάλα δώρα (ακίνητα, μεγάλα κομμάτια γης κ.λπ.). Όλοι δε ξέρουμε ότι σήμερα είναι θησαυρός. Όταν λοιπόν το ξέρουν αυτό και οι ίδιοι οι μοναχοί, δεν μένει παρά να τον δώσουν σε κάποιο οικονομικό σύμβουλο να τους τον διαχειριστεί. Είναι επόμενο ότι από τη στιγμή που μιλάμε για χρήμα, στη σημερινή μας εποχή, το χρήμα αυτό πρέπει κανείς να το εκμεταλλευθεί κατάλληλα ώστε να μπορέσει να αυξηθεί. Μπαίνει λοιπόν στο κύκλωμα της οικονομίας του τόπου, βοηθάει την οικονομία του τόπου με το να το κυκλοφορεί, και είναι λογικό να εμπλέκεται στους κανόνες του παιχνιδιού. Οπότε, χρειάζονται τότε και οι λεγόμενες offshore εταιρείες.
Το έργο της Εκκλησίας είναι ανθρώπινο, ανεξάρτητα από το αν πιστεύει κανείς ή όχι στον Θεό. Η Εκκλησία σαν θεσμός για να επιζήσει πάντοτε βασίστηκε στους άλλους, διότι η ίδια δεν μπορεί να παραγάγει υλικό πλούτο. Σήμερα, για να το πούμε με όρους χρηματιστηριακούς, δεν έχει πολλούς μετόχους και είναι ως εκ τούτου αναγκασμένη να παίζει το «παιχνίδι της αγοράς».
Αυτά, λοιπόν, περί ηθικής. Και τα περί βρομερών καλόγερων, αλλού. Μπορεί να υπάρχει κάποιο πρόβλημα με το Βατοπέδι, όμως έχει και την εξήγηση του. Η οποία δεν είναι αυτή που θέλουν να δώσουν οι καλοφαγωμένοι με φαστ φουντ τροφές. Τα πράγματα έχουν και βάθος. Και ας φαίνονται επιφανειακά.
(Από την εφημερίδα «Κόσμος του Επενδυτή»-Σάββατο 6 - Κυριακή 7 Δεκεμβρίου 2008)
4.Απόσπασμα από το υπόμνημα που υπέβαλλε λίγους μήνες πριν την κοίμησή του(1/7/2009) ο Γέροντας της Μονής Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός, στον Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών (5/3/2009).
…Πριν ακόμη αναλάβουμε τα ηνία της διοίκησης της Μονής, επειδή συνήθιζα καθημερινά, μετά το Απόδειπνο, να νουθετώ τους αδελφούς και επειδή ως ο γεροντότερος, με μεγάλη διαφορά ηλικίας, γνώριζα το Άγιον Όρος και τις ιστορικές διαστάσεις των Μονών, έλεγα στους αδελφούς ότι «η Ιερά Μονή, όπως βλέπετε, εκτός από το τεράστιο κτιριακό μέγεθός της, έχει και τεράστιο πλήθος κειμηλίων, χειρογράφων, παλαιτύπων βιβλίων, χρυσοκεντημάτων κ.λπ. Από τις επιγραφές των κειμηλίων και των αρχιτεκτονημάτων θα διαπιστώσετε ότι η Μονή αυτή έχει πολύ μεγάλη ιστορία και η παρουσία της είναι γνωστή σε όλο τον Ορθόδοξο χώρο, διότι όλοι οι βυζαντινοί αυτοκράτορες με κάθε τρόπο την ευεργέτησαν, ο λαός των Σέρβων σέβεται και τιμά με ιδιαίτερη ευγνωμοσύνη τη Μονή, διότι οι δύο ιδρυτές του Σερβικού Κράτους, Στέφανος Νεμάνια και ο γιος του, πρίγκιπας Ράτσκο, αγίασαν στη Μονή μας και η Μονή μας τους έδωσε το χώρο για να κτίσουν το δικό τους Μοναστήρι, τη Μονή Χιλανδαρίου, με την οποία η Μονή συνεχίζει και σήμερα να έχει ιδιαίτερες πνευματικές σχέσεις. Επίσης να γνωρίζετε ότι ο Ρωσικός λαός συνδέεται πνευματικά και τιμά ιδιαίτερα τη Μονή, διότι πληθώρα ενάρετων βατοπαιδινών ανδρών βοήθησαν ιεραποστολικά την Ορθοδοξία στη Ρωσία και το ρωσικό λαό, με κορυφαίο τον Άγιο Μάξιμο τον Γραικό τον Βατοπαιδινό. Μετά την πτώση της Πόλης στα χέρια των Τούρκων, από το 1495 ο ιδρυτής του Μολδαβικού Κράτους Άγιος Στέφανος ο Μέγας έγινε προστάτης τη Μονής και στη συνέχεια οι Φαναριώτες στη Βλαχία και Μολδαβία δώρισαν στη Μονή 45 Μονές και Σκήτες, στρεμματικού μεγέθους 1.300.000 στρεμμάτων. Έτσι η Μονή αυτή έφτιαξε την Αθωνιάδα Ακαδημία το 1749 σαν Πανεπιστήμιο, από την οποία προήλθαν και δίδαξαν πολύ μεγάλες προσωπικότητες, που κατά τους ιστορικούς διαμόρφωσαν το ιδεολογικό πλαίσιο που οδήγησε στην επανάσταση του 1821. Μεταξύ αυτών ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Ρήγας Φεραίος, ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, ο Άγιος Αθανάσιος ο Πάριος, ο επίσκοπος Ευγένιος Βούλγαρης κ.α.Πριν την επανάσταση του 1821 μάλιστα τα όπλα του Υψηλάντη ευλόγησε Βατοπαιδινός Επίσκοπος και τεράστιες οικονομικές ενισχύσεις δόθηκαν για τον Αγώνα.
