1912 - 1997

από το περιοδικό «Σύναξη», τεύχος 100 Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2006, σελ. 5-7

Ομιλία που εκφώνησε ο μακαριστός ως αντιπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριάρχη Αθηναγόρα, κατά τη θεία λειτουργία για τα εγκαίνια του Πατριαρχικού μεγάρου στην Αλεξάνδρεια, τον Νοέμβριο 1971

Ευλογητός ο Θεός και Πατήρ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ότι εν Αγίω Πνεύματι συνήγαγεν ημάς σήμερον, επί την τέλεσιν της Θείας Λειτουργίας, εις αγιασμόν μεν ημών, εις ευλογίαν δε και στερέωσιν του εγκαινιαζομένου πατριαρχικού οίκου. Όντως ουδέν χαριέστερον, αλλ' η «τους τοσούτω τω πλήθει των τόπων διηρημένους» ιερούς της Εκκλησίας ποιμένας, θεία συνάρσει επί το αυτό καθοράν συνηγμένους και τω συνδέσμω της αγάπης ηνωμένους και την αγίαν κυκλούντας Τράπεζαν και την αναίμακτον θυσίαν επιτελούντας και των αυτών μετά του λαού θείων Μυστηρίων μετέχοντας, εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον. «Ευλογητός ό θεός και Πατήρ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ό δια το πολύ αυτού έλεος αναγεννήσας ημάς εις ελπίδα ζώσαν δι' αναστάσεως Ιησού Χριστού εκ νεκρών».

Έχομεν ήδη, άγιοι Πατέρες και αδελφοί και Λαός του Κυρίου, έχομεν εν τούτω διαιωνίζουσαν μέχρις ημών και μέχρι της συντελείας του αιώνος την δι' αποκαλύψεως δοθείσαν ημίν θείαν αλήθειαν, ότι ο Ιησούς απέθανεν «ουχ υπέρ του έθνους μόνον», τουτέστιν ου μόνον υπέρ του εαυτού έθνους, αλλ' υπέρ πάντων των εθνών, «ίνα και τα τέκνα του Θεού τα διασκορπισμένα συναγάγη εις εν». Όθεν και η συναγωγή αύτη σήμερον τον θάνατον και την ανάστασιν του Κυρίου Ιησού ορθοδόξως καταγγέλλει και ομολογεί. Η σύναξις αύτη και πάσα των ορθοδόξων σύναξις εν τη κυριωνύμω ταύτη ημέρα και εν η αν ημέρα η θεία Λειτουργία τελήται, το πάσχα εστί των πιστών, εν ω πάντες, μετά των αγίων Αποστόλων και των θεοφόρων Πατέρων, μάρτυρες γινόμεθα του θανάτου και της αναστάσεως του δι' ημάς και δια την υμετέραν σωτηρίαν εκ Πνεύματος Αγίου και εκ της αειπαρθένου Μαρίας εν χρόνω ενανθρωπήσαντος και την Ιστορίαν βαθέως ταμόντος προαιωνίου και συνανάρχου τω Πατρί, και τω Πνεύματι Λόγου.

Η Ευχαριστιακή σύναξις, εν πίστει ορθοδόξω γινομένη και εν αγάπη αμωμήτω τελουμένη, αύτη εστίν η μαρτυρία και η έκφρασις της Εκκλησίας, και η ελπίς και σωτηρία του κόσμου. Εν τω αγίω Ποτηρίω της θείας Κοινωνίας οι πολλοί ενούμεθα εις έν? έν δια της μεταλήψεως μετά του Ιησού Χριστού και έν δια του Ιησού Χριστού μετ' αλλήλων. Αύτη εστίν η εν τω κόσμω διαθρυλουμένη ισότης, αύτη η αδελφότης, αύτη και η ελευθερία. Αύτη εστί και η εν τη Εκκλησία ζητούμενη ενότης, ενότης εν τη πίστει και ενότης εν τη τάξει. Τη αλήθεια ο Ιησούς Χριστός απέθανε και ανέστη, και ημείς γινόμεθα κοινωνοί του θανάτου και της αναστάσεως αυτού, ίνα διεσκορπισμένοι το πρότερον συναχθώμεν εις εν, συγκροτούντες την Εκκλησίαν? ουχί την αορίστως ούτω πως καλουμένην ανθρωπίνην κοινωνίαν, αλλά την θείαν κοινωνίαν, την εν τη ενότητι των τριών προσώπων της Άγιας Τριάδος βιουμένην.