Μεγαλώσατε πνευματικά στη Νέα Σκήτη, όπου εκεί ήμασταν ακτήμονες και ουδέποτε παραμελήσαμε το πρόγραμμα της προσευχής, των νηστειών, των αγρυπνιών και όλου του τυπικού του Ορθόδοξου μοναχισμού. Επιθυμώ το πρόγραμμα αυτό να το τηρήσετε σε όλη σας τη ζωή και επειδή η Μονή αυτή, με την πίστη, το ζήλο και την εργατικότητά σας, με την αγάπη και την ενότητά σας πιστεύω ότι θα επανέλθει στην ιστορική της διάσταση, δεν θέλω η καρδιά σας να δεθεί σε τίποτε το υλικό, αλλά να διαχειρίζεσθε την περιουσία της σαν πράγματα που ανήκουν στο Θεό και στο Έθνος υπέρ των ανθρώπων».
Σήμερα η Μονή έχει πλέον των εκατό μοναχών, έχουν γίνει μεγάλης έκτασης αναστηλώσεις, έχουν συντηρηθεί πολλά μοναδικά ιστορικά κειμήλια και τοιχογραφίες, έχουν γίνει παρά πολλές σημαντικές εκδόσεις σε δύο τομείς, πνευματικές εκδόσεις πλέον των 15, τις οποίες μέχρι πρόσφατα είχα τη δυνατότητα να συγγράφω ο ίδιος και ο Γέροντας Εφραίμ, ενώ ομάδα αδελφών παρουσιάζει σε ιστορικές εκδόσεις, την ιστορία, τα αρχιτεκτονήματα και τον κειμηλιακό πλούτο της Μονής, με βράβευση από την Ακαδημία Αθηνών, ενώ το 2008 τα ιστορικά σκευοφυλάκια στα οποία εκθέτονται με σύγχρονο τρόπο τα ιστορικά κειμήλια της Μονής πήραν έπαινο από την Europa Nostra.
….Συγχαίρω τα παιδιά μου γιατί ακολουθούν τις πνευματικές μου συμβουλές, φροντίζουν για τη Μονή και όχι για τον εαυτό τους, προστατεύουν και φροντίζουν τους αδελφούς της Μονής, που δεν είναι στη Διοίκηση, με κόπους και αυτοθυσίες, δεν έχουν καμία προσωπική περιουσία, αγαπούν το Θεό, τίμησαν και φρόντισαν μέχρι το θάνατό τους τους παλαιούς πατέρες της Μονής, παρουσίασαν ένα πολύπλευρο πνευματικό έργο, που έκανε σημαντικές προσωπικότητες, Έλληνες και ξένους, να θαυμάζουν τον ελληνικό ορθόδοξο πολιτισμό και να σέβονται την ορθοδοξία.
Γι’ αυτό ζητώ να εννοήσετε τον κόπο και την αυτοθυσία των παιδιών μου και να τα απαλλάξετε από την άδικη ταλαιπωρία που υφίστανται.
Εύχομαι ο Θεός να σας δίνει υγεία και να ευλογεί το έργο σας.
Αθήνα, 5/3/2009
Γέροντας Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός
Πηγή: http://fdathanasiou-psifides.blogspot.com/2012/01/blog-post_11.html