Ταύτην, την υπέρ πάντα τόπον και χρόνον, την υπέρ τα έθνη και τας φυλάς των ανθρώπων, την επέκεινα της Ιστορίας και επί τα τέλη των αιώνων φέρουσαν ημάς ενότητα και κοινωνίαν, ήτις εκφράζει την θείαν ουσίαν και την υπερεθνή διάστασιν της Εκκλησίας, οφείλομεν ίνα φυλάξωμεν ο ορθόδοξος λαός και οι τη Ορθοδοξία διακονούντες ποιμένες. Το «ουκ ένι Ιουδαίος ουδέ Έλλην, ουκ ένι δούλος ουδέ ελεύθερος, ουκ ένι βάρβαρος, Σκύθης... πάντες γάρ ημείς είς εστε εν Χριστώ» ήλθομεν ήδη επί τον καιρόν, ίνα οι ορθόδοξοι λαοί κηρύξωμεν πρώτον εις εαυτούς, ως εν τη πρώτη εκείνη ημέρα, ότε ηκούσθη εκ στόματος του μακαρίου Παύλου εν καθαρά και ειλικρινεί καρδία. Η μία, αγία, καθολική και αποστολική Εκκλησία αύτη εστίν η επί παν το πρόσωπον της γης Ορθοδοξία, μη διαιρούμενη, μηδέ διασπωμένη εξ αιτίας τοπικών αποστάσεων ή φυλετικών διακρίσεων ή εθνικών διενέξεων ή τυχόν άλλων ανθρωπίνων αδυναμιών, αίτινες εμφιλοχωρούσιν εν τω φιλελευθέρω επισκοπικώ και συνοδικώ συστήματι διοικήσεως αυτής και λυμαίνονται την ενότητα και την ειρήνην της θείας ταύτης κοινωνίας.

Η καθολικότης της Εκκλησίας εκφράζουσα την οντολογικήν έννοιαν της εις πάντα τα μέρη παρουσίας του όλου Χριστού, αυτή συγχρόνως συνιστά και την οικουμενικότητα αυτής. Ο δε Οικουμενικός Πατριάρχης, εν τω κανονικώ επισκοπικώ και συνοδικώ συστήματι της Ορθοδοξίας, έξω πάσης μονοκρατορικής έννοιας και υπεροχής, αλλά μόνον πρώτος εν ίσοις εν τη συνόδω των επισκόπων, εις ην και υπόκειται, εκφράζει την εν Αγίω Πνεύματι ενότητα του σώματος του Χριστού, ο εστίν η Εκκλησία. Εις τούτον ο θεόλεκτος χορός των λοιπών ορθοδόξων Πατριαρχών και Επισκόπων απονέμομεν την οφειλομένην τιμήν, ως εις αδελφόν πρεσβύτερον, ισότιμον ημίν λαχόντα την χάριν της ιερωσύνης? ουχί δια φόβον, αλλά δι' αγάπην και ουχί αναγκαστικώς αλλ' ελευθέρως.

Η Ορθοδοξία καλείται ίνα δώσει την μαρτυρίαν Ιησού Χριστού. Ο Πατριάρχης τον θρόνον, όντως δε και Πατριάρχης τον τρόπον, ο ώς ο προφήτης Μωυσής το είδος αυτού και υπέρ τα ογδοήκοντα έτη, ως εκείνος, γεγονώς, ηγείται της εξόδου της Ορθοδοξίας, φερομένης επί τον διάλογον μετά των ανά τον κόσμον ετεροδόξων Εκκλησιών και χριστιανικών ομολογιών. Η Ορθοδοξία εξήλθε νικώσα και ίνα νικήση, εν δε τη θεοφιλεί ταύτη μάχη «υπέρ της των πάντων ενώσεως», εύκαιρος έστιν η συνεκστρατεία πασών των επί μέρους ορθοδόξων Εκκλησιών εν πνεύματι ενότητος και εν τάξει πειθαρχίας. Βλέπομεν ως εν εικόνι, διεξαγόμενης ήδη της ειρηνικής μάχης, τον γηραιόν Πατριάρχην επαίροντα τας χείρας εις δέησιν, τους προκαθημένους των ορθοδόξων Εκκλησιών στηρίζοντας τας βαρείας χείρας, ως ο Ααρών και ο Ωρ τας χείρας εκείνας του Μωυσέως «εντεύθεν εις και εντεύθεν εις», βλέπομεν δε ούτω και την Ορθοδοξίαν νικώσαν, εν τη ισχύι της αληθείας και τη δυνάμει του Θεού. Ο λόγος δηλοί ότι, είπερ ποτέ και άλλοτε, σήμερον αι ορθόδοξοι Εκκλησίαι χρείαν έχομεν ενότητος και αγάπης προς συντετονισμένην ενέργειαν και δράσιν, επ' αγαθώ του υπέρ παν άλλο εν τω κόσμω αγαθού έργου, δηλονότι της εν αγάπη ενότητος και της εν ορθοδοξία ενώσεως των χριστιανών.

πηγή: http://www.romios.bravehost.com/theologia/psarianos/oikoumenikotita.html